1
НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА
AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI
NATIONAL ACADEMY OF SCIENCE OF AZERBAIJAN
ИНСТИТУТ ПОЧВОВЕДЕНИЯ И АГРОХИМИИ
TORPAQŞÜNASLIQ VƏ AQROKİMYA İNSTİTUTU
INSTITUTE OF SOIL SCIENCE AND AGROCHEMISTRY
СЛОВАРЬ ТЕРМИНОВ ПО
ПОЧВОВЕДЕНИЮ И АГРОХИМИИ
TORPAQŞÜNASLIQ VƏ AQROKİMYA
TERMİNLƏRİ LÜĞƏTİ
DICTIONARY OF SOIL SCIENCE
AND AGROCHEMISTRY TERMS
Баку - «Елм» - 2004
Bakı -«Elm»- 2004
Baku-«Elm»- 2004
2
Редакторы: Г.Мамедов, М.Бабаев, З.Мовсумов
Составители: Г.Мамедов, М.Бабаев,
М.Салаев, З.Мовсумов, Р. Мамедов
О. Мамедов, Б.Джафаров, Ч.Джафарова,
В.Гасанов, Г.Азизов, Г. Мехтиев, В. Джафарова
Redaktorlar: Q.Məmmədov, M.Babayev, Z.Mövsümov
Tərtib edənlər: Q.Məmmədov, M.Babayev,
M.Salayev, Z.Mövsümov, R. Mamedov,
O. Məmmədov, B.Cəfərov, C.Cəfərova,
V.Həsanov, Q.Əzizov,
H. Mehdiyev, V. Cəfərova
The editors: Q.Mammadov, M.Babayev, Z.Movsumov
The authors: Q.Mammadov, M. Babayev,
M.Salaev, Z.Movsumo, |R. Mammadov,
O. Mammadov, B.Jafarov, J.Jafarova,
V.Hasanov, Q.Azizov,
H. Mehdiev, V. Jafarova
ISBN 5-8066- 1638-X
Torpaqşünaslıq və aqrokimya terminləri lüğəti. Bakı: «Elm», 2004. - 148 s.
3701000000
655(07) – 2004
© «Elm» nəşriyyatı, 2004.
5
GİRİŞ
Azerbaycan dilinin rəsmi Dövlət dili olması və Dövlət ida-rələrinde işlərin yalnız Aəzrbaycan
dilində aparılması haqda Respublika Prezidentinin fərmanı ilə Dövlət idarələrində, elmi tədqiqat
və təhsil müəssisələrində apanlan bütün yazışmalar yalnız Azərbaycan dilində aparılır.
Bununla əlaqədar olaraq istər elmi tədqiqat və təhsil müəssi-sələrində, istərse də elmi
terminlərlə təmasda olan bir sıra digər təşkilatlarda iş zamanı qarşıya bir çox çətinliklər çıxır.
Torpaq-şünaslıq ve Aqrokimya üzre 1500 termindən ibarət olan ilk rusca-azərbaycanca luğət
1956-cə ildə əl yazması hüqüqunda çox kiçik tirajla nəşr edilmişdir.
1962-ci ildə onun əsasmda bir qədər təkmilləşdirilmiş ve genişləndirilmiş yeni
Torpaqşünaslıq və Aqrokimya terminləri-nin rusca-azərbaycanca lüğəti nəşr edilmişdir.
Lakin bu son (1962-ci il) nəşrin də müasir tələblərə cavab vermədiyini nəzərə alaraq 1990-cı
ildə Azərbaycan MEA Tor-paqşünmslıq və Aqrokimya İnstitutunun bir qrap alimi torpaqşü-
naslıq, aqorokimya və bu elmlərə yaxın olan digər elm sahələri üzrə rusca-azərbaycanca-
ingiliscə terminlər lüğətini hazırlamağa başlamışlar.
Oxuculara təqdim olunan 5500-dən artıq terminlərdən ibarət olan bu sonuncu nəşr
torpaqşünaslıq, aqrokimya və bu elmlərə əlaqəsi olan digər sahələrdə çalışan elmi işçilər,
aspirantlar, mütəxəssislər, eləcə də təhsil müəssisələrinin müəllim və tələ-belərinin istifadəsi
üçün nəzərdə tutulmuşdur.oxuculann nəzəri-nə çatdırınq ki, bu terminlər lüğəti əsasmda
gələcəkdə torpaqşünaslıq və aqrokimya üzre izahlı lüğətin nəşr edilmesi nəzərdə tutulmuşdur.
Göstərilenleri nəzərə alaraq oxuculardan xahiş edirik ki, öz iradlarını, rəy və təkliflerini
AMEA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutuna, (Bakı şəhəri, M.Arif küçəsi 5) təqdim etsin-
lər.
Redaksiya heyəti
6
ВСТУПЛЕНИЕ
В соответствии с Указом Президента Республики об Азербайджанском языке, как
официальном государственном языке и обязательном ведении документации в
государственных учреждениях на азербайджанском языке, в настоящее время во всех
предприятиях, научно-исследовательских учреждениях, учебных заведениях основная
работа ведется на государственном языке Азербайджанской Республики.
В связи с этим в работе учебных заведений, научно-исследовательских и других
учреждений, использующих в своей повседневной практике научную терминологию,
возникают определенные трудности.
Первый русско-азербайджанский словарь, включающий 1500 терминов по
почвоведению и агрохимии, был опубликован в небольшом тираже на правах рукописи в
1956 году. На его основе в 1962 году был издан несколько усовершенствованный и
большего объема новый вариант русско-азербайджанского словаря терминов.
Однако, учитывая, что и этот словарь (1962 года издания) не отвечал современным
требованиям, в 1990 году в институте Почвоведения и Агрохимии НАН Азербайджана
группой ученых почвоведов, агрохимиков, а также специалистов смежных отраслей была
начата работа по составлению русско-азербайджанско-английского словаря терминов.
Представленный читателям словарь последней публикации содержит более 5500
терминов и предусмотрен для использования научными работниками, аспирантами,
специалистами в области почвоведения, агрохимии и смежных отраслей науки, а также
преподавателями и студентами высших учебных заведений.
Доводим до сведения наших читателей, что на основе данного словаря ведется работа
над созданием толкового словаря по почвоведению и агрохимии. Учитывая это, просим
читателей свои замечания и предложения посылать в Институт Почвоведения и
Агрохимии НАН Азербайджана по адресу г. Баку, ул. М. Арифа 5.