Namangan pedagogika kolleji

Ma’naviyat daqiqasi.

Nimadir deyishdan oldin oylab ko'ring, aytganingiz odamlarni qanchalik yaralashini.

1-ilova.

REJA:

1 Nota cho’zimlari haqida ma’lumot
2Kalitning musiqadagi o’rni
3Pauzalar
2-ilova.

3-ilova.
DIQQATNI JALB QILISH UCHUN

TEZKOR SAVOLGA –TEZKOR JAVOBLAR



2-qator

1-qator



1 Nota cho’zimlari nima?
2Butun nota nechchiga sanaladi?
3Yarim nota nechchiga sanaladi?
4 Choraktalik nota nechchiga ?
5 Nimchoraktalik nota nechchiga sanaladi?

1 Kalit nima uchun kerak?
2Kalit necha xil bo’ladi/
3Pauza so’zining ma’nosi nima degani?
4 Butun nota nechchiga sanaladi?
5 Yarim nota nechchiga sanaladi?


9-Mavzu: Nota cho’zimlari. Pauzalar. Kalitlar
Reja:

1. 
   Nota cho’zimlari haqida ma’lumot
   
2. 
   Kalitning musiqadagi o’rni
   
3. 
   Pauzalar
   

Skripka kaliti birinchi oktavaning sol tovush nota yo‘lidagi ikkinchi chiziqqa, bas kaliti kichik oktavaning fa tovush to‘rtinchi chiziqqa yozilishini ko‘rsatadi.
Zamonaviy nota yozuvida skripka (Sol) va bas (Fa) kalitlari kalitlar tizimini tashkil etadi. Bu tizim ikkita nota yo‘lini bitta qa- torga birlashtirib, musiqiy tizimning butun tovushqatorini qamrab oladigan imkonga qodir bo‘ldi (5-misolga qarang). Skripka bilan bas kalitlari asosiy kalitlarga aylanib qoldi. Kalitlar tizimi birligi yana shu bilan ta’kidlanadiki, birinchi oktavali do tovush notasi, musiqiy tovushqatorning markazi sifatida, nota yo‘llari o‘rtasida faraz qilinadigan chiziqda joylashadi. Undan qarama-qarshi to- monlarga qarab ketma-ket joylashgan notalar esa bir-birining ko‘zguli aksidir. Kalitlarning yozilishida ham ularning o‘zaro ak- si ko‘rinadi.

Nota tovushning yozuv belgisidir. Notaning nota yo‘lida joy- lashuvi (kalitning turi inobatga olingan holda) tovushning aniq balandligini ko‘rsatadi. Notaning grafik ko‘rinishi esa tovushning cho‘zimi haqida xabar beradi.
Notaning o‘zi oval shaklga ega. Bo‘yalmagan oval eng katta cho‘zim deb hisoblanadigan cho‘zimning belgisidir.
Unga butun cho‘zimdagi nota deyiladi — о
Butun cho‘zimning teng yarmi (1/2) — J f yarimtalik cho‘zimdir. Uning notasi — chizig‘i, ya’ni shtili bor bo‘yalmagan oval.
Eslatma: shtillar notaning o‘ng tomonidan yuqoriga, chap to- monidan pastga qarab yozilishi lozim.
Yarimtalik cho‘zimning teng yarmi (1/2) yoxud butun cho‘zim- ning choragi (1/4) — f J choraktalik cho‘zimdir. Chorak notasi — shtili bor bo‘yalgan oval.Choraktalik cho‘zimning teng yarmi (1/2), yoki yarimtalik cho‘zimning choragi (1/4), yoki butun cho‘zimning sakkizdan birqismi (1/8) — sakkiztalik cho‘zim yoki nimchorakdir.
Notaning grafik ko‘rinishi — bo‘yalgan ovalga shtil bilan bay- roqcha (dumcha) qo‘shilgan.Eslatma: bayroqchalar har doim shtilning o‘ng tomonidan yo- ziladi.
Sakkiztalik cho‘zimning teng yarmi (1/2), yoki chorakning to‘rtdan bir qismi (1/4), yoki yarimtalik cho‘zimning sakkizdan bir qismi (1/8), yoki butun cho‘zimning o‘n oltidan bir qismi (1/16) —
o‘n oltitalik cho‘zimdir. Uning notasi — bo‘yalgan ovalga shtil bilan ikkita bayroqcha qo‘shilganO‘n oltitalik cho‘zim, o‘z navbatida, ikkita o‘ttiz ikkitalik cho‘zimdan iboratdir.Notasi — bo‘yalgan ovalga shtil bilan uchta bayroqcha qo‘shilgan. Undan maydaroq cho‘zim — oltmish to‘rttalik — to‘rtta bayroqchaga ega.