118
Verilmiş cümlələrdən hansında ki ədatdır? A) Hər dalğa elə bil ki,
Qafqazın bir dağıdır (Ə.Kərim) B) O, elə sanır ki, onun əliylə Maral
yox, təbiət yaralanıbdır (N.Xəzri) C) Kim ki öyrənməyi bilməyirsə
ar, Sudan dürr, daşdan da gövhər çıxardar (N.Gəncəvi) D) Həsən bəy
Zərdabi konkret misallarla sübut etdi ki, ağıl, süur materiyanın
əlamətidir E) Deyirlər ki, onlar tezliklə bununla razılaşacaqlar
119
Hansı cərgədə tabesizlik bağlayıcıları ilə tabelilik bağlayıcıları bir
yerdə verilmişdir? A) həm də ki, və yaxud, nə də ki B) hərçənd ki,
həmçinin, çünki, nəinki C) lakin,amma, fəqət, habelə D) belə ki, indi
ki, ona görə də E) o cümlədən, hətta, gah da, və ya
120
Hansı cümlədə fərqləndirilmiş sözlər köməkçi nitq hissəsidir? 1
“Gülüstan” bağlandı, o gündən
bəri Bu kəndin adında bir ləkə qaldı
(B.Vahabzadə) 2 Uğundu getdi bu qəribə, gözlənilməz qafiyəyə,
Sonra yoldaşlarına qoşuldu getdi (R.Rza) 3 Elə dərd tökülür qaş
–qabağından... Amma çox razıyam qanacağından (S.Vurğun) 4 Belə
deyirlər ki, ağladır yeri Sizin Qarabağın xanəndələri (S.Vurğun) 5
Göz işlədikcə uzanan meşənin yuxarısında qarlı –buzlu Dəlidağ
görünür 6 Şairdir,
görünür, düz ilqarı var,
Nə gözəl, nə şirin
kəlamları var (S.Vurğun) A) 1,2,3 B) 1,3,6 C) 2,4,5 D) 1,3,5 E)
2,4,6
121
Feilin hansı zaman şəkilçiləri leksik şəkilçilərlə omonimlik təşkil edə
bilmir? 1 –dı4 2 –mış4 3 –ıb4 4 – ır4 5 –acaq2 6 –ar2 A) 1,3,4 B)
2,4,6 C) 2,3,5 D) 4,5,6 E) 1,2,3
122
Tələffüz şəklində verilən sözlərdən biri həm feil, həm də başqa nitq
hissəsi kimi götürülə bilər: A) {əzəllər} B) {süzəllər} C) {üzəllər}D)
{düzəllər} E) {bezəllər}
123
Cümlələrdə fərqləndirilmiş sözlərdən biri zərf deyil: A) Rəna və
Nemət qonşuluqda yaşayırdılar B) O, cəsarətlə pəncərənin
çərçivəsindən bərk –bərk yapışmışdı C) Həsən bu işin öhdəsindən
çətinliklə gəlirdi D) Tikintidə daş işləri tamamilə qurtarmışdı E)
Faytonçu könülsüzcəsinə süfrəyə yaxınlaşdı (İ.Şıxlı)
124
Altından xətt çəkilmiş sözlərdəki –da
2
nədir? İşlənmə ardıcıllığı ilə
göstərin: Bozdağın dolama ətəklərində Kür gümüş kəmər kimi
dolanıb axır Hərdən lal suları olur dumduru, Hərdən də lil olur,
bulanıb axır... (M.Dilbazi) A) Yerlik hal şəkilçisi, ədat B) Zərf
düzəldən şəkilçi, ədat C) Yerlik hal şəkilçisi, zərf düzəldən şəkilçi
D) Zərf düzəldən şəkiçi, qoşma E) Yerlik hal şəkilçisi, qoşma
125
Modal sözlərdən biri bu sözlər üçün olan ümumi məna qrupundan
kənara çıxır: A) deməli B) nəhayət C) beləliklə D) xülasə E)
şübhəsiz
126
Bu şəkillərdən biri heç vaxt vurğu qəbul etmir: A) Xəbərlik
şəkilçiləri B) Hal şəkilçiləri C) Mənsubiyyət şəkilçiləri D) Cəm
şəkilçisi E) İsimdən isim düzəldən şəkilçilər
127
Hansı modal sözlər başqa nitq hissələri kimi işlənə bilməz? A)
Bəlkədə, beləliklə B) Düzdür, demə C) Sözsüz, tutaq D) Müxtəsər,
deyəsən E) Deməli, xülasə
128
Cümlələrin birində sifət məcazi məna daşıyır: A) Kəskin söz
qılıncdan itidir B) Soyuq divarlarda güllə nişanı C) Meşənin alt tərəfi
dərin uçurum idi D) Dildə alınma sözlərin çoxluğu mənimsənilməni
çətinləşdirir E) Dünənki söhbətimizi davam etdirməliyik
129
Hansı qoşmalar yönlük hala qoşulduqda məsafə, yiyəlik halda olan
sözlərə qoşulduqda bənzətmə mənasını bildirir? A) Qədər, tək B)
Kimi, doğru C) Kimi, qədər D) Sarı, tərəf E) tək, kimi
130
Verilmiş sıralardan birindəki bütün sözləri məbsubiyyətə görə
dəyişdikdə ikinci sait düşür: A) Çiçək, oğul, burun B) Ağıl, nağıl,
əyin C) Sinif, cisim, səbir D) Ömür, isim, kömür E) Boyun, oyun,
şəkil
131
Hansı sözü iki köməkçi nitq hissəsi kimi işlətmək olar? A) ilə B)
sonra C) gah D) və E) savayı
132
Cümlələrin birində çıxışlıq hal şəkilçisi yazılışından fərli tələffüz
edilir: A) Uşaqlar çəməndən çiçək topladılar B) Mən kitabdan çox
şey öyrənmişəm C) Onlar içəridən çıxdılar D) Nahardan sonra
düşərgəyə yola düşdük E) Ana çaydan aldı
133
Təsirlik halda olan isimləşmiş söz hansı bənddədir? A) İşin əsli
B) Gözəllərin gözəli C) Uşaqları oxutmaq D) Əli qələmli E) Oxuyanı
alqışlamaq
134
Hansı bənddə bu işarə əvəzliyindən sonra vergül qoyulmalıdır? A)
Bu işlərdən baş çıxarmaq çox çətindir B) Bu ki İsrafilin qardaşı
oğludur C) Bu mənim son vəsiyyətimdir D) Bu söhbətin axırı heç
xoşuma gəlmir E) Bu lap bizim istədiyimiz kimi oldu
135
Feilin təsriflənməyən formalarına aid edilmiş əlamətlərdən hər üçü
üçün ortaq götürülə bilər: A) Zamana görə dəyişmək B) Tərkib əmələ
gətirmək C) Təsirli və təsirsiz olmaq D) İki nitq hissəsinin
xüsusiyyətini daşımaq E) Təsdiqdə və inkarda olmaq
136
Hansı cümlədə -la, -lə zərf düzəldən şəkilçidir? A) Düşmənin bağrını
dağla B) Atamla birlıikdə gedərsən C) Arabaçı çəlləklə su daşıyırdı
D) Tahirlə Famil dənizə doğru getdilər E) Aybəniz ehtiyatla yuxarı
qalxdı
137
Hansı cümlədə say işlənmişdir? A) Onlardan bəzisi söz istədi B)
Söhbətimiz xeyli çəkdi C) Azlıq çoxluğa tabedir D) Natiq çox
danışdı E) Bu hadisədən az-çox xəbərimiz var
138
Məna tayları feil-isim olan omonimi göstərin: A) Yaş B) Daş C)
Hava D) Aşıq E) Şəmş
139
Hansı cümlədəki feil birgəlik növdədir? A) Dostlar bir yerdə işlədilər
B) Çox şükrü var, genə gəldik görüşdük, ötənlərdən, keçənlərdən
soruşdux C) Zaldakı bütün tamaşaçılar gülüşdü
D) Qoşunlar şəhərdən çıxan kimi hər kəs bir-birinə qarışdı
E) Çeynədilər, dişlədilər, diddilər. Bir-birini al qana qərq etdilər
140
"Zəng vurulanda uşaqlar sakitcə içəri keçdilər" cümləsində zərfin
hansı məna növləri işlənmişdir? A) Zaman, tərzi-hərəkət B) Zaman,
yer C) Tərzi-hərəkət, yer D) Kəmiyyət, tərzi-hərəkət
E) Zaman, kəmiyyət
141
Mən heç vaxt səndən belə fərasətsizlik görməzdim. Cümlədəki feilin
morfoloji təhlilindəki səhvi göstərin: A) Qeyri-qəti gələcək
zamandadır B) Quruluşca sadədir C) I şəxsin təkindədir D)
İnkardadır E) Qayıdış növdədir