Mpetencji do podejmowania samodzielnych decyzji dzielimy organy na

ADMINISTRACJA

Wszelka zorganizowana działalność, służąca do osiągnięcia pewnych celów. Inaczej mówiąc administracja jest planową, celową i trwałą działalnością. Wyróżniamy adm.: 1) prywatną-organizacja prowadzona przez jednostkę, w jej interesie lub interesie osób trzecich; 2) państwową- celowa, trwała działalność państwa do wyznaczonych celów; 3) publiczną- sprawowana przez organy państwowe jak i związki publicznoprawne (samorządowe) i inne podmioty administracji w interesie zbiorowym, publicznym. Pojęcie adm. publicznej obejmuje państwowe podmioty adm. jak również pozostałe, które spełniają funkcje tejże adm. W teorii wyróżniamy adm. w ujęciu a) podmiotowym- są to organy adm. oraz inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu adm. publicznej, np. terenowe organy adm. rządowej, organy samorządu terytorialnego, b) przedmiotowym- jest to taka działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracji, a więc zadania i kompetencje z zakresu władzy wykonawczej, c) formalnym- jest to cała działalność wykonywana przez podmioty adm. bez względu na jej charakter. Rozróżnienie między administracją w ujęciu podmiotowym a przedmiotowym polega na przydzieleniu określonych działań państwa określonym organom państwowym (zasada podziału władzy). Zadania administracyjne wykonują także organy ustawodawcze oraz wymiaru sprawiedliwości (oprócz org. adm.), które są uprawnione do stanowienia prawa. Wg definicji negatywnej, administracją jest każda działalność państwowa nie będąca działalnością ustawodawczą i sądowniczą, a więc ustawodawstwo polega na stanowieniu norm prawnych (ustawa) a adm. na ich wykonywaniu. Definicja ta wywodzi się od zasady podziału władzy. Wg M. Kuleszy „Przez administrację publiczną rozumie się zespół działa

Organizacja administracji samorządowej - omówienie

Administracja samorządowa- organy

Administracja publiczna po 1989 roku

Reformy administracyjne w latach 1972 - 1975

sposób tworzenia i ustrój województwa - omówienie

Samorząd województwa - zakres działania i zadania

ADMINISTRACJA PUBLICZNA- OPRACOWANE PYTANIA DO EGZAMINU

1.

Na czym polega społeczny rodowód administracji publicznej?

W państwie demokratycznym administracja jest sługą społeczeństwa. Służy ona społeczeństwu, a w obrębie

samorządu- odpowiednim społecznościom, przede wszystkim jako aparat wykonawczy mającej

demokratyczny mandat władzy politycznej i jako sługa prawa tworzonego przez organy władzy politycznej.

Społeczny rodowód wynika z tego, że struktury administracyjne powołane zostały przez społeczeństwo

(będące suwerenem) w celu zaspokajania jego potrzeb- wspólnych potrzeb obywateli.

2.

Jakie są relacje między pojęciem administracji państwowej i administracji publicznej?

Administracja publiczna jest nazędna względem administracji państwowej. Pojęcie administracja

państwowa jest pojęciem węższym. Oznacza ono praktyczne i bezpośrednie wykonywanie zadań państwa- w

jego imieniu i na jego rachunek. Administracja publiczna natomiast jest pojęciem szerszym- oznacza zespół

działań, przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych podejmowanych przez różnego rodzaju instytucje i

organy na rzecz realizacji interesu publicznego, zawsze na podstawie ustawy i w formach prawem

przewidzianych. Pojęcie administracja państwowa zawiera się zatem w pojęciu administracji publicznej.

Administracja publiczna = adm. państwowa + adm. samorządowa.

3.

W jaki sposób definiowane jest pojęcie administracji publicznej? Scharakteryzuj sposoby i podaj

przykłady definicji.

Pojęcie administracji publicznej definiowane jest w sposób: pozytywny, negatywny lub celowościowy.

Definicja pozytywna- administracja publiczna to funkcja państwa i samorządu polegająca na wykonywaniu

zadań publicznych określonych w konstytucji i innych źródłach prawa powszechnie obowiązującego.

Definicja negatywna- administracja publiczna to wszystkie te formy aktywności w domenie publicznej oraz

zintegrowane z nimi rozwiązania instytucjonalne i kaowe, które nie są ustawodawstwem ani sądownictwem.

Definicja celowościowa- administracja publiczna to działanie na rzecz realizacji interesu publicznego.

4.

Jaka jest pozycja administracji publicznej na tle trójpodziału władzy w państwie współczesnym?

Administracja publiczna przynależy do władzy wykonawczej. Wynika to choćby z definicji Waltera Jellinka

(XIX wiek), który określił ją jako „Działalność państwa, która nie polega na tworzeniu ustaw ani na wymiarze

sprawiedliwości.”

5.

Jakie powiązania występują między administracją publiczną i państwem?

Podstawowym zadaniem administracji publicznej jest realizacja interesu publicznego będąca również

zadaniem państwa. Administracja publiczna jest jednym z elementów trójpodziału władzy w ramach państwa,

zatem jest ona pojęciem pozędnym. Państwo może kontrolować administrację, nadzorować ją i, w

niektórych przypadkach nią kierować.

6.

Jakie elementy składają się na strukturę administracji publicznej?

Na strukturę administracji publicznej składają się: administracja rządowa (centralna i terenowazespolona i

(…)

… służby cywilnej w administracji w Polsce?

-ograniczenie służby cywilnej do administracji rządowej

-metoda ewolucyjnego nadbudowywania rozwiązań

-system kariery z 4 oębnymi kategoriami stanowisk (wyższe stanowiska kierownicze, stanowiska

kierownicze, stanowiska specjalistyczne, stanowiska pomocnicze)

-negatywne skutki nałożenia się ważania ustawy na zmianę rządu

-brak podziału na kategorie w korpusie służby cywilnej

-podstawowy podział na pracowników i urzędników służby cywilnej

-równoległy podział na stanowiska i wyższe stanowiska w służbie cywilnej

-model mieszany z przewagą modelu kariery (Krajowa Szkoła Administracji Publicznej- KSAP)

39. Co to jest konflikt interesów w administracji i jakie są instrumenty ograniczania zagrożeń tym

konfliktem w poszczególnych jego obszarach?

Konflikt interesów…

… składają się na strukturę administracji publicznej?

Na strukturę administracji publicznej składają się: administracja rządowa (centralna i terenowazespolona i niezespolona) i administracja zdecentralizowana (samorząd terytorialny/zawodowy/rolniczy,

zakłady administracyjne, fundacje)

Diagram obrazujący strukturę:

7.

Jakie podstawowe funkcje realizuje administracja publiczna w państwie współczesnym…

…

ona wziąć na siebie odpowiedzialność za wszelkie sprawy społeczeństwa, do czego niezbędny był jej

rozbudowany aparat administracyjny. Urzędnicy, by utrzymać się na stanowiskach, obowiązani byli do

opłacania corocznych ta Prowadziło to do różnorakich wypaczeń, jak nepotyzm, symonia, czy korupcja na

wielką skalę. Ramy prawne i instrumenty działania administracji nie były dokładnie sprecyzowane. Pozwalało…

… prawa

-zasada trójpodziału

-zasada legalizmu: organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

-formalizm procedury administracyjnej.

45. Jakie instrumenty wpływu na administrację mają obywatele we współczesnych państwach?

.

2

ADMINISTRACJA - Prusy - Niemcy

Państwo

Najwyższy organ władzy

Administracja centralna

Administracja terytorialna

Absolutyzm oświecony

Panowanie Fryderyka Wilhelma I i II Wielkiego

w latach 1713- 1786

Monarchia absolutna

Związek Reński1806-1813 protektorat Napoleona.1815-związek Niemiecki-konfederacja 39 państw-cesarz Austrii, Związek Pólnocno-Niemiecki- federacja 22 państw-król Prus a od 1871r- II Rzesza federacja 25 państw związkowych

Republika Weimarska

Po 1918r. - federacja 12 krajów, 3 wolnych miast, każdy z krajów związkowych posiadał własną konstytucję

Faszyzm - III Rzesza

Hitler 1930r.-wygrane wybory NSDAP

Król pruski - władza absolutna, nieograniczona- pierwszy sługa narodu. Rządy z racji stanu dla dobra ludu- urzędnicy ślepymi wykonawcami woli władcy w rozkazach gabinetowych i marginaliach (decyzjach oęcznych). Król największym biurokratą wnikajacym osobiście w obiazgowe sprawy. Rządy gabinetowe- zebranie całego gabinetu raz w roku w Poczdamie.

Związek Reński 1806-1813 pod protektoratem Napoleona.

1815-Związek Niemiecki-konfederacja 39 państw-cesarz Austrii,po klęsce Austrii w wojnie z Prusami - Związek Pólnocno-Niemiecki- federacja 22 państw-król Prus a od 1871r- przekształcony w II Rzeszę - federacja 25 państw związkowych - król pruski przyjął tytuł dziedzicznego cesarza niemieckiego - zakres władzy niezmieniony. Wszelkie rozporządzenia wymagały kontrasygnaty kanclerza
(…)

… i domen( w każdej prowincji 1 kamera pod przewodnictwem prezesów podległych bezpośrednio Berlinowi w Prusach Wschodnich -2),

-powiaty z lanatami- najniższa jednostka

Administracje lokalną w Prusach zreformowali w latach 1808 - 1815 kanclerze Stein i Hardenberg.

Podział kraju na:

Prowincje, rejencje, powiaty oraz gminy wiejskie i miejskie.

Prowincje(10)-nadprezydenci i rada prowincjonalna. Organ samorządowy- sejm prowincjonalny z marszałkiem

Rejencje - prezydenci i wydział obwodowy

Powiaty - lanaci i sejmik powiatowy

Gminy miejskie - rada miejska i magistrat

Gminy wiejskie - zgromadzenie gminne i naczelnik z ławnikiem

Sądownictwo - trójinstancyjne (Gneist)- powiązanie niższych instancji z samorządem terytotialnym

I instancja- wydziały powiatowe - lanat a w miastach - wydziały miejskie…

1.Czynne prawo wyborcze – ma ten, kto ma ukończone 18 lat, zamieszkuje na stałe na obszarze danej jednostki, w tym wypadku gminy, musi być obywatelem Polski lub UE. Nie mają czynnego prawa wyborczego osoby ubezwłasnowolnione całkowicie lub częściowo, oraz pozbawieni praw wyborczych wyrokiem sądu, orzeczeniem Trybunału Stanu. 2.Bierne prawo wyborcze – ma osoba, która spełnia kryteria czynnego prawa wyborczego, ale musi mieć ukończone 25 lat i musi być to obywatel RP. Nie ma biernego prawa wyborczego osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za kłamstwo lustracyjne oraz skazana prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (muszą być spełnione wszystkie trzy przesłanki łącznie), także umyślne przestępstwo skarbowe. Kandydat na wójta nie musi zamieszkiwać danej gminy. 3.Wybóry Wójta -Zgłosić kandydata mogą komitety wyborcze. W wyborach przedterminowych przez zebranie określonej liczby podpisów, która jest uzależniona od wielkości gminy, w małych gminach do 100tys. mieszkańców – 150 podpisów, a w gminach powyżej 100tys. mieszkańców – 3tys. podpisów. Zgłaszać kandydatów można najpóźniej do 30 dania przed dniem wyborów. Jeżeli nie zgłosi się żaden kandydat, wyznacza się dodatkowy termin (5dni). Jeśli i tak nie zgłosi się żaden kandydat, to wyboru wójta dokonuje Rada Gminy bezwzględną większością głosów. Jeśli zgłosi się jeden kandydat lub tylko jeden został zarejestrowany, to są przeprowadzane wybory dla tego jednego kandydata, z tym że zostanie wybrany, jeśli zdobędzie więcej niż połowę ważnych głosów (pytanie tak/nie). Jak jest więcej głosów na nie, to wyboru wójta dokonuje Rada Gminy. Jeśli jest więcej niż dwóch kandydatów, to w pierwszej turze wygrywa ten, kto zdobędzie ponad połowę ważnych głosów. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyska takiej większości, to dwóch z najwyższymi wynikami przechodzi do drugiej tury, która odbywa się 14 dni po pierwszej. W drugiej turze wygrywa ten, kto ma więcej głosów. Jeżeli drugi lub trzeci kandydat mają tyle samo głosów – decyduje liczba obwodów – jeżeli po równo, to przeprowadzane jest losowanie. 4.Wybory Radnego -Kadencja Rady trwa 4 lata. Liczba radnych jest uzależniona od liczby mieszkańców gminy – art. 17 ustawy gminnej (od 15-45 radnych). O tym, ilu radnych będzie wybieranych decyduje wojewoda po uzyskaniu informacji od wójta o liczbie mieszkańców gminy. Wybory są zarządzane w drodze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów – najwcześniej 4, najpóźniej 3 miesiące przed Datką końca kadencji. Trzeba wskazać konkretną datę przeprowadzenia wyborów. Zgłaszanie kandydatów – art. 399 Kodeksu wyborczego Prawo zgłaszania kandydatów na radnych przysługuje: 1) komitetowi wyborczemu partii politycznej ; 2) koalicyjnemu komitetowi wyborczemu; 3) komitetowiwyborczemu organizacji; 4) komitetowi wyborczemu wyborców - co najmniej 15 mający prawo wybierania. Po zebraniu co najmniej 1000 podpisów. 5. Radny- odwołania, rezygnacja, prawa i obowiązki- Prawa radnego: Do diety, do rozliczania wszelkich podróży służbowych, kosztów dojazdu. Obowiązkiemradnego jest udział w sesjach rady (nie rzadziej niż 1 na kwartał – sesje zwykłe), udział w pracach komisji, do której został wybrany. Usprawiedliwianie nieobecności – element względny, nie jest określone ustawowo, co może nim być. Pojedynczego radnego nie można odwołać w referendum. Zakazy łączenia funkcji: Radny nie może być wójtem, radnym w innej gminie, posłem, senatorem, wojewodą, wicewojewodą. Radny nie może być pracownikiem urzędu gminy, w której uzyskał mandat – art. 24b, 24f. jeżeli pracownik urzędu gminy został wybrany, musi wziąć urlop bezpłatny – art. 24b ust3. Jeżeli tego nie zrobi, jego mandat wygasa. Zachowuje to samo stanowisko lub równorzędne, nie może być zwolniony, w wyjątkowych wypadkach może zostać zwolniony, ale zgodę na to musi wyrazić rada zwykłą większością głosów. Art. 24f ust.1 radny nie może wykorzystywać mienia gminy do prowadzenia działalności gospodarczej. Jego małżonek może, ale trzeba o tym powiadomić radę. Radny musi wziąć urlop bezpłatny, gdy pracuje w urzędzie gminy, jak pracuje gdzieś indziej może, ale nie musi. W większości gmin dieta jest uzależniona od tego, czy radny pracuje, czy nie. Dieta jest rekompensatą za czas poświęcony na sesje i pracę w komisji. Jeżeli radny prowadzi działalność z wykorzystaniem mienia gminy, musi tego zaprzestać w ciągu 3 miesięcy od wyborów. Radny nie może zawrzeć umowy cywilnoprawnej w gminie – art. 24d. Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, które podważałyby zaufanie radnego – art. 24e. Radny powinien być dostępny dla społeczeństwa – art. 23. art. 24h – oświadczenie majątkowe – muszą złożyć także osoby upoważnione przez wójta do wydawania decyzji administracyjnych, bo są najbardziej narażone na łapówki. 6.Rola wójta, gminy, polityki samorządu- Kompetencje rady gmin 1) uchwalanie statutu gminy, 2) wybór i odwołanie zarządu, ustalanie wynagrodzeń przewodniczącego zarządu, stanowienie o kierunkach działania zarządu oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności, 3) powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu, oraz sekretarza gminy - na wniosek przewodniczącego zarządu, 4) uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tego tytułu, 5) uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 6) uchwalanie programów gospodarczych, 7) ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki, kompetencje wójta: wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy ok. przepisami prawa, Przygotowanie projektów uchwal rad gminy, określenie sposobu wykonywania uchwal, gospodarowanie miejscem komunalnym, wykonywanie budżetu, zatrudnianie i zwalnianie kierownikow gminnych jednostek organizacyjnych,wójt poosiada inicjatywę uchwałodawczą – przedkłada projekt uchwały. Samorząd – decydowanie przez określoną grupę w sprawach tej grupy; określona grupa zarządza swoimi sprawami w sposób samodzielny. Samorząd składa się z określonego terytorium i wspólnoty mieszkańców danego terenu. Rodzaje samorządów: * terytorialny; * gospodarczy; * zawodowy; * wyznaniowy - studencki (szczególna odmiana samorządu zawodowego)

ROZDZIAŁ I – ADMINISTRACJA PUBL. I PRAWO ADMINISTRACYJNE Pojęcie administracji publicznej - zorganizowana działalność, trwała, celowa i planowa, zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. - słowo „administracja” oznacza słu enie, zarządzanie, słu bę. Administracja publiczna jest sprawowana przez organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji. Pojęcie administracji publicznej jest szersze od pojęcia administracji państwowej, poniewa obejmuje nie tylko państwowe podmioty administracji, ale równie pozostałe podmioty spełniające funkcje administracji publicznej. Trzy ujęcia administracji: 1. organizacyjny ( podmiotowy) – ogół podmiotów administracji, czyli organy administracji i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu administracji publicznej. 2. materialny (przedmiotowy) – działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne, zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej. Istnieją dwie metody określania administracji w sensie materialnym. Pierwsza – negatywna – wyjaśnia czym administracja nie jest. Administracją jest ka da działalność państwowa niebędąca działalnością ustawodawczą i sądowniczą. Działalność ustawodawcza polega na stanowieniu norm generalnych i abstrakcyjnych, na wydawaniu ustaw, administracja na ich wykonywaniu. Od władzy sądowniczej administracja ró ni się tym, e pracownicy nie są niezawiśli, lecz podporządkowani swoim przeło onym. Ponadto sądy rozpatrują sprawy działając na wniosek, ale ich nie kreują. Druga – pozytywna – nie daje zadowalającego wyniku ze względu na ró norodność zadań i form działania. Niektórzy uwa ają, e nie mo na zdefiniować administracji, a jedynie ją opisać. 3. formalnym – cała działalność wykonywana przez podmioty administracji bez względu na to, czy ma ona charakter administracyjny. W praktyce zakresy te zazębiają się. Typowe cechy administracji publicznej: ? administracja jest zjawiskiem społecznym, administracja ukierunkowana jest na interes publiczny. Interes publiczny mo e całkowicie pokrywać się z interesami indywidualnymi albo mo e się im przeciwstawiać. ? Administrację cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość. Administracja nie ogranicza się do wykonywania ustaw. Mo e podejmować swoją inicjatywę i działania według swoich wyobra eń ( w przeciwieństwie do sądów) ? Administracja odejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć (w przeciwieństwie do ustawodawstwa). Administracja mo e podejmować zarówno sprawy dość ogólne jak i konkretne, jednostkowe, czym ró ni się od ustawodawstwa nakierowanego na wydawanie norm generalnych i abstrakcyjnych. Władztwo administracyjne - prawo u ycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń. Administracja publiczna dysponuje więc środkiem, który nie przysługuje innym rodzajom administracji. Aktom prawnym wydawanym przez organy państwowe przysługuje moc obowiązującą, zaś mo ność u ycia zorganizowanego przymusu państwowego jest sankcją tej mocy. Organy same, bez ingerencji sądów mogą stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń. Z tej przyczyny mo na stwierdzić, e organy państwa posiadają władztwo. Państwo mo e udzielać władztwa innym podmiotom sprawującym administrację państwową. Administracja mo e działać tak e przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym tj. zawarcie stosownej umowy – czynność cywilnoprawna ró na od np.: wywłaszczenie – czynność administracyjnoprawna. Postacie administracji publicznej 1. administracja władcza – administracja wydaje jednostronne akty prawne obowiązujące adresatów, w razie potrzeby u ywa przymusu do ich realizacji. 2. administracja niewładcza – administracja działa przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym. Organ nie zawsze ma mo liwość wyborów środków. Mo liwość taka istnieje tylko wtedy, gdy przepisy ją przewidują. 1. administracja władcza – administracja ogranicza wolność bąd własność obywatela, nakłada na niego jakieś obowiązki, wprowadza nakazy i zakazy. 2. administracja świadcząca – zapewnie obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści np. pomoc społeczna, subwencje, dotacje. Ten sam środek mo e stanowić jednocześnie świadczenie i działanie władcze administracji. Mogą się uzupełniać lub być stosowane ambiwalentnie – ten sam cel mo na osiągnąć przez nakazy i zakazy, ale czasami znacznie skuteczniej przez np. ulgi podatkowe. Rzeczowy podział administracji – wyró nia się liczne działy jak np. budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia itp. Pojęcie prawa administracyjnego żałą prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania. Wa ny jest fakt, e działalność organów administracyjnych jest regulowana nie tylko przez normy prawa administracyjnego, a tak e funkcje administracji wykonują nie tylko organy administracyjne. Normy Pr. Administracyjnego ze względu na regulowaną tematykę dzielą się na 3 grupy: ? ustrojowe prawo administracyjne – normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu państwowego ? procedurę administracyjną (postępowanie administracyjne) – normy dotyczące toku działania organów administracyjnych. ? Materialne prawo administracyjne – normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej. Ze względu na stosunek łączący organ administracyjny i adresata normy: ? Normy dotyczące sfery zewnętrznej – regulują stosunki między organami i innymi podmiotami administracji, a obywatelami i osobami prawnymi. ? Normy dotyczące sfery wewnętrznej – normy regulujące stosunki między organami i instytucjami wzajemnie Rozgraniczenie między prawem administracyjnym a innymi gałęziami ? Prawo konstytucyjne – nale ą do tej samej dziedziny prawa publicznego. Posługują się tymi samymi konstrukcjami, metodami, regułami. Konstytucja jest najwy szym ródłem ustroju. Prawo administracyjne jest skonkretyzowanym prawem konstytucyjnym. Normy prawa konstytucyjnego stanowią punkt wyjścia dla norm administracyjnych. ? Prawo cywilne – pojawia się problem jak odgraniczyć prawo publiczne od prywatnego. Pojawiły się ró ne teorie na ten temat: teoria interesu – Pr. Publiczne słu y interesowi publicznemu, Pr. Prywatne interesom prywatnym. Teoria podporządkowania – bierze pod uwagę charakter stosunku prawnego, gdy występuje stosunek nadrzędności, podporządkowania obywatela państwu mamy do czynienia z prawem publicznym, je eli pozycja stron jest równa to z prawem prywatnym. Teoria podmiotu (teoria praw specjalnych) – do prawa publicznego zaliczamy te normy, które uprawniają lub zobowiązują do czegoś podmioty dysponujące władztwem państwowym, zaś normy, które mogą uprawniać lub zobowiązywać ka dego nale ą do prawa prywatnego. adna z tych teorii nie jest wyczerpująca. Nie ma spraw z natury rzeczy cywilnych i administracyjnych, nie istnieje nieprzekraczalna granica.

PLAN WYKŁADÓW 1. administracja publiczna (pojęcia, ustrój administracji rządowej i samorządu, źródła prawa administracyjnego i systemy ułatwiające ich wyszukiwanie), 2. status prawny urzędników administracji publicznej (modele zatrudnienia, służba cywilna, pracownicy administracji samorządowej) i wykorzystanie Internetu w poszukiwaniu pracy w procesie rekrutacji i dokształcaniu, 3. podstawy prawne informatyzacji wykonywania zadań publicznych i e-usługi publiczne, 4. zasoby informacyjne administracji publicznej (rejestry publiczne, statystyka publiczna i archiwa) oraz znaczenie interoperacyjności systemów informatycznych w ich wykorzystaniu, 5. zasady dostępu do informacji sektora publicznego i jej ponownego wykorzystania (w tym rola Biuletynu Informacji Publicznej), 6. plany informatyzacji i projekty informatyczne (w tym SEKAP i jego wykorzystanie) 7. ochrona danych osobowych i informacji niejawnych (w tym bezpieczeństwo w Internecie). Administracja publiczna i prawo administracyjne • Administracja jest definiowana najkrócej jako „układ normatywny zanurzony w rzeczywistości” (Franciszek Longchamps de Berier). • Według XIX wiecznej „definicji negatywnej” jest to wykonywanie - na podstawie ustawowej - funkcji państwa niebędących ustawodawstwem ani wymiarem sprawiedliwości (sądownictwem). • Współcześnie administrację określa się jako system złożony z ludzi zorganizowanych w celu stałej, systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej polegającej głównie na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne (Irena Lipowicz). ADMINISTRACJA XXI WIEKU • Administracja zmienia się w miarę rozwoju społeczeństwa informacyjnego, w którym większość aktywnych zawodowo osób zajmuje się przetwarzaniem danych, a narzędzia informatyczne wykorzystywane są szeroko także w związku z innymi formami aktywności obywateli (komunikacją, konsumpcją, edukacją). • Administracja należy do rosnącego sektora usług intelektualnych. Duża część rutynowych czynności, które dadzą się zalgorytmizować, wykonywanych dotąd osobiście przez urzędników jest przejmowana przez komputery. • Administracja w społeczeństwie informacyjnym dysponuje bogatymi zasobami informacyjnymi. Wiedza zmaterializowana w dokumentach, księgach, mapach i skumulowana w wykształceniu ludzi, staje się coraz ważniejsza. • Administracja opiera się mniej niż dawniej o struktury hierarchiczne a bardziej o sieciowe. Np. „zarządzanie projektami” oznacza, że ta sama osoba jest w jednym projekcie szefem a w innym podwładnym. Ma więc wielokrotne awanse i poczucie sukcesu zawodowego. • Administracja korzysta też coraz szerzej z przestrzeni wirtualnej. Korzystanie przez administrację z nowych technologii informacyjnych, pozwala coraz szerzej na pracę w domu w 1 zamian za pozostawanie w zdalnym kontakcie ze zwierzchnikami dzięki komputerowi podłączonemu do Internetu i telefonowi komórkowemu. Natomiast osoby niezdolne do korzystania z nowych technologii są „wykluczone”, stopniowo tracą pracę w administracji. • Mimo zwiększania się sprawności administracji obserwowany jest kryzys zaufania do osób sprawujących funkcje publiczne. W jego przezwyciężaniu istotną rolę może spełnić nowa koncepcja zarządzania etycznego. Strategiczne wybory i mechanizmy wszelkich rozstrzygnięć powinny uwzględniać kategorię dobra wspólnego jako podstawę zrównoważonego rozwoju. ADMINISTRACJA – PODSTAWOWE POJĘCIA • Organ administracji publicznej to człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego) znajdujący się w strukturze organizacyjnej aparatu państwa, powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji. • Organy administracji i inne podmioty, którym prawo przydaje funkcje administrowania jako dodatkową (np. prezes sądu organizujący ośrodek kuratorski dla nieletnich, kierownicy jednostek organizacyjnych takich jak publiczne szkoły i szpitale) to „podmioty administrujące”. • Podmioty administrujące, realizując przypisane im zadania, podejmują działania na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz w formach i trybie przez te przepisy przewidzianych. • Prawne formy działania administracji to: stanowienie aktów normatywnych, wydawanie aktów administracyjnych, zawieranie umów administracyjnych oraz wykonywanie czynności materialno-technicznych – z których wyodrębnia się działania informacyjne. • Aparat pomocniczy organów administracji stanowią urzędy. Aparatem pomocniczym ministra jest ministerstwo, wojewody – urząd wojewódzki a urząd gminy jest aparatem pomocniczym wójta. Podstawy organizacji i funkcjonowania urzędów wyznaczają ustawy zwane ustrojowymi a konkretyzują regulaminy poszczególnych urzędów. STRUKTURA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO • Prawo administracyjne to zbiór norm regulujących działania podejmowane dla wykonywania funkcji państwa innych niż ustawodawstwo i sądownictwo. • Norma prawna to (wynikająca z przepisów) reguła zachowania się, która ma charakter generalny (tzn. nie konkretyzuje osoby do której się odnosi) i abstrakcyjny (tzn. dotyczy zachowania, które może się zdarzyć wielokrotnie), dająca odpowiedź na pytanie kto w jakich warunkach (hipoteza) jak powinien postąpić (co mu jest nakazane, zakazane, dozwolone - dyspozycja). • Normy prawa administracyjnego dzieli się na ustrojowe, materialne i proceduralne: • Normy ustrojowe regulują organizację i zakres działania podmiotów administrujących. • Normy materialne regulują uprawnienia i obowiązki nakładane w interesie publicznym, których konkretyzowanie i egzekwowanie należy do podmiotów administrujących. • Normy proceduralne (procesowe) regulują tok czynności podejmowanych przez podmioty administrujące (działające na podstawie norm ustrojowych) w celu realizacji norm materialnych. PRAWO ADMINISTRACYJNE W SYSTEMIE PRAWA 2 • Prawo administracyjne z systemu prawa wyodrębnia się też wskazując na specyfikę metody regulacji stosunków społecznych. • Dla stosunków administracyjnoprawnych charakterystyczna jest nierównorzędność stron, obligatoryjność nawiązywania i (lub) rozwiązywania (dla jednej lub obu stron), przedmiot i treść regulowana mocą norm bezwzględnie obowiązujących oraz sankcje egzekucyjna i posiłkowo-karna. • Odróżnia to je od stosunków cywilnoprawnych, które cechuje z reguły równorzędność stron i dobrowolność nawiązywania PODSTAWOWE KONSTRUKCJE TEORETYCZNE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO • Do podstawowych konstrukcji teoretycznych prawa administracyjnego należy władztwo administracyjne, oznaczające umocowaną w ustawie możność wydawania nakazów, zakazów i zezwoleń, którym przysługuje domniemanie legalności a gwarancję ich realizacji daje dopuszczalność zastosowania przymusu państwowego. • Istotne znaczenie ma też prawa podmiotowe, które polegają na skutecznym roszczeniu adresatów działań administracji wobec organów administracji i możliwości sądowego wyegzekwowania od władzy publicznej swych żądań. PRAWO DO DOBREJ ADMINISTRACJI • Na kierunki rozwoju prawa administracyjnego wpływa ustanowienie w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej przyjętej w grudniu 2000 r. w Nicei (art. 41) prawa do dobrej administracji. • Prawem podstawowym obywatela Unii Europejskiej jest domaganie się od organów i instytucji Unii bezstronnego, zgodnego z prawem rozpatrzenia, bez zbędnej zwłoki, sprawy wniesionej do danego organu lub instytucji. Prawu temu odpowiada obowiązek organów i instytucji oraz zatrudnionych w nich funkcjonariuszy, właściwego, zgodnego z prawem obywatela załatwienia sprawy. • Jeżeli w wyniku działań administracji wnoszący sprawę poniósł szkodę, to przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie. • Prawo do dobrej administracji konkretyzuje uchwalony 6 września 2001 r. przez Parlament Europejski "Europejski Kodeks Dobrej Administracji”. • Nie ma on mocy bezwzględnie obowiązującej a jego postanowienia mają formalnie jedynie charakter zaleceń w sprawach załatwianych przez organy Wspólnot, ale mogą być pomocne w usprawnianiu działalności administracji publicznej oraz pogłębianiu praworządności także w stosunkach wewnętrznych poszczególnych państw Unii i stanowić cenną wskazówkę w interpretowaniu obowiązującego prawa. • Polska wprawdzie była drugim po Austrii państwem w świecie, które już w 1928 r. uregulowało ogólne postępowanie administracyjne, ale wiele ustaw szczególnych wyłącza stosowanie Kpa, lub przewiduje jego stosowanie "o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią odmiennie" a ponadto Kpa nie stosuje się do wszystkich prawnych form działania administracji, (np. zawierania umów) a procedury administracyjne oddziaływują w sposób ograniczony w tych sprawach, w których organy administracji działają w granicach uznania administracyjnego, kierując się celowością, realizując określoną politykę administracyjną lub „kamuflując niekiedy wypadki nadużyć rzekomymi względami tej polityki” (J. Świątkiewicz). TENDENCJA JURYDYZACJI ZAGADNIEŃ INFORMACYJNYCH 3 W ostatnim XX-leciu prawo administracyjne coraz intensywniej nasyca regulacja zagadnień informacyjnych. Przyczyniły się do tego: • zmiany ustrojowe, ratyfikowanie w 1992 r. Konwencji Europejskiej z 1950 r. ustanawiającej wolność informacyjną i wprowadzenie w 1997 r. wolności pozyskiwania i przekazywania informacji do materii konstytucyjnej. • rozwój informatyki, leżący u podstaw globalnej gospodarki informacyjnej, poddanej publicznoprawnej reglamentacji. • dołączanie do „e-Europe” - proces integracji europejskiej, którego pochodną jest kształtowanie się także polskiego społeczeństwa jako społeczeństwa informacyjnego, mającego swój „e-Government”. 4