Mü əllif Ata kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu (hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur) Redaktor



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/97
tarix20.02.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#27196
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   97

 
41 
il
ə  bilavasitə  əlaqədardır.  Dövlət xidməti münasibətləri 
müvafiq inzibati akt 
əsasında yaranır. Burada dövlət xidməti 
il
ə  yanaşı,  həmin  əmrin verilməsi ilə  əmək münasibəti də 
yaranır,  çünki  xidmətin özü də  vətəndaşlar  üçün  fəaliyyətin 
bir növüdür. Xidm
ət münasibətləri  şəxsin dövlət xidmətinə 
başlaması  ilə  yaranır  və  xidmətdən  azad  olması  ilə  xətm 
edilir. Bütün hallarda dövl
ət xidməti münasibətlərinin xət-
min
ə  dair müvafiq inzibati aktlar verilir. Qüvvədə  olan qa-
nunvericilik üzr
ə xidmət münasibətlərinin xətminə aşağıdakı 
əsaslar mövcuddur: 
a)Müdiriyy
ətin birtərəfli tələbi;  
b)Növb
əti seçkilərdə vəzifəyə seçilməmək;  
c)Xidm
ətçinin işi tərk etmə baradə olan arzusu və; 
ç)T
ərəflərin iradəsindən asılı olmayan səbəblərə görə. 
Müdiriyy
ətin təşəbbüsü ilə  dövlət xidməti münasibət-
l
ərinin xətmi üçün fabrik-zavod yerli həmkarlar komitəsinin 
razılığı lazımdır. Lakin, bu qaydanın rəhbər işçilərinin işdən 
azad edilm
əsi üçün aidiyyatı yoxdur. 
R
əhbər  işçilər  öz  işçilərinin öhdəsindən gələ  bilmə-
dikd
ə və ya işdə bürokratizmə yol verdikdə, yerli həmkarlar 
t
əşkilatı, eləcə də yuxarı həmkarlar təşkilatları müdiriyyətdən 
h
əmin vəzifəli  şəxsin  işdən kənar edilməsini tələb etməyə 
ixtiyarı vardır. 
Bir sıra hallarda dövlət xidməti münasibətləri tərəfləri 
irad
əsindən asılı olmayaraq xətm edilir. Məsəl: xidmətşi ordu 
sıralarına  çağırıldıqda;  xidmətçinin barəsində  Məhkəmə  hö-
kum olduqda; xidm
ətçi vəfat etdikdə və s.  
 
Şəxsi  maraq  ucbatından  zəhmətkeşlərin qanunsuz 
işdən kənar edilmələri  -  cinayətdir. Həmin cinayət hərəkəti 
tör
ədilməsinə görə cinayət məcəlləsi ilə cəza tədbirləri nəzər-
d
ə tutulur. 
 
 


 
42 
4.Dövl
ət idarəçilərinin intizam məsuliyyəti 
 
Xidm
ətçilər dövlət intizamını, qanunçuluğu və birgə - 
yaşayış  qaydasını  pozduqda,  onlara  qarşı  dövlətin məcburi 
t
ədbirləri tətbiq edilir. Dövlət xidmətçilərinin qanun pozuntu-
larının xarakterindən asılı olaraq müəyyən məsuliyyət nəzər-
d
ə  tutulur. Həmin məsuliyyət intizam, maddi, inzibati və 
cinayy
ət xarakterli ola bilər. Digər xidmət münasibətləri üçün 
intizam m
əhsuliyyəti daha xarakterikdir. O əmək və  xidmət 
intizamı  pozulduğu hallarda tətbiq edilir,  müvafiq olaraq 
əmək hüququ və inzibati hüquq normaları əsasında. Bir qayda 
olaraq, xidm
ətçiyə  intizam cəzası tabeçiliyində olduğu idarə 
başçısı tərəfindən tətbiq edilir. 
Dövl
ət xidmətçisinin etdiyi hərəkət az içtimai-təhlü-
k
əli olduqda ona intizam cəzası  tətbiq  edilir.  Əks  təqdirdə, 
dövl
ət xidmətçisinin etdiyi hərəkət yüksək dərəcədə içtimai-
t
əhlükəli olduqda, - o, cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir. 

əyyən  kateqoriyalı  xidmətçilərə  intizam barədə 
yüks
ək təlabata malik xüsusi əsasnamə və nizamnamə tətbiq 
edilir. Misal: M
əhkəmələrə,  Prokurorluq  işçilərinə, Daxili 
İşçilər Nazirliyi və  Milli Təhlükəsizlik  Nazirliyin  işçilərinə, 
el
əcə də Gömrük və Vergi orqanların işçilərinə və sair.  
Xidm
ətçi işə rejimlə yanaşdıqda intizam cəzası vaxtın-
dan 
əvvəl onun üzərindən götürülə bilər.  
İntizam  cəzası  barədə  olan aktlardan (əmr) iki həftə 
müdd
ətində yuxarı orqana şikayət vermək olar. Yuxarı orqa-
nın qərarı gətirir.  
İntizam cəzasının növləri müxtəlifdir. Məsələn: xəbər-
darlıq, tənbeh, töhmət, şiddətli töhmət, üç ay müddətinə kimi 
aşağı vəzifəyə keçirmək, vəzifədən geri çağırmaq, əmək haq-
qından müəyyən faizlər tutmaq, işdən çıxarmaq, rütbəsini bir 
pill
ə aşağı salmaq. 
 


 
43 
5.Dövl
ət xidmətçilərinin başqa növ cavabdehlikləri 
 
Dövl
ət xidmətçiləri inzibati xəta etdikdə, inzibati cəza-
ya c
əlb edilə  bilərlər.  Bu,  başlıca  olaraq  aşağıdakı  hallarda 
olur:  
a)Xidm
ətçi xidmətdən kənar inzibati xəta edərsə. 
M
əsəl: yol hərəkəti  qaydalarını  pozarsa.  Belə  halda, o da 
dig
ər vətəndaş kimi inzibati cavabdehlik daşıyır; b) Xidmətçi 
xidm
ət xarakterli tələbləri pozarsa (məsəl: texniki təhlükəsiz-
lik v
ə  əmək mühafizəsi  qaydasını  pozarsa),  belə  halda,  -  o, 
intizam m
əsuliyyəti daşıyır. 
İnzibati cərimə xidmətçilərə tabe olmadıqları orqanlar 
t
ərəfindən tətbiq edilir. İnzibati məsuliyyətə, bir qayda olaraq, 
idar
ə başçiları cəlb edilir. 
Dövl
ət xidmətçilərinin hərəkət və  hərəkətsizliklərinin 
n
əticəsində  dövlətə, içtimai təşkilatlara  və  ya vətəndaşlara 
maddi ziyan d
əyərsə,  onlar  maddi  cavabdehlik  daşıyırlar. 
Onların  maddi  cavabdehlik  məsələləri mülki qanunvericiliyi 
v
ə  əmək qanunvericiliyi ilə  nizama  salınır.  Maddi  ziyan 
öd
əmək qaydası ya Məhkəmə və ya inzibati yolla həll edilir.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
44 
 
 

VZU VII. DÖVLƏT İDARƏÇİLİYİNİN ANLAYIŞI 
VƏ MƏZMUNU 
 
1.İdarəçiliyin ümumi anlayışı 
 
 
İnzibati  hüquq,  digər hüquq sahələrindən fərqli olraq 
idar
əçilikdən bəhs  edir.  İdarəçilik-ictimai bir kateqoriya 
olduğundan,  o  yalnız  insanların  ictimai  fəliyyəti prosesində 
yaranır  və  həmin prosesdən yaranan ictimai münasibətləri 
nizama  salır.  İnsanların  birgə-ictimai  əməyini  əlaqələndir-
m
ək, onu ümumi məqsədin həyata keçirilməsinə  yönəltmək 
üçün idar
əçilik  başlıca  şərtdir. Deməli, idarəçilik təşkilati 
m
əzmunlu fəliyyətdən ibarətdir. O, həm də  kollektiv fəaliy-
y
ətin məzmunu deməkdir.  
İdarəçilik prosesində  müxtəlif növlü ictimai müna-
sib
ətlər  yaranır.  Həmin münasibətlər idarəçilik prosesində 
yarandığından,  idarəçilik münasibətləri  adlanırlar.  Elə  bu 
s
əbəbdən təşkilatı xarakterli fəaliyyət də, idarəçilik fəaliyyəti 
adlanır. 
İdarəçiliyin  ümumi  anlayışını  düzgün  başa  düşmək 
üçün onun obyektini, subyektini v
ə  funksiyasını  bilmək va-
cibdir. 
İdarəçiliyin obyektini konkret mənada insanların dav-
ranışı  və  onların  fəliyyəti təşkil  edir,  çünki,  insanların  birgə 
h
ərəkəti idarəçilik prosesində təmin edilir və onların arasında 
müxt
əlif növlü münasibətlər yaranır ki, bununla da insanların 
idar
əedilməsi həyata keçirilir. 
İdarəçiliyin subyektini insanlar və  onların  birliyi 
(kollektiv) t
əşkil  edir.  Bütün  dövlət  miqyasında  idarəçilik 
funksiyası idarələrdə, müəssisələrdə və vətəndaşların ictimai 
t
əşkilatlarında müxtəlif subyektlər tərəfindən həyata keçirilir. 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   97




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə