Muncuqlutəpə nekropolu
75
dur. Muxtəlif dərinlikdə skelet sümüklərinin qalıqları, gil qab fraq-
mentləri, iki ədəd tunc qolbaq, 13 ədəd arxasında ilgəyi olan tunc düy-
mə, 55 ədəd əqiq, 7 ədəd şüşəyə oxşar, 1 ədəd travertindən, 10 ədəd
balıqqulağından və 1 ədəd sümükdən hazırlanmış muncuq aşkar
edildi.
28N-li sərdabənin iki qurbangahı vardır. Hər iki qurbangah sərda-
bədən şərq tərəfdə yerləşir.
28A-li qurbangahının uzunluğu 1,75m, eni 1,35m, dərinliyi 0,6m-
dir. Divarları dikinə qoyulmuş sal daşlardan qurulmuşdur. Qurbangah-
dan bir ədəd çəhrayı gilli, oturacağında 1,5 sm diametrində deşiyi olan
çölmək, qalın divarlı, tək qulplu kasa, boz gilli boşqab və tək qulplu,
ağzının kənarı içəriyə tərəf əyilmiş kasa aşkar edildi.
28B-li qurbangahın 1,15m uzunluğunda şərq divarı və 0,75m
uzunluğunda cənub divarı salamat qalmışdır, dərinliyi 0,7m-dir. Qur-
bangahdan boz gilli boşqab, 21 ədəd boz gilli, 9 ədəd çəhrayı gilli qab
fraqmentləri, iki ədəd tunc düymə, 2 ədəd əqiq, 4 ədəd şüşəyə oxşar,
21 ədəd balıqqulağından və bir ədəd travertindən hazırlanmış muncuq
aşkar edildi.
29N-li sərdabənin şərq və qərb divarlarının uzunluğu 1,6 m, şimal
divarının uzunluğu 2,1m, cənub divarının uzunluğu 1,84 m, dərinliyi
isə 1,0 m-dir. Cənub divarı daha bir metr uzanaraq giriş yolunun bir
divarını təşkil edir. Sərdabənin giriş yolu qərb tərəfdədir, içərisi qab
sınıqları ilə dolu idi. Qəbrə tərəf qapını əvəz edən daş plitə yox idi.
Sərdabənin şərq və cənub divarları yanında bəzi skelet sümükləri aş-
kar edildi. Sərdabədən 175 ədəd çəhrayı gilli, 130 ədəd boz gilli, 2
ədəd sarı gilli və 1 ədəd qəhvəyi gilli qab fraqmenti tapıldı. Gil qablar-
dan bəziləri cızma üsulu ilə, bəziləri isə qırmızı boya ilə naxışlanmış-
dır. Gil qablardan başqa qəbirdən tunc həlqə, nazik tunc məftildən
hazırlanmış qolbaq, balıqqulağı və əqiq muncuqlar taxılmış tunc sırğa,
göz muncuğu və bir tərəfində deşiyi olan bütün balıqqulağı muncuqlar
aşkar edildi.
29N-li qəbrin qurbangahı (29A) qərb tərəfdə, sərdabənin giriş yo-
lunun qarşısında yerləşir, uzunluğu 1,08m, eni 0,9m, dərinliyi 0,35m-
dir. Qurbangahda bir ədəd tək qulplu, dar boğazlı, kobud hazırlanmış
qab, çaynik tipli qab fraqmenti, ağzına yaxın iki deşiyi olan və ağzının
hər iki tərəfinə qırmızı boya çəkilmiş boşqab, 200 ədəd çəhrayı gilli,
30 ədəd boz gilli qab fraqmentləri, nazik tunc məftildən düzəldilmiş
76
Bəhlul İbrahimov
qolbaq, əqiq muncuqlu sırğanın bir hissəsi, spiralvari burulmuş tunc
məftil, əqiqdən, balıqqulağından və sürmədən hazırlanmış muncuqlar
aşkar edildi.
30N-li sərdabə dördbucaqlı planda olub uzunluğu 1,8m, eni 1,5m,
dərinliyi isə 0,95m-dir. Qərb divarında 0,66x0,3 m ölçülərində,
içərisinə çay daşları doldurulmuş və üstü sal daşla örtülmüş giriş yolu
vardır. Sərdabənin içərisində hər tərəfdə, xüsüsən də giriş yoluna ya-
xın insan sümükləri aşkar edilirdi. Avadanlıq müxtəlif dərinlikdə tapı-
lırdı. Qəbirdən boz gilli, ağzının kənarında iki deşiyi olan və deşiklər-
dən birinin kənarında aypara formalı relyefik yapma bəzəkli boşqab,
çəhrayı gilli, silindrik oturacaqlı, ağzının kənarında deşikli yapması
olan vaza, şar gövdəli, ilgəkvari qulpu olan nkiçik həcmli qab, 103
çəhrayı gilli, 32 boz gilli qab fraqmenti aşkar edildi. Gil qablardan
başqa qəbirdən 5 ədəd tunc üzük, 2 ədəd tunc bilərzik, tunc düymə,
qolbaq, zəncir fraqmentləri, 37 ədəd əqiq, 5 ədəd balıqqulağı, 2 ədəd
travertin və 4 ədəd bir tərəfində deşiyi olan butun balıqqulağı muncuq
tapıldı.
30N-li sərdabənin qurbangahı(30A) sərdabənin giriş yolundan
0,6m aralıda yerləşir. Örtük daşları saxlanmamışdır, qərb divarının
uzunluğu 1,18m, şərq divarının uzunluğu 1,02m, şimal və cənub di-
varlarının uzunluğu 0,95m-dir. Qurbangah qarət olunmuş və dağıdıl-
mışdır, 30 ədəd çəhrayı və 30 ədəd boz gilli qab fraqmentləri aşkar
edildi.
31N-li sərdabə dördbucaqlı plandadır, uzunluğu 1,44m, eni 1,35m,
dərinliyi 0,64 m-dir. Örtük daşları saxlanmamışdır. Şərq divarının
ortasında 0,5x0,88 m ölçülərində və 0,48 m dərinliyində giriş yolu
vardır. Sərdabə qarət olunmuş və içərisindəki skeletlər və avadanlıq
dağıdılmışdır. Qəbirdən çəhrayı gilli, şar gövdəli, yastı oturacaqlı,
üzəri cərtmə naxışlı çölmək, üçayaqlı altlığın insan ayağı formasında
hazırlanmış ayağından fraqment, düz divarlı stıkana oxşar qab, maili
divarlı üç boşqab, konusvari oturacaqlı, üstü düz altlıq, boz gilli, şar
gövdəli, tək qulplu, konusvari oturacağa malik qab, üç boşqab, 43
çəhrayı gilli, 35 boz gilli qab fraqmenti, iki tunc üzük, balıqqulağı
taxılmış tunc sırğa, tunc qolbaq, asma bəzək, qolbaq fraqmentləri, 39
ədəd pastadan hazırlanmış yumru muncuqlar, 15 ədəd şüşəyəbənzər
muncuq, bir ədəd silindrik formalı, üzərində şam ağacı yarpaqları
formasında cızma naxışları olan muncuq, 3 ədəd əqiq, bir ədəd yaqut,
Muncuqlutəpə nekropolu
77
balıqqulağı və müxtəlif minerallardan hazırlanmış muncuqlar aşkar
edildi.
31N-li qəbrin qurbangahı (31A) şərq tərəfdən sərdabənin giriş
yolunun qarşısında yerləşir. Uzunluğu 1,0 m, eni 0,78 m, dərinliyi isə
0,55 m-dir. Örtük daşları saxlanmamışdır. Qurbangahdan bir ədəd şar
gövdəli, oturacağında deşik olan geniş ağızlı qab, bir ədəd sferokonus
gövdəli, ağzı içəriyə əyilmiş qab, iki ədəd ağzının kənarında iki deşiyi
olan dərin boşqablar və bir ədəd qara gilli, şar gövdəli, qıfa oxşar ağzı
olan qab aşkar edildi.
32N-li sərdabə dördbucaqlı planda olub uzunluğu 2,7 m, eni 1,5
m, dərinliyi 0,62 m-dir. Giriş yolu yoxdur. Örtük daşları saxlanma-
mışdır. Qəbir qarət olunmuş və dağıdılmışdır. Muxtəlif dərinlikdə 9
kəllə sümüyü və skeletə məxsus digər sümüklər aşkar edildi. Qəbir-
dəki çəhrayı gilli və boz gilli qabların hamısı fraqmentlər şəklində əl-
də edildi. Gil qablardan başqa qəbirdən 63 ədəd əqiq muncuq, 35 ədəd
sürmədən hazırlanmış muncuq, üç ədəd tunc qolbaq, üç ədəd tunc
üzük, arxasında ilgəyi olan düymələr, balıqqulağı və əqiq muncuqlar
düzülmüş tunc sırğalar, tunc qolbaq, zəncir, təbəqə fraqmentləri və
dəvəgözü daşı qəlpələri aşkar edildi.
32N-li sərdabənin qurbangahı(32A) sərdabənin qərb tərəfindədir.
Örtük daşları saxlanmamışdır. Şimal divarının uzunluğu 0,9 m, qalan
divarlarının uzunluğu 0,73 m, dərinliyi 0,4 m-dir. Qurbangahın içərisi-
nə 14 ədəd qab düzülmüşdü. Bunlar əsasən küpə, çölmək, boşqab, və
çaynik tipli qablardan ibarət idi. Gil qablardan başqa qurbangahın
şimal divarı yanında iki ədəd tunc bilərzik, muncuq düzümlü tunc
sırğa, tunc düymə və iki ədəd əqiq muncuq tapıldı.
33N-li sərdabənin uzunluğu 1,8 m, eni 1,4 m, dərinliyi 0,7 m-dir.
Şərq tərəfində 0,7 m eni, 0,5 m uzunluğu və 0,6 m dərinliyi olan giriş
yolu vardır. Örtük daşları saxlanmamışdır. Kamerada 0,4 m dərinlik-
dən başlayaraq 9 ədəd insan kəlləsi və skelet sümükləri qarışmış
şəkildə, muxtəlif formalı çəhrayı və boz gilli qab fraqmentləri, 5 ədəd
tunc üzük, 4 ədəd tunc düymə, çəki daşı formasında asma bəzək,
balıqqulağı və əqiq muncuqlar düzülmüş 5 ədəd tunc sırğa, tunc zəncir
fraqmentləri, 17 ədəd tuncdan hazırlanmış muncuq, sürmədən düzəl-
dilmiş üçbucaq formalı asma bəzək, əqiqdən, travertindən, pastadan
və balıqqulağından hazırlanmış muncuqlar aşkar edildi.
Dostları ilə paylaş: |