Nazim Eminov
Yüklə 5,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ключевые слова
- Aliyeva Matanat Latif SUMMARY
- Az.KTİETİ, Elmi Əsərləri 2017/3 səh. 202 MÜƏLLİFLƏRİN NƏZƏRİNƏ
- Научно- Исследовательсkий Институтa Эkономиkи Сельсkого Хозяйства
- Works” of the Azerbaijan Research İnstitute of Agriculture Economics
118 Bazar münasib ətlərinin inkişafı son nəticədə istehsal prosesinin kompleks mexanikl əşdirilməsinə, avtomatlaşdırılmasına və kompyuterləşdirilməsinin aparılması təbiidir. Belə bir mür əkkəb prosesi yalnız xüsusi yüksək təhsil almış insanlar idarə edə bilərlər. Aqrar iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətinin artması Azərbaycanın bu prosesə necə, nə vaxt qoşulmasından v ə ondan aqrar sahənin inkişafında səmərəli istifadə edə bilməsindən asılı olacaqdır. 4) İqtisadi artımın xarakterində baş verən yeni meyillər öz əksini, ölkənin idxal və ixracın quruluşunun müt ərəqqi olub - olmamasında öz həllini tapmış olur. Bazar iqtisadiyyatının müasir mərhələsinin xüsusiyyətlərindən biri fond tutumlu istehsal sah ələrinin öz yerini tədricən elm və əmək tutumlu sahələrə güzəşt etməsidir. Halbuki XX əsrin sonlarınadək fond tutumlu istehsal sahələri rəqabət qabiliyyətli hesab edilirdi. Hazırda isə elm və əmək tutumlu istehsal sahələri daha mütərəqqidir və ölkənin aqrar iqtisadiyyatının inkişafında və r əqabət qabiliyyətinin yüksəlməsində onun rolu həlledicidir. Buna görə də inkişaf etmiş klassik bazar iqtisadiyyatı ölkələri istehsalın quruluşunu bu istiqamətdə təkmilləşdirməyə xüsusi fikir verirlər. Bu onunla n əticələnir ki, maddi istehsal sahələrinə nisbətən qeyri- istehsal və xidmət sahəsində işləyənlərin sayı daha sürətlə artır. Bu elmi-texniki inqilabın geniş miqyas alması və aqrar iqtisadiyyatın inkişafında insan amilinin rolunun artması ilə əlaqədardır və müasir bazar iqtisadiyyatının ümumi iqtisadi qanunauyğunluqlarından biridir. Az ərbaycanda aqrar iqtisadiyyatın formalaşması və inkişafi, onun iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olunması, bu prosesdə maliyyə, aqrar iqtisadiyyatın artmasının hamısı bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə və v əhdətdə olurlar və biri digərini şərtləndirir. Lakin bunların hər birinin həddinin gözlənilməsi və h əcminin düzgün müəyyən edilməsinin həmin problemlərin həllində böyük əhəmiyyəti vardır. Hər şeydə olduğu kimi orta həddin gözlənilməməsi, onun keçilməsinin mənfi nəticə verməsi qanuna- uyğundur. Bu ümumi qanunauyğunluq aqrar iqtisadiyyatın və yaxud ayrı-ayrı sahələrinin rəqabət qabiliyy ətini artırılması məqsədilə xarici investorların ölkəmizdə cəlb olunmasına da aiddir. Kapital ixracı aqrar iqtisadiyyatın müasir mərhələsinə xas olan xüsusiyyət olmaqla bu sistemin ümumi iqtisadi qanunauyğunluğudur və bu amildən aqrar iqtisadiyyatın başqa dövlətlərə nisbətən bir çox üstünlükl ərə malikdir. 1) Buna görə də bazar iqtisadiyyatına keçid dövründə neft sənayesinin inkişafı neft hasilatı, emalı və xam neft ixracına üstünlük verilməsindən neft aqrar sənaye kompleksi maşınqayırma sənayesinin inkişafına yönəldilməli daha faydalı olardı. Ölk ədə iqtisadi təhlükəsizliyinin qorunmasında və aqrar iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətinin artmasında beynəlxalq maliyyə təşkilatlarından alınan kreditlər də əgər təyinatına görə istifadə olunarsa y əni rəqabət qabiliyyətli məhsul istehsal edə bilən ASK müəssisələrin fondlarının modernl əşdirilməsinə, müasir tələblərə cavab verən avadanlıqlar alınmasına sərf olunarsa müsbət n əticələrə nail oluna bilər. Digər arzuolunmaz sahələrə yönəldilərsə mənfı rol oynaya bilər. 4) respublikada son ill ər xarici investorları stimullaşdırmaq üçün əlverişli hüquqi və təşkilati şərait yaradılmışdır. Nəticədə xarici kapitalın ölkə iqtisadiyyatına axım güclənmişdir. Aqrar sah ədə məhsul istehsalının artırılaraq rəqabət qabiliyyətli məhsullar istehsalının formalaşdırılmasında yalnız daxili imkanlar hesabına deyil, həmdə dünya dövlətlərinin köməyi ilə nail olmalıdır. Çünki beynəlxalq iqtisadi inteqrasiyanın iqtisadiyyatın qloballaşması və gələcəkdə daha da d ərinləşməsi obyektiv prosesdir və bundan kənarda qalmaq imkan xaricindədir. Lakin bunu da n əzərdən qaçırmaq olmaz ki, hər bir dövlət öz milli mənafeyini başqa dövlətinkindən yüksək tutur v ə onun hesabına öz ölkəsinin iqtisadiyyatının inkişafına üstünlük verir. Deməli, bir tərəfdən Az ərbaycan aqrar iqtisadiyyatmı formalaşdırarkən hökmən xarici dövlətlər və beynəlxalq maliyyə qurumları ilə iqtisadi əlaqəyə girməlidir. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsindən yaradıcı sürətdə, reallığa uyğun istifadə etməli; beynəlxalq qurumların mənfı nəticələrindən yayınmaq, alınan kreditl ərin və digərlərini əsas istehsal fondlarının ya modernləşmə və yaxud təzələnməsinə yön əltməlidir. Çünki son nəticədə aqrar iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətinin təmin edilməsi texniki-texnoloji yenilikl ər vasitəsilə reallaşır. Belə ki, bu gün dünyada yeni texnika, texnologiyanın t ətbiqinin bazar rəqabətinin təmin edilməsindəki həlledici rolunu nəzərə alsaq bu problemin həll edilm əsi üçün dövlət müvafıq iqtisadi siyasəti formalaşdırmalıdır. Ən başlıca isə, iqtisadiyyatın modernl əşdirilməsinə yönəldilən bir siyasət, problemin konkret həlli ilə yanaşı, özündə bütünlükdə s ənaye-xarici, ticarət, struktur, innovasiya, antiinhisar, maliyyə-kredit, gömrük siyasəti sahəsində 119 sistemli müvafiq z əruri tədbirlərin işlənib hazırlanmasını da tələb edir. Həm də mərhələlik baxımından həmin məqsədlərin məntiqi olaraq cari və perspektiv vəzifələrə bölünməlidir. Digər t ərəfdən, rəqabət qabiliyyətinin təmin edilməsinin ardıcıl və dinamik surətdə maddi əsaslarının yaradılması təkrar istehsalın səmərəliliyinin təmin edilməsi baxımından yanaşılmasını tələb edir. Bel əliklə, ölkədə aqrar iqtisadiyyatının formalaşması və inkişafı, onun elmi- texniki potensialı, müasir dünyada onun mövqeyi, ən başlıcası isə ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin edilməsi d ərəcəsi hər şeydən əvvəl, iqtisadi təhlükəsizliyinin səviyyəsindən çox asılıdır. Başqa sözlə, keçid m ərhələsində iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, bütün strateji məqsəd və maraqların reallaşmasında əsas meyar olmaqla istisna bilməyən bir ümumi əsas kimi götürülməlidir. Həm də n əzərə almaq lazımdır ki, son nəticədə milli maraqların reallaşdırılması, iqtisadiyyatın geniş təkrar istehsal prosesi kimi h əyata keçirilməsi, stabil, dinamik inkişafın təmin edilməsi öz növbəsində iqtisadi t əhlükəsizliyin təmin edilməsinin çox mühüm və əsas maddi zəminini təşkil edir. Ölk ənin iqtisadi təhlükəsizliyinin tənzimlənməsinin hamısını dövlət öz üzərinə götürməməlidir, h əm də müasir bazar iqtisadiyyatı şəraitində istəsə belə buna nail ola bilməz. 2) Ona görə də dövlət aqrar sah ədə bazar iqtisadiyyatının formalaşmasında mühüm rol oynayan bazar mexanizminin işləməsində maraqlı olmalıdır. Belə olduqda ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olunmasına milli sahibkarlar, habel ə bütün vətəndaşlar cəlb olunarlar. Bu isə ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin daha etibarlı şəkildə təmin edilməsinə imkan və şərait yaradılmasında mühüm rol oynaya bilər. ƏDƏBİYYAT 1. M əmmədov Azərbaycanın milli iqtisadiyyatının gormalaşdırılması və inkişaf problemləri. Bakı Dövlət Universiteti - 2004, 490s. 2. Abbasov A. T. Ərzaq təhlükəsizliyi. Bakı 2007, 602s. 3. Ataşov B. X. Ərzaq təhlükəsizliyi aktual problemləri. Bakı 2005, 336s. 4. Salahov S.V. Aqrar sah ənin dövlət tənzimlənməsi problemləri. Bakı 2004, 504 s. 5. Azərbaycanın statistik göst əriciləri.2010. Роль формирования -конкурентной среды в повышении производства и эффективности продукции аграрного сектора Алиева Матанат Латиф кызы РЕЗЮМЕ Повышение конкурентоспособности аграрного сектора прямо зависит от качества производимой продукции. Наряду с широким толкованием основных принципов производства конкурентоспособной продукции, в статье разложены вопросы повышения эффективности местного производства, ссылаясь на мировую практику в этом секторе. Ключевые слова: рыночные отношения, конкурентная среда, экспортные связи, аграрная экономика. Role of formation of the competitive environment in increase of manufacture and effiifiency of production of agrarian sector Aliyeva Matanat Latif SUMMARY Increase of competitiveness of agrarian sector directly depends on quality of made production. Along with wide interpretation of main principles of competitive production, in article questions of increase effıciency of local production are analysed, referring to world practice in this sector. 120 Key words: market relations, the competitive environment, export communications, agrarian economy. 121 Az.KTİETİ, Elmi Əsərləri 2017/3 səh. 202 MÜƏLLİFLƏRİN NƏZƏRİNƏ Azərbaycan Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı Elmi-Tədqiqat İnstitutunun “Elmi əsərləri” jurnalının redaksiyasına təqdim olunan əlyazmalarına qoyulan tələblər Redaksiyaya göndərilən məqalələr beynəlxalq standartlara və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin yanında Ali Attestasiya Komissiyasının tələblərinə uyğun olmalıdır. Bu halda məqalədə: mövzunun aktuallığı və öyrənilmə dərəcəsi, müəllifin (müəlliflərin) şəxsi tədqiqatlarının nəticələri, gerçəklik, şərh edilmiş materialın analitik tədqiqi və yeniliyi, elmi-təcrübi nəticələri və təkliflər, həmçinin mətndə istinadlar göstərilməklə istifadə olunmuş ədəbiyyatın siyahısı olmalıdır. Məqalənin tövsiyə olunan həcmi cədvəllər, qrafiklər, diaqramlar və şəkillər daxil olmaqla 0,5 çap vərəqindən (20 min işarədən) və ya 12 standart səhifədən artıq olmamalıdır. Mətni WORD proqramında, Times New Roman 14 şrifti ilə 1,5 intervalda, səhifənin yığım sahəsi soldan 3 sm, sağdan 1,5 sm, yuxarıdan və aşağıdan 2 sm saxlamaqla yazmaq lazımdır. Məqalənin adı qısa, 10 sözdən artıq olmamalı və baxılan problemin mahiyyətini əks etdirməlidir. Əlyazmanın əvvəlində məqalənin yazıldığı dildə (məs. Azərbaycan dilində) 10 sətirdən çox olmamaqla xülasə və 5-7 sözdən ibarət açar sözlər göstərilməlidir. Məqalənin sonunda isə Azərbaycan dilində yazılmış məqalənin xülasəsi və açar sözləri rus və ingilis dillərində verilməlidir. Əlyazma soyadı, adı, iş yeri, tutduğu vəzifə, elmi dərəcəsi və elmi adı, poçt ünvanı və indeksi, telefon nömrəsi, həmçinin elektron poçt ünvanı göstərilməklə müəllif (həmmüəlliflər) tərəfindən imzalanmalıdır. Əlyazmaya məqalənin digər nəşriyyatlara göndərilmədiyi və göndərilməyəcəyinə dair müəllifin arayışı əlavə edilməlidir. Məqalənin materiallarına mütləq jurnalın redaktorunun adına 1 nüsxədən ibarət qoşma məktub əlavə olunmalıdır. Jurnala göndərilən bütün məqalələrə müvafiq profilli mütəxəssislər rəy verməlidir. Nəşrə qəbul olunmuş və ya nəşr olunmaqdan kənarlaşdırılmış əlyazmalara rəy verilmir və müəllifə geri qaytarılmır. Yuxarıda göstərilmiş tələblərə cavab verməyən məqalənin əlyazmasına redaksiya tərəfindən baxılmır. Jurnalın bir nömrəsində müəllifin iki məqaləsi dərc olunmur. Müəlliflər əlyazmadakı statistik rəqəmlərin, faktların və sitatların dəqiqliyinə məsuliyyət daşıyırlar. Məqalələr bilavasitə redaksiyaya təqdim olunmaqla qəbul olunur və ya poçtla göndərilir. Jurnal Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru və iqtisad elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması tövsiyə edilən nəşrlərin siyahısına daxil edilmişdir. Az.KTİETİ, Elmi Əsərləri 2017/3 səh. 203 K СВЕДЕНИЮ АВТОРОВ Требования, предъявляемые k руkописям, направляемым в редаkцию журнала “ Научные труды ” Азербайджансkого Научно- Исследовательсkий Институтa Эkономиkи Сельсkого Хозяйства 122 Присылаемые в редаkцию статьи должны соответствовать международным стандартам и требованиям Высшей Аттестационной Kомиссии при Президенте Азербайджансkой Республиkи. При этом они должны вkлючать в себя: аkтуальность темы и степень ее изученности, результаты собственных исследований авторов, достоверность, аналитичесkую проработkу и новизну изложенного материала, научно - праkтичесkие выводы и предложения, а таkже списоk использованной литературы и ссылkи в теkсте. Реkомендуемый объем статьи не должен превышать 0,5 печатных листов (20 тыс. знаkов) или до 12 стандартных страниц, вkлючая таблицы, графиkи, диаграммы и рисунkи. Набор теkста необходимо выполнить в программе WORD, шрифта Times 14, через 1,5 интервала, поля страницы набора 3 cм слева, 1,5 см справа, по 2 см сверху и снизу. Название статьи должно быть kратkим не более 10 слов и отражать суть рассматриваемой проблемы. В начале руkописи должны быть уkазаны резюме (не более 10 строk) и kлючевые слова (не более 5-7). Руkопись подписывается автором (соавторами) с уkазанием фамилии, имени и отчества, места работы, занимаемой должности, ученой степени и звания, почтового адреса и индеkса, номера телефона, а таkже элеkтронного почтового адреса. K руkописи прилагается авторсkая справkа о том, что статья не направлялась, и не будет направляться в другие издания. K материалам статьи обязательно должен быть приложен 1 эkземпляр сопроводительного письма на имя главного редаkтора журнала. Все присланные статьи в журнал подлежат рецензированию специалистами по соответствующему профилю. Принятые k публиkации или отkлоненные руkописи редаkцией не рецензируются и авторам не возвращаются. Руkописи, не отвечающие изложенным выше требованиям редаkцией не рассматриваются. В одном номере журнала две статьи одного автора не публиkуются Авторы несут ответственность за точность приводимых в руkописи статистичесkих данных, фаkтов и цитат. Представленные статьи принимаются непосредственно редаkцией или присылаются по почте. Журнал входит в перечень ведущих рецензируемых научных журналов и изданий, реkомендуемых ВАK для опублиkования основных научных результатов диссертаций на соисkание ученой степени kандидата и доkтора науk. Az.KTİETİ, Elmi Əsərləri 2017/3 səh. 204 İNFORMATİON FOR AUTHORS Requirements for the manuscripts to be submitted to the Editorial Board of the Journal of “Scientific Works” of the Azerbaijan Research İnstitute of Agriculture Economics All articles sent to the Editorial Board should comply with the international standards and requirements of the Higher Attestation Commission under the President of the Azerbaijan Republic. They also should include: urgency and level of knowledge of the subject, results of the author’s own 123 researches, reliability, analysis study and novelty of the material set forth in the article, as well as a list of references and citations. Recommended volume of articles shouldn’t exceed 0.5 printer's sheet (20 thsd symbols) or up to 12 standard pages including tables, diagrams, graphs and illustrations. Please, type the text of your manuscript in MSOffice with Times, 14 pt, 1.5 line spacing, page margins: Left 3 cm, Right 1.5 cm and 2 cm from Top and Bottom. Title of the article should be short (maximum 10 words) and reflect the essence of the problem at issue. Please provide the Summary (maximum 10 lines) and key words (maximum 5-7) in the beginning of the article. All manuscripts should be signed by their authors (co-authors) indicating last, first and middle name, place of work, position held, scientific degree and title, postal address and code, phone numbers as well as e-mail address. The authors should also attach a reference that he (she) has not submitted(and will not submit in future) the article to other editions. A copy of the cover letter addressed to Editor in Chief of the Journal shall be attached to the article. All articles sent to the journal are subject to prepublication review by specialists of relevant specialization. Manuscripts approved for publication or rejected will not be reviewed by the Editorial Board and will not be returned to authors. The manuscripts which do not meet the above mentioned requirements will not be considered by the Editorial Board. Each author may not publish more than one article in the journal. Authors are responsible for accuracy of all statistical data, facts and citations given in the manuscript. All presented articles shall be accepted directly by the Editorial Board or sent by mail. The journal is included in the list of the leading peer-reviewed scientific journals and editions recommended by the Higher Attestation Commission for publication of basic scientific results of Ph.D. theses. Document Outline
Yüklə 5,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|