Neft maşinqayirma klasteri: beynəlxalq təCRÜBƏNİn təDQİQİ
Yüklə 499,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
| AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI İQTİSADİYYAT VƏ SƏNAYE NAZİRLİYİ İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ TƏDQİQAT İNSTİTUTU
NEFT MAŞINQAYIRMA KLASTERİ: BEYNƏLXALQ TƏCRÜBƏNİN TƏDQİQİ mövzusunda elmi-tədqiqat işi üzrə HESABAT
BAKI-2015 2
Mündəricat Xülasə............................................................................................................... 3 Giriş.................................................................................................................. 4 1.
1.1.
Rusiya Federasiyası.............................................................................. 5 1.1.1.
Tümen vilayətində neftqaz maşınqayırma və servis klasterinin reallıqları və inkişaf perspektivləri.............................................. 5 1.1.2.
Samara vilayətində maşınqayırmanın inkişaf ssenariləri........... 21 1.1.3.
Respublikasının Tuymazı-Oktyabrsk ərazi mikrosistemində klaster............................................................. 22 1.1.4.
Perm diyarının neft və dağ-mədən maşınqayırma klasteri........ 26 1.1.5.
Krasnoyarskda neftservis və nefthazırlıq klasteri...................... 27 1.2. Qazaxıstan Respublikasında iqtisadiyyatın inkişafında klaster yanaşması............................................................................................... 28 Nəticə.............................................................................................................. 52 İstifadə edilmiş ədəbiyyat............................................................................... 58
3
İqtisadi İslahatlar Elmi Tədqiqat İnstitutunun 2015-ci ilin Elmi-Tədqiqat İş Planına əsasən “Neft maşınqayırma klasteri: beynəlxalq təcrübənin tədqiqi” mövzusunda tədqiqat işi yerinə yetirilmişdir. Tədqiqat işində Rusiya Federasiyası (Tümen vilayətində neftqaz maşınqayırma və servis klasterinin reallıqları və inkişaf perspektivləri, Samara vilayətində maşınqayırmanın inkişaf ssenariləri, Başkortostan Respublikasının Tuymazı-Oktyabrsk ərazi mikrosistemində klaster, Perm diyarının neft və dağ-mədən maşınqayırma klasteri və Krasnoyarskda neftservis və nefthazırlıq klasteri) və Qazaxıstan Respublikasında iqtisadiyyatın inkişafında klaster yanaşmasına dair təcrübələri baxılaraq ümumiləşdirilmiş nəticələr əks edilmişdir. Tədqiq edilmiş təcrübə Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyat və sənaye nazirinin 2 fevral 2015-ci il tarixli F-14 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında sənayenin inkişafına dair 2015-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nda nəzərdə tutulan tədbirlərin aidiyyəti üzrə icrasına dair Tədbirlər Planının 1.11.-ci “Neft maşınqayırma sahəsinin inkişafı ilə bağlı təkliflərin hazırlayıb aidiyyəti üzrə təqdim olunması” və 3.6.-cı “Sənaye klasterlərinin yaradılmasına dair təkliflər hazırlanması və müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi” bəndlərinin icrasında istifadə edilə bilər.
4
Dövlət, iqtisadiyyat, elm və təhsil arasında obyektiv motivasiya edilmiş tərəfdaşlığın inkişafı iqtisadiyyatın müasir mərhələdə inkişafının ümumi qanunauyğunluqları ilə şərtləndirilmiş klasterlərin yaradılmasının aktuallığını şərtləndirmişdir. Klaster məhsulun işlənib hazırlanması, ilkin istehsalından başlayaraq və satış və servis xidmətləri ilə qurtararaq onun bütün istehsalının vahid zəncir ilə gedən sxemə yönəlir ki, bu da klasterin nəinki optimal quruluşu, hətta bütün struktur elementləri xüsusən klasterin “özək”lərinin qarşılıqlı fəaliyyət və fəallıq səviyyəsi ilə müəyyən edilir. Ölkədə klasterlərin formalaşdırılması məsələləri Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 29 dekabr 2012-ci il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2020: Gələcəyə Baxış” İnkişaf Konsepsiyasında öz əksini tapmışdır. Belə ki, iqtisadiyyatın klasterlər əsasında inkişafı çərçivəsində neft, qaz emalı və neftkimya zavodlarından ibarət kompleksin inşası planlaşdırılır ki, onun təşkili zəruri investisiyaların cəlb edilməsinə, ekoloji normativlərə riayət olunmasına, son məhsulun istehsalına qədər olan texnoloji zəncirin qurulmasına, hazır məhsulun rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsinə, bu sahədə ixracın həcminin və çeşidinin genişlənməsinə imkan yaradacaqdır, və ölkənin bölgələrində onların sosial-iqtisadi inkişafını sürətləndirəcək iqtisadiyyatın prioritet sahələri üzrə ərazi-istehsal klasterlərinin yaradılması qeyd edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 dekabr 2014-cü il tarixli 964 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında sənayenin inkişafına dair 2015-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nda isə maşınqayırma, xüsusən, neft maşınqayırması sənayesinin inkişafının diqqət mərkəzində saxlanılması, bu sahədə istehsal olunan mal və avadanlıqların daxili tələbatın ödənilməsində payının artırılması istiqamətində tədbirlərin görülməsi qeyd edilmişdir. Dövlət Proqramının həyata keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planına isə “Neft maşınqayırma sahəsinin inkişafı ilə bağlı təkliflərin hazırlanıb aidiyyəti üzrə təqdim olunması” adlı 1.11-ci bənd daxil edilmişdir. Yüklə 499,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|