451
kil 10.11. Xlor üzvi m hsulların istehsalı prosesind
yaranan çirkli suların adsorbsiya üsulu il t mizl nm si-
nin texnoloji sxemi.
1,10 – çökdürücül r; 2,5,12 – aralıq tutumları; 3,6,13,16
– nasoslar; 4,11 – qum filtrl ri; 7 – adsorber; 8 –
qarı dırıcı neytralizator; 9 - h ng südü dozatoru; 14 –
vibrosito; 15 – kömürd n ayrılan su tutumu; I – çirkli su;
II – lam; III – aktiv kömür; IV – t miz su; V-
regenerasiyaya ged n kömür; VI - h ng südü.
V
14
15
I
II
2
3
1
4
5
6
III
7
VI
8 10
13 II
9
IV
11
12
452
10.2.8. Neft m hsulları il çirkl nmi suların
t mizl nm texnologiyası
Hal-hazırda dünyada su n qliyyatı il 3 milyard ton
neft v neft m hsulları da ınır. Bu halda 40-60% neft
m hsulları il çirkl nmi ballast suları
m l g lir.
Tankerl rin ballast suları d niz atılmazdan vv l t miz-
l nm sin baxmayaraq yen d neft çirkl ndiricil rinin
xeyli hiss si d niz v okeanlara dü ür, amma su hövz -
l inin öz-özünü t mizl m xass l ri onların neytralla -
dırılması üçün kifay t etmir.
Müasir dövrd
irin çirkab sularına malik olan
mü ssis l rd n f rqli olaraq d niz çirkab suları t krar
istifad oluna bilmir. Neft m hsulları il çirkl nmi ballast
sularının t mizl nm si mövcud olan t snifata uy un
olaraq mexaniki, fiziki-kimy vi, kimy vi v bioloji üsullarla
aparılır.
Açıq su hövz l rin atılan suların t rkibind karbohid-
rogenl rin miqdarı sanitar normalara gör 5
⋅
10
-5
q/litr-
d n artıq olmamalıdır. Neft m hsulları il çirkl nmi
ballast sularının t mizl nm si qur usunun texnoloji sxemi
kil 10.12.-d verilmi dir.
Neft m hsulları il çirkl nmi ballast suları g mi nasosları
vasit sil payla dırma v neft t rkibinin kontrol edilm si
453
qov a ına verilir. Suda neft m hsullarının qatılı ı 100-
300 mq/l h ddind olduqda su vv lc 9 bufer v çökdü-
rücü ç n , sonra is 8 flotatoruna v 7 çökdürücüsün
gönd rilir. T mizl nm y gönd ril n ballast sularının
t rkibind neft m hsullarının qatılı ı k skin artdıqda neftli
su qarı ı ı 3 bufer toplayıcı ç nin gönd rilir, qatıla -
dırılmı neftli su m hlulu qarı ı ı 4 istid yi dirici
qur usunu keç r k vv lc 5 ayırıcı, sonra is neft top-
layıcı ç nl rin verilir. 7-9 çökdürücü ç nl rind v 8 flo-
tatorunda toplanmı neft 3 toplayıcı bufer ç nin yı ılır.
10 nasos ejektor qur usu il 8 flotatoruna hava il
doydurulmu t z d niz suyu verilir. Bu halda t zyiq
ç nind n istifad olunması vacib deyildir, bel ki,
durula dırma üçün suyun hava il lazım olan kontakt
müdd tini (1 – 3 d qiq ) böyük h cm malik olan t zyiqli
boru k m rind t min etm k mümkündür. Ballast
sularının t mizl nm si üçün t klif olunan bu texnoloji
sxem d niz atılacaq çirkab sularının keyfiyy tini
yüks ltm y imkan ver c k v bütövlükd qur unun
etibarlı i ini t min ed c kdir.
T mizl nm sxeminin texniki effektivliyi çirkab suyunda
neftin v neft m hsullarının qatılı ının azalma miqdarı il
ölçülür. T l b olunan texniki effektivliyi t yin etm k üçün
454
t mizl m kompleksin daxil olan çirkab suyunda neftin
qatılı ı il tullanılacaq suyun buraxıla bil n qatılı ı
arasındakı f rq tapılmalıdır.
Δ
=
ÇSH
– BQH
N
…. (10.6)
burada
Δ
– t mizl m qur usuna veril n çirkli suyun
t rkibind olan neftin qatılı ının azalması;
ÇSH
– t mizl m qur usu sistemin veril n çirkli suda
olan neft v neft m hsullarının qatılı ı;
BQH
N
– çirkli suda olan neftin buraxıla bil n qatılı ı.
Çirkli suların müxt lif qur ularda neft m hsullarından
t mizl nm d r c si c dv l 10.1.-d verilmi dir.
C dv l 10.1.
Çirkab suların t mizl nm d r c si
Qur u
Suda neft m hsullarının miqdarı,
mq/l
T mizl nm d n
qabaq
T mizl nm d n
sonra
Neft tutucuları
400 – 15000
50 – 100
Koaqulyasiyalı
flotasiya qur su
50 – 100
15 – 20
Nohur –çökdürücü
50 – 100
15-30
Bioloji t mizl m
stansiyası
20 – 50
5 – 10
kipill li
ozonla dırma
qur usu
10 – 15
1 – 3
455
kil 10.12. Neft-m d n çirkab sularının t mizl nm
prosesinin texnoloji sxemi.
1 – tanker; 2 – t rkibind neft olan ballast sularının
payla dırma qov a ı; 3 – toplayıcı bufer ç ni; 4 –
istid yi dirici; 5 – ayırıcı ç n; 6 – neftin toplanması üçün
ç n; 7,9 – çökdürücü ç nl r; 8 – flotator; 10 – nasos
ejektor qur usu; 11 – d niz suyu üçün ç n; I – neftl
çirkl nmi su; II – d niz suyu; III – neft; IV – t miz su.
I
1 2
11
10
9
4
7
5
III
6
8
IV
3
II
Dostları ilə paylaş: |