Mü əllif Ata kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu (hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur) Redaktor

 
10 
v
ə; 
4)İctimai təşkilatların və Bələdiyyələrin inzibati hüquq 
normaları  müəyyən edən və  dövlət tərəfindən təstiq edilən 
normativ aktlar. 
 
5.İnzibati hüquq elmi 
 
İnzibati hüquq elmi, dövlət idarəçiliyin müxtəlif sahə-
l
ərində yaranan inzibati hüquq normalarını və münasibətlərini 
t
ədqiq edir, həmin  normaların  təcrübədə  həll edilmə  qayda-
larını  təhlil edir, idarəçilik  aparatının  müxtəlif sahəli fəaliy-
y
ətlərini öyrənir, inzibati hüquq institutlarının  təkminləş-
dirilm
əsi ilə  əlaqədar  olaraq  hazırlayır,  ümumi,  sahəvi və 
sah
ələrarası idarəçiliyin sistemini, idarəçilik münasibətlərində 
iştirak edən tərəflərin hüquqi statusunu işləyib hazırlayır. 
Dem
əli, inzibati hüquq elminin predmetini, dövlət 
idar
əçiliyinin icraedici-sərəncamverici fəaliyyəti prosesində 
yaranan ictimai münasib
ətlərin hüquqi nöqteyi-nəzərdən 
nizama salınma problemlərini öyrənilməsini təşkil edir. 
İctimai münasibətlərin icraedici-sərəncamverici fəaliy-
y
ət dairəsində  hüquqi cəhətdən nizamasalma problemləri 
dövl
ət idarəçiliyin mahiyyəti, vəzifələri, prinsipləri, forma və 
metodları ilə əlaqəli sürətdə öyrənilir. 
İdarəçilik fəaliyyətinin müxtəlif sahələrini  əhatə  edən 
inzibati hüquq insititutları, hüquq elmində hüquq normaları-
nın tətbiqi ilə əlaqədar olan bütün məsələlərin hərtərəfli tətbiq 
edilm
əsini tələb edir. 
M
əhz elmi tədqiqatlar yolu ilə işlənilən və hazırlanan 
s
əmərəli təkliflər qüvvədə  olan  inzibati  hüququn  inkişafına 
böyük t
əsir göstərir. Elmi tədqiqat metodu ilə hazırlanan tək-
lifl
ər qanunvericiliyin də təkminləşməsinə səbəb olur. 
 
 

---

 
11 
 
 
MÖVZU II. İNZİBATİ HÜQUQ NORMALARI 
 
1.İnzibati hüquq normalarının anlayışı 
 
Hüquq normaları dedikdə, hüquqi cəhətdən təsbit edil-
miş və qanunu qüvvəyə mindirilmiş ictimai davranış qayda-
larını başa düşürük. 
İnzbati  hüquq  normaları  müvafiq  dövlət  orqanları 
t
ərəfindən müəyyən edilən və icrası məcburi xarakter daşıyan 
el
ə bir davranış qaydalardır ki, o yalnız idarəçlik fəaliyyəti ilə 
əlaqədar olan ictimai münasibətləri  nizama  salır  və  lazım 
g
əldikdə dövlətin məcburedici qüvvələri ilə mühafizə edilir. 
İnzibatı  hüquq  normaları  idarəçilik münasibətlərində 
iştirak edən subyektlərin hüquq və vəzifələrini müəyyən edir. 
O, habel
ə  idarəçilik  orqanlarının  qurluşunu,  təşkili  qayda-
larını və fəaliyyət metodlarını müəyyən edir.  
İnzbati  hüquq  normaları  dövlət idarəçilik  orqanları, 
dövl
ət xadimləri, ictimai tərşkilatlar və s. vətəndaşların idarə-
çilik f
əaliyyəti ilə əlaqədar münasibətlərini nizama salan məc-
buri qaydaları müəyyən edir. 
Bir qayda olaraq, m
əcburedici, qadağaedici və səlahiy-
y
ətverici xarakterli inzibati hüquq normaları vasitəsi ilə təsbit 
edil
ən qaydalar imperativ xarakterli olurlar. Yəni, həmin qay-
daların  yerinə  yetirilməsi məcburi  xarakter  daşıyır.  Bununla 
b
ərabər, bir sıra hallarda imperativ xarakterdə olmayan qay-
dalar da inzbati hüquq normaları ilə nizama salınır (məsələn: 
m
əsləhət, təklif verici norma). 
İnzibati  hüquq  normaları  ilə  nizama salma müxtəlif 
formalarda h
əyata keçrilir: a) konkret tərəflərə  müəyyən 
cavabdehlik h
əvalə  etmək yolu ilə; b) tərəfhlərə  müvafiq 
s
əlahiyyətlər vermək yolu ilə  və; c)  həmin tərətflərə  hüquqi 

---

 
12 
t
əminat vermək yolu ilə. 
Bir qayda olaraq, inzibati hüquq nor
maları 3 element-
d
ən ibarətdir: hipotez, dispozisiya və sanksiya. 
Hüquq normasının hipotezində həmin normanın hansı 
hallarda v
ə nə kimi şəraitdə tətbiq edilməsi şərh edilir. Dis-
pozisiya hüquqi normanın hüquqi qayda müəyyən edən əsas 
hiss
əsidir  ki,  bu  qaydanın  yerinə  yetirilməməsi üstündə 
müvafiq sanksiya t
ətbiq edilir. Sanksiya isə hüquq qaydaları-
nın  pozulmasına  görə  dövlət tərəfindən tətbiq edilən təsir 
(c
əza) tədbirlərindən ibarətdir. 
İnzibati  hüquq  normaları  Aztərbaycan  Respublikası 
siyasi v
ə  içtimai həyatının  obyektiv  qanunlarına  uyğun  ola-
raq, s
əlahiyyətli dövlət orqarnları tərəfindən yaranır, dəyişilir 
v
ə ləğv edilir. 
 
2.İnzibatı huquq normalarının növləri 
 
İnzibati  hüquq  normalarını  dispozisiyalarının  xarak-
terin
ə görə aşağıdakı formada qruplaşdırmaq olar: 
1.M
əcburedici  inzibati  hüquq  normaları  -  bu kimi 
normalar,  h
ər  hansı  bir  fəaliyyətin icra edilməsində  mütləq 
labüd olan m
əcburi hüquq qaydalarını özündə əks etdirir; 
2.Qadağanedici  inzibati  hüquq  normaları  -  bu kimi 
normalar, h
ər  hansı  bir  fəaliyyətin edilməsini  qadağan  edən 
hüquqi qaydaları özündə əks etdirir; 
3.S
əlahiyyətverici inzibati hüquq  normaları  -  bu kimi 
normalar, h
ər  hansı  bir  fəaliyyəti həyata keçirməyə  səlahiy-
y
ət verən hüquqi qaydaları əks etdirir;  
4.Mü
əyyənedici inzibati hüquq normalar  -  bu kimi 
normalar m
əcburi  xarakter  daşımırsa  da,  müvafiq  davranış 
qaydalarını müəyyən edir; 
6.M
əsləhətverici (zəmanətverici) inzibati hüquq nor-
maları - bu kimi normativ aktlar tövsiyyə xarakteri daşıyır və 

---