Mühazirəci: t e. n., dos. S. Z. Məmmədov. Fənn " Elektrotexnika" Mövzu 1 sabit cəRƏyan döVRƏLƏRİ



Yüklə 19,01 Kb.
tarix05.02.2018
ölçüsü19,01 Kb.
#25187
növüMühazirə

AZƏRBAYCAN KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZİRLİYİ

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNİVERSİTETİ
“ Mühəndislik “ fakültəsi
“Energetika” kafedrası
Mühazirəci: t.e.n., dos.S.Z.Məmmədov.
Fənn

Elektrotexnika”


Mövzu 1
SABİT CƏRƏYAN DÖVRƏLƏRİ

Elektrik dövrələri
Plan


  1. Sabit cərəyan dövrələri. Elektrik dövrələri

  2. Cərəyan, gərginlik

  3. Müqavimət və keçiricilik

4.Cərəyanın istilik effekti

5. M
R
üqavimətlərin ardıcıl və paralel birləşdirilməsi


Ədəbiyyat

1.K.Quluzadə “Elektrotexnika, elektrik avadanlığı və sənaye elektronikası”

Maarif -1977

2.N.S.Axundov, M.V.Yolçuyev “Elektrotexnika və elektronika” ADPY.

Bakı- 2001

3.Б.А.Волынский и др. «Електротехника» Энергоиздат. Москва – 1987

4.А.Т.Блажкина « Общая електротехника » Энергоатомиздат.

Ленинград - 1986
GƏNCƏ 2010

SABİT CƏRƏYAN DÖVRƏLƏRİ

Elektrik dövrələri.
Elektrik enerjisi, mənbə,işlədici və onları birləşdirən

naqillərdən ibarət elektrik quruluşu elektrik dövrələridir.



Sabit cərəyan dövrəsini xarakterizə edən əsas kəmiyyətlər.

S
A


abit cərəyan dövrəsini xarakterizə edən kəmiyyətlər mənbəyin e.h.q.(gərgin­liyi),dövrənin

müqaviməti və ondan keçən cərəyandır.



Bunlar arasındakı əlaqə Om qanunu ilə müəyyən edilir.




Cərəyan, gərginlik

Mənbəyin e.h.q.-nin təsirindən qapalı dövrədə elektrik yüklərinin istiqamətlənmiş hərəkəti elektrik cərəyanıdır. Cərəyanın qiyməti naqilin en kəsiyindən bir saniyədə keçən elektrik yükünün miqdarı ilə təyin edilir: , cərəyanın qiyməti sabit deyilsə , ölçü vahidi K- Kulon, A – Amper.



Gərginlik – dövrə hissəsindəki potensiallar fərqidir.

Potensial vahidi yükün enerjisidir



Müqavimət və keçiricilik

Keçirici naqildə elektronların, maye və qazlarda ionların hərəkətinə həmin mühitin göstərdiyi əks təsiri xarakterizə edən kəmiyyət elektrik müqavimətidir.Naqilin en kəsiyi sahəsi sabitdirsə, onda naqi9lin müqaviməti:



burada : -naqilin uzunluğu, -naqilin en kəsik sahəsi, -naqilin xüsusi müqavimətidir.



Keçiricilik müqavimətin əksidir.



Xüsusi keçiricilik:


Cərəyanın istilik effekti

Keciricidən keçən cərəyan yaranan istiliyin miqdarı cərəyanın

şiddətinin kvadratı, keçiricinin müqaviməti və cərəyanın təsir

müddəti ilə düz mütənasibdir.



olsa keçiricidə k=0,24 kal istilik alınar. Odur ki: bərabər olar. Bu Coul-Lents qanunudur.
M
R
üqavimətlərin ardıcıl və paralel birləşdirilməsi

Ardıcıl birləşdirmə elə birləşdirilmədir ki, birinci

müqavimətin sonuna ikinci müqavimətin əvvəli,

ikincisinin sonuna, üçünçünün əvvəli birləşdirilir.

Bu nhalda dövrədən keçən I cərəyanı ayrı-ayrı müqavimətlərdə gərginlik düşküləri yaradır.

Om qanununa görə:

Paralel birləşmədə isə müqavimətlərin əvvəlləri bir sonları digər bir nöqtədə birləşdirilir.

Kirxofun I qanununa görə:

Om qanununa görə :


R2



I2

Keçiriliklə ifadə edilsə :




Yüklə 19,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə