Müasir dövrdə Azərtac xəbər agentliyinin fəaliyəti
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
-16-
Bu konsepsiyalardan irəli gələn qənaəti ümumiləşdirərək, informasiyanın cəmiyyət həyatındakı əhəmiyyətini qısaca belə ifadə etmək olar: cəmiyyətin inkişafının yeni mərhələsində iqtisadiyyatın və sosial həyatın əsas resurslarından biri informasiyadır. Müasir dünyada informasiya həm də çox baha qiymətə satılan, mübadilə edilən və kifayət qədər etibarlı vasitələrlə qorunan məhsuldur. Digər resurslardan fərqli olaraq, informasiya maddi sərvətlərin əla növüdür ki, o heç vaxt tükənmir, əksinə getdikcə daha da artır, işləndikcə köhnəlmir, keyfiyyətcə yeniləşir, eyni zamanda, ondan təbii əmtəə növlərindən səmərəli faydalanmaqda, onların qorunmasında, yenilərinin yaradılmasında istifadə edilir. Çünki informasiyanın ehtiva etdiyi elmi və təcrübi biliklər olmadan təbii sərvətlərin hasilatı,emalı və bazara –istehlakçıya çatdırılmasının yeni üsullarını yaratmaq mümkün deyildir. Digər mühüm məqam ondan ibarətdir ki, maddi sərvətlərlə bağlı sövdələşmələr rəqabət doğurduğu halda, informasiya mübadiləsi əməkdaşlığa rəvac verir və burada meydana çıxan rəqabət intellektual mahiyyət daşıyır. Bu mənada informasiya elə sərvətdir ki, onu təəssüflənmədən başqaları ilə bölüşmək olar. İnformasiya istehsalı və istehlakının digər üstün xüsusiyyəti də vardır: maddi sərvətlərin istehsalı və istehlakı ətraf mühitə ciddi ziyan vurduğu halda, informasiyadan istifadə texnogen təhlükə doğurmur, eyni zamanda, insanlarda ekoloji bilikləri artırır, təbiət haqqında təsəvvürlərdəki qeyri-müəyyənliyə aydınlıq gətirir. İnformasiya resursları bütövlükdə insanın intellektual fəaliyyəti prosesində yaranan və formalaşan məlumatlar toplusundan ibarət olduğuna görə, hər bir ölkənin inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirməkdə, qərarların qəbul edilməsində, strateji, taktiki və operativ məsələlərin həllində ondan geniş istifadə edilir. Bəs bütün informasiyalardan bu məqsədlə istifadə etmək olarmı? Suala birmənalı olaraq “yox” cavabı veriləcəkdir. Problem bəzi hallarda informasiyanın yoxlanılmamış, ilk mənbədən dəqiqləşdirilməmiş faktlar əsasında və ya qərəzli mövqedən yazılması ilə bağlıdır. Hazırda qlobal internet şəbəkəsində hər gün xeyli sayda informasiya yerləşdirilir. Ancaq bu məlumatların heç də hamısı nəinki işə yaramır, hətta fərdin şüuruna zərərli təsir göstərir, sivilizasiyalar və dövlətlər arasında nifaq toxumu səpir. Müasir dünyada maraq qrupları bu qəbil informasiyalardan öz məqsədləri üçün məharətlə istifadə edirlər. Bu amili nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev AzərTAc-ın 90 illik yubileyi mərasimində və MDB Ölkələri Milli İnformasiya Agentlikləri Rəhbərləri Şurasının iclasında iştirak edən nümayəndə heyətlərinin başçıları ilə görüşdə
-17-
demişdir: “Ölkələr və xalqlar arasında qarşılıqlı anlaşmanın möhkəmləndirilməsində informasiya agentliklərinin, kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyətində çox şey aslıdır. Həqiqi məlumatın vaxtında verilməsi operativ qərarların qəbulu, proseslərin düzgün şərh edilməsi, ölkələr arasında ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrin qurulmasında mühüm rol oynayır. Lakin təəsüf ki, bəzən əksinə də olur. Bəzən hansısa yoxlanılmamış və ya qərəzli informasiya, yaxud sifariş xarakterli informasiya ikitərəfli münasibətlərə müəyyən dərəcədə zərər də vura bilər. Buna görə də KİV nümayəndələri öz vəzifələrinə məsuliyyətlə yanaşmalıdırlar.” 7
vasitələrinin cəmiyyətin həyatında rolu və əhəmiyyəti qeyri-adi dərəcədə artmış, mass- medianın qarşısında qoyulan ictimai-siyasi tələblər və peşəkarlıqla bağlı meyarlar dəyişmişdir. Vaxtilə inkişaf etmiş ölkələrdə, habelə keçmiş SSRİ-də dövlətin siyasətinə uyğun olan informasiyanı ictimai şüura aşılamağa xidmət edən xüsusi qurumlar var idi. Bu qurumlar informasiyanın həqiqi elmi-ictimai məzmunundan daha çox onun təbliğati- ideoloji mahiyyətinə əhəmiyyət verirdi. Kütləvi şüura yalnız dönə-dönə süzgəcdən keçiril- miş faktlar deyil, həm də həmin faktların geniş ictimaiyyət tərəfindən qavranılması üsulları yeridilirdi, yəni əslində, auditoriyaya əvvəlcədən formalaşdırılmış fikirlər təlqin olunurdu. Totalitar rejimin süqutundan sonra birqütüblü dünyada mətbuat nəinki ideoloji buxovlardan azad olmuş, həm də yeni keyfiyyətlərlə zənginləşərək ən müxtəlif mövzularda saysız-hesabsız informasiyanın yer aldığı qlobal şəbəkəyə çevrilmişdir. İnternet adlanan bu planetar şəbəkəyə məcazi mənada “ümumdünya hörümçək toru” tərifini verənlər haqlıdırlar. Tarix elmləri doktoru Əli Həsənov yazır: “Elmi-texniki inqilabın və elektron texnologiyaların sürətlə informasiya və kommunikasiya sahələrini əhatə etməsi üçüncü minilliyin başlanğıcında planetin geosiyasi məkanını “vahid dünyanın transmilli kütləvi informasiya vasitələri ölkələrin milli hüdudlarını aşaraq vahid, virtual informasiya və təbliğat məkanı yaratmışdır.” 8
Bu virtual məkanda hər kəs nəinki onu maraqlandıran informasiyanı əldə edə, hətta fikir mübadiləsi apara, şərh verə bilər. Təsadüfi deyil ki, mətbuatın müasir tipoloji sistem- lərinin təsnifatını verməyə çalışan tədqiqatçılar mass-medianın qlobal, yaxud regional, rəsmi, yaxud qeyri-formal, ciddi, yaxud bayağı-bulvar, demokratik, yaxud totalitar, yazılı, yaxud audiovizual cütlərini təklif edirlər. Bu təsnifatdan aydın görünür ki, cəmiyyət
7 Prezident İlham Əliyev AzərTAc-ın 90 illik yubileyi mərasimində və MDB Ölkələri Milli İnformasiya Agentlikləri Rəhbərləri Şurasının iclasında iştirak edən nümayəndə heyətlərinin başçılarını qəbul etmişdir. “Azərbaycan” qəz., Bakı, 2010, 2 mart 8 Həsənov Ə.M.,Geosiyasət Dərslik. Bakı: Aypara-3, 2010, səh. 486 Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|