Nafas olish sistemasi
Yüklə 23,15 Kb.
|
| Nafas olish sistemasi 1.Nafas olish sistemasini qismlarga ajrating. I-havo o‘tkazuvchi yo’llar II-gaz almashinuv organi. 1.burun bo’shlig’i. 2.halqum. 3.o’pka 4.hiqildoq 5.ovoz paylari 6.kekirdak 7.bronx. 8.alveola. A) I-1,2,4,6,7 II-3,8 B) I-1,2,4,6,7 II-3C) I-1,2,4,6,7.8 II-3 D) I-1,2,4,6,8 II-3,7 2.Ovoz paylari bir minutda necha marta tebranadi? A)80-10000 B)4800-60000 C) 800-100000 D) 480-60000 3.Ovoz nima ta’sirida ma’noli nutqqa aylanadi? 1.lab 2.pastki jag’ holatining o’zgarishi 3.og’iz. 4.hiqildoq 5.burun bo’shlig’i. 6.til A) 1,2,3 B) 3,4,5 C) 1,2,6 D) 1,2,4 4.Ovoz qayerda ma’noli nutqqa aylanadi? 1.lab 2.burun bo’shliqlari 3.og’iz. 4.hiqildoq 5.burun bo’shlig’i. 6.til A) 4,2,3 B) 3,4,5 C) 1,2,6 D) 1,2,4 5.Qaysi muskullar faoliyati natijasida qovurg’alar ko’tariladi? A)Tashqi qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi muskullari bo’shashishi hisobiga B) Tashqi qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi muskullari qisqarishi hisobiga C) Ichki qovurg’alararo va ko’krak diafragmasi muskullari qisqarishi hisobiga D) Ichki qovurg’alararo va qorin muskullari qisqarishi hisobiga 6.Qaysi vaqtda ko’krak qafasida havo bosimi kamayadi? 1.ko’krak qafasi kengayganda 2.ko’krak qafasi torayganda 3.tashqi qovurg’alararo muskul qisqarganda. 4.ko’krak diafragmasi muskuli bo’shashganda 5.ichki qovurg’alararo muskul bo’shashsa.6.ko’krak qafasida bosim o’zgarmaydi.7.ko’krak diafragmasi muskuli qisqarganda 8.qovurg’alar pastga tushsa 9.qovurg’alar ko’tarilganda A) 1,2,4 B) 1.5.7 C) 6 D) 1,9,3,7 7.Qaysi vaqtda alveolalardagi bosim pasayadi? 1.o’pka kengayganda 2.ko’krak qafasi torayganda 3.tashqi qovurg’alararo muskul qisqarganda. 4.ko’krak diafragmasi muskuli bo’shashganda 5.ichki qovurg’alararo muskul bo’shashsa . 6.ko’krak diafragmasi muskuli qisqarganda 7.qovurg’alar pastga tushsa 8.qovurg’alar ko’tarilganda A) 1,2,4 B) 1.5.7 C) 6,1,3,8 D) 1,8,3,7 8.Diafragma pardasi qorin bo’shlig’iga osilib tushsa qaysi jarayon sodir bo’ladi? A) nafas olish B) nafas chiqarish C) nafas oish va chiqarish D) tashqi qovurg’alararo muskul qisqarishi. 9.Nafas olish harakatlaridagi qaysi jarayonlar birgalikda sodir bo’ladi? 1.qovurg’alarning pastga tortilishi bilan diafragma pardasining qorin bo’shlig’iga osilib tushishi 2.ko’krak qafasi hajmi kichrayishi bilan ko’krak qafasidagi bosimning atmosfera bosimidan yuqori bo’lib qolishi. 3.ichki qovurg’alararo muskullar qisqarishi bilan ko’krak diafragmasi muskulining qisqarishi. 4.ko’krak qafasi kengayishi bilan undagi bosimning pasayishi 5.o’pkalar kengayishi bilan alveolardagi bosimning ko’tarilishi. A) 1,2,3 B) 2.3.4 C)1,2,4 D) 3,4,5 10.Quyidagi tengsizliklarga mos keluvchi javoblarni ularga juftlang. I. O2 11.Quyida tasvirda nafas olish va chiqarish harakatlari sodir bo’lishi tasvirlangan. Siz undan a va b rasmlarda qaysi jarayonlar tasvirlanganligini aniqlang. A) a-diafragmaning pastga tushishi; bdiafragmaning ko’tarilishi B) a-diafragmaning ko’tarilishi; b-qovurg’alarning pastga tushishi C) a-diafragmaning ko’tarilishi; b-diafragmaning pastga tushishi. D) a-qovurg’alarning pastga tushishi; b-ko’krak qafasining kengayishi
12.Rasm bo’yicha qayerda kislorodning(a) va qayerda karbonad angidridning(b) miqdori ozligini toping. A)a-1,4 b-2,5 B) a-1,3 b-2,5 C) a-1,3 b-2,4 D) a-1,4 b-3,5 13.Is gazidan zaharlanish belgilarini aniqlang. 1.bosh og’rishi 2. Ko’ngil aynish 3.ko’z qorachig’I kengayishi.4.kislorod tanqisligining vujudga kelishi 5.organ va to’qimalar faoliyatining buzilishi.6.hushidan ketish yoki nobud bo’lishi. 7.bosh aylanishi A) 1,2,4,5,6 B) 1,2,3,4,5,6,7 C) 2,4,6,7 D) 1,6,2,4
14.Cho’kkan odamga 1-yordam ko’rsatilganda uni o’ziga kelganini qanday bilsa bo’ladi? 1.teri oqaradi. 2.terisiga qizillik yuguradi. 3.ko’z qorachigi torayadi. 4.ko’z qorachig’i kengayadi.5.tomir urushu tiklanadi.6.yurak urushi tezlashadi. A) 2,3,6 B) 2,3,5 C) 1,2,5 D) 1,4,6 15. Is gazi gemoglobinga kislorodga nisbatan necha marta tez birikadi? A) 3000 B) 1000 C) 30 D) 300
16.Nafas olishda sodir bo’ladigan jarayonlarni tartib bilan yozing. A-ko’krak qafasida bosim pasayadiB-qovurg’alararo va diafragma muskullari qisqaradi. D-havo o’pkaga so’rib olinadi. E-qovurg’alar va diafragma ko’tariladi. F- ko’krak qafasi va o’pka kengayadi.G-alveolalarda bosim kamayadi.H-nafas olish markazida nerv impulslari paydo bo’ladi. A) H-B-E-A-F-G-D B) H-E-B-A-F-G-D C) H-B-A-E-F-G-D D)H-B-E-A-G-F-D 17.Nafas chiqarishda sodir bo’ladigan jarayonlarni tartib bilan ko’rsatilgan javobni toping. A.Ko’krak qafasi kichrayib, undagi bosim oshadi.B.qovurg’alar pastga tortilib, diafragma pardasi qorin bo’shlig’iga osilib tushadi.D.ichki qovurg’alararo muskul qisqaradi.E.havo alveolalardan siqib chiqariladi. F.tashqi qovurg’alararo va diafragma muskullari bo’shashadi A).D-F-B-A-E B) F-D-B-A-E C) F-D-A-B-E D) F-D-E-A-B
18. 1 g gemoglobin 1,34 ml kislorodni biriktirib oladi.100 ml qonda 15 g gemoglobin bo‘lsa, u holda 1 litr qon qancha kislorodni tutishi mumkin? A) 20,1 litr B)201 litr C)20,1 ml D)201 ml 19.Odam tinch turganda 1 minut davomida 8-9 litr havo oladi.Bir kecha kunduzda o’pkasiga qancha havo kiradi? A)1152,0-12950 B)12000 C) 11520-12960 D)11520-12000
20.Nafas olish sistemasiga xos bo’lgan himoya reflekslarini toping. A)Aksirish va ko’zdan yosh chiqish B) Yo’talish va aksirish C) Yo’talish va haroratning ko’tarilishi D) Nafas olish va chiqarish 21.Nafas olish kasalliklarini virusli (a), bakteriyali (b), yallig’lanish (c), allergik (d) turlarga ajrating. 1.gripp. 2.eshakyemi 3.rinit 4.o’pka sili 5.astma A) a-1, b-4, c-3,5 d-2 B) a-1, b-4, c-3, d-2,5 C) a-4, b-1, c-3,5 d-2 D) ) a-1 , b-4,5, c-3 d-2
22.O’pka sili kasalligiga xos belgilar qanday bo’ladi? 1.harorat ko’tariladi. 2.Yo’talganda balg’amda virus bo’ladi. 3.qo’ltiq ostidagi limfa bezi kattalashadi. 4.burun orqali nafas olish qiyinlashadi, 5.bo’ynidagi limfa bezlari kattalashadi. 6.hidli moddalar ta’sirida paydo bo’ladi. 7. Tomchi infeksiyasi hisoblanadi. 8.Tayoqchasimon bakteriyalar qo’zg’atadi. 9.mikrobi havoda, bemor sochiq , idish, kiyim va bemor buyumlaridan yuqishi mumkin. A) 3,5,8,9,1 B) 3,5,7,9 C) 9,8,5,3 D) 1,7,4,6 23.Tamaki tutuni tarkibida qaysi moddalar bor? 1.CO 2.CO2. 3.nikotin. 4.sinil 5.ammiyak 6.sionid kislota 7.benzopiren. 8.qurum 9.benzol A)1,2,3,4,5 B) 1,2,4,6,8,9 C) 1,3,4,6,7,8 D) 1,3,4,6,7
24.Aksirishda nerv impulslari o’tadigan organlarni tartib bilan joylashtiring.a.nafas olish markazi. B.nafas chiqarish muskullari . d.retseptorlar. e.harakatlantiruvchi nervlar.f.sezuvchi nervlar. G.kuchli nafas chiqarish. A) d-f-a-e-b-g B) d-f-e-a-b-g C) g-b-e-a-f-d D) d-f-a-e-g-d 25.Sun’iy nafas oldirishdagi tadbirlarni tartib bilan terilgan javobni toping. 1.issiq choy berilib, shifoxonaga jo’natiladi. 2.og’izni ochib orqasiga qo’l bilan uriladi. 3. Og’zi yoki burni orqali puflanadi. 4.bemorni oyoq soni ustiga qorni bilan yotqiziladi. 5.orqasiga yotqiziladi. 6.nafas yo’llaridan suv chiqariladi. 7.ko’z orachig’I torayib, yuziga qizillik yugurishi bemorni o’ziga kelganligini bildiradi. A) 1-2-6-5-3-7-4 B) 4-2-6-3-5-7-1 C) 4-2-5-6-3-7-1 D) 4-2-6-5-3-7-1
26.Odam har bir nafas olish harakatida 500cm3 havoni o’pkasidan o’tkazadi. Nafas olingan havoda 21%, nafas chiqarilgan havoda 16% kislorod bor. Agar sinfda 40 ta o’quvchi bo’lsa, bir soat dars davomida ( 40 minut) har bir o’quvchi 1 minutda 18 marta nafas olga bo’lsa, har bir o’quvchi va sinfdagi barcha o’quvchilar iste’mol qilgan kislorod hajmini hisoblab chiqing. A) 18 l va 720 l B) 18000 ml va 72000 ml C) 450 l va 18000 lD) 2880 ml va 720000 ml 27.Bir litr havoda 210cm3 kislorod bor. Odam bir minutda 6 litr kislorod iste’mol qiladi. 8 soatlik ish kunida uning o’pkasi orqali qancha havo o’tadi. A) 13714ml B) 13680ml C) 13715 ml D) 1368,0 ml
28.Kislorodga nisbatan gemoglobinga 300 marta tez birikadigan gaz qaysi va u oragnizmda qanday o’zgarish sodir etadi? A) is gazi, organizmga havo yetishmaydi. B) is gazi, organizmda kislorod tanqisligini vujudga keltiradi. C) Karbonad angidrid gazi va organizmda kislorod tanqisligini vujudga keltiradi D)CO2 va odam hushini yo’qotadi/ 29.Quyidagi belgilarni kasalliklarga moslab juftlang. I.rinit II.gripp III.o’pka sili IV.allergiya 1.har xil hidli moddalar ta’sirida paydo bo’ladi. 2.bemor burnidan suv oqadi, burundan nafas olish qiyinlashadi. 3.uning mikroblari nam, quyosh nuri tushmaydigan joylarda uzoq vaqt hayotchanligini saqlaydi. 4.ayrim ovqatlar ta’sirida paydo bo’lishi mumkin. 5.qo’zg’atuvchisi bemor balg’ami va tupugida ko’p bo’ladi. 6. Qo’zg’atuvchisi bemor so’lagi va balg’amida ko’p bo’ladi.7.tez-tez aksa uradi. A) I-2 II-5 III-3 IV-1 B) I-2, 7 II-3 III-5, 6 IV-1, 4 C) I- 7 II-5 III- 6 IV-1, 4,3 D) I-2, 7 II-5 III-3, 6 IV-1, 4
30.Hiqildoq, kekirdak, bronxlardagi retseptorlarda paydo bo’ladigan qo’zg’alishdan qaysi hodisa yuz beradi? A) aksa urish B) yo’talish C) hiqichoq D) balg’am ajralishi.
31.To’g’ri ma’lumotni toping. A)Karbonad angidrid ta’sirida nafas olish markazida qo’zg’alishlar avval kuchayib, so’ngra pasayadi. B).Nafas olish va chiqarish harakatlarining ixtiyoriy boshqarilishi bosh miya po’stloq qismining pastki qismi bilan bog’liq. C) Ovoz paylari qancha kalta bo’lsa, ovoz shuncha past bo’ladi. D)O’pkaning tiriklik sig’imi odam tug’ilganidan so’ng voyaga yetguncha 45 martagacha ortadi. 32.Bo’shliq devorida ilonizi yo’llar bo’lgan organ
qaysi? A)Burun bo’shlig’i B)Og’ish bo’shlig’I C) Plevralar orasidagi bo’shliq D) Nafas yo’llari 33.Plevra pardasi necha qavat va qaysi to’qimadan iborat? A) Biriktiruvchi to’qima va 1 qavat B) Muskul to’qimasidan , 2 qavat C) Biriktiruvchi to’qima , 2 qavat D) Epiteliy to’qimasi, 2 qavat
34.Plevraning sirtqi qavati (I) va ichki pardasi (II) nima funksiya bajaradi? A) I-O’pkani o’rab turadi II-ko’krak qafasi ichki devorini ichki tomondan o’rab oladi B) I- ko’krak qafasi devorini ichki tomondan o’rab oladi II-O’pkani o’rab turadi C) I-O’pkani o’rab turadi II-ko’krak qafasi tashqi devorini ichki tomondan o’rab oladi D)I-ko’krak qafasi devoir tashqi tomondan o’rab oladi II-O’pkani o’rab turadi 35. Noto’g’ri ma’lumotni toping. A) Nafas olish markazida ritmik paydo bo’lib turadigan nerv impulslari nervlar orqali qovurg’alar oralig’I va diafragma muskullariga uzatiladi.. B)Uzunchoq miyadagi nafas olish markazi hujayralari undan oqib o’tadigan qondagi CO2 miqdoriga o’ta sezgir bo’ladi. C) Hiqildoqning ichki devorida joylashgan tog’aylar o’rtasida ovoz paylari joylashgan. D)Ayollar va bolalarning ovoz paylari erkaklarga nisbatan kalta, tebranishlar soni kam, ovoz tembri esa baland bo’ladi.
36. O`pkaning tiriklik sig`imi (1), o`pka ventilyatsiyasi (2), nafas havosi (3) va qoldiq havo (4)miqdori to`g`ri berilgan qatorni belgilang. a) 1200 ml b) 500 ml c) 8000-9000 ml d) 1500 ml e) 3500 ml f) 1000 ml A) 1- e 2- c 3- d 4- f B) 1- e 2- c 3- b 4- a C) 1- e 2- d 3- b 4- c D) 1- e 2- c 3- b 4- f
37.Qaysi a’zoning oldingi devori yarim halqa tog’aydan, orqa devori qizilo’ngachga yopishib turadigan yumshoq to’qimadan iborat? A)kekirdak B) bronxlar C) hiqildoq D) diafragma 39.Alveolalardagi havo qayerga siqib chiqariladi? A) havo yo’llariga B) tashqi muhitga C) bronxlarga D) qon tomirlarga
39.O’pka sili kasalligiga xos bo’lmagan belgilar qanday bo’ladi? 1.harorat ko’tariladi. 2.Yo’talganda balg’amda virus bo’ladi. 3.qo’ltiq ostidagi limfa bezi kattalashadi. 4.burun orqali nafas olish qiyinlashadi, 5.bo’ynidagi limfa bezlari kattalashadi. 6.hidli moddalar ta’sirida paydo bo’ladi. 7. Tomchi infeksiyasi hisoblanadi. 8.Tayoqchasimon bakteriyalar qo’zg’atadi. 9.mikrobi havoda, bemor sochiq , idish, kiyim va bemor buyumlaridan yuqishi mumkin.A) 3,5,8,9,1 B) 1,2,4,6 C) 9,8,5,3 D) 1,7,4,6 40.Tamaki tutuni tarkibida qaysi moddalar bo’lmaydi? 1.CO 2.CO2. 3.nikotin. 4.sinil 5.ammiyak 6.sionid kislota 7.benzopiren. 8.qurum 9.benzolA) 2,8,9,5 B) 1,2,4,6,8,9 C) 1,3,4,6,7,8 D) 1,3,4,6,7
41.Qaysi kasallikni bakteriyalar (a), viruslar (b) keltirib chiqaradi? 1.gripp. 2.eshakyemi 3.rinit 4.o’pka sili 5.astma A) a-4, b-1 B) a-1, b-4 C) a-3, b-1 D) a-1 , b-5 42.Odam tinch turganda 1 minut davomida 8-9 litr havo oladi. 7 soatda o’pkasiga qancha havo kiradi?A) 3360 l-3380 l B) 3300 l-3380 l C) 3060 l-3080 l D)4360 l-4200 l
43.Organizmning qaysi fiziologik holatlarida nafas olish tezligi va chuqurligi reflektor tarzda o’zgarib turadi? a.jismoniy ish holatida .b.uyqu c.tinch holatda d.tana harorati o’zgarganda . e.kasallanganda A) a,b,c B) b,c,d C) a,b,dD) a,d,e 44.Yaxshi shamollatib turilmagan xonada o’tirgan kishida nafas olish chastotasi qanday o’zgaradi? A) nafas olish chastotasi sekinlashib qoladi. B) nafas olish chastotasi 2 barobar va hatto undan ham ko’proq oshib ketishi mumkin. C)nafas olish chastotasi 2 barobar va hatto undan ham ko’proq tushib ketishi mumkin. D)nafas olish chastotasiga tasir qilmaydi.
45.Tomchi infeksiyali kasallik belgilarini toping. 1.burun shilliq qavati yallig’lanadi. 2.burun orqali nafas olish qiyinlashadi. 3.viruslar paydo qiladi. 4.qo’zg’atuvchisi burundan oqib turadigan shilliq moddada mavjud. 5.Tayoqchasimon bakteriyalar qo’zg’atadi. 6.mikrobi havoda, bemor sochiq , idish, kiyim va bemor buyumlaridan yuqishi mumkin.7.qo’zg’atuvchisi yo’talda ajralib chiqqan balg’amda va tupugida bor. A)1,2,3B) 3,4,7 C) 3,7,2 D) 1,2,7
46.Qaysi bemorning so’lagida (I) va qaysi bemorning tupugida (II) kasallik qo’zg’atuvchisi bo’ladi? A) II-sil vaI- gripp bilan kasallangan bemor B) I-rinit va II- gripp bilan kasallangan bemor C)I-sil va II- gripp bilan kasallangan bemor D) II-gripp va I- allergiya bilan kasallangan bemor 47.Nam , quyosh yaxshi tushmaydigan yerlarda qaysi kasallik infeksiyalari uzoq vaqt davomida o’z hayotchanligini yo’qotmaydi? A) gripp B) rinit C) difteriya D) o’pka sili
48. Nafas olish organlari kasalliklarini toping.1.o’lat 2.o’pka sili 3. Rinit 4.dizenteriya 5.difteriya 6.angina 7.shamollash 8.insult 9.gepatit 10.Botulism. A) 2,3,5,6 B) 2,3,4,5 c) 7,8,9,10 D) 1,6,3,5 49.Quyidagi tengsizliklarga mos keluvchi javoblarni ularga juftlang. I. CO2 50.Bu harakat 1 minutda necha marta takrorlanadi? A)15-16 B) 18-19 C) 17 D) 16 51..Bir litr havoda 210cm3 kislorod bor. Odam bir minutda 6 litr kislorod iste’mol qiladi. 6 soatlik ish kunida uning o’pkasi orqali qancha havo o’tadi? A) 10260 ml B) 13680 ml C) 10220 ml D) 1026,0 ml
52. Rasmda 4 raqami bilan belgilangan organga ta’rif bering. A) Nafas olish organining devori bir qavatli biriktiruvchi to’qimadan tuzilgan qismi B) Gaz almashinuv organining devori bir qavatli biriktiruvchi to’qimadan tuzilgan qismi C) Nafas olish organining devori bir qavat epiteliydan iborat qismi. D) Nafas olish organining havo o’tkazuvchi yo’li 52.Burun bo’shlig’I devorining shilliq pardasida nimalar bor? 1.tuklar 2. Kapillar qon tomirlar. 3. Nervlar tolalari 4.bezlar. A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 1,2 D) 3,4
53.Hiqildoqusti tog’ayi hiqildoq yo’lini qachon berkitadi? A) yutinganda B) gapirganda C) nafas olmay turganda D) tinch turganda 54.Ovoz teshigi holatlari qachon qanday holatda bo’ladi? I-baland ovozda gaplashganda II-jim turganda IIIpichirlaganda IV-ashula aytganda a-yarim ochiq. b- deyarli yopiq c-keng ochiq A) I,IV-b II-c III-a B)I,IV-a II-c III-a C) I-b II-c III-a IV-c D) I-b II-c III-a IV-a
55.Noto’g’ri fikr(lar) nechta?. 1.Allergik kasalliklarni oldini olish uchun allergiya paydo qiluvchi moddalarning organizmga tushishiga yo’l qo’ymaslik kerak. 2.Yaxshi ovqatlanmaslik organizm immun sistemasi ishini pasaytiradi. 3. Yo’talish- nafas yo’lining yuqori qismlari- hiqildoq , kekirdak, bronxlardagi retseptorlarda paydo bo’ladigan qo’zg’alishlar bilan bog’liq. 4. Tamaki tarkibidagi moddalar saraton kasalligini paydo qilishi aniqlangan. 5.O’pkalar biriktiruvchi va epiteliy to’qimalaridan iborat 2 qavat plevra bilan qoplangan. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 56.CO2 ta’sirida….A) Nafas olish markazida qo’zg’alishlar kuchayadi va nafas olish sekinlashadi B)Nafas olish markazida qo’zg’alishlar pasayadi va nafas olish tezlashadi. C) Nafas olish markazida qo’zg’alishlar pasayadi va nafas olish sekinlashadi D) Nafas olish markazida qo’zg’alishlar kuchayadi va nafas olish tezlashadi
57.Nima uchun chekuvchi odamning o’pkasida qonning harakatlanishi qiyinlashadi ? A)O’pka alveolalari va qon tomirlari elastikligi kuchaygani uchun B) O’pka alveolalari va qon tomirlari elastikligi kamayib, o’pka hajmi kichraygani uchun C)O’pka alveolalari va qon tomirlari elastikligi kuchayib, o’pka hajmi kichraygani uchun D)O’pka alveolalari va qon tomirlari elastikligi kamayib, o’pka hajmi oshganligi uchun 58.Qachon qonda CO2 miqdori ortadi? A) Yaxshi shamollatilmagan xonada o’tirganda B) Jismoniy mashq qilganda C) Tez-tez nafas olganda D) A va B
59.Tamaki tutuni tarkibidagi qaysi modda kisloroddan ko’ra 300 marta tezroq gemoglobinga birikadi? A) Sionid kislota B) Is gaziC) benzopiren D) sinil Yüklə 23,15 Kb. Dostları ilə paylaş:
|