Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin
Yüklə 4,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
şübliDİi vo ya toqvSİrbnclirilon şoxsin toqsirsizliyi, yaxud az toqsirliliyi barodo, habeb ona baraot verən və ya məs’uliyyə- lini yüngülləşdirən hallar üzrə sübutların olması barədə özü, yaxud müdafiəçisi tərəfindən irəli sürülən ərizə və vəsatətlərə baxmaq; cinayət prosesi gedişində qanunun pozulması ib əlaqədar verilən şikayətləri yoxlamaq; cinayət prosesi iştirakçılarının iştirak etmək hüququnu tə'min etmək. Şəxsin cinayət törətməkdə təqsirli olmasına dair məhkəmə qərarı mülahizələrə əsaslana bilməz və işə aid biri digərinə kifayət qədər uyğun gələn mötəbər sübutların məcmusu ilə təsdiq olunmalıdır. Ədalət mühakiməsininin həyata keçirilməsi qaydalarının ayrı-ayrı işlər və şəxslər üçün, habeb müəyyən şəraitə görə, yaxud hər hansı bir zaman dövründə özbaşınalıqla dəyişdirilməsinə yol verilmir. (CPM, m. 28). 3.6,
Məlıkənıəbrin, hakimlərin, aııdlı iclasçılarııı müstəqilliyi prinsipi Məhkəmələrin, hakimlərin, andlı iclasçıların müstəqilliyi bir çox qanunverici aktlarda əks olunmuşdur: Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında, «Məhkəmələr və hakimlər haqqında», «Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» Qanunlarda, Cinayət-Prosessual Məcəlləsində, Mülki-Prosessual Məcəlləsində və s. Konstitusiyanın 127-ci maddəsinə uyğun olaraq «Hakimlər müstəqildirlər və
yalnız Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və qanunlarına tabedirlər». Hakimlər və andlı icla.sçılar cinayət təqibi orqanının ibtidai araşdırmada gəldikləri nəticələrlə bağlı deyillər. Hakimlər və andlı iclas- çılar cinayət işlərini və ya cinayət tə'qibi ilə bağlı digər materialları məhkəmə iclasında tərəflərin təqdim etdikləri sübut- = ^
44
^ . = larin tədqiqinə əsaslanan öz daxili inamı və hüquq düşüncəsi ilə həll etməlidirlər. Məhkəmələr ədalət mühakiməsini hakimlərin və andlı iclasvılarm müstəqilliyinə və iradəsinə qanunsuz tə'siri istisna edən şəraitdə həyala keçirirlər. Heç kəsin ədalət mühakiməsinin həyala keçirilməsinə müdaxilə etməyə, hakimlərdən, andlı iclasçılardan onların baxdığı, yaxud icraatlarında olan cinayət işləri və ya cinayət lə'qibi ilə digər materiallarının mahiyyəti üzrə izahat tələb elməyə hüququ yoxdur. Hər hansı bir şəxs tərəfindən hər hansı bir səbəbdən ədalət mühakiməsinin həyala keçirilməsinin birbaşa və ya dolayı yolla məhdudlaşdırılması, ona qanunsuz tə’sir, hədə-qorxu, müdaxilə edilməsi, hörmətsizlik göstərilməsi, məhkəməyə qarşı açıq-aşkar etinasız hərəkətlər edilməsi yolverilməzdir. (CPM, m. 25). Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda məhkəmə iclasının keçirilməsi zamanı məhkəməyə hörmətsizlik göstərilməsi təqsirkar şəxslərin cinayət mə.s’uliyyətinə cəlb edilməsi üçün əsasdır. Məhkəmə iclası zalında qaydanı kobud surətdə pozan şəxslər barəsində əvvəlcə edilmiş xəbərdarlıqdan sonra məhkəmənin qərarı əsasında aşağıdakı tədbirlər görülə bilər: minimum əmək haqqı məbləğinin əlli mislinədək miqdarda cərimə; 3 saatdan 48 saata qədər müddətə tutma; məhkəmə baxışının bütün müddətinə və ya bu müddətin bir hissəsinə məhkəmənin iclas zalından xaric etmə. Məhkəmənin qərarı ilə məhkəmə iclasına yenidən buraxılmış cinayət prosesinin iştirakçısı onun olmadığı dövrdə aparılmış prosessual hərəkətlərlə tanış olmaq hüququna malikdir. (CPM, m. 310). Hakimlərin müstəqilliyi onların səlahiyyəti dövründə si- yasəlsizləşdirilməsi, dəyişilməzliyi və toxunulmazlığı, vəzifəyə ləyin olunmasının, məsuliyyətə cəlb edilməsinin, vəzifədən
konarlaşdınimasının, solahiyyotlorino xilam verilmosinin xüsusi qaydası, mohkomo hakimiyyətinin müstəqil fəaliyyət göstərməsi və ədalət mühakiməsinin qanımda nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilməsi, məhkəmə icraatına hər hansı şəxs tərəfindən məhdudiyyət qoyulmasının və müdaxilə edilməsinin yolverilməzliyi, hakimlərin şəxsi təhlükəsizliyinin tə'min edilməsi yolu ilə həyata keçirilir və bunun üçün onlara vəzifələrinə uyğun maddi və sosial təminatlar verilir. Məhkəmə qərarları hakimlər tərəfindən onların sərbəst daxili inamına və məhkəmə araşdırılmasının nəticələrinə əsaslanaraq qəbul edilməlidir. Andlı icla.sçıların müstəqilliyi məhkəmə hakimiyyətinin müstəqil fəaliyyət göstərməsi və ədalət mühakiməsinin qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilməsi, məhkəmədə işlərə baxılarkən öz vəzifələrini sərbəst icra etməsi, məhkəmə icraatına hər hansı şəxs tərəfindən məhdudiyyət qoyulmasının və müdaxilə edilməsinin yolverilməzliyi və and- lı iclasçıların toxunulmazlığı ilə tə’min edilir. Bu prinsipin mənası ondan ibarətdir ki, məhkəmələrin xarici təsirsiz, yalnız qanuna müvafiq və ədalətli qərarlar çıxarmaq üçün real imkanları olsun. Çoxillik təcrübə göstərir ki, məhkəmələrə müxtəlif təsiretmə üsulları tətbiq edilir (ələ almaqdan və rüşvət verməkdən fiziki xəsarət yetirmələrə kimi). Konkret işə baxan məhkəmənin fəaliyyəti işin nəticəsindən maraqlı olan başqa dövlət orqanlarının, vəzifəli şəxslərin və adi insanların diqqət mərkəzindədir. Bununla əlaqədar hakimlərin və andlı iclasçıların müstəqilliyinin təmin edilməsi üzrə təminatların işlənib tətbiq edilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Bu zaman aşağıda- kılarlar nəzərə alınmalıdır: 1.
xüsusi qaydanın nəzərdə tutulması, ədalət mühakiməsinin həyala keçirilməsi üzrə fəaliyyətə müdaxilə edilməsinə görə məsuliyyətin gücləndirilməsi;
Yüklə 4,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|