–G
ələm baxam ki, nə, yazıx uşax anabülbül durup yağışın
altda.
ANAGİR (Daylaqlı, Şahbuzkənd) – anasız arıların
öyr
əşməsi üçün arı pətəyinin içində ana arı salınan xüsusi
balaca q
əfəs.
ANA ŞAN (Şahbuz) – bir ildən çox qalan şan. –Ana
şan birəz tüd irəx'də olur.
ANDIR (Bab
ək, Kəngərli, Sədərək) – sahibi olmayan
əşya. –Gəl bı andırıvı bırdan götür, neçə gündü qalıb ortalarda.
ANDIZ (
əksər şivələrdə) – xalq təbabətində işlənən
d
ərman bitkisi.
ANĞARMAQ (Şərur) – anlamaq. –Anğarammadım, ay
bala, bi d
ə döndər görüm nə deyirsən?
ANITMAX
(Şahbuz) – nəyi isə üstüörtülü demək,
andırmaq. –Anıtdım da. Qoy görəx' başa tüşəcəx'?
ANQƏRİB (Qarabağlar) – qəfildən. –Anqərib elə
çığırdı ki, hammı çönüp baxırdı ona.
Bu söz C
əlilabad və Salyan şivələrində də müşahidə
edilir (3, s.24).
ANQUT//ANQURD
(Şahbuz, Şərur) – arıq, zəif. –
Anqutu çıxıb, heş tanıyammadım görəndə.
АNNАХ (Xanəgah, Qazançı) - qаnаcаq, mərifət. -Bu
uşаq çох аnnахlıdı.
ANNI-
QAŞ QƏÇİSİ (Naxçıvan) – qadınların qaş
almaq üçün istifad
ə etdiyi qayçı. –A qız annı-qaş qəçisin gətgə
görüm bıra.
24
ARA
(Şahbuzkənd) – gah (bağlayıcı). -Qonşumuzdu,
ara kişidən, ara da mənnən gileylənir.
ARAÇAR (Aza, Nüsnüs, V
ənənd) – balaca rəndə. –Bı
n
əxişdərin hammsını araçarnan abam özü eliyip.
ARAFA
(Şahbuz, Şərur) – köhnə illə təzə ilin arası. –
İlaxırdan sora bayrama qədər olan vaxd arafadı.
ARAKƏSMƏ (Şahbuz) – quzu saxlamaq üçün ağılın
bir t
ərəfində taxta ilə kəsilib ayrılmış yer, ağac çəpər. –
Quzuların yerinə arakəsmə vırmışıx.
ARA QAZAN (Bab
ək, Kəngərli, Sədərək) – nə böyük,
n
ə də kiçik, orta ölçülü qazan. –Yekə qazanı qonax-zad
g
ələndə işdədərix'. Özümüzə həmməşə ara qazanda pişirərix'
xor
əyi.
ARANBASAR (Ç
ənnəb) – aran, düzənlik yer. –
Aranbasar yerr
ərində çeşməni külügnən çıxarallar.
ARANNAMAX (Keçili, Külüs) – utanmaq, x
əcalət
ç
əkmək. –Mən bı sifətsizin yerinə arannadım, bı:n heş eyninə
d
ə dəyil.
ARAŞQIN (Türkeş) – baş geyimi, parçadan toxunan,
b
əzən üzü rəngli sapla işlənən, bəzən isə sadə tikilən və isti
vaxtlarda başa qoyulan geyim. –Araşqını qoyurux başımıza.
ARAZ (Bab
ək, Kəngərli, Şahbuz) – alça növü.
ARĞALI//AV (Babək, Culfa, Ordubad) – vəhşi qoç.
(M.Kaşğarlının “Divani-lüğət-it-türk” əsərində bu söz arsalık-
h
əm dişi, həm də erkəkliyi olan heyvan mənasında işlənib).
ARĞACI QƏZİL (Şahbuz) – nəsli-kökü olmayan. –
25
Bel
ə arğacı qəzil adamnan başarmax çətindi.
ARI (
əksər şivələrdə) – təmiz. –Aydan arıyam, sudan
duruyam.
Ağdam, Füzuli, Qazax, Şəmkir, Tovuz və Qubada da
arı//ari saf, təmiz mənasında işlənir (3, s.26).
ARIĞƏNİZƏ (Biləv, Tivi) – arıq. –Bir arığənizə
qızıydı bı indi gör nə günə qəlipdi.
ARILIX
(Şahbuz) – arı səbətlərinin qoyulduğu yer. –
S
əbətdəri yığdığımız yerə deyirix' arılıx.
ARXAŞ (Babək, Sədərək, Şahbuz) – mal-qaranın açıq
havada saxlandığı yer. –Yay olanda gətirib arxaca qatırıx
heyvannarı.
ARRANMAX (Keçili, Külüs) – utanmaq, x
əcalət
ç
əkmək. –Adamın məhlim bir arranmağı olmaz kin?
ARSALIX-BURSALIXDA
(Şahbuz) – arada. –Əv
tökür güya, arsalıx-bursalıxda da xorəx' yeyir.
ARTIB-
AĞARMAX (Babək, Culfa, Naxçıvan) – 1. nə
is
ə əldə etmək, var-dövlətini çoxaltmaq; 2. kökəlmək. –Qurtdu
adam artıb-ağarmaz ki.
ARTIM
(Naxçıvan) – artmaq, çoxalmaq (daha çox
düyü haqqında işlədilir). –Bı düyünün heş artımı yoxdu, birəz
artıx süzməx' lazımdı.
ARTIRMA (
əksər şivələrdə) – evin qabağından evi
böyütm
ək üçün əlavə tikilən yer. –Bı binaların otaxları xırda
olduğuna gora hammımız artırma eləmişdix'.
ARVANA (Biç
ənək) – dişi dəvə növü. –Arvana
26
d
əvənin dişisidi.
AS (
Daylaqlı, Keçili, Külüs, Nursu) – səs. –Asın
k
əsilsin bıralardan.
ASMA
(Badamlı, Biçənək) – dəsmal asılan yer. –A
bala, qaç o asmadan d
əsmalı gətgə.
ASMALI (Boy
əhməd, Kırna, Nəhəcir) – piti. –Bozbaş
da deyirix', asmalı da deyirix', qoyun ətiynən noxutdu-zaddı
pişirərix'.
ASMALIX (Biç
ənək, Kolanı) – qaşıq yığmaq üçün
ipd
ən toxunmuş torba. –Asmalığı asarıx tifardan içinə qaşıx
yığarıx.
ASTAMAT (Unus) – tütün növü. –
Astamat yaxşi
ç
əkməli tütündü.
AŞ (Sələsüz) – gön aşılamaq üçün arpa unundan
hazırlanan xüsusi maddə.
AŞDAMAX (Sələsüz) – dərini təmizləmək üçün aşa
qoymaq. –
Gönü qoyurux aşa kin, təmizdənsin.
AŞIRTMAX (əksər şivələrdə) – həll etmək. –İşivi
aşırtmaxdan yana gərəx' neçə nəfərə ağız açasan da.
AŞŞABAŞ (Culfa, Kəngərli, Şahbuz) – toyda
oynayanların əlinə verilən pul. –Aşşabaş vermək qaydadı da.
Kim isd
əsə verər.
ATA-BABA GÜNÜ (
əksər şivələrdə) – hər hansı bir
yerd
ə adamın çox olması. –Qrantının başında ata-baba günü
olurdu
əvvəllər.
27
Dostları ilə paylaş: | 
