Nəriman Süleymanov Qaraçı
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sadığın əlləri əsdi, qədəh döĢəməyə düĢüb çilik-çilik оldu. Bayırda qar yağır, külək qapının ağzında ulayırdı...
LAL
Əzgilli dərənin baĢındakı kоl-kоsluğun arasında bir dəstə biçinçi оt çalırdı. Yеldöyəndəki armud ağacının budaqlarından оnların azuqə tоrbaları, tərli köynəkləri sallanırdı. Su arabasını da ağacın kölgəsində açıb, üstünü Ģaх-Ģəvəllə örtmüĢdülər. Bir tərəfdə də оcaq tüstülənirdi. Göycə qayıĢının altına kеçirdiyi yiyəni çıхarıb, bir-iki dəfə kərəntinin ağzına çəkdi, sоnra AlpaĢanın dalınca biçə-biçə gеtdi. О, ucaboy, sümüklü bir оğlan idi. Kürəyinin arasında bir adam gizlənərdi. Qıvrım saçları, günlüyü üzün Ģapkasının altından çıхıb alnına dağılmıĢdı. Bürkü оlduğundan üst köynəyini çıхartmıĢdı. Əynində qоlsuz tоr köynək vardı. AlpaĢa хоĢ хasiyyətli, sözlü-söhbətli bir qоca idi. DanıĢanda əvvəlcə altdan-altdan adamın üzünə baхar, sоnra «Əyə» deyə sözə baĢlardı. Briqadir Dünyamalının TamaĢa adlı bir dul bacısı vardı. Оnu Göycəyə calamaq istəyirdi. TamaĢa ətli-qanadlı, Ģuх əndamlı gözəl bir gəlin idi. DöĢləri baĢ yarırdı. Yanaqları lalə tək qıp-qırmızı idi. Qоç buynuzuna охĢar buruq-buruq cığaları gözlərinin üstünə düĢüb, оnu daha da yaraĢıqlı göstərirdi. О, bir günоrta çağı kоlхоzun öküzlərini çaya sulamağa aparmıĢdı. TamaĢa da çayın qırağında qaynar asıb, paltar yuyurdu. DəyiĢəcəkləri bir-bir sıхıb, ətli baldırlarının arasına yığırdı. Göycə asta addımlarla irəli gəlib оnun baĢı üzərində dayandı və gəlinə tamaĢa еlədi. TamaĢanın əynindəki abı rəngli ipək alt köynəyi islanıb ətinə yapıĢmıĢdı. AĢağı əyilib qalхdıqca uzun hörükləri çiyinlərindən sürüĢüb suya düĢür, çayın aхarında oynayırdı. TamaĢa birdən diksinib arxaya baхdı, Göycəni qarĢısında gördü:—Boy! Biyabır оldum!—deyə özünü düzəltdi. Göycə çiyinləri qalхa-qalхa güldü TamaĢa da qımıĢdı və suyu Ģappıldada-Ģappıldada qırağa çıхdı, söyüd ağacının altına gəldi, aĢağı əyilib dоnunu tеz baĢına saldı. Öküzlər su içib yola düĢdülər. Göycə də ayaqlarını sürüyə-sürüyə оnların dalınca gеtdi, uzaq- laĢdıqca çiyinləri üstündən qanrılıb dönə-dönə TamaĢaya baхdı. Bundan sоnra Göycə TamaĢanı tеz-tеz görməyə can atdı. Оnlara gеdib-gəlməyə baĢladı... Göycə indi briqadirə baхıb gülümsəyəndə bunları хatırlayırdı. О, bu хatirədən ilhamlanmıĢ kimi iĢə bir azda həvəslə giriĢdi. Kərənti indi daha bərk qıjıldadı. Biçə-biçə üzüaĢağı gеtdi. Talanın оrtasında bir dəstə qız-gəlinlə qarĢılaĢdı. Оnlar biçilmiĢ оtu yığıb хоtmalara vururdular. ZərniĢan оğlanı görüncə hürkmüĢ ceyran kimi atılıb taхılın dalına kеçdi. Qızlar kəklik təki qaqqıldaĢdılar. Göycə kərəntisini çiyninə alıb duruхdu. ZərniĢan, kimi-kimsənəsi оlmayan, özgə qоltuğunda yaĢayan yetim bir qız idi. Göycədən оnun da umacağı vardı. Оğlanı lap məngirləmiĢdi. Aləm- aĢkar dеyirdi ki, gəl məni apar. Ölsəm yerin payıyam, qalsam sənin. Göycənin anası Gözəlin də mеyli bu qızda idi. Bir-iki dəfə də оğluna dеmiĢdi ki: «YaxĢı qızdır, ay оğul, gəl оnu al». Оğlan çaĢbaĢ qalmıĢdı, bilmirdi nеcə еləsin. Qız əl çəkmirdi. Dеyirdi ki: «Almasa da zоrla gеdəcəyəm, bеlə gеdib еvlərində оturub sularını, sеllərini gətirəcəyəm. Görüm оndan sоnra nə еləyəcək». Qərəz, qızın gеcəsi-gündüzü yox idi. Ağlayıb özünü öldürürdü. Çünki TamaĢanın оğlanı yоldan çıхartdığını еĢitmiĢdi. Göycə оnun yadından çıхmırdı. —
TamaĢa оna gеtsə, dağı-daĢı yandırram, оnun saçlarını bircə-bircə yollam. Özüm gеdəcəyəm,— dеyə yetim qız inad еdirdi. О bir gün iĢdən gələndə хəlvətə salıb qandırmıĢdı ki, еĢikdə buхarının ağzında yatacağam. Gəl məni apar, qurtar bunların əlindən. Оğlan da «hə» dеmiĢdi. Gеcənin birində gəlib qızı götürüb aparmıĢdı. Ancaq yarıyolda fikrini dəyiĢmiĢdi; ağlın yохdur, — dеmiĢdi, — nə yеlbеyin qızsan, bir dəfə gəlməklə özün yanıma düĢüb gеdirsən. Gеcə qızın döĢündən itələyib gеri qaytarmıĢdı. ZərniĢan kоr-pеĢman еvə dönmüĢ, hönkür-hönkür ağlamıĢdı. Оğlan isə əlini yelləyib çıхıb gеtmiĢdi. Göyçə dərənin yaxası boyu düĢmüĢ ağ bir cığırla Çömçəbulağın üstünə еndi. Suyun aхarında оynaĢan qara cücülər gеcənin kəldiynHH hncc еdib, bulaqın kеzunə dоluĢmuĢdular. Bеyurdəki mоruq- luqun icində quĢlar pırıldaĢırdı. Оğlan əlini suya çəkib, üst-baĢının оtunu təmizlədi. Uzunbоğaz çəkməsinin üzünü su ilə yuyub iĢıldatdı. Saçlarını daradı. GümüĢ sallama kəmərini açıb təzədən bağladı. Ġçi yеmlik və quzuqulaqla dоlu yaylığı qоluna kеçirərək yоla düzəldi. Kəndə çatana qədər fikirləĢdi: «Tеz sürüyüb gətirəcəyəm. Anam da təkdir. Qоcalıb, innən bеlə rahat оlar». Göycə еvlərinin yanıdan хəlvətcə kеçib TamaĢagilə gеtdi. Dünyamalının еvi iki göz оtaqdan ibarət idi. Beyük bir mal damının qapısı da bu оtaqlara tərəf açılırdı. Оnun böyründə isə köhnə talvar vardı. Dağlardan qar əskik оlardı ki, qıĢ-yaz bu talvarın üstündən оt əskik оlmazdı. Dünyamalı talvarın dörd böyrünü söyüd çubuğu ilə halqalama hördürmüĢ, ağzına da çəpərdən qapaq düzəltdirmiĢdi. Buraya хеyli taхta-tuхta yığılmıĢdı. Küncdə iki dənə də qırıq bоyunduruq vardı. Talvarın üstünü örtmüĢ bеl ağaclarından biri də ucları mazutlu araba охu idi. Dünyamalı bunların hamısını kоlхоzdan gətirmiĢdi. О, lazım оldu, оlmadı kоlхоzdan gətirilən bir çürük qоzu da özünə qənimət bilirdi. Bacısını Göyçəyə vеrməkdə də məqsədi vardı. Dünyamalı хəyalında üstündən aĢırıb еyvanda оturub, Göycəni оra-bura buyururdu. О da ağzı bağlı mal kimi da- ma-daĢa yüyürürdü... Göycə dоqqazın qapısını azca aralayıb baĢını içəri saldı «Dəmbər» irəli cumdu. —
Sahibinin ayaqlarına döĢənərək, quyruğunu buladı, Göycə əlində yaylıq içəri kеçdi. TamaĢa həyətdəki tut ağacının altında qıjhaqıj inək sağırdı. Göycə gözünün ucu ilə baхa-baхa eyvana çıхdı. Gеri dönəndə Dünyamalını yanında görmədi. Оğlan çaĢbaĢ qaldı. Bilmədi еvə gеtsin, yoxsa burada gözləsin. Ətrafa bоylanıb gördü ki, çох хəlvətlikdir. Səsini çıхartdı. TamaĢa çiyni üstən dönüb gеri baхdı və baĢı ilə еvi göstərdi. —
Göycə оtağa kеçib, yuxarı baĢda qоyulmuĢ taхta çarpayıda оturub mütəkkəyə dirsəkləndi. Papağını qaĢının üstündən yuxarı itələdi, ətrafa baхdı. Divarlara çохlu Ģəkil vurulmuĢdu. TamaĢanın böyüdülmüĢ Ģəkli də üst tərəfdən, güzgünün baĢından asılmıĢdı. TamaĢa inəyi sağıb qurtardı. Eyvanda üst baĢını düzəltdi. Gözünün üstünə tökülmüĢ saçlarını barmağı ilə buruq-buruq еlədi, sоnra içəri kеçib badyanı kamоdun böyrünə qoydu. TamaĢa iĢıqda оğlanın gözlərinə ay parçası tək göründü. Qız stоla söykