"Muloqot" atamasining falsafiy

 Muloqot - bu shaxsning aqliy faoliyati va uning xatti-harakatlarining shakllaridan biri. Aloqa sub'ektlar o'rtasidagi shaxslararo munosabatlardir. Odamlarning kommunikativ o'zaro ta'sirida shaxs psixikasining individual xususiyatlari, uning temperamenti va boshqa psixologik va tipologik xususiyatlari namoyon bo'ladi. Shaxsning shaxsiyati faqat aloqa jarayonida rivojlanadi. Shu sababli, muloqot madaniyatini to'g'ri tarbiyalash juda muhimdir, bu ona tilini o'zlashtirishdan iborat bo'lib, til normalarini mohirona o'rganishni, jonli og'zaki ta'sir o'tkazishda tilning mohirona vositalarini takomillashtirishni o'z ichiga oladi.

“Muloqot” atamasining falsafiy, ijtimoiy, psixologik va pedagogik mohiyati. Pedagogik muloqot, uning o’ziga xos xususiyatlari. Pedagogik muloqotni tashkil etish madaniyati. Pedagogik muloqotni tashkil etish bosqichlari va usullari. Pedagogik muloqot modelini ishlab chiqish. O’quv-tarbiya jarayonida pedagogik muloqot jarayonini boshqarish uslublari. Muloqot jarayonida tashabbusni boshqarish.

 Muloqot madaniyati   - bu aloqa sifati va darajasini aniqlaydigan murakkab agregat tushunchadir. Muloqot madaniyati shaxs madaniyatining ajralmas qismi hisoblanadi. U qimmatli ko'rsatmalar va me'yoriy postulatlarni, muloqotning axloqiy modellarini, kommunikativ o'zaro munosabatlar sub'ektlarining axloqiy va psixologik fazilatlarini, aloqa usullari, vositalari, qoidalari, usullari va shakllarini tavsiflaydi.

Muloqot madaniyati amaliy texnikalar, mexanizmlar va qoidalarning kombinatsiyasini o'z ichiga oladi. Madaniy aloqa shaxsga kasbiy faol sohadagi nizoli vaziyatlarni shaxslararo munosabatlarning hissiy va shaxsiy maydoniga o'tkazmaslik, raqib harakatlarining ma'nosi va motivatsiyasini tushunish, munosabatlardagi haddan tashqari hissiy tanglikni kamaytirish yoki butunlay yo'q qilish imkonini beradi.

O'z mustaqil taraqqiyot yo'lidan borayotgan Respublikamiz yoshlariniyangicha ijtimoiy muhitga tayyorlash, davr ruhida tarbiyalash — dolzarb vaustuvor vazifalardan biri. Hozirgi kunda respublikamizda amalgaoshirilayotgan islohotlarning rivoji yoshlarning ma’naviy qiyofasiga,shaxsiy barkamolligiga ham ko‘p jihatdan bog'liq. Bu vazifalarni amalgaoshirish insoniy o'zaro munosabatlarda demokratik tamoyillaming terantafakkur etishni taqozo etadi. Insonlar o'rtasidagi ijtimoiy munosabatlarSharqda o'ziga xos va har bir millat psixologiyasiga mos holda qaror topgan.Ushbu o'quv qo'llanma jamiyatning yangilanishi davrida inson ma’naviyativa ruhiyatida ro'y berayotgan o'zgarishlarning psixologik tabiatini anglashga

yordam beradi. Rivojlanib borayotgan jamiyatimizda sog'lom avlodni, komilinsonlami voyaga yetkazish masalasiga katta e’tibor berilmoqda. Komilinsonning muhim sifatlaridan biri muloqot madaniyatidir. Yetarlichashakllanmagan muloqot madaniyatisiz sog'lom ijtimoiy munosabatlamio'matish mushkul. Muloqot bilan bog'liq muammolar psixologiya fanidachuqur o'rganilgan. Unga tayanib insonning ruhiy taraqqiyotini, uningatrofdagilar bilan bo'ladigan aloqasini, individning shaxs bo'libshakllanishini muloqotsiz tasavvur qilib bo'lmaydi, degan xulosaga kelishmumkin. Chunki muloqot ham insonning o'ziga xos ehtiyojlaridan biri.Insonning go'daklik va o'smirlik davrlarida muloqot yetakchi, ya’ni yangipsixologik xususiyatlarning shakllanishiga bevosita ta.’sir ko'rsatuvchifaoliyat sifatida gavdalanadi.Muloqot inson hayoti va faoliyatining muhim shartidir. Aynanmuloqot yordamida insonlar tabiatni o'zlashtirish va o'z ehtiyojlariniqondirish uchun birgalikda harakat qilish imkoniyatiga ega bo'ladilar.Muloqot jarayonida inson xulq-atvorining muayyan obraz va modellarishakllanib, keyinchalik ular interiorizatsiyalanadi. Muloqot davomidaijtimoiy va shaxsiy munosabatlar amalga oshadi, uning vositasidahamkorlikdagi faoliyat ro'yobga chiqariladi. Muloqot psixologiyasisohasidagi bilimlarni yoshlar, ayniqsa, bo'lajak o'qituvchilarga yetkazishularning psixologik savodxonligini oshiradi, ma’naviy-axloqiy tarbiyasiniyuksaltirishga, bo'lg'usi pedagogik faoliyatlarini muvaffaqiyatli amalgaoshirishga yordam beradi. Yaratiladigan yangi qo‘llanmalar oldiga o‘quvchi yoshlarningma’naviy dunyosini boyitish, ularning ongiga milliy g‘oya asoslarinisingdirish; vatanparvarlik tuyg‘usini tarbiyalash, o‘tmish va buyuk kelajakhaqida fikrlash, u bilan faxrlanish hissini, yangicha tafakkurni shakllantirish;bozor iqtisodiyotiga mos keladigan muloqot madaniyatini o‘zlashtirishnita’minlash kabi maqsadlar qo'yiladi.