29
•
100$q\700$q Əgər biblioqrafik yazıda
100$a\700$a
altsahələrində birinci müəllifin və ya digər
həmmüəlliflərin
təxəllüsü
yazılıbsa,
100$q\700$q
altsahələrində uyğun olaraq, birinci müəllifin və
həmmüəllifin soyadı, adı və atasının adı yazılır.
Nümunə: 1000_ $aMolla Nəsrəddin$qCəlil
Məmmədquluzadə
•
100$u\700$u altsahələrində uyğun olaraq birinci
müəllifin və həmmüəllif haqqında əlavə məlumatlar:
ünvanı, adının və ya soyadını transkripsiyası ilə
əlaqədar bütün müxtəlif oxunuşları və s. yazıla bilər.
Nümunə:
a)
1000_ $aXətai$bİsmayıl$c Şah$d1501‐1524
b)
1000 $aHomer$n Book 16‐19
c)
1002 $aRobbins‐Carter,Jane
7002 $aP‐Orridge,Genesi
d)1001 $aBednıy,Demyan$q (Pridvorov,Yefim
Alekseeviç)
Sahə 110 birinci kollektiv müəllif,
sahə 111 birinci
müvəqqəti kollektiv müəllif, sahə 710 və 711 isə müvafiq
olaraq digər kollektiv müəlliflər və digər müvəqqəti
kollektiv müəlliflər haqqında məlumatları əks etdirir. Hər
üç sahə aşağıdakı qiymətləri alan və birinci kollektiv
müəllifin və ya digər kollektiv müəlliflərin adının təsvir
formasını bildirən indikatora malikdir:
‐0 qiyməti‐əgər təşkilatın və ya tədbirin adı inversiya
olunmuş formada yazılmışsa
Nümunə: 1100_ $a«Təsviri incəsənət», nəşriyyat (Moskva)
1110_ $a«İnformasiya Texnologiyaları və Tətbiqi
proqramlar», Aspirant və Gənc tədqiqatçıların II
Respublika Elmi Konfransı»;
30
‐1 qiyməti əgər təşkilatın və ya tədbirin adı ierarxiq
yurisdiksiya qaydalarına uyğun yazılmışsa
Nümunə: 1101_$a M.Ə.Rəsulzadə adına BDU. Elmi
kitabxana. 1111_$aUniversitetlərin Beynəlxalq
Assosiasiyası.
Elmi konfrans
‐2 qiyməti əgər tədbirin və ya təşkilatın adı düzgün
ardıcllıqla yazılmışsa
Nümunə: 1102_$a Azərbaycan Respublikası Neft Şirkəti
1112_ $a Beynəlxalq «Xəzər‐2000» neft‐qaz sərgi
və
konfransı
Altsahələr:
•
110$a\111$a\710$a\711$a altsahəlrində müvafiq olaraq
kitabın birinci kollektiv, birinci müvəqqəti kollektiv,
digər kollektiv və digər müvəqqəti kollektiv müəllifinin
adı yazılır.
•
110$b\111$b\710$b\711$b altsahəlrində müvafiq olaraq,
kitabın birinci kollektiv, birinci müvəqqəti kollektiv,
digər kollektiv və digər müvəqqəti kollektiv müəllifin
altstruktur vahidi yazıla bilər.
•
110$d\111$d\710$d\711$d altsahəlrində müvafiq olaraq
birinci kollektiv, birinci müvəqqəti kollektiv, digər
kollektiv və digər müvəqqəti kollektiv müəllifi kimi
çıxış edən təşkilatın yaranma, fəaliyyət tarixi və ya
tədbirin keçirilmə tarixi yazılır.
•
110$c\111$c\710$c\711$c altsahəlrində müvafiq olaraq,
birinci kollektiv, birinci müvəqqəti kollektiv, digər
kollektiv və digər müvəqqəti kollektiv müəllifi kimi
çıxış edən təşkilatın yerləşdiyi və ya tədbirin keçirildiyi
məkanan adı: ölkə, vilayət (ştat), şəhər adı yazılır.
31
•
110$g\111$g\710$g\711$g altsahəlrində müvafiq olaraq,
kitabın birinci kollektiv, birinci müvəqqəti kollektiv,
digər kollektiv və digər müvəqqəti kollektiv müəllif
haqqında kitabda verilmiş və digər sahələrdə yazılması
mümkün olmayan ixtiyari məlumatı yazmaq olar.
Nümunə: 1102_$aŞərqşünaslıq institutu$bAspirantlar və
elmi
işçilərin konfransı$cMoskva$d 1990
III.
Sərlövhə
240 Unifikasiya edilmiş sərlövhə. Sahə kitabın
unifikasiya edilmiş sərlövhəsini əks etdirir. İki indikatora
malikdir. Əgər unifikasiya edilmiş sərlövhə kartoçkada çap
olunubsa 1 qiyməti, əks halda 0 qiyməti alır. Kitabın
unifikasiya edilmiş sərlövhəsi durğu işarələri ilə (dırnaq) və
ya artikl ilə (xarici dillərdə olan kitablar üşün) başlayırsa, II
indikator birinci sözə qədər simvolların sayına bərabər
rəqəmə uyğun (0‐9) qiymət alır.
Altsahələr:
•
240$a altsahəsində kitabın unifikasiya edilmiş
sərlövhəsi yazılır.
Nümunə: 2401_ $aHacı Qara
•
240$n altsahəsində çoxcildli (çoxhissəli) kitablar üçün
cari cildin(hissənin) nömrəsi yazılır.
•
240$p altsahəsində çoxcildli(çoxhissəli) kitablar üçün
cari cildin(hissənin) adı yazılır
245 Sərlövhə. Sahə kitabın sərlövhəsini əks etdirir. İki
indikatora malikdir. Əgər kitabın sərlövhəsinə aid əlavə
məlumat verilibsə birinci indikator 1 qiyməti, əks halda 0
qiyməti alır. Kitabın sərlövhəsi durğu işarələri ilə (dırnaq)
və ya artikl ilə (xarici dillərdə olan kitablar üçün) başlayırsa,
32
ikinci indikator birinci sözə qədər simvolların sayına
bərabər rəqəmə uyğun (0‐9) qiymət alır. Məs: “The doors”‐
5 (dırnaq, 3 hərf və probel), “Sənə güvəndiym dağlar…”‐4
(dirnaq və 3 nöqtə).
Altsahələr:
•
245$a altsahəsində kitabın əsas sərlövhəsi yazılır.
Mürəkkəb sərlövhənin hər bir cümləsinin sonunda əgər
sadalanma gedirsə, nöqtə və əgər dəqiqləşmə verilirsə
iki nöqtə (:) qoyulur. Məs: Люди, Годы, Жизнь: O
скитаниях Ивана Федорова. Məcmuələrin təsviri
ayrıca verilir. Eyni sərlövhənin həm tam, həm də
abbrevatura forması verilibsə, hər iki forma yazılır.
Nümunə: 2450_ $aORRV: off road recreation vehicles
•
245$b altsahəsində kitabın sərlövhəsinin davamı‐
səlövhəyə aid əlavə məlumat yazılır.
•
245$p altsahəsində çoxcildli(çoxhissəli) kitablar üçün
cari cildin(hissənin) adı yazılır
•
245$c altsahəsində kitabın nəşrində xidməti olmuş
şəxsələr: redaksiya heyəti, redaktor, tərcüməsi, rəssam,
fotoqraf və s. və təşkilatlar yazılır. İnsiallar soyaddan
əvvəl yazılır. Hər bir məsul şəxs digərindən nöqtə
vergüllə ayrılır.
•
245$n altsahəsində çoxcildli(çoxhissəli) kitablar üçün
cari cildin(hissənin) nömrəsi yazılır.
Nümunə: 2451
_$aKitabxanaşünaslığa giriş$bDərslik (üç
hissədə)$pKitabxanaşünaslığın
nəzəri
əsasları.
$cred.R.Ə.Kazımov $nI,II
246 Sərlövhənin digər forması. Sahə kitabın müxtəlif
yerlərində verilmiş sərlövhəni və ya kitabın əsas
sərlövhəsindən fərqli alternativ sərlövhəni əks etdirir. İki
indikatora malikdir. Əgər kitabın sərlövhəsinə aid əlavə