Mü əllif Ata kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu (hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur) Redaktor



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/97
tarix20.02.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#27196
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97

 
24 
todları onların vəzifə və funksiyalarına uyğun. 
 
2.C. Dövl
ət idarəçiliyi orqanlarının sistemi 
 
Dövl
ət idarəçiliyi  orqanlarının  sistemi  Azərbaycan 
Respublikasının  dövlət  quruluşuna, inzibati-ərazi bölgüsünə 
v
ə bir sıra təşkilati, texniki faktorlara əsasən qurulmuşdur. 
Az
ərbaycan Respublikasının dövlət quruluşuna uyğun 
olaraq dövl
ət idarəçiliyi  orqanlarının  sistemi  də  unitar 
əsaslarla təşkil edilir. 
Dövl
ətin icraedici-sərəncamverici  fəaliyyəti müxtəlif 
növlü dövl
ət idarəçiliyi  orqanları  tərəfindən həyata keçirilir. 
H
əmin idarəçilik  orqanlarını  bir  sıra  əlamətlərinə  görə 
qruplaşdırmaq olar. 
1)T
əşkili metodlarına görə dövlət idarəçiliyi orqanları 
aşağıdakı növlərə bölünür: Seçki yolu ilə təşkil edilən; Xüsusı 
qaydada t
əşkil edilən və; Təyinat yolu ilə təşkil edilən dövlət 
idar
əçilik orqanları. 
2)F
əaliyyət dairəsinə  görə  idarəçilik  orqanları  aşağı-
dakı növlərə bölünür: Mərkəzi dövlət idarəçiliyi orqanları və; 
Dövl
ət idarəçiliyinin yerli orqanları. 
3)Ərazi  fəaliyyətinə  görə  dövlət idarəçilik  orqanları 
aşağıdakı  növlərə  bölünür: Respublika və  Müxtəlif Respub-
lika 
ərazisi üzrə  fəaliyyət göstərən;  İnzibati-ərazi bölgüsü 
üzr
ə  fəaliyyət göstərən və;  Ərazilərarası  fəaliyyət göstərən 
idar
əçilik orqanları. 
4)S
əlahiyyətlərinin xarakterinə və həcminə görə idarə-
çilik  orqanları  Ümumi  səlahiyyətli, Sahəvi səlahiyyətli və 
Xususi s
əlahiyyətli (funksional) dövlət idarəçilik  orqanları 
növl
ərinə bölünür. 
5)Aidiyyatı məsələlərin həlli metoduna görə idarəçilik 
orqanları: Kollegial idarəçilik orqanları və; Təkbaşına idarə-
çilik orqanları növünə bölünür.  


 
25 
6)Maliyy
ə təchizatına görə dövlət idarəçilik orqanları: 
Dövl
ət büdcəsindən təchiz edilən dövlət idarəçilik  orqanları 
v
ə; Təsərrufat  hesablı  dövlət idarəçiliyi  orqanları  növlərinə 
bölünür. 
7)T
əşkili  qaydalarına  görə  dövlət idarəçiliyi  orqanlrı 
aşağıdakı  növlərə  bölünür: Ali hakimiyyət  orqanları  tərəfin-
d
ən təşkil  edilən; Ali dövlət idarəçiliyi  orqanları  tərəfindən 
t
əşkil  edilən; Mərkəzi dövlət idarəçiliyi orqanları  tərəfindən 
t
əşkil  edilən və;  Yerli  İcra  hakimiyyətləri tərəfindən təşkil 
edil
ən idarəçilik orqanları. 
 
3.İctimai təşkilatlar 
 
3.A. 
İctimai təşkilatlar inzibati hüququn subyekti kimi 
 
İctima təşkilatlar-müəyyən məqsəd(lər) naminə yaradı-
lan v
ətandaşların könüllü birliyidir. 
İctimai  təşkilatların  hüquqi  vəziyyəti, Azərbaycan R. 
Konstitusiyası  ilə  nizama  salınır.  İçtimai  təşkilatların  fəaliy-
y
ətləri isə müvafiq normalar ilə nizama salınır.  
İctimai  təşkilatların  inzibati  hüquq  qabiliyyəti  onların 
dövl
ət idarəçiliyi sahəsində  malik  olduqları  hüquq  və  vəzi-
f
ələri ilə müəyyən edilir. Həmin inzibati hüquq qabiliyyətinin 
m
əzmunu və  həcmi dövlət tərəfindən müəyyən edilir, çünki 
ictimai t
əşkilatların  aktları  (nizamnamə  və  əsasnamələri) 
onların  dövlət idarəçiliyi dairələrində  hüquqi  səlahiyyətini 

əyyən etmir. Elə  ona görə  də, ictimai təşkilatların  dövlət 
idar
əçiliyi sahəsindəki inzibati qabiliyyətini dövlət öz hüquqi 
aktları  ilə  nizama  salır.  Bir  sıra  ictimai  təşkilatların  daxili 
f
əaliyyətləri özlərinin qəbul etdiyi normalarla, xarici fəaliy-
y
ətləri isə dövlət-hüquq normaları ilə nizama salınır. İctimai 
t
əşkilatlar  dövlətin icraedici-sərəncamverici  funksiyasını 
yerin
ə  yetirdikdə,  onların  xarici  münasibətləri də  inzibati 


 
26 
hüquq  normaları  ilə  nizama  salınır.  Belə  halda, ictimai 
t
əşkilatlar inzibati hüquq münasibətlərinin subyekti kimi çıxış 
edirl
ər.  Bu  aşağıdakı  üç  formada  ola  bilər: ya ictimai təşki-
lat
ın  bütövlükdə  iştirakı;  ya  ictimai  orqanın  iştirakı;  ya  da 
ictimai t
əşkilatların nümayəndələrinin idarəçilikdə iştirakı ilə. 
Ümumiyy
ətlə  ictimai təşkilatlar  aşağıdakı  hallarda 
inzibati hüquq münasib
ətlərinin subyekti kimi çıxış edirlər: a) 
dövl
ət aktlarının icra edilməsi prosesində; b) idarəçilik orqan-
larının nəzarət funksiyasının yerinə yetirilməsində; c) hüquq 
normalar
ına  vətəndaşlar  tərəfindən riayət edilməsind; ç) 
ictimai t
əşkilatların razılığının idarəçilik orqanları üçün məc-
buri xarakter daşıması hallarında: d) ictimai təşkilatlar dövlət 
funksiyasını  müstəqil həyata keçirdikdə  və; e) ictimai təşki-
latlara veril
ən və  onlara məxsus olan əmlakların,  binaların, 

əssisələrin idarəçiliyində. 
İctimai  təşkilatları  təşkili  prinsiplərinə  görə, fəaliyyət  
dair
əsinə,  ərazi fəaliyyətinə,  tabelilik  formalarına,  səlahiy-
y
ətlərinə görə də qruplaşdırmaq olar. 
Dövl
ət təşkilatlarından fərqli olaraq, ictimai təşkilatlar 
dövl
ətin hakimiyyət səlahiyyətinə  malik deyillər. Dövlət 
t
əşkilatları  öz  təşkilati  quruluşuna  görə, öz fəaliyyət metod-
larına görə ictimai təşkilatlardan fərqlənir. 
 
3.B. Dövl
ət idarəçiliyi sahəsində ictimai təşkilatların rolu 
v
ə səlahiyyəti 
 
İctimai  təşkilatlar-siyasi partiya, həmkarlar  ittifaqı, 
ictimai kooperativl
ər, gənclər təşkilatı  -  bu  və  başqa  işlərdə 
dövl
ət idarəçiliyi sahəsində mühüm rol oynaya bilərlər. 
İctimai  təşkilatların  hüquqi  səlahiyyətləri, onlara 
dövl
ət  orqanları  tərəfindən verilir və  müvafiq normativ 
aktlarla  qanunlaşdırılır.  İctimai  təşkilatlar  həmin səlahiy-
y
ətlərə  əsasən öz fəaliyyətini həyata keçirərkən dövlətin 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə