Neogene volcanism in gazakh through of the lesser caucasus (azerbaijan)



Yüklə 9,64 Kb.
tarix11.04.2018
ölçüsü9,64 Kb.
#36819

Küçük Kafkaslar Gazakh Baseni (Azerbaycan) Neojen Volkanizması
Ismet A. Abdullayev, O.D. Bagirbekova, R.S. Jafarova ve R.A. Samedova
Azerbaijan National Academy of Sciences, Institute of Geology, AZ 1143 Baku, Azerbaijan

(E-posta: gia@azdata.net)




Azerbaycanda Gazakh baseni magmatik oluşumları, Geç Kretase Paleojen volkanik aktivitesi sonucu oluşmuştur. Geç Kretase döneminde oluşmuş volkanikler bazalt (dolerit) tan riyolite kadar değişen geniş bir bileşim aralığında değişim gösterir ve bazalt-andesit-dasit-riyolit kaya topluluklarını içerir. Volkanik erüpsiyon merkezleri, enine ve boyuna fayların kesişim noktalarıyla sınırlı çizgisel bir dağılım sunar.


Volkanizma genel olarak patlamalı aktivite ile karakteristik olup piroklastik ürünlerin lav akıntısı ve volkanosedimenter oluşumlarla ardalanma gösterdikleri gözlenir. Bu volkanizmanın yaşı faunal olarak karakteristik Senomaniyen-Alt Koniyasiyen çökelleri ve üzerleyen Kampaniyen kireçtaşları ile belirlenebilir. Volkaniklerin daha derin yerleşimli eşdeğerleri, Gazakh baseninin yamaçları boyunca ekstüzif domlarla eşlik edilen ekstrüzif damarlar ve subvolkanik morfojenetik tiplerle karakteristiktir. Örneğin, Yukhary Oksuzly köyü, Touzchai nehri yakınında yüzeyleyen Keroglu ve Gyzylgaya ekstrüzifleri hornblend riyolit ve riyodasitlerden oluşur. Bu basenin KB yamacında dasit, riyodasit ve riyolitten oluşan pek çok ekstrüzif asid volkanik dom mevcuttur.
Paleojen döneminde oluşmuş volkanikler trakibazalt ve trakiandezitlerle temsil edilir. İlişkili çökelleredeki faunal kalıntılardan elde edilen verilerle bu volkaniklerin yaşı Eosen olarak belirlenmiştir. Buna karşın, bazı araştırmacılar bu volkaniklerin subvolkanik eşdeğerleri için, Eosen yaşlı çökelleri kestiklerini temel alarak, MiyoPliyosen yaşı önermişlerdir. Bizim radyojeokronolojik araştırmalarımız ise bu oluşumları yaşını Orta Eosen (42 My) olarak belirlemiştir. Son yıllarda uyguladığımız jeokronolojik çalışmalarda Geç Kretase yaşlı Kerogly ve Gyzylgaya domlarını kesen dayk kompleksinin yaşı 21 My olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar Küçük Kafkasların Gazakh baseninde volkanizmanın Geç Kretaseden Neojene kadar aktif olduğunu ve kompleks bir evrime sahip olduğunu göstermiştir.
Anahtar Sözcükler: Küçük Kafkaslar, Gazakh baseni, jeokronoloji, volkanizma
Neogene Volcanism in Gazakh Through of the Lesser Caucasus (AzerBaijan)
Ismet A. Abdullayev, O.D. Bagirbekova, R.S. Jafarova & R.A. Samedova
Azerbaijan National Academy of Sciences, Institute of Geology, AZ 1143 Baku, Azerbaijan

(E-mail: gia@azdata.net)




Magmatic products of Gazakh trough (Azerbaijan) were formed as a result of the Late Cretaceous and Paleogene stages of volcanism. Volcanics accumulated during Late Cretaceous period changed in composition successively from basalt (dolerite) to rhyolite and form the definite formational type of basalt-andesite-dacite-rhyolite. Volcanics are represented by a linear chain of eruption centers confined to the knots of longitudinal and traversal faults crossing. Volcanism was mainly powerful explosive in nature with pyroclastic ejection alternating by lava flows and layers of volcanogenic-sedimentary rocks. Age of this formation can be determined by occurrence on faunistically characterized CenomanianLower Coniacian deposits and the overlapping Campanian pelitomorphic limestones. Root facies of volcanoes is represented by extrusive vent and subvolcanic morphogenetic types among which extrusive domes prevail and protrude on flanks of Gazakh trough. For example, Keroglu and Gyzylgaya extrusives, which protrude near the Touzchai river in area of Yukhary Oksuzly village, consists of hornblende rhyolites and rhyodacites. Many extrusive domes of acid volcanics (dacites, rhyodacites and rhyolites) can be found on the NW flank of this trough.


Volcanics were formed during the Paleogene are represented by trachybasalts and trachyandesites. Their formation age was defined as Eocene based on fauna remnants. However, some researchers refer subvolcanic derivates of this volcanism as MioPliocene because they cut faunistically characterized Eocene sandy-clayed deposits. Our radiogeochronological research allowed defining their age as Middle Eocene at 42 Ma.
Over last years we carried out radiological research on the dyke complex cutting the Upper Cretaceous extrusive domes of Kerogly and Gyzylgaya. As a result we obtained their age as 21 Ma. The results obtained from geochronological research in Gazakh trough of the Lesser Caucasus show a long lasting and complex evolution of volcanism from Late Cretaceous to Neogene.
Key Words: Lesser Caucasus, Gazakh through, geochronology, volcanism
Yüklə 9,64 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə