Mpetencji do podejmowania samodzielnych decyzji dzielimy organy na

ADMINISTRACJA POLSKA OD 1509 DO 1939 Kształtowanie administracji RP Obojga Narodów - RP ON - państwo szlacheckie, potężne, związane najpierw unią personalną, potem realną. (Unia Lubelska 1569) Instytucje wspólne - król, sejm, polityka zagraniczna, przywileje

Instytucje oddzielne - administracja centralna i terytorialna, skarb, wojsko, sądy, prawo sądowe

Dzieje tego organizmu państwowego możemy podzielić na 2 podokresy - demokrację szlachecką 1454-1652 oraz oligarchię magnacką 1652-1751. Cezurą między nimi jest wprowadzenie liberum weto . Monarcha władza królewska początkowo silna zwłaszcza za Kazimierza Jagiellończyka, który dążył do monarchii absolutnej sprzeciwiając się sejmowi. Zaraz po jego śmierci, w 1493 roku zwołano Sejm Walny. Następnie Zygmunt III Stary chciał wznowić ideę absolutyzmu. Monarchia elekcyjna w ramach rodziny zmieniona na dziedziczną przez Zygmunta Augusta

1529 - wiwende electa - wybór następcy za życia powoduje bunt szlachty znany jako Rokosz . - w jego konsekwencji ponownie wprowadzono elekcyjność. Zygmunt August - wspiera magnaterię, później szlachtę; umiera bezpotomnie

W 1563 wprowadzono wolną elekcję - dla wyboru króla powoływano 3 sejmu

Konwokacyjny (techniczny) - władzę oddawał sejmikom lokalnym na czas bezkrólewia „kapturowy” - sądy i sejmiki na znak żałoby

Elekcyjny - przeważnie zbierał się na Woli pod Warszawą - wybór monarchy po prezentacji kandydatów przez ich legatów. Iwan IV Groźny, Jan Waza, Stefan Batory, Henryk Walezy (Francja) Z wybranym podpisano pacta conventa - (pierwsze w 1553) - uznanie porządku publiczno - prawnego ; charakter indywidualny, tj. zmiany za każdym wyborem ; zawierane ze szlachtą. W przypadku Hernyka Walezego były to:

Spłacenie długów Kształcenie szlachty za darmo we Francji

Odbudowa floty

Ślub z Anną Jagiellonką

Odzyskanie Inflant

Koronacyjny - zwykle na kateze na Wawelu, ale Poniatowski już w kateze Warszawskiej

Artykuły henrykowskie - podstawy ustroju (było ponad 20), m.in.:

Potwierdzenie przywilejów władzy

Elekcyjność tronu

Nie dla dziedziczności

Sejm co najmniej raz na 2 lata

Rada senatorów działająca przy monarsze (16 osób z wymianą 4 co 0,5 roku

Potwierdzenie kompetencji Sejmu

Tolerancja religijna

W razie nieprzestrzegania prawa możliwość oporu Administracja centralna i terytorialna Brak zmian w stosunku do monarchii stanowej. Jednak pojawia się dwóch nowych ministrów: hetman wielki koronny i jego zastępca hetman polny (oboje ds. wojny). W administracji terytorialnej starosta stał się urzędnikiem ziemskim.

