MoniTÖrler ekran kartı tarafından oluşturulan görüntünün kullanıcılara aktarılabilmesi için gerekli olan bir donanımdır. Monitörler yapılarına göre crt



Yüklə 21,31 Kb.
tarix14.10.2017
ölçüsü21,31 Kb.
#4825

AKHİSAR CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ

MONİTÖRLER

Ekran kartı tarafından oluşturulan görüntünün kullanıcılara aktarılabilmesi için gerekli olan bir donanımdır.

Monitörler yapılarına göre


  • CRT (Cathode Ray Tube)

  • LCD (Liquid Crystal Display)

  • Plazma

  • LED

olmak üzere 4’e ayrılır. Bilgisayar monitörlerinde genellikle CRT ve LCD ekranlar kullanılırken Plazma ve LED ekranlar daha çok televizyon ekranı olarak kullanılmaktadır. Ancak özellikle yeni üretilen laptop modellerinde LED ekranlar da kullanılmaktadır. Aşağıda bu 4 farklı monitörü inceleyeceğiz.

A. MONİTÖRLERLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR


Ekranda görüntü renkli noktaların birleşiminden oluşur. Bunların her birine piksel denir. Bir seferde ekranda görüntülenebilen piksel sayısına çözünürlük denir. Örneğin 1024*768 çözünürlük denilince 1024 sütun ve 768 satır üzerindeki noktacıkların kullanıldığını belirtir (1024x768=786432 tane piksel). Bir pikseldeki rengi oluşturmak için Kırmızı–Yeşil-Mavi (RGB) üç ana renk kullanılır. Her bir renk taneciğine Dot denir. Yani bir piksel 3 dotun birleşimi ile oluşur.

Ekranın dot pitch, yani nokta aralığı değeri de görüntü kalitesini arttırır. Bu mesafe azaldıkça noktaların arası daralıp, elde edilecek resmin kalitesinin daha kesin ve detaylı olabilmesini sağlar. Monitörler dot pitch değeri 0.27, 0.26 ve 0.24 mm aralığında değişir. Her bir pikselde görüntülenebilecek renk adedine renk derinliği denir. 16bit renk derinliğine sahip bir görüntüde 216 adet renk kullanılabilir demektir. Ekrandaki görüntünün saniyede yenilenme hızına da tazeleme hızı denir. Hz ile ölçülür. 75 veya 80 Hzlik tazeleme hızı idealdir. Bir ekranın boyutları genellikle inç olarak verilir. (1 inch=2,54cmdir ve " ile gösterilir.) Günümüzde sıklıkla 17" monitörler kullanılmaktadır. Ama 19" ve 21" monitörlerde bulunur. Buradaki değerler monitörün bir  köşesinden çaprazdaki diğer köşesine olan uzaklığı belirtir.  Fakat esasen monitörlerin çoğunluğunun görüntü boyutu bu değerlere tam olarak uymaz. Monitördeki görüntünün oluştuğu alana ise izlenebilir alan (görüntü alanı) denir. Monitör ne kadar iyi olursa olsun eğer ekran kartı monitör kadar iyi değilse istenilen görüntü kalitesi elde edilemez.http://webisyo.com/wp-content/uploads/2015/05/ekran-boyutu-ogrenme.jpg






  1. CRT MONİTÖRLER(Cathode Ray Tube)

Küçük boyutlarda binlerce kırmızı, yeşil ve mavi fosfor kaplı tabakadan oluşan bir ekrana, elektron demetinin çarptırılmasıyla görüntü oluşturulur. Elektron demeti fosfor tabakaya çarpmadan önce ince metal bir maskeden (shadow mask veya aperture grill) geçirilir. Amaç elektronları aynı noktaya odaklamak ve başıboş elektronların ekran üzerinde görüntüyü bozmalarını engellemektir. CRT monitörlerinin içersindeki trafoda yüksek bir gerilim(26000V) indüklemesi vardır bundan dolayı tamiri esnasında dikkat edilmesi gerekir.




  1. LCD MONİTÖRLER (LİKİD KRİSTAL EKRAN)

LCD monitöre adını veren en büyük özellik, görüntünün elde edilmesinde büyük rol oynayan sıvı kristal yapıdır. Sıvı kristal yapıdaki bir madde ne katı ne de sıvı diyebileceğimiz bir durumda bulunur. Bu nedenle bu duruma sıvı kristal durum denmektedir. Sıvı kristalin bu özelliği sayesinde çok az enerji uygulayarak katı veya sıvı duruma rahatlıkla geçirilebilir. Uygulanacak enerji sıcaklık, elektrik, basınç vs olabilir. Bu sıvı kristal yapıya elektrik enerjisi uygulandığında bükümler açılır ve kristal moleküler yapı duruş açısını değiştirir. Bu özellik kullanılarak, ışığa sıvı kristal kanalın içinden yol verilir.

LCD Monitörlerde her piksel 3 hücreye (alt piksele) bölünmüştür. Piksel elektrotları aracılığıyla 3 ana rengin yoğunluğu belirlenir ve istenilen renk oluşturulur. LCD monitörlerin her bir pikselinde sıvı kristal madde bulunmaktadır. CRT monitörlerde olduğu gibi binlerce pikselden oluşmaktadır. Her pikselde 3 adet renk hücresi (dot) bulunur. Bu monitörlerin satır ve sütunlarında bulunan dotların her biri elektrotlara bağlıdır. Elektrotlar aracılığıyla istenilen renk hücresine elektrik akımı gönderilerek arkadaki ışık kaynağından gelen ışının geçirmesi yani rengin parlaması ve görüntünün oluşması sağlanır. LCD monitörde resim gösterimi işi aynı CRT’ de olduğu gibi tarama işlemi ile gerçekleştirilmektedir. Yalnız LCD ekranlarda her pikselin bir adresi bulunmaktadır. Görüntülenecek piksellerin adresi belirlenir ve ilgili elektrotlarla kullanılarak resim elde edilir. Ayrıca LCD panellerde kullanılan floresan lamba aracılığıyla ekranın daha parlak görünmesi sağlanır..


Şekil 4: Bir TFT'nin pikselleri.
Piksel Hataları: En titiz üretime rağmen hatalı resim noktalarının söz konusu olabileceğinin belirtmek gerekir. Üreticiler ise 10 piksel hatasından fazlasında cihazı bozuk olarak kabul ederler.

Bakış Açıları (İzleme Açısı): LCD ekranlar da görüntüye tam karşısından değil de bir başka açıdan bakıldığında renk netliği ve kontrast değerleri düşüşte oluyor. Yeni nesil ekranlarda 160 dereceye kadar görüntüde bozulma olmayan ekranlar üretilmiştir.


  1. PLAZMA MONİTÖRLER

CRT monitörlerin çalışmasına benzer bir yöntem kullanırlar. İki cam arasında düzgün dağılmış, içerisinde xenon ve neon gazlarının bulunduğu binlerce fosfor kaplı hücreler vardır. Elektrotların farklı gerilimle şarj edilmeleriyle hücre içerisine, iyonize edilmiş gaz üzerinden akım girişi olur. Bu akım UV fotonlarının oluşmasına neden olan, yüksek hıza sahip yüklü parçacık hareketine neden olur. UV fotonlar fosfor tabakaya çarparak fosfor atomlarını yüksek enerji ile yükler. Bu enerji atomların ısınmasına neden olur. Sonrasında ise atomlar görülebilir sahip olduğu enerjiyi, ışık fotonu şeklinde ortama yayar.

Plazma monitörler, LCD monitörlerden farklı olarak hücrelerde likit kristal yapı yerine plazma ortam kullanılmaktadır. Plazma, maddenin iyonize edilmiş gaz hâlidir. Madde normalde gaz hâlindeyken, eşit miktarda protona (+ değerlikli) ve elektrona (- eğerlikli) sahiptir. Plazma durumunda ise bu denge bozulur ve elektrikle yüklenmiş atomlar gaz içerisinde gezmeye başlar.

Plazma ortamından elektrik akımı geçtiği sürece negatif yüklü parçacıklar pozitif yüklü bölgelere, pozitif yüklü parçacıklar negatif yüklü bölgelere devamlı hareket eder. Bu esnada gezen bu parçacıklar birbirlerine çarpar. Parçacıkların çarpışması sonucu iyonlarda bulunan elektronlar bir üst enerji seviyesine geçer. Eski enerji seviyesine dönerken enerjisini ışık olarak boşaltır. Plazma ortamın bu özelliği kullanılarak plazma monitörlerde görüntü elde edilir.

Plazma ekranda resim, diğer monitörlerde olduğu gibi tarama işlemi ile oluşturulur. Her dotun LCD monitörde olduğu gibi bir adresi bulunmaktadır. Aydınlatılmak istenen nokta elektrik enerjisi verilerek plazma ortamdan ışığın çıkması sağlanır. Renkli maske sayesinde noktacığın RGB şeklinde parlaması sağlanır.



  1. LED Ekranlar

LED ekranlar aslında LCD ekran olarak da düşünülebilir. Light-emitting dioedes (LEDs) olarak da bilinen LED ekranlar arkadan aydınlatmalı bir LCD ekrandır

LED TV’lerde, LCD ekranlarda arka aydınlatma olarak kullanılan floresan lamba yerine bir dizi LED (light-emitting dioede / ışık yayan diyot) kullanılır. Ekrandaki görüntüyü oluşturan her bir piksel için ışık, bu LED’ler aracılığıyla gönderilir. Bu nedenle de daha net ve aydınlık bir görüntü sunmaktadır. LED TV’lerde arka aydınlatma olarak kullanılan LED’lerin bulundukları yerlere göre LED TV’lerin ikiye ayrıldığını söyleyebiliriz. Bunlar doğrudan aydınlatma ve kenardan aydınlatma olarak bilinir. Her iki teknolojinin de kendisine özel avantajları bulunur. Doğrudan aydınlatma kullanıldığında çok yüksek kontrast oranlarına ulaşılabiliyorken kenardan aydınlatma teknolojisinde de çok ince tasarımlar yapabilmek mümkündür. Doğrudan aydınlatma teknolojisini kullanan LED TV’lerde kullanılan LED sayısı ve kontrol ettikleri bölgenin büyüklüğü, görüntü kalitesini doğrudan etkiler. Kenardan aydınlatma teknolojisi maliyetleri düşürdüğü için bu teknolojiyi kullanan LED TV’lerin fiyatı daha uygundur. Sonuçta her iki aydınlatma teknolojisi de standart LCD TV’lerin çok üstünde bir görüntüleme performansı ve enerji tasarrufu sunar.



EKRANLARIN BİRBİRİ İLE KARŞILAŞTIRMASI

ÖNEMLİ NOTLAR



  1. Ekran boyutu köşegen uzunluğu olarak ifade edilir birimi inçtir. 1 inç 2,54cm’dir




  1. İki piksel arası uzaklık (dot pitch)

Ekranda iki piksel arası en yakın uzaklığı belirler. Uzaklığın az olması daha fark edilebilir, keskin renk geçişlerinin olduğu görüntüler anlamına gelir. Günümüzde 0.21, 0.24, 0.25, 0.27, 0.28 mm gibi değerler vardır.


  1. En/boy oranı (aspect ratio)

Ekranın en ve boy oranlarını gösterir. Genelde bu oran 4:3’tür. Mesela 1024x768 çözünürlüğe sahip bilgisayarda en boy oranı 4:3’tür. Ama günümüzde 16:9, 16:10 gibi oranlar da mevcuttur. 16:9 oranına “widescreen” (geniş ekran) ekran denilmektedir.

  1. Ekran tazeleme oranı (refresh rate)

Ekranın baştan aşağıya saniyede taranma sayısını gösterir. Başka bir deyişle ekrandaki görüntünün saniyedeki oluşturulma sayısıdır. Birimi Hertz dir.

  1. Ölü pikseller

Ölü pikseller görüntü değişikliklerine cevap vermeyen piksellerdir. Başka bir deyişle ya hep açık ya da hep kapalı olan hiçbir şekilde rengi değişmeyen piksellerdir. Özellikle LCD ekranlarda bazı pikseller özelliğini üretim aşamasında yitirebilmektedir. Bir LCD monitörde ölü piksel olup olmadığını anlamak için öncelikli olarak arka plan komple siyah yapılır eğer beyaz noktalar görüyor iseniz bunlar ölü pikseldir. Daha sonra arka plan komple beyaz yapılır burada da siyah noktalar görüyor iseniz bunlarda ölü pikseldir.


  1. Kontrast: Bir görüntüdeki en koyu renkle en açık renk arasındaki fark olarak ifade edilir. (1000000:1 500000:1 şeklinde ifade edilir soldaki sayı büyüdükçe görüntüdeki kalite artar.)

  2. Tepki Süresi: Tepki süresi bir pikselin aktif (siyah) durumdan pasif (beyaz) duruma geçip tekrar aktif duruma dönmesi için geçen süredir (milisaniye cinsinden).

  3. Her bir pikselde görüntülenebilecek renk adedine renk derinliği denir.

  4. Ekran kartları monitörlere aşağıdaki veri bağlantı ara yüzleri ile bağlanır

    1. VGAhttp://www.gozluk3d.com/upload/editor/data/butun_girisler.gif

    2. DVI

    3. HDMI

    4. S-VIDEO

    5. COMPOZITE VIDEO


MEHMET GÜÇYENER © 2015 ARALIK ® MG

Yüklə 21,31 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə