Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- V. Planlaşdırma və Büdcələmə. Alqı- satqı Planlaşdırması
- Vlll. Hərbi şirkətlərlə və digər təminatçılarla təmas
- -Susan Pond, Baş Mütəxəssis, Dürüstlük Təmin Etmə Qrupu, İn- teqrasiya Tərəfdaşlıqlar və Əməkdaşlıq Direktorluğu, Siyasi İşlər və
- _____________________________________________________________
- The publication of this book has been funded by the Directorate for Security Policy (SIPOL) – Swiss Federal
432 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu onlar həqiqi maaşı vaxtında alırlarmı? • Hərbi və mülki rütbəlilər üçün ödənişlərin miqdarı dərc olunurmu? • Mülki və hərbi pensiya vaxtında və düzgün ödənilirmi? • Komandanlıq ierarxiyası ödəniş ierarxiyasından ayrıdırmı? Anti-Korrupsiya Strategiya və Təlimatlarının Pozulması 5. Korrupsiya hallarını təqib edən və hərbi qulluqçuları, mülkiləri və təminatçı şirkətləri cəzalandıran prosesləri təsvir edin. Tədqiq ediləcək sahələr: • Proses nə qədər fəaldır? • Hərbi məhkəmələrin prosesdə rolu nə qədərdir və onlar ictimaiyyətə açıqdırmı? 6. Son üç ildə müdafi ə və silahlı qüvvələr heyətinə qarşı aparılan cinayət araşdırmalarının dərəcəsini və ya daxili tədbirlərin detallarını açıqlayın (rüşvətxorluq və ya korrupsiya cinayətlərinə görə). Hökm ictimaiyyətə çatdı- rılırmı, əgər belədirsə hansı yollarla? 7. Son üç ildə sizin ölkənizdə hər hansı hərbi şirkətlərə qarşı açılan cinayət işinin miqyası haqda ətrafl ı məlumat verin. 8. Milli Audit İdarəsinin və ya Anti-Korrupsiya İdarəsinin Müdafi ə qu- rumları daxilində prosedurlara nəzarətinin necə aparıldığını təsvir edin. 9. Əgər milli təhlükəsizlik qayğıları fəal korrupsiya araşdırmalarının dayandırılmasına imkan verirsə, hansı prosedurların həyata keçirilməsi bu prosesə bəraət vermək üçün lazım olacaqdır?
Alqı- satqı Planlaşdırması 1. Qısa olaraq ölkənizin alqı –satqı planlaşdırma prosesini, o cümlədən, dövrə müddətini və bu prosesə cəlb olunan kadrları və idarələri təsvir edin.
2. Ölkəniz üçün alqı-satqıda həlledici kriteriyanı təsvir edin (məsələn, 433 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu milli operativ tələbatlar, NATO tələbləri, texnologiyanın yenilənməsi). Büdcələmə 3. Müdafi ə büdcəsinin Parlamentə təqdimi prosesini, o cümlədən, xərc- lərin həlledici bəndlərini və onların əsaslandığı kriteriyaları təsvir edin. Bu məsələlər parlamentdə müzakirə olunurmu? Müdafi ə büdcəsi hər il çap olu- nurmu? 4. Mərkəzi hökümətin büdcə ayırmalarından başqa, artıq avadanlığın, mülkiyyətin və başqa aktivlərin satışı da daxil olmaqla, müdafi ə büdcəsinin başqa mənbələri hansılardır? 5. Müdafi ə Nazirliyinin büdcələri ilə bağlı ictimai dinləmələr üçün proseslər necə olur və media müntəzəm olaraq xəbər verirmi? 6. Müdafi ə Nazirliyinin keçən ilki real xərcləri ətrafl ı dərc edildimi? Əgər belədirsə, o nə qədər ətrafl ı oldu? Real xərclərin ayrılan büdcədən çox olması ümumi hal almışdırmı? Xərclərlə bağlı hesabat il ərzində verilirmi, və əgər belədirsə,hansı tezliklə? 7. Müdafi ə Nazirliyinin Audit prosesini,o cümlədən, audit dövrünü, nəticələrin dərcini, Parlament və digər orqanlar tərəfi ndən nəzarəti təsvir edin. Böyük layihələr ayrı-ayrılıqda audit olurmu? Belə deyilsə, o zaman izah edin. Aktivlərin zərərsizləşdirilməsi, ləğv edilməsi və kirayə verilməsi 1. Aktivlərin zərərsizləşdirilməsi, ləğv edilməsi və kirayə verilməsi proseslərini və bu proseslərin güclü və zəif nöqtələrini təsvir edin.
• Aktivlər, o cümlədən, avadanlıq, mülkiyyət, lazımsız metal qırıqları üçün prosedurlar. • Artıq mülkiyyətin satışının qiymətləndirilməsi və idarəedilməsi pro- sesi və bu prosesdə dürüstlüyü təmin etmək üçün atılan addımlar.
434 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu • Mülkiyyət satışından gələn gəlir Nazirliyin hesabatında hər il açıqla- nırmı? Hansı təşkilat gəlirlidir və o nəyə istifadə oluna bilər?
1. Sizin hərbi doktrina sülh və münaqişə naminə korrupsiya məsələlərindən danışırmı?
• Bütün səviyyələrdəki komandirlər təlim keçiblərmi? • Yerlərdə korrupsiya risklərini monitorinq etmək üçün peşəkarlar (məsələn, hərbi auditorlar kimi) varmı? Onlara təlim keçiblərmi və onlar yerlərə göndəriləcəkmi? 2. Bütün səviyyələrdəki komandirlər yerlərə xidmətə göndəriləndə hansı korrupsiya riskləri ilə üzləşəcəklərindən xəbərləri varmı?
• Bu mövzu üzrə strateji səviyyədə təlimat varmı? • Döyüş sahələrində, qoşunlar (milli, koalisiya və yerli) və yerli hakimiyyət üçün (polis, məhkəmə və yerli hökümət) qəbul edilə bilən davra- nışla bağlı aydın təlimatlar varmı? • Müşahidə mexanizmləri varmı? • Təlim modulları əldə etmək mümkündürmü?
3. Münaqişə mühitində tezləşdirilmiş və şablon alqı-satqı prosesləri za- manı korrupsiya riskləri necə azaldılır? (o cümlədən yerli müqavilələr və sa- tınalmalar zamanı). 4. Qoşun yeridilən zaman hərbi təşkilatın hansı korrupsiya riskləri ilə üzləşəcəyi haqda aydınlıq varmı?
• Bu mövzu ilə bağlı doktrina və ya vəsait varmı? • Sadəcə döyüşcülər üçün qəbul ediləcək aydın davranış təlimatları var- mı?
435 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu • Müşahidə mexanizmləri varmı? • Təlim modulları varmı? 5. Sizdə həm strateji səviyyədə,həm də sahədə, missiya komandirləri üçün korrupsiya halları ilə mübarizə üçün hərbi doktrina varmı?
• Yüksək rütbəli komandirlər təlim keçiblərmi? Sahədə korrupsiya risklərini izləmək iqtidarında olan peşəkar, məsələn, hərbi auditorlar varmı? Onlar təlim keçiblərmi? Əməliyyat planları onların da iştirakını nəzərə alır- mı? 6. Münaqişə mühitində tezləşdirilmiş təhcizat prosesləri mövcuddur- mu? Əgər belədirsə, onların korrupsiya riskləri nəzərə alınırmı? Vll. Təhcizat Təhcizat- Qanunvericilik 1. Müdafi ə və təhlükəsizlik sahəsində təhcizatlarla bağlı ölkənizdə qəbul edilmiş spesifi k qanunları sadalayın. 2. İstənilən məmulat və ya xidmətlər üçün ümumi təhcizat qanunundan azad olan istisnaları açıqlayın (dəstəkləyici məntiq ilə). Təhcizat- Təşkilat və İslahat 3. Müdafi ə Nazirliyində kimin təhcizat məsələləri ilə məsul olduğunu qısaca açıqlayın. Təhcizat mərkəzi təhcizat idarəsi tərəfi ndən idarə olunur, yoxsa, Nazirlikdə və silahlı qüvvələrdə bu işlə bağlı ayrıca idarə vardır? 4. Tələbatların müəyyən edilməsi dövründən müqaviləni həyata keçirənədək bütün müdafi ə təhcizatı dövrünü, sistemin güclü və zəif tərəfl əri ilə birgə, təsvir edin (o cümlədən, konkret nazirlik və ya idarələrə məxsus fi kir ayrılıqlarını). 5. Təhcizat müşahidə mexanizmlərini onların zəif və güclü tərəfl əri ilə bərabər təsvir edin. Tədqiq ediləcək sahələr: • Həssas vəzifələr tutan hərbi qulluqçuların dəyişmə mexanizmı 436 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu necədir? Normal maaşdan əlavə alınan aktivlərin və ya hədiyyələrin elan edilməsi tələbləri hansılardır?
• Maraq toqquşmalarını elan etmək üçün hansı tələblər vardır- bu tələblər bütün səviyyəli rütbələrə aiddirmi? • Təhcizat funksiyaları periodik və ya təsadüf dürüstlük və etika yoxla- malarına məruz qalırmı? Təhcizat- Tender Rəhbərliyi, Avadanlıq /Xidmət Xarakteristikaları, Ten- der Prosesləri 6. Tender idarə heyətinin tərkibini, funksiyalarını, məsuliyyətini və iş mexanizmlərini təsvir edin.
• Uçotun miqyası və tələbləri. • Tender idarə heyətinin üzvləri üçün hazırlıq tələbləri və işə qəbul ol- madan öncəki ixtisasları. • Tender idarə heyəti üçün, zəif və güclü nöqtələri ilə bərabər, Təlimatlar və Davranış Kodeksləri. 7. Bütün təhcizat/alqı-satqı planlarının dərc edilməsi proseslərini təsvir edin (həm məxvi,həm də açıq olanları) və avadanlığın xarakteristikalarının müəyyən edilməsi mexanizmlərini, o cümlədən,qərar-qəbul etmə proseslərini göstərin. Tədqiq ediləcək sahələr: • Alınan hərbi avadanlığın hansı hissəsi, sayına və dəyərinə görə, ictimaiyyətə açıqlanır? • Hər bir təqdim edilmiş tender təklifl əri və edilən hər hansı dəyişikliklər tam və geniş yazılı sənədlər şəklində saxlanılırmı (kağız üzərində və ya elekt- ronik formada) . 8. Bütövlükdə həm zəif, həm də güclü tərəfl ərini göstərərək təhcizat
437 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu prosesini təsvir edin. Tədqiq ediləcək sahələr: • Tender təklifl ərinin analizi və qiymətləndirilməsi. • Müqavilə bağlanması. • Müqavilə-sonrası mexanizmlər. • İştirakçıların potensial maraq toqquşmalarının bəyan edilməsi. • Audit prosedurları. • Təhcizat malları xüsusilə yüksək dəyərə malikdirsə, güclü dürüstlük prosesi yoxlayışı /siyahısı varmı?. Təsvir edin. • Elektronik təhcizat vasitəsilə nə qədər müqavilə həyata keçirilir və elektronik təhcizatlı istifadə üçün hansı prosedurlar var? 9. Alınan məmulat və ya xidmətlərin keyfi yyət nəzarətini müəyyən etmək mexanizmlərini təsvir edin və tələb olunan xarakteristikalar üst-üstə düşmədikdə (qarşılanmadıqda) hansı prosedurlardan istifadə olunur? Təhcizat – Xüsusi Mövzular 10. Təhcizat dönəmi ərzində istifadə olunan “nümayəndə” və “vasitəçiləri” təsvir edin, onların dürüstlüyünə olan inamın dərəcəsini və bu yanaşmanın zəif və güclü tərəfl ərini göstərin.
• Nümayəndələri(agentləri) yoxlamadan keçirmə prosedurları. • Nümayəndələrdən istifadə olunan zaman uyğun davranışla əlaqəli strategiyalar. 11. Təhcizat prosesləri zamanı ofsetlərdən istifadəni təsvir edin, əgər istifadə edilibsə. Tədqiq ediləcək sahələr: • Sizin ölkənizdə ofset tələbləri necə müəyyən olunur. 438 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu • Tender prosesi zamanı ofset təklifl ərinin analizi və qiymətləndirilməsi. • Müqavilə imzalanandan sonrakı dövrdə ofsetlərin qiymətləndirilməsi və monitorinqi. • Ofsetlər zamanı ortaya çıxan istənilən korrupsiya risklərini məhdudlaşdırmaq üçün hər hansı xüsusi tədbirləri təsvir edin. 12. Hansı təhcizat əməliyyatlarının “operativ cəhətdən mühüm” və “va- hid mənbəli” olduqlarını müəyyən edən prosesləri təsvir edin və adi təhcizat dövrəsi ilə müqayisədə hər birinin neçə faiz təşkil etdiyini göstərin (həm sayına, həm də dəyərinə görə). Tədqiq ediləcək sahələr: Qərar-vermə mexanizmləri. • Sizin ölkənizdə vahid mənbəli hərbi təhcizatların indiki dönəmdə fai- zi nə qədərdir? (və ya yarımçıq təhcizatların)?
• Hansı təminatlar bu vəziyyəti dəyişmək tələblərinin qarşısını alır və elə edir ki, ancaq bir təminatçı qalsın? • Hər hansı məhdudlaşdırıcı qanunvericilik. • Hər hansı ev içi tender/müqayisə sistemi, əgər istifadə olunursa.
1. Nazirliklərin və ya rəsmi təşkilatların (xüsusilə təhcizat idarələrinin) kommersiya şirkətləri ilə hansı mexanizmlər vasitəsilə təmasa girdiklərini və onlara ödəmə yapdıqlarını təsvir edin və prosesin zəif və güclü nöqtələrini göstərin. 2. Müdafi ə Nazirliyinin şirkətlərdə dürüstlük standartlarının və təhcizat boyunca anti-korrupsiya standartlarının qaldırılması istiqamətində etdiyi hər hansı səyləri və bu səylər nəticəsində alınan nəticələri təsvir edin. 3. İş almaq üçün tender şirkətlərindən etik proqramlar tələb olunurmu? Şirkətlər bu standartlara cavab vermədiyi halda və ya bu standartları daşıma- dıqları halda tətbiq edilən proses və mexanizmləri təsvir edin.
439 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu • Etika və riayət etmə məsələlərində yerli və xarici şirkətlərə fərqli münasibətlər varmı? • Şirkətlərin mötəbərliyi necə qiymətləndirilir. • Qara siyahılar, məhrum edilmə və ya səlahiyyətlərin dayandırılması- na və onların həyata keçirilməsinə və yenilənməsinə kim cavabdehdir . 4. Sizin ölkənizdə gözlənilən təhcizatla bağlı şirkətlərə xəbər vermək üçün hansı prosesdən istifadə olunur? Tədqiq ediləcək sahələr: • Planlaşdırma və alış dövrələri və istifadə olunan sənədlər. • Xarici şirkətlərə xəbər vermə proseduru daxili şirkətlərə tətbiq edilən prosedurlardan fərqlidirmi? 5. Sizin ölkənizdə təhcizat sistemində qavranan pis praktikalar haqda şirkətlərə şikayət etməyə imkan verən mexanizm və prosesləri, o cümlədən, şikayətlər və onların nəticələrini təsvir edin.
Bu bölmə hər hansı ölkə Dürüstlük Özünü- Qiymətləndirmə proqramını həyata keçirməyi öz-üzərinə götürənə qədər boş qalmalıdır. Dürüstlük özünü- qiymətləndirmə proqramına başçılıq edən NATO qrupu bu bölməni o zaman yeniləyəcək.
440 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Əlavə Məlumat Dürüstlük Özünü-Qiymətləndirmə Prosesi haqqında əlavə məlumat üçün aşağıdakı şəxslər ilə əlaqədə olun:
NATO-nun Sülh Naminə Tərəfdaşlıq və Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurası haqqında əlavə məlumatlar üçün aşağıdakı websaytlara baxın: http://www.nato.int/issues/pfp/index.html http://www.nato.int/issues/eapc/ Beynəlxalq Şəffafl ığın müdafi ə sektoru proqramı və Beynəlxalq Şəffafl ığın geniş koalisiyası haqqında əlavə məlumatlar almaq üçün aşağıda- kı websaytlara baxın: http://www.defenceagainstcorruption.org http://www.transparency.org 441 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Əlavə 4 : İxtisarlar _____________________________________________________________ ASA(AİA) ABŞ Aerokosmik Sənayelər Associasiyası _____________________________________________________________ ƏMİS Əfqanıstan Milli İnkişaf Strategiyası ____________________________________________________________ SÖTP Silahlı Özəl Təhlükəsizlik Podratçısı _____________________________________________________________ AKM Avropa Aerokosmik və Müdafi ə Sənayeləri Assosiasiyaları _____________________________________________________________ C3 Komanda, Nəzarət və Xəbərləşmə _____________________________________________________________ KQK Korrupsiyaya Qarşı Konvensiyası ( BMT) _____________________________________________________________ DK Davranış Kodeksi _____________________________________________________________ AŞ Avropa Şurası _____________________________________________________________ COİN Üsyançılara qarşı (əməliyyat)( COunterİnsurgency) _____________________________________________________________ KQİ Korrupsiya Qavrayış İndeksi _____________________________________________________________ DAC (İƏİT) İnkişaf Yardım Proqramı _____________________________________________________________ DCAF Silahlı Qüvvələr Üzərində Demokratik Nəzarət üzrə Cenevrə Mərkəzi __________ ___________________________________________________ AATŞ Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurası _____________________________________________________________ EDA Avropa Müdafi ə Agentliyi _____________________________________________________________ FY Cari Maliyyə İli _____________________________________________________________ GCSP Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Cenevrə Mərkəzi _____________________________________________________________ ÜMD Ümumi Daxili Məhsul( GDP) _____________________________________________________________ 442 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu GFS Dövlət Maliyyə Statistikaları _____________________________________________________________ HM Humanitar Müdaxilə _____________________________________________________________ İANSA Yüngül silahlar üzrə Beynəlxalq Fəaliyyət Şəbəkəsi _____________________________________________________________ İPAP Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planı _____________________________________________________________ BQXC
Beynəlxalq Qırmızı Xaç Cəmiyyəti _____________________________________________________________ UNDP Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İnkişaf Proqramı 443 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Bütün hüquqlar qorunur. Bu kitabın heç bir hissəsi Silahlı Qüvvələr Üzərində De- mokratik Nəzarət üzrə Cenevrə Mərkəzinin öncədən icazəsi olmadan dərc edilə bilməz, informasiya axtarış sistemində saxlanıla bilməz, və ya elektronik, mexanik, foto surəti çıxartma,yazma cihazları vasitəsilə və ya başqa yollarla ötürülə bilməz. Bu kitab ticari yollarla müvəqqəti işlətmək üçün, satılmaq üçün və icarəyə verilmək üçün yayıla bilməz.Yuxarıdakı tələblərə riayət etməklə bu kitabın yayılmasına o şərtlərlə icazə verilir ki, kitabın tərtibatı və üz qabığı saxlanılır və analoji tələblər sonrakı nəşriyyatlar tərəfi ndən də qorunur. Todor Taqaryev-n redaktorluğu ilə , Müdafi ə sektorunda Dürüstlüyün təmin edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Praktikalar Toplusu (Cenevrə: Silahlı Qüvvələr Üzərində Demokratik Nəzarət üzrə Cenevrə Mərkəzi, 2010). – 344 səhifə., 14 şəkil, 1 cədvəl, 101 haşiyə. Əsli: İngilis dilində, Cenevrə, 2010 Silahlı Qüvvələr Üzərində Demokratik Nəzarət üzrə Cenevrə Mərkəzi www.dcaf.ch P.O.Box 1360, CH-1211 Geneva 1, Switzerland Azərbaycan dilindəki tərcüməni mülki-hərbi münasibətlər üzrə tədqiqatçı-alim Elxan Mehdiyev redaktə etmişdir. Bakı 2013 Tirajı 500 The publication of this book has been funded by the Directorate for Security Policy (SIPOL) – Swiss Federal Department of Defense, Civil Protection and Sports. Üz qabığı dizaynı: Xristo Bliznaşki Dil Redaktoru: Əşli Tornton Üçüncü çap (May 2011) – 1,000 tirajla Format: 6.25 x 9 ISBN 978-92-9222-114-0 (DCAF) ISBN 978-954-92521-3-2 (Procon)
444 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu . «АДИЛОЬЛУ» няшриййатында няшря щазырланмыш вя офсет цсулу иля чап едилмишдир. Цнван: Бакы шящ., Алатава Ы, Я.Саламзадя кцч ев 9Ж. Тел.: (050) 593 27 77, (055) 222-71-93 Wеб: www.адилоэлу.аз; Е-маил: адилоэлу2000@эмаил.жом 445 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu 446 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Document Outline
Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|