Nazim Eminov

20 
-
 
investorlarla müəssisələr arasında əlaqələrin gücləndirilməsi;  
-
 
perspektivli və geniş potensiala malik müəssisələrə, layihələrə üstünlük verilməsi.  
İnnovasiya fəaliyyətinin inkişafı ilə bağlı investisiya cəlbində müəssisələrdə bu resurslara olan 
t
ələbat  yalnız  yaxın  dövr  baxımından  qiymətləndirməməli, eyni zamanda  bazarın  tələbi  əsas 
götürülm
əklə orta və perspektiv dövr də nəzərə alınmalıdır. Eyni zamanda, innovasiya fəaliyyəti üzrə 
c
əlb olunan investisiyalar daha çox uzunmüddətli dövrlə  bağlı  olduğundan  müəssisənin daxili 
investisiya  potensialının  yaradılmasına  diqqət  artırılmalıdır.  Bu  yanaşma  iqtisadi  qanunvericilikdə 
z
əruri təkmilləşdirilmələrin edilməsini ön plana çəkir.  
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1. 
Atakişiyev M.C., Süleymanov Q.S. İnnovasiya menecmenti. B.: “Təfəkkür” NPM, 2004. 136 
s.  2. 
Медведев  В.П.  Инновации  как  средство  обеспечения  конкурентоспособности 
организации.  –  М.:  Магистр,  2011.  –  160  с.  3.  Дежкина  И.П.  Инновационный  потенциал 
хозяйственной  системы  и  его оценка:  учеб.  Пособие.  –  М.:  ИНФРА-М,  2012.  –  122  с.  4. 
Баранчеев В. П. Управление инновациями: учебник для бакалавров. – М.: Юрайт, 2012. – 711 
с.             
 
Направления финансирования инновационной деятельности в сельском хозяйстве 
 
Фаталиева Айнур  Орудж кызы 
РЕЗЮМЕ 
 
Меры,  предпринимаемые  в  связи  с  развитием  инновационной  деятельности  в  аграрной 
сфере,  подталкивая  предприятия  на  производство  конкурентоспособной,  наукоемкой 
продукции,  способствует  применению  более  новой  технологии,  более  рациональному 
использованию возможностей научно-технического прогресса. Эти вопросы непосредственно 
связаны  с  системой  финансового  обеспечения.  Местные  и  иностранные  источники 
финансирования  играют  важную  роль  в  деятельности  сельскохозяйственных  предприятий. 
Поэтому  для  широкомасштабного  расширения  инновационной  деятельности  в  сельском 
хозяйстве  и  ее  финансового  обеспечения  нужно  уделять  процессу  инвестирования 
комплексное внимание   
Ключевые  слова:  инновация,  финансы,  конкуренция,  выгода,  стимулирование, 
усовершенствование. 
 
Financing trends of innovation activity in agriculture 
 
Fataliyeva Aynur Oruc 
RESUME 
 
The events that held in connection with the innovation activity in agrarian sphere directed to the 
more efficient use of the possibility of scientific technical progress, apply of new technique, 
production of scientific and competitiveness products. These issues are connected directly with the 
financial supply. The internal and external financial resources play an important role in activity of 
agricultural enterprises. That’s why it should be complexly pay attention to the large-scale 
development of innovation activity and its investment process for financial supply.  
Key words: innovation, finance, competition, effective, stimulation, improvement. 
 
 
 

---

21 
Az.KTİETİ, Elmi Əsərləri 2017/3 səh. 96-104 
 
MARKETİNQ, AQROBİZNES 
 
UOT: 339.138 
 
KƏND TƏSƏRRÜFATI VƏ ƏRZAQ MƏHSULLARI BAZARININ  MARKETİNQ 
TƏHLİLİNİN ƏSAS İSTİQAMƏTLƏRİ 
 
Xeyirx
əbərov İsmayıl Mahmud oğlu 
 
ADİU-nun “Marketinq” kafedrasının dosenti,  i.ü.f.d. 
 
XÜLASƏ 
 
M
əqalədə kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları bazarının marketinq təhlilinin   əsas istiqamətləri 
mü
əyyənləşdirilmişdir. Kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları istehsal edən müəssisə və təsərrüfatların 
bazar f
əaliyyətinin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə dair elmi əsaslandırılmış təkliflər verilmişdir. 
Açar sözl
ər:  marketinq təhlili, bazar fəaliyyəti,  bazarın  strateji  təhlili,  bazarın  taktiki  təhlili, 
ba
zarın tutumu.  
 
Mü
əssisə və təsərrüfatların bazar fəaliyyətinə dair  səmərəli strategiyaların işlənib hazırlanması  
h
əmin bazarın marketinq təhlilindən alınan  informasiyalar  əsasında mümkündür. Bazarın marketinq 
t
əhlili, adətən, istehlakçıların və rəqiblərin təhlilindən   sonra başlayır və həmin bazarın (və yaxud 
subbazarın)  inkişafına  və  dinamikasına  dair  çox  mühüm  strateji  nəticələr  çıxarmağa  imkan  verir. 
İstənilən məhsul  bazarının marketinq  təhlili   çox geniş və çoxcəhətli məsələdir. “Bazarın tədqiqinin 
–  k
əmiyyət və  keyfiyyət xarakterli –  o qədər müxtəlif növləri mövcuddur ki, heç bir kompaniya 
onlarsız  keçinmək  iqtidarında  olmur.  Bu  tədqiqatlar tam əminlik verməsə  də,  onlar  inamsızlığı 
(qeyri-mü
əyyənliyi) azaltmaq iqtidarındadır, bu isə kompaniyanın rəhbərliyi üçün az əhəmiyyət kəsb 
etmir” [3, s
əh.12]. 
Tanınmış  rus  iqtisadçı  alimi  və  marketoloqu  marketinq təhlilinə  dair  yazır:  “Marketinq 
t
əhlilində öz aralarında biri – biri ilə bağlı və qismən biri digərinə keçən iki başlıca istiqaməti ayırmaq 
olar: operativ (v
ə yaxud əməliyyat) və strateji təhlil” [4, s.94]. 
İ.K.Belyaevski  operativ  səviyyədə  təhlilin  bazar  konyunkturasının  qiymətləndirilməsindən 
başlandığını  qeyd  edir  və  buraya  bazarın  balanslılığının,  onun  miqyasının,  proporsionallığının  və 
tutumunun t
əhlilini, həmçinin  bazarın  inkişaf  meylinin,  inkişafın  dayanıqlılığının  və  tsikliliyinin 
t
əhlilini aid edir. O, bazarın strateji təhlilinə dair yazır: ”Əmtəə bazarının strateji təhlili firmanın ətraf 
mühitl
ə  kompleks  qarşılıqlı  əlaqələrini  aşkara  çıxarır,  o  cümlədən  bazarın  firmanın  marketinq 
t
ədbirlərinə  bazarın  cavab  reaksiyasını  qiymətləndirməyə  imkan  verir.  İstehsal  firmasının  strateji 
t
əhlil fəaliyyətinə  innovasiya proseslərinin,  əmtəənin keyfiyyətinin və  rəqabətqabiliyyətliliyinin  
öyr
ənilməsi daxil olur” [4, s.95].   
İ.K.Belyaevski    bazarın  strateji  səviyyədə  təhlilin istiqamətləri  kimi  firmanın  makromühitinin 
t
əhlilini,  alıcı  tələbinin  proqnozlaşdırılmasını,  bazarda  alıcı  davranışının  təhlili və 
modell
əşdirilməsini,  istehlakçıların  fikirlərinin bu və  ya digər məhsula üstünlük vermələrinin,  
h
əmçinin firmanın özünün potensialının və rəqabət təhlilini qeyd  edir. 
Göründüyü  kimi,  bazar,  marketinq  baxımından    müxtəlif səviyyələrdə  və  müxtəlif xarakterli 
m
əsələlərin həlli məqsədilə təhlil edilə bilər.   
Bazarın  və  yaxud  subbazarın  təhlilinin  ən mühüm vəzifəsi onun mövcud və  potensial 
istehsalçılar  üçün  cəlbediciliyini müəyyənləşdirməkdən ibarətdir.  Bazarın  cəlbediciliyi və 
mü
əssisənin həmin bazardan investisiyalaşdırılmış kapitala görə mənfəət əldə etmək imkanları həmin 
mü
əssisə  tərəfindən investisiya qərarlarının  qəbul edilməsinə  çox güclü təsir göstərir. Bu təhlil  
zamanı  bazar  iştirakçıları  mümkün  qədər nəzərdən keçirilir və  onların  fəaliyyətləri təhlil edilir. 
Əlbəttə, cəlbedici bazar heç də  o demək deyil ki, həmin bazarda fəaliyyət göstərən və  biri-birinə 
r
əqib olan müəssisələrin  hamısı  da  mənfəət  əldə  etmək  baxımından  müvəffəqiyyət qazanacaq və 
onların  bazar  fəaliyyətləri səmərəli  olacaqdır.  Konkret  müəssisənin bazar fəaliyyətinin səmərəli 

---