Naxçıvan Dövlət Universiteti. III naxçıvan Beynəlxalq arıçılıq konfransı



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/47
tarix24.04.2018
ölçüsü5,01 Kb.
#40114
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47

- 5 -
 
 
MÜKREMİN ÖZKAN ARSLAN 
Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye 
 
KARS BÖLGESİNİN BAŞLICA ARI HASTALIKLARI VE ONLARA KARŞI 
MÜCADELE TEDBİRLERİ 
 
Özet 
Dünyada arıcılık sektörü gittikçe gelişmektedir. Türkiye’de arıcılık ve bal üretimi  yönünden ilk 
sıralarda  gelmektedir.  Türkiye’de farklı bölgelerde  gezginci  arıcılık  yapılmaktadır. Kars bölgesi  arıcılık 
sahip  olduğu  flora  açısından  çiçek  balı  üretiminde  önemlidir.  Bu  yörede  Kafkas  arısı  yetiştiriciliği 
yapılmaktadır. Bal arılarında çeşitli baktariyel, viral ve mikotik hastalıklar görülmektedir. Ayrıca paraziter 
hastalıklar  ve  zararlıları  da  önemli  ekonomik  kayıplara  neden  olmaktadır.  Kars  yöresinde  varroosis  ile 
koloniler bulaşıktır. Yine bu bölgede %15’ler düzeyinde Nosema enfesiyonlarına rastlanmaktadır.  
 
Bal arıları canlılar aleminin arthropoda filumunda yer alan hymenoptera takımındaki apidae ailesi 
Apis soyunda yer alırlar. Dünyada ticari olarak endüstride en yaygın olarak kullanılan ve ekonomik değeri 
en yüksek olan bal arısı türü Apis mellifera’dır. Bal arısının orijini eski dünyada yer alan coğrafya olup, 
Apis mellifera’da Asya kıtası orijinlidir ve tüm dünyaya buradan yayılmıştır. 
Bal arıları insanoğlu için birçok öneme sahiptir. Bunların başında polinasyon gelmektedir. Ayrıca 
bal dışındaki propolis, polen, bal mumu, arı sütü ve arı zehiri gibi diğer arı ürünleri de ticari olarak katma 
değeri yüksek ürünler içerisinde yer almakta ve insan sağlığı yönünden önemi bir yer tutmaktadır. Bunlara 
ilaveten arı ürünleri insanlarda birçok hastalığın tedavisi amacıyla da apiterapi amacıyla kullanılmaktadır.  
Dünyada  stratejik  bir  bölgede  yer  alan  Türkiye  uygun  iklimi,  topoğrafik  yapısı,  bitki  örtüsü, 
coğrafi konumu ile dikkati çekmektedir. Diğer tanımlamayla Anadolu sahip olduğu zengin bitki örtüsü ve 
çiçek faunası yanında dört mevsimin görülmesi ile de arıcılık açısından uygun coğrafi konumdadır. Bu 
nedenle 6.5 milyonu aşan koloni varlığı ve 94.000 tonun üzerindeki yıllık bal üretimiyle dünya arıcılığında 
söz  sahibi  ülkelerden  birisidir.  Toplam  bal  üretimi  bakımından  Türkiye  Çin’in  hemen  ardından  2. 
sıradadır. Ancak, dünya ortalaması 25 kg iken, Türkiye ortalaması 15 kg’dır. Yani koloni başına verim 
düşük düzeydedir. Koloni başına verim kaybında bal arısı hastalıkları önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle 
bal arısı parazitleri ve zararlıları koloni başına verim de oldukça etkilidir. Türkiye’de çiçek balı, çam balı, 
kestane  balı  gibi  çeşitli ballar  üretilmektedir.  Kars  yöresinde ise çiçek  balı  üretilmektedir. Kars bölgesi 
sahip  olduğu  meralar  ve  çiçek  faunası  ile  yaz  aylarında  Türkiye  genelinde  arıcıların  uğrak  yerleri 
olmaktadır.  Bu  bölgede  arı  ırkı  olarak  Kafkas  arısı  bulunmaktadır.  Gerek  gezginci  arıcılık  ve  gerekse 
bölgenin geçiş noktasında olması hastalıkların yayılması yönünden de riskli olmaktadır.  
Bal  arılarında  yaygın  olarak  görülen  hastalıklar  bakteriyel,  viral,  fungal  ve  paraziter  olarak 
sınıflandırılır.  Bunlardan;  Amerikan  yavru  çürüklüğü  (Paenibacillus  larvae  larvae),  Avrupa  yavru 
çürüklüğü (Melisococcus pluton ) bakteriyel, tulumsu  yavru çürüklüğü (Morator aitatulas ) viral, kireç 
hastalığı  (Ascosphaera  apis)  ve  taş  hastalığı  (Aspergillus  flavus)  mantar  hastalıkları  olarak  en 
önemlileridir. Protozoon türlerinden olan Nosema apis ve Nosema ceranae ise bal arılarında nosemosise 
neden  olurlar.  Ayrıca  artropodlardan  olan  trake  akarı  olan  Acarapis  woodi  ve  varroosise  neden  olan 
Varroa  destructor  önemli  ektoparazitlerdir.  Arı  biti  olan  Braula  coeca,  petek  güvesi  olan  Galleria 
mellonella ile küçük kovan böceği Aethina tumida ve arı kuşları gibi birçok zararlıda bal arılarında önemli 
zararlılar listesinde yer almaktadır. 
Kars bölgesinde bal arılarında bu paraziter hastalıklardan ve zararlılardan varroosis ve nosematosis 
görülmektedir. Bal arılarında Varroa akarları Türkiye genelinde bulaşık olup, Kars bölgesinde de koloniler 
bulaşıktır. Hemen hemen tüm arılıklar bu akar ile bulaşıktır. Kars bölgesinde arılarda Varroa destructor 
türü görülmektedir. Kars bölgesinde nosema hastalığına ise önemli düzeyde rastlanmaktadır. Nosema apis 
prevalansı  %15.7  düzeyinde  olup,  arılıkların  %40’ı  bulaşık  durumdadır.  Klinik  olarak  nosemosis 
olgularına da rastlanmakta olup, genellikle subklinik enfeksiyonlar görülmektedir.  
Bu  hastalıklar  ile  mücadelede  öncelikle  mekanik  ve  fiziksel  tedbirlerin  alınması  en  önemlisidir. 
Yani  hastalık  ve  Zaralılar  için  predispoze  faktörler  ortadan  kaldırılmalı  ve  koloninin  güçlü  kalması 
sağlanmalıdır. En son aşamada ise bitkisel kökenli ilaçlar tercih edilmelidir. Bal da kalıntı bırakacak ve 


- 6 -
 
 
insan sağlığı için zararlar oluşturacak ilaçlar kullanılmamalıdır. Çevreye zararlı olan ve ekolojik dengeyi 
bozacak uygulamalardan kaçınılmalıdır. Hastalıklarla mücadele başta olmak üzere koloni başına verimi 
artırmak için arıcıların örgütlenmesi sağlanmalıdır. Bal toplanması, balın depolanması, analizi, etiketleme, 
paketleme, markalaşmasının yapılması ve değerinde pazarlama yapılmasını sağlayacaktır. 
 
KAYNAKLAR 
 
1.
 
Akkaya H, Vuruşaner C. 1997. Bal arısı hastalıkları ve zararlıları. Teknik Yay. İstanbul. 
2.
 
Aydın L. (Editör). 2013. Bal arılarının paraziter hastalıkları ve zararlıları. In: Özcel MA. Koord. Edit.). 
Veteriner Hekimliğinde Parazit Hastalıkları, Cilt 2. Türkiye Parazitol. Dern. Yay. No: 24, 5: 1321-
1347, İzmir. 
3.
 
Doğanay A, Aydın L. (Editörler). 2017. Bal Arısı, Yetiştiriciliği-Ürünleri-Hastalıkları. Dora Yayıncılık.  
4.
 
Genç F, Dodoloğlu, A. 2011. Arıcılığın Temel Esasları, Atatürk Üniv. Yay. No: 931. Atatürk Üniv. 
Ziraat Fak. Ofset Tesisi. Erzurum. 
5.
 
Önk K, Kılıç Y. 2014. Kars yöresindeki bal arılarında varroosis’in yaygınlığı. Uludağ Bee J., 14 (2): 
69-73. 
6.
 
Topçu B, Arslan MÖ, 2004. Kars yöresindeki balarılarında nosemosis’in yaygınlığı. Uludağ Arıcılık 
Derg., 4(4): 164-170. 
7.
 
Uygur, ŞÖ, Girişgin AO. 2008. Bal arısı hastalık ve zararlıları. Uludağ Arıcılık Derg., 8: 143-148. 
8.
 
Zeybek H. 1991. Arı hastalıkları ve zararlıları . Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Hayvan Hast. Araş. Enst. 
Müd. Etlik, Ankara.  
ABSTRACT 
 
COMMON DISEASE OF BEES IN THE PROVINCE OF KARS  
AND PRECAUTIONS TO STRUGGLE 
 
Bee  industry  has  been  developing  all  around the  world  progressively.  Turkey has  been  the  first 
place  in  terms  of  apiculture  and  production  of  honey.  Migratory  beekeeping  has  been  performed  in 
different region of Turkey. Apiculture in Kars has a significant place in production of flower honey in the 
way of its flora. In this region, Caucasian bees have been cultivated and some kinds of bacterial, viral and 
fungal diseases have been observed on these bees. Furthermore, parasitic  diseases and pest have caused 
economical  loss.  In  the  province  of  Kars,  colonies  of  bees  have  contaminated  by  varroosis.  Moreover, 
infection of Nosema has been observed at the level of %15 in same region.  
 
 
 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə