“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
68
Bazar riski
Bazar riskinə, faiz dərəcəsində, xarici valyuta məzənnələrində və qiymətləndirmədəki dəyişmələrdən
yaranan və Bankın məruz qaldığı bənzəri risklər aiddir. 2017-ci və 2016-cı illərdə bu risklərin Bank
tərəfindən qiymətləndirilməsində və Bankın məruz qaldığı bazar risklərində əhəmiyyətli dəyişikliklər
olmamışdır.
AÖİK, Bankı müsbət faiz marjası ilə təmin edən faiz dərəcəsi mövqeyinə uyğunlaşdıraraq faiz riskini
və bazar riskini idarə edir. AÖİK eləcə də Bankın cari maliyyə təqdimatının monitorinqini keçirir,
Bankın faiz dərəcəsinin dəyişdirilməsinə dair həssaslığını və onun Bank mənfəətinə təsirini təxmin
edir.
Faiz dərəcəsi riski
Bank faiz dərəcəsinin ədalətli dəyəri riskini bazar şəraitində mənfi dəyişmələr nəticəsində yarana
bilən potensial zərərlərin mütəmadi təxminlərini edir. Maliyyə işlərinə Nəzarət Şöbəsi, Bankın cari
maliyyə fəaliyyətinin monitorinqini keçirir və Bankın faiz dərəcəsinin dəyişdirilməsinə dair
həssaslığını və bunun Bank mənfəətinə təsirini təxmin edir.
Aşağıdakı cədvəl “risk göstəricisinin ehtimal edilən mümkün dəyişməsi” üsulu ilə hesablanmış və
faizlərin dəyişməsinə Bankın həssaslığını təqdim edir. Bu dəyişikliklərin həddi rəhbərlik tərəfindən
təyin edilir və onlara təqdim edilən risk hesabatlarında öz əksini tapır.
Vergidən əvvəlki (zərərə)/mənfəətə təsiri:
31 dekabr 2017-ci il tarixinə
31 dekabr 2016-cı il tarixinə
(yenidən təqdim olunmuş)
Faiz dərəcəsi
+1%
Faiz dərəcəsi
-1%
Faiz dərəcəsi
+1%
Faiz dərəcəsi
-1%
MALİYYƏ AKTİVLƏRİ
Banklardan və digər maliyyə
qurumlarından alınacaq vəsaitlər
2
(2)
30
(30)
Müştərilərə verilmiş kreditlər, xalis
3,367
(3,367)
3,351
(3,351)
MALİYYƏ ÖHDƏLİKLƏRİ
Banklara, dövlətə və digər maliyyə
qurumlarına ödəniləcək vəsaitlər
(1,915)
1,915
(2,071)
2,071
Müştəri hesabları
(1,386)
1,386
(1,749)
1,749
Buraxılmış borc qiymətli kağızları
(21)
21
(35)
35
Vergidən əvvəl zərərə xalis təsir
47
(47)
(474)
474
Xarici valyuta riski
Məzənnə fərqlərindən asılı olaraq maliyyə alətinin dəyərindəki dəyişmələr xarici valyuta riski
adlanır. Bankın maliyyə vəziyyəti və pul vəsaitlərinin hərəkəti mövcud valyuta məzənnələrinin
dəyişməsi zamanı belə risklərin təsirinə məruz qalır.
İdarə Heyəti valyuta məzənnələrinə həddlər qoyur, və bu Banka milli valyutanın xarici valyutaya
məzənnəsinə qarşı dəyişmələr nəticəsində zərərlərin azaldılmasına imkan yaradır. ARMB-ın minimal
tələblərinə cavab vermək məqsədilə AÖİK Bankın açıq valyuta mövqeyinin gündəlik monitorinqini
keçirir. Bu məhdudiyyətlər eləcə də ARMB-nın tələblərinə uyğunlaşdırılmışdır.
“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
69
Bankın xarici valyuta məzənnələrinin dəyişməsi zamanı məruz qalacağı risklər aşağıdakı cədvəldə
təqdim edilmişdir:
AZN
ABŞ dolları
Avro
Digər 31 dekabr
2017-ci il
Cəmi
MALİYYƏ AKTİVLƏRİ
44,899
8,011
756
369
54,035
ARMB-də yerləşdirilmiş pul vəsaitləri və
qalıqlar
214
9,624
3,118
71
13,027
Banklardan və
digər maliyyə
qurumlarından alınacaq vəsaitlər
217,744
117,302
1,606
-
336,652
Digər maliyyə aktivləri
240
487
49
57
833
CƏMİ MALİYYƏ AKTİVLƏRİ
263,097
135,424
5,529
497
404,547
MALİYYƏ ÖHDƏLİKLƏRİ
Banklara, dövlətə və digər maliyyə
qurumlarına ödəniləcək vəsaitlər
169,007
26,355
585
-
195,947
Müştəri hesabları
98,262
101,168
5,723
130
205,283
Buraxılmış borc qiymətli kağızları
1,554
1,700
-
-
3,254
Digər maliyyə öhdəlikləri
604
343
14
63
1,024
CƏMİ MALİYYƏ ÖHDƏLİKLƏRİ
269,427
129,566
6,322
193
405,508
AÇIQ VALYUTA MÖVQEYİ
(6,330)
5,858
(793)
304
(961)
AZN
ABŞ dolları
Avro
Digər 31 dekabr
2016-cı il
Cəmi
(yenidən
təqdim
olunmuş)
MALİYYƏ AKTİVLƏRİ
ARMB-də yerləşdirilmiş pul vəsaitləri və
qalıqlar
4,254
51,233
462
99
56,048
Banklardan və digər maliyyə
qurumlarından alınacaq vəsaitlər
201
7,553
33
88
7,875
Müştərilərə verilmiş kreditlər
204,016
129,913
1,142
-
335,071
Satış üçün nəzərdə tutulan qiymətli
kağızlar
-
925
-
-
925
Digər maliyyə aktivləri
356
550
47
50
1,003
CƏMİ MALİYYƏ AKTİVLƏRİ
208,827
190,174
1,684
237
400,922
MALİYYƏ ÖHDƏLİKLƏRİ
Banklara, dövlətə və digər maliyyə
qurumlarına ödəniləcək vəsaitlər
182,777
24,535
577
-
207,889
Müştəri hesabları
34,858
156,050
894
27
191,829
Buraxılmış borc qiymətli kağızları
1,406
3,364
-
-
4,770
Digər maliyyə öhdəlikləri
542
255
3
51
851
CƏMİ MALİYYƏ ÖHDƏLİKLƏRİ
219,583
184,204
1,474
78
405,339
AÇIQ VALYUTA MÖVQEYİ
(10,756)
5,970
210
159
(4,417)
“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
70
Xarici valyuta riskinə həssaslıq
Aşağıdakı cədvəl Bankın ABŞ dollarının və Avronun Azərbaycan manatına nisbətən məzənnəsində
10%-lik artmasına və ya azalmasına həssaslığını təhlil edir. 10% rəhbərlik tərəfindən xarici valyuta
risklərini təhlil edərkən daxili risk hesabatlarında xarici valyuta məzənnəsinin dəyişməsinin Banka
təsirini təhlil edərkən istifadə olunur.
Həssaslıq təhlili xarici valyutada olan monetar aktiv və öhdəliklərin hesabat tarixinə qalıq dəyərindən
istifadə edir və bu dəyəri məzənnədəki 10%-lik dəyişiklik üçün uyğunlaşdırır. Əgər xarici ölkələrə
verilən kreditlər və xaricdəki əməliyyatlar üzrə verilən kreditlər borc verənin və ya borc alanın
valyutasında deyilsə bu məbləğlər də həssaslıq təhlilinə daxil edilir.
31 dekabr 2017-ci il
tarixinə
31 dekabr 2017-ci il
tarixinə
AZN/ABŞ
dolları
+10%
AZN/ABŞ
dolları
-10%
AZN/ABŞ
dolları
+10%
AZN/ABŞ
dolları
-10%
Vergidən əvvəl zərərə təsir
586
(586)
(79)
79
31 dekabr 2016-cı il
tarixinə
(yenidən təqdim olunmuş)
31 dekabr 2016-cı il
tarixinə
(yenidən təqdim olunmuş)
AZN/AVRO
+10%
AZN/AVRO
-10%
AZN/AVRO
+10%
AZN/AVRO
-10%
Vergidən əvvəl zərərə təsir
597 (597)
21
(21)
Qiymət riski
Qiymət riski bazar qiymətlərinin dəyişməsi nəticəsində, bu dəyişikliklərin konkret qiymətli kağıza və
ya onu yerləşdirən tərəfə məxsus amillərdən və ya bazarda alınıb-satılan bütün qiymətli kağızlara
təsir göstərən amillərdən asılı olaraq, maliyyə alətinin dəyərinin dəyişməsi ilə əlaqədar riskdir. Bank
ümumi və ya xüsusi bazar dəyişmələrindən yaranan qiymət risklərinə məruz qalır.
Həssaslıq təhlilinin məhdudiyyətləri
Yuxarıda göstərilən cədvəllərdə qeyd olunan təsirlər yalnız bir təxminin dəyişməsini və bu zaman
digər təxminlərin sabit qaldığını nəzərdə tutur. Reallıqda isə, təxminlər və digər faktorlar arasında
korrelyasiya mövcuddur. O da qeyd edilməlidir ki, bu həssaslıq münasibətləri xətti şəkildə deyil, və
bu nəticələri daha böyük və ya daha kiçik təsirləri ölçmək üçün interpolyasiya və ya ekstrapolyasiya
etmək olmaz.
Həmçinin, həssaslıq təhlilində Bankın aktiv və öhdəliklərini mütəmadi olaraq idarə etməsi nəzərə
alınmır. Əlavə olaraq, Bankın maliyyə vəziyyəti istənilən zaman faktiki bazar dəyişmələrinin
nəticəsində dəyişə bilər. Məsələn, Bankın maliyyə risklərinin idarə olunması strategiyası, bazardakı
dəyişikliklərdən yaranan risklərə qarşı Bankı qorumağı qarşısına məqsəd qoyur. İnvestisiya
bazarlarında müşayiət edilən düşmələr zamanı qiymətlər müəyyən həddin altına düşdükdə, rəhbərlik
investisiyaların satılmasına, investisiya portfelinin strukturunun dəyişdirilməsinə qərar verə bilər və
ya digər qoruyucu qərarlar qəbul edə bilər. Nəticədə, aktivlər bazar dəyəri ilə göstərildiyinə görə,
təxminlərdə baş verən dəyişikliklər öhdəliklərə faktiki təsir göstərməyə bilər. Bu kimi hallarda,
öhdəlik və aktivlərin ölçülməsində istifadə edilən müxtəlif üsullar səhmdar kapitalında böyük
dəyişikliklər yarada bilər.
Yuxarıda göstərilən həssaslıq təhlilinin digər məhdudiyyətlərindən biri Bankın təxminlərinə görə
ehtimal edilən riskləri təqdim etmək məqsədilə yalnız qısa müddətdə bazar dəyişmələri ilə əlaqədar
“MUĞANBANK”AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2017-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (DAVAMI)
(Min Azərbaycan Manatı ilə)
71
proqnozlaşdırılması çətin olan fərziyyələrdən istifadə etməsidir. Bu zaman təxmin edilir ki, bütün
faiz dərəcələri eyni qaydada və istiqamətdə dəyişir.
31. HESABAT TARİXİNDƏN SONRAKI HADİSƏLƏR
12 fevral 2018-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı, milli valyutaya olan
inamın artırılması fonunda, maliyyələşdirmə dərəcəsini 15%-dən 13%-ə, faiz dəhlizinin maksimumal
həddini 18%-dən 16%-ə və minimal həddini 10%-dən 8%-ə endirməyi qərara almışdır.
10 aprel 2018-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı maliyyələşdirmə dərəcəsini
13%-dən 11%-ə endirmək, faiz dərəcəsi dəhlizinin aşağı və yuxarı həddinin isə maliyyələşdirmə
dərəcəsi ətrafında ±3% təşkil etməsi ilə bağlı qərar qəbul etmişdir.
2018-ci il 29 mart tarixində Bank Visa International beynəlxalq ödəniş sisteminin əsas üzvü
olmuşdur.
18 aprel 2018-ci il tarixində Bank “Kapital Bank” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ilə təqaüdçü
kreditlərinin köçürülməsi ilə bağlı yeni müqavilə imzalamışdır.