2. Norma və patologiya anlayışları:
Belə bir yanaşma vardır ki, insanlar iki kateqoriya kimi ayrılmalıdır: sağlam
və xəstə insanlar. Sağlam insanlarda tipik əlamətlər yaxşı inkişaf etmiş sinir
sistemi, fiziki sağlamlıq, sosial adaptivlik qabiliyyəti, orqanlar yaxşı inkişafı kimi
keyfiyyətlər bu anlayış kateqoriyasına aid edilir. Xəstə insanlar kateqoriyasına isə
ümumi olaraq, xüsusilə adaptivlik problemi, bunun nəticəsində tam sağalma,
qüsurlu inkişaf, yaxud davam edən xəstəlik fonunda tez baş verən ölüm halları.
Norma: Norma anlayışı bir mənalı şəkildə patologiya anlayışı ilə əlaqəlidir. Norma
orqanizm üçün standartlar çərçivəsində özünü göstərir (fiziki, somatik, psixi,
sosial). Patologiya: bədən bioloji funksiyalarının pozulması ilə özünü göstərir.
Normal səviyyədə özünü göstərən inkişaf əlamətləri (müxtəlif sferalarda,
morfofunksional dəyişiklər gedir (beynində, psixofizioloji sahələrdə, endokrin
sistemdə, biomexanizm və davranış proseslərində). Psixoloji xəstəliklər anomal
hisslər, davranışlarla şərtlənmişdir. İndiki dövrdə də anormal və normal anlayışları
müzakirə mövzusu olmuşdur.
İndiki dövrdə uşaq psixopatologiyası ABŞ-da inkişaf psixopatologiyası adı
altında öyrənilir. Axırıncı aparılan araşdırmalarda müəyyən olunmuşdur ki,
psixoloji xəstəliklər əsasən nevroloji proseslərlə əlaqəlidir. Bağlamla
nəzəriyyəsinin tərəfdarları inanırdılar ki, erkən yaşlarda uşaqlarda adaptivlik
keyfiyyətlərinin yaradılması, yaxud da psixi xəstəliklər zamanı yaranan
dezadaptivliyi formalaşdırmaq olar. Uşaq psixopatologiyası üzərinə aparılan
araşdırmalar və klinik çalışmalar müxtəlif xəstəliklərin etiologiyası, müalicəsi,
diaqnostikası, qiymətləndirilməsi üzrədir.
Dostları ilə paylaş: |