26.03.2011 Wyłączenie pracownika urzędu adm. Z postępowania podatkowego Z realizacją zasady prawdy obiektywnej wiąże się wymóg prowadzenia p.p. w sposób bezstronny. Temu celowi służą m.in. przepisy normujące wyłączenie pracownika urzędu (skarbowego, celnego, gminy, miasta, marszałkowskiego, obsługującego MF, starostwa, izby skarbowej, celnej oraz funkcjonariusza celnego i członka SKO) od udziału w każdym stadium postępowania w sprawach dot. Zobowiązań podatkowych oraz innych praw normowanych przepisami prawa podatkowego (art. 130) Jeżeli nastąpi wyłączenie pracownika do prowadzenia sprawy wyznaczany jest inny pracownik (wyznacza go odpowiednioŚ naczelnik urzędu skarbowego, celnego, wójt, burmistrz, prezydent miasta, marszałek województwa, Minister Finasnów, starosta, dyrektor izby skarbowej, celnej, prezes SKO) lub inne SKO (wyznacza Prezes RM, jeżeli skutkiem wyłączenia jest brak pełnego składu orzekającego – SKO jest organem kolegialnym) Wyłączeniu podlega pracownik tego urzędu, w którym toczy się p.p. oraz urzedu, do którego inny urząd zwrócił się o dokonanie okre lonych czynno ci z zakresu p.p. (np. p. Kowalski mieszka w Piasecznie a sprawę dot. Jego zobowiązania w podatku od nieruchomości prowadzi organ podatkowy w Kielcach. Aby podatniknei musiał jechać do Kielc wzywa go do osobistego stawiennictwa właściwy jego miejscu zamieszkania organ podatkowy w Piasecznie, do którego zwrócił się organ podat. Z Kielc, określając okolicznoiści sprawy p. Kowalskiego) Wyłaczeniu podlega pracownik, który prowadzi sprawę podatkową, niezależnie od jej rodzaju, czy charakteru, w każdej instancji, gdy sprawa załatwiana jest w trybie zwykłym jak też i w nadzwyczajnych trybach postępowania. Wyłączeniu nie podlegają pracownicy nie wykonujący czynno ci procesowych lecz jedynie techniczno-biurowe (np. kancelaryjne przyjęcia podań- potwierdzanie wpływu na oryg i kopii, wciągnięcioe do rejestru spraw) o.p. reguluje 2 tryby wyłączenia pracownikówŚ z mocy samego prawa art. 130 par 1 oraz na wniosek i z urzędu art. 130 par 3 Przesłanki zastosowania każdego z tych trybów są odmienne. Wyłączony z mocy prawa jest pracownik od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych i innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego w których Ś 1. jest stroną (np. w sprawie nadania NIP) 2. pozostaje ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki (oddziaływać na jego interesy w bliższej lub dalszej przyszło ci, np. podpisał ze stroną, który jest przedsięb. Umowę pożyczki a sprawa dotyczy rozłożenia zaległo ci podatkowej na raty) 3. Stroną jest bliska mu osoba (małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny, powinowaty 1 st – te ć, zięć, synowa, osoba związana z nim tytułem przysposobienia, opieki, kurateli) także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli 4. Był wiadkiem, biegłym był lub jest przedstawicielem podatnika albo jest nim jedna z bliskich pracownikowi osób, wymienionych wyżej (przedstawiciel ustawowy – podstawą reprezentacji jest ustawaś pełnomocnik – podstawą reprezentacji jest o wiadczenie reprezentowanegoś w obu przypadkach osoba ta działa w cudzym imieniu, dokonuje w imieniu innej osoby np. podatnika czynno ci ze skutkami bezpo rednio dla reprezentowanego) 5. Brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji („decyzja zaskarżona” oznacza decyzję od której wniesiono rodek odwoławczy „braniu udziału w wydaniu” takiej decyzji odnosi się do pracownika który orzekał w I instancji, a po wydaniu decyzji został przeniesiony czy oddelegowany do organu II instancji i miałby tam ponownie orzekać niejako „we własnej sprawie” a więc w sprawie wcze niej przez siebie rozstrzygniętej) 6. Zaistniały okoliczno ci, w związku z którymi wszczęto przeciw niemu postępowanie służbowe, dyscyplinarne lub karne. Sam fakt zaistnienia okoliczno ci uzasadniających wszczęcie jednego z tych postępowań nie wywołuje skutku w postaci wyłączenia pracownika z mocy prawa 7. Stroną jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędno ci służbowej (osoba pełniąca funkcję organu oraz inne osoby piastujące funkcje kierownicze w danym urzędzie) Przyczyna obligatoryjnego wyłączenia pracownika przez jego bezpo redniego przełożonego – z urzędu lub na żądanie pracownika czy strony: Jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczno ci innych niż wyżej wyminione, które mogą wywołać wątpliwo ci co do bezstronno ci pracownika (funkcjonariusza celnego). Istnienie takich okoliczno ci nie musi być dowiedzione, wystarczy samo uprawdopodobnienie (np. może zostać wyłączony pracownik, który miałby brać udział w postępowaniu w sprawie w której przedstawicielem będącego stroną płatnika, inkasenta czy innej osoby nie będącej podatnikiem jest małżonek pracownika) Naruszenie przepisów o wyłączeniu pracownika stanowi przesłankę wznowienia postępowania, W dalszej konsekwencji będzie po stronie poszkodowanej otwierać drogę do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego art. 260-261 OP. Może być też uznane za naruszenie przepisów postępowania, co może skutkować uznaniem decyzji za wadliwą. Wyłączenie naczelnika urzędu z postępowania podatkowego O.P. przewiduje wyłączenie naczelnika US lub UC od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy spraw dotyczy: 1. Tego naczelnika, jego zastępcy, osób mu bliskich (takich jak małżonek, rodzeństwo, wstępnych zstępnych, powinowatych I stopnia, osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki, kurateli) 2. Dyrektora IS, IC albo ich zastępców czy osób im bliskich wymienionych wyżej W przypadku wyłączenia wymienionych organów sprawę załatwia naczelnik US (UC) wyznaczony przez organ wyższego stopnia. Czyli w sprawach naczelnika – przez dyr. IS (IC)a w sprawach dyrektora – przez MF. W tym przypadku jednak MF nie może wyznaczyć naczelnika US (UC) podlegającego dyrektorowi IS (IC), którego dotyczą przesłanki wyłączenia, czyli wyłączeniu podlegają wszyscy naczelnicy US (UC) działających na obszarze wła ciwo ci miejscowej dyrektora IS (IC) będącego stroną w sprawie. W postępowaniach odwoławczym i nadzwyczajnym organem wła ciwym będzie dyrektor IS nadrzędny nad naczelnikiem US, wyznaczonym przez MF. Naruszenie przepisów o wyłączeniu organu podatkowego stanowi przesłankę wznowienia postępowania podatkowego. Natomiast błędne stwierdzenie istnienia podstaw do wyłączenia organu od załatwienia sprawy i wyznaczenia jako wła ciwego innego organu prowadzi do naruszenia wła ciwo ci , a ostateczna decyzja jest dotknięta wadą nieważno ci. Ordynacja podatkowa przewiduje także wyłączenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, ich zastępców oraz skarbnika j.s.t. od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy sprawa dotyczy wymienionych podmiotów (organów) oraz osób im bliskich (takich jak jak małżonek, rodzeństwo, wstępnych zstępnych, powinowatych I stopnia, osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki, kurateli) W przypadku wyłączenia wymienionych organów, sprawę załatwia organ wła ciwy do załatwienia sprawy, wyznaczony przez SKO, wła ciwe ze względu na siedzibę wyłączonego organu. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następc prawny, a także osoby trzecie. Podręczniki: Ordynacja podatkowa Henryk Dzwonkowski – komentarz Mastalski Ordynacja Podatkowa Unimex Brzeziński, Kalinowski Ordynacja Podatkowa – komentarz lub postępowanie podatkowe · Która z uwagi na swój interes prawny żąda czynno ci organu podatkowego · Do której czynno ć (podjęta w p.p.) organu podatkowego się odnosi · Lub której interesu prawnego działanie organu prawnego dotyczy O.P. uzależnia posiadanie przymiotu strony od tego, czy można wskazać interes prawny danego podmiotu tj taki, który znajduje oparcie na konkretnej normie w przepisach prawa materialnego, uzasadniający jego uczestnictwo w postępowaniu i który może być zaspokojony przez wydanie decyzji O tym, czy interes podmiotu ma charakter prawny, czy tylko faktyczny, przesądza tre ć obowiązujących przepisów prawa materialnego podatkowego, interes prawny musi bezpo rednio dotyczyć sfery prawnej podmiotu. Zainteresowanie podmiotu wynikiem postepowania w danej sprawie ma charakter wyłącznie faktyczny, gdyż w żaden sposób nie wpływa na okre loną przepisami sytuację prawną strony np. podatnika zobowiązanego do uiszczenia podatku. Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowo ci prawnej inna niż wymieniona wyżej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą nie niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa. W przypadku małżonków wspólnie opodatkowanych na podstawie przepisów prawa podatkowego, jedną strona postępowania są małżonkowie i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga. Przepis ten wprowadza szczególną konstrukcję, polegającą na traktowaniu dwóch osób fizycznych jako jednej strony (fikcja prawna) Skutkiem wprowadzenia powyższej zasady organ podatkowy obowiązany jest prowadzić jedno postępowanie podatkowe, w jednej sprawie ( w której w charakterze strony wystąpią dwie osoby i wydać jedną decyzję wobec obojga małżonków (współuczestnictwo procesowe materialne) Następuje zatem wyłączenie stosowania przepisów procesowych przwidujących szczególne obowiązki organu związane z wielo cią stron postępowania np. obowiązek doręczenia pism odrębnie wszystki stronom , obowiązek uwzględnienia sprzeciwu innych stron przy umorzeniu postępowania na wniosek jednej strony. Oprócz strony w p.p. mogą brac udział podmioty na prawach strony. Należą do nich prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich. Ich pozycję prawną w p.p. która jest taka sama, okre lają przepisy działu IV Kpa i ustawy o RPO. Służą im uprawnienia takie jakŚ 1. Prawo zwrócenia się do wła ciwego organu adm. O wszczęcie postępowania w cwlu usunięcia stanu niezgodnego z prawem (a organ pod. Ma obowiązek wszczęcia postępowania z urzędu w sprawie objętej żądaniem) 2. Prawo udziału w każdym stadium postepowania w celu zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem (może włączyć się do postępowania na każdym etapie w I jak i w II instancji, także w postępowaniach nadzwyczajnych np. we wznowionym postepowaniu, w postępowaniu w sprawie nieważno ci decyzji) 3. Prawa strony tzn mogą korzystać z wszystkich uprawnień przypisanych stronie np. składania wyja nień, odwołania od decyzji , zażaleń na postanowienia Organ podatkowy jest zobowiązany zawiadomić te podmioty o wszczęciu post. I o toczącym się postęp. Gdy uzna ich udział za niezbędny Podmioty te samodzielnie decydują o tym, czy wezmą udział, a organ nei ma prawa rostrzygać kwestii dopuszczenia tych podmiotów w postępowaniu. Strona nie zawsze działa samodzielnie w p.p. Może za nią działać przedstawiciel. Przedstawicielstwo polega na tym, że przedstawiciel dokonuje w imieniu innej osoby czynno ci prawne, ze skutkami bezpo rednio na reprezentowanego. Podstawą umocowania do działania w cudzym imieniu może byćŚ 1. Przepis ustawy - Przedstawicielstwo ustawowe, w sytuacjach, gdy sama strona nie posiada zdolno ci do samodzielnego działania w p.p. 2. O wiadczenie reprezentowanego (umowa) – jest to pełnomocnictwo w sytuacji , gdy strona udzieli pełnomocnictwa na pi mie innej osobie Pełnomocnikiem strony może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolno ć do czynno ci prawnych a więc adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, małżonek strony, a do dokonania czynno ci przed organami celnymi w imieniu agencji celnej – upoważniony pracownik agencji celnej, osoba fizyczna prowadząca agencje celną. Pełnomocnik nie musi się legitymować żadnymi wiadomo ciami ani też kwalifikacjami fachowymi. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na pi mie lub zgłoszone ustnie do protokołu. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo po wiadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radaca prawny lub doradca podatkowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa. Przepis wyjątkowyŚ organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa (nawet je li nie zostało zgłoszone ustnie do protokołu), gdy spełnione są 3 przesłankiŚ · Pełnomocnik ma wystąpić w sprawie w poszczególnych, wynikających w toku postępowania kwestiach (tzn w trakcie dokonywania jednej lub kilku czynno ci, nie za w całym postępowaniu) · Tre ć dokonywanej czynno ci jest mniejszej wagi · Pełnomocnikiem jest małżonek strony · Sam fakt umocowania małżonka i zakres jego upoważnienia do występowania w imieniu strony nie budzą wątpliwo ci Zakres umocowania pełnomocnika do działania wyznacza tre ć pełnomocnictwa. Je li pełnomocnictwo upoważniające do prowadzenia wszelkich spraw mocodawcy (pełnomocnictwo ogólne) lub też upoważniające do prowadzenia konkretnej sprawy (pełnomocnictwo szczególne) nie zawiera żadnych ograniczeń co do możliwo ci dokonania kre lonej czynno ci – np. złożenia odwołania, pełnomocnik może dokonać każdej czynno ci postępowania Możliwo ć działania strony w p.p. przez pełnomocnika jest wyłączona jedynie ze względu na charakter czynno ci, która wymaga jej osobistego działania, np. konieczno ć przesłuchania strony, osobiste wyja nienie strony. Od daty przyjęcia zgłoszenia pełnomocnictwa do protokołu lub tez od daty doręczenia pełnomocnictwa na pi mie, organ podatkowy powinien zawiadamiać pełnomocnika o wszystkich podejmowanych przez siebie czynno ciach i wzywać go do udziału w nich na równi ze stroną. Pominięcie przez organ pełnomocnika strony jest równoznaczne z pominięciem strony w p.p. i uzasadnia wznowienie postępowania art. 240 par 1 OP Pełnomocnictwo wygasa wskutekŚ · Odwołania go przez stronę · Zrzeczenia się go przez osobę umocowaną · mierci mocodawcy Je li strona ustanowi kilku pełnomocników, powinna wyznaczyć jednego z nich jako wła ciwego do doręczęń i powiadomić o dokonanym wyborze organ podatkowy. W przeciwnym razie organ może w sposób swobodny wybrać pełnomocnika, któremu doręczy pismo ze skutkiem prawnym gdyz nie ma obowiązku kierowania pism do wszystkich pełnomocników Wyznaczenie przedstawiciela ustawowego Organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dlaŚ 1. Osoby niezdolnej do czynno ci prawnych 2. Osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został wyznaczony 3. Osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowo ci prawnej, w sytuacji gdy nie może ona prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów W przypadku konieczno ci podjęcia czynno ci niecierpiących zwłoki organ podatkowy sam wyznacza przedstawiciela, za jego zgodą, uprawnionego do działania do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd – dla osoby nieobecnej Terminy załatwiania spraw są szczególnym rodzajem terminów w p.p. Są to maksymalne terminy ustawowe wyznaczone dla organów podatkowych celem ich zdyscyplinowania przy załatwianiu spraw podatkowych. Oznacza to, że organ powinien załatwić sprawę w okresie ich trwania, co nie oznacza, że sprawa może być zawsze załatwiana w ostatnim dniu terminu (jeżeli może być załatwiona w terminie krótszym niż ustawowy, organ nie powinien oczekiwać na jego upływ, lecz zakończyć sprawę wydając rozstrzygnięcie). Ustanowienie tych terminó4. jest bowiem konsekwencją normatywną ogólnej zasady „szybko ci postępowania” Dla I instancji załatwienie sprawyŚ v Która może być rozpatrzonaŚ O Na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z jej żądaniem wszczęcia postępowania lub O Na podstawie faktów powszechnie znanych i O Dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie – powinno nastąpić niezwłocznie (tzn szybko, bez nieuzasadnionego wstrzymywania sprawy bez biegu). Będą to sprawy, w których nie będzie zachodziła potrzeba prowadzenia postępowania wyja niającego v Wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki (tzn bez niepotrzebnych zahamowań i przewlekło ci), jednak nie później niż w ciągu 1 m-ca v Szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 m-cy (tzn w sprawie, w której organ będzie musiał gromadzić ponad przeciętną ilo ć źródeł dowodowych, wymagającej szczególnie żmudnej analizy) v Na żądanie strony – od dnia doręczenia organowi żądania strony v Z urzędu – od dnia doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu Dla II instancji załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 m-cy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy > 3 m Do terminów wyżej okre lonych dla obu instancji nie wlicza sięŚ v Terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania okre lonych czynno ci v Okresów zawieszenia postępowania oraz v Okresów opóźnień spowodowanych z winy strony v Okresów opóźnień z przyczyn niezależnych od organu Konsekwencje nie dotrzymania terminu załatwiania sprawŚ 1) O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we wła ciwym terminie organ podatkowy obowiązany jestŚ a) Zawiadomić stronę (gdy upłynął termin załatwienia sprawy) b) Podając przyczyny niedotrzymania terminu (nawet niezależne od organu) i c) Wskazać nowy termin załatwienia sprawy (z zachowaniem ogólnej zasady szybko ci postępowania) 2) Na niezałatwienie sprawy we wła ciwym lub nowym, wskazanym przez organ terminie stronie służy ponaglenie do a) Organu podatkowego wyższego stopnia ( ws stosunku do naczelnika US do dyr. IS b) Ministra Finansów jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora IS W Związku z bezczynno ci ą MF nie służy ponaglenie, jedynie skarga do S.A. 3 Organ podatkowy wyższego stopnia uznając ponaglenie za uzasadnione: · Wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz · Zarządza wyja nienie przyczyn i · Ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie · A w razie potrzeby podejmuje rodki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszło ci Ponadto po wyczerpaniu tego rodka prawnego, strona może złożyć również skargę do S.A. Niezałatwienie sprawy w ustawowo okre lonym terminie nie powoduje pozbawienia organu prawa Pytania 1 w jakich przypadkach może doj ć do wyłączenia z postępowania podatkowegoŚ A pracownika urzędu administracji podatkowej B naczelnika urzędu administracji podatkowej 2 kto może być stroną w postepowaniu podatkowym 3 jakie podmioty mogą występować na prawach strony w postępowaniu podatkowym i jakie są ich uprawnienia 4 kto może być pełnomocnikiem w postępowaniu podatkowym i jakie posiada uprawnienia 5 jakie są zasady dotyczące wyznaczania przedstawiciela ustawowego w postępowaniu podatkowym jakie są terminy załatwiania spraw przez organy I i II instancji i jakie są konsekwencje niedotrzymania
ADMINISTRACJA PÓŹNONOWOŻYTNA

Administracja a liberalizm społeczno-gospodarczy W Stanach Zjednoczonych 4 lipca 1776 roku wprowadzono Deklarację Niepodległości, a w 1787 Konstytucję. We Francji natomiast w 1789 mamy do czynienia z rewolucją. Ideały Francuskie z kolei przechodzą za sprawa Napoleona na cały kontynent. Idea państwa konstytucyjnego - zasady Konstytucja jest aktem prawnym, zespołem czynników dotyczących funkcjonowania państwa (idea Lasalle). Obecnie jest ona w sensie materialnym ustawą zasadniczą państwa. W Polsce początkowo oznaczała każdą uchwałę Sejmu i dzielono je na Wielkie Konstytucje (np. 3 Maja) oraz Małe Konstytucje. Sposoby uchwalania Konstytucji: a)obecnie głównie przez referendum b)Wcześniej ( -Uchwalenie przez naród, parlament lub ciało konstytucyjne, -W XIX wielu oktrojowana - nadana przez władcę, np. w 1814 - Karta Konstytucyjna Ludwika XIV) Treść Konstytucji dzielimy na: a)Preambułę - wstęp, w którym określa się tradycje, które doprowadziły do powstania konstytucji b)Kontekst - część zasadnicza (-Idea trójpodziału, -Główne cechy ustroju, -Prawa i wolności człowieka i obywatela (por. ZSRR z 1936 roku) ) c)Zakończenie - przepisy przejściowe Możliwości zmiany - z tego względu dzielimy je na sztywne i giętkie. Można ustalić pewne kryteri a, np. a)czas - nie może być zmieniona przez jakiś okres, np. w konstytucji 3 Maja ten okres wyniósł 25 lat b)zasady c)procedura (najbardziej złożona występuje w USA) Należy podkreślić, iż w Wielkiej Brytanii (notabene powstałej w 1708 roku) nie ma konsty tucji pisanej Określa m.in. a)Strukturę państwa (-Złożone, =Konfederacja związek państw, np. Związek Reński, Szwajcaria (w nazwie), Serbia i Czarnogóra, ZBIR Związek Białorusi i Rosji , =Federacja państwo związkowe złożone ze: Stanów - USA, Meksyk, Brazylia, Indie/ Landów - Niemcy/ Kantonów - Szwajcaria/ Republik - Rosja , = Unie - obecnie nie występują, dzielimy je na personalne i realne, -Jednolite ,=Całkowicie scentralizowane jako reguła,=Zdecentralizowane - np. Austro - Węgry z 1867 roku - każdy kraj, w tym Galicja posiadała zakres autonomii ; II RP - autonomię miał tylko Górny Śląsk b)Forma rządu - monarchia i republika c)Reżim polityczny - demokratyczny, autorytarny i totalitarny

Idea praw i wolności człowieka i obywatela -1776 - USA; Deklaracja Niepodległości - twórcą Jefferson (purytanin) a)każda z kolonii jest suwerenna b)idee prawa natury (znane już od Starożytności, od XVII wieku za Grocjusza uznano, iż wynikają z rozumu ludzkiego); a w tym: ,-wolności osobiste i inne - słowa, wyznania, nietykalności osobistej,- równość wobec prawa,-własność prywatna,-prawo oporu, prawo do szczęści.)

1789 - Francja - Deklaracja praw człowieka i obywatela (Lafaye):,a)przypomina Deklarację Niepodległości b)Prawa człowieka zgodne z prawami natury, tj. wolność, równość, braterstwo i inne c)Prawa obywatela - ograniczone jeszcze przez cenzusy. W nich: ,-polityczne - bierne i czynne prawo wyborcze, petycje,-wolności obywatelskie - wyznania, myśli, sumienia, słowa,-prawa obywatelskie - do życia, tajemnicy korespondencji, sądu itp.,-prawa socjalne od XIX/XX wieku - 8h dzień pracy, renty i emerytury

(…)

… i legitymacji. Na tronie zasiądzie Ludwik XVIII 7)1814 - Karta Konstytucyjna - oktrojowana, wzorzec dla innych państw a)Wzmocniono pozycję króla - od tej pory rola moderatora, czwartej władzy b)Przywrócono boskie pochodzenie władcy c)Król de facto dysponuje władzą wykonawczą i ustawodawczą ,-Wyłączność inicjatywy ustawodawczej ,-Prawo nadawania ordonansów ,-Prawo sankcji, weta, rozwiązania parlamentu , d)Król zarządza sądownictwem 8)Taka silna pozycja jest tolerowana za Ludwika XVIII - dość odpowiedzialnego władcy, który nie ozucał dokonań rewolucji 9)Brat Ludwika XVIII - Karol X od 1824 roku wprowadza inne działania, m.in. poprzez wydanie ordonansów w sprawi zmian w ordynacji wyborczej - podwyższenie cenzusów 10)Od 1830 roku po Rewolucji Lipcowej - Monarchia Lipcowa a)Nie przywrócono w pełni zasady…