Qədim Yunanıstanda diplomatik protokol ənənələrinin yaranması. Prokseniyalar.
Qədim Yunanıstanda beynəlxalq münasibətlər və beynəlxalq hüququn qədim forması prokseniya idi. Prokseniya ayrı-ayrı şəxslər, sülalələr, qəbilələr və dövlətlər arasında mövud idi. Şəhərin prokseni xaricilərə nisbətdə müəyyən sahələrdə - ticarət, vergi, dənizçilik və s. sahələrdə üstünlüklərə malik idilər. Qonaq olduğu şəhər qarşısında müəyyən öhdəlikləri yerinə yetirən proksenlər bu şəhərlə öz şəhəri arasında vasitəçilik edirdi. Danışıqlar proksenlər vasitəsilə aparılırdı, şəhərə gələn səfir ilk növbədə proksenə müraciət edirdi. Yunanıstanda geniş yayılmış prokseniya Qədim dövrün beynəlxalq əlaqələrinin əsasında dayanırdı.
Yunanıstanda geniş yayılmış digər bir institut amfiktoniya idi. Məbədlərin ətrafında yaranan dini ittifaqlar belə adlanırdı. Bu ittifaqlara qohumluq əlaqələrindən asılı olmayaraq, məbədin ətrafında yaşayan insanlar daxil idilər. İlkin dövrlərdə amfiktoniyaların məqsədi qurban kəsmək, məbədi və onun xəzinəsini qorumaq, dini qaydaları pozanları cəzalandırmaq idi. Bayram mərasimləri zamanı müharibə etmək qadağan olunurdu və “İlahi sülh” elan edilirdi. Beləliklə, amfiktoniylar dini-siyasi institutlara çevrildilər. Amfiktoniyaların sayı çox olsa da onlardan ən qədimi və geniş yayılanı Delfi-Fermopil amfiktoniyası idi.
Dostları ilə paylaş: |
