Muhandislik -geologik tadqiqotlar

vulqon kullari
, 5mm kattalikkacha  bo’lganlari esa,  -  
vulqon qumlari
  deyilib, 
5mm  dan    30  mm  gacha  bo’lganlari  – 
pemzalar
    deb  ataladi.  Bu    jinslar  g’ovak 
tuzilishga  ega  bo’lib  zichligi  unchalik  yuqori    bo’lmasdan,  issiqlik  
o’tkazuvchanligi  kichik  bo’lib  -  0,13  -  0,23  VT/(M
0
C),    siqilishga  bo’lgan 
mustahkamligi  -    2...3  MPa  ni  tashkil  etadi.  Pemza  va  pemza  qumlarini    yengil 
betonlarga to’ldirgich sifatida, issiqdan va  tovushdan himoya qiladigan materiallar 
ishlab  chiqarishda  va  buyumlarni  jilvirlash  materiali  sifatida  ishlatiladi.  Bu    tog’ 
jinslari  amorf  ko’rinishidagi  qumtuproq  va  vulqon    shishasidan  tuzilgani  bois, 
ulardan  mineral  bog’lovchi    moddalar  tarkibiga  faol  qo’shimchalar  sifatida 
qo’shish  mumkin.  
Vulqon tuflari
 - vulqon qumlarini tabiiy  sementlanish, so’ngra zichlanish 
tufayli  hosil  bo’ladi.  Ko’p    zichlangan  vulqon  tuflariga  trasslar  kiradi.    Qaynab, 
qizib  turgan  suyuq  lava  tarkibiga  anchagina    miqdorda  vulqon  kullari  va  qumlari 
aralashib, 
tufalova  
deb ataluvchi jinsni tashkil etadi. Ko’pchilik vulqon  tuflari va 
tufli  lavalar  g’ovakli  tuzilishga  ega,    ularning  mustahkamligi  yuqori  bo’lmasdan, 
issiqlik  o’tkazuvchanligi kichik bo’ladi. Rang - barang ko’rinishdagi  bu jinslarga 
jilo  berish  osondir.  Qurilishda  tuflar  devorga  qirqib  tayyorlangan  tekis  tosh, 
xarsang  tosh    sifatida  devorga  qoplanadigan  plitalar  ko’rinishida,   maydalagichda 
yanchilib, siniqlari yengil betonga to’ldirgich  sifatida aralashtiriladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

45