Neftni qayta ishlash sanoatining taraqqiyoti

 
TEXNOLOGIK KLASSIFIKASIYA 
Texnologik klassifikasiyalash juda katta amaliy axamiyatga ega. Neftning asosi 
sifatida uning ko’rsatgichlari olinadi. Bunda neft u eki bu neft mahsulotlari olish 
uchun xomashe bulib xizmat kiladi. Bu klassifikasiyaning eng asosiy bosh tavsiyasi; 
u eki bu neftni qayta ishlashda uta rasional sxemani tanlab olish, xamda olingan 
mahsulotlarni sifatini taxlil kilishdan iborat. 
Bu texnologik klassifikasiyaga asosan neft 3 ta sinfga (I, II, III) bulinib 
o’rganiladi. Masalan oltingugurni mikdorini neftda va neft mahsulotlarida aloxida 
xolda o’rganiladi. Tinik rangli neft mahsulotlari (T
1, 
T
2
, T
3
) ga fraksiya bo’yicha 
bulinadi, ya’ni bunda temperatura 350
0
S gacha ekanligi inobatga olinadi. Turt 
guruxga (M
1
, M
2
, M
3
, M
4
) – neft moylari; ikki guruxga (I
1
, I
2
) kovushkoklik indeksi 
bo’yicha ba’zaviy moylar, 3 xil tipdagi (P
1
, P
2
, P
3
) – parafinli moylar kiradi. 
To’laligicha neft sinflar, guruxlar, xamda xillarining ketma ketligi bo’yicha 
tashkil topganligi orqali xarakterlanadi. Kam oltingugurt birikmali neftda 
oltingugurtning miqdori 0,5% mass. gacha; benzinda 0,15%, reaktiv yoqilg’isida 
0,1%, dizel yoqilg’isida 0,2%. Agarda birortasida oltingugurt miqdori belgilangan 
miqdoridan ko’p bo’lsa, u holda neft oltinguturt birikmali deyiladi. 
Oltinguturtli neftda oltingugurtning miqdori 0,5 dan 2,0% gacha dizel 
yoqilg’isida 1,0% gacha. 
Yuqori oltingugurt birikmali neftda oltinguturtni miqdori 2%dan ko’p bo’ladi.
350° S gacha qaynovchi fraksiyalarning miqdoriga qarab neftlarni uch xilga 
bo’linadi. T
1
— 45 % dan ko’p. T
2
— 45 — 30%, TZ —30% dan kam. 
Yog’ fraksiyalarini miqdoriga qarab: M
1
— 25% dan ko’p, M
2
— 25-15% 
gacha, M
3
- 15% dan kam. 
Parafinlar miqdori 15%gacha bo’lib, undan deparafinizasiya qilmasdan reaktiv 
yoqilg’isi va qishki dizel yoqilg’isi (t
qotish.
-45°C) xamda surkov moy mahsulotlari 
olish mumkin bo’lsa — kamparafinli neft deyiladi — P
1
. Agarda shu sifatli 
mahsulotlarni birontasini olish mumkin bo’lmasa, u holda parafinli neft deymiz — 
P
2
. 
Tarkibida 60%dan ko’p parafinlari bo’lsa yuqoriparafinli — P
3
neft deyiladi
.