Mühazirə Nəqliyyat qarşısında qoyulan əsas məsələlər Nəqliyyat sistemində texniki istismarın yeri

korreksiya 

edilir. 

    Rejimin  korreksiya  edilməsinin  mahiyyəti  odur  ki,  müəyyən  istismar  şəraitində  alınmış 

həqiqi  göstəriciləri  analiz  etməklə  görüləcək  texniki  təsirlərin  siyahısı  və  bu  işlərin  hansı 

yürüşlərdən sonra yerinə yetirilməsi dəqiqləşdirilsin. Analiz apararkən görüləcək əməliyyatların 

sayı istismar rejimindən asılı olaraq dəyişə bilər. Belə ki, bu əməliyyatlar verilmiş istismar şəraiti 

üçün xarakter olmayan işlərin hesabına azalar, imtinaların sayını aşağı sala bilən (tez-tez yerinə  

yetirilən  cari  təmirləri  aradan  qaldırmaq  üçün) texniki təsirlərin hesabına artar. Bu baxımdan 

məsələni həll etmək üçün aparılan sınaqlardan alınmış statistik məlumatlara  əsasən   eyni   adlı   

əməliyyatların   periodikliyi   (km. ilə) aşağıdakı kimi hesablanır: 

T

p

m

l

l





, burada: 



l

  - sınaq 

üçün götürülmüş avtomobillərin ümumi yürüşü, km.; 

T

m

 - cari təmirin eyni adlı əməliyyatlarının 

sayıdır.  

   Bu  cür  hesablama  hər  bir  aqreqat,  sistem  və  mexanizm  üçün  ayrılıqda  aparılır.  Bundan 

sonra cari təmirin bütün əməliyyatları periodikliyin qiymətindən asılı olaraq üç qrupa bölünür: 

1) Tez-tez təkrar olunan əməliyyatlar - burada

1





TQ

p

l

l

 

2) Hərdənbir təkrar olunan əməliyyatlar - bu halda  

2





TQ

p

l

l

 

3) Nadir hallarda təkrar olunan əməliyyatlar – burada (2-3)

2



TQ

l

 

    Göstərilən  periodikliklərin  qiymətlərinə  müvafiq  olaraq  CT-in  əməliyyatları  texniki 

qulluqda yerinə yetirilir. Bununla avtomobilin təmirdə boş dayanma müddəti azalır. 

    Əsasnamədə  TQ  və  CT  üçün  bütün  normalar  konkret  istismar  şəraiti  (I  dərəcəli  istismar 

kateqoriyası) üçün müəyyən edilmişdir. 

 

 

 

---

76 

 

İlişmə  muftasında  sürüşmələrin  miqdarını  təyin  etmək  üçün  avtomobili  yük  altında 

işlətməklə kardan valı stroboskopik lampa ilə işıqlandırılır. Əgər sürüşmə yoxdursa, kardan valı 

hərəkətsiz kimi görünür. 

İnersiyalı  diaqnostika  stendlərində  mühərrikin  güc  göstəriciləri  verilmiş  sürət  intervalında, 

düz ötürmədə qaçış barabanlarının sürətlənmə vaxtına (yoluna) görə təyin edilir. Yanacaq sərfi 

sürətlənmə zamanı və qərarlaşmış rejimlərdə (yüksüz) ölçülür. 

Diaqnostika stendlərində avtomobilin güc-iqtisadi göstəricilərindən başqa mühərrikin silindr-

porşen  qrupunun  və  qazpaylama  mexanizminin  texniki  vəziyyətini,  alışdırmanın  qabaqlama 

bucağının  düzgün  qurulmasını  və  karbüratorun  nizamlanmasını  (yanacaq  sərfinə  və  aparan 

təkərlərdəki gücə görə) ilişmə muftasının, ötürmələr qutusunun, kardan valının, baş ötürücünün 

(uyğun olaraq ötürülən burucu momentə, səslərə və istiliyə, indikatorun göstərişinə, döyüntülərə 

görə) texniki halını da təyin etmək mümkündür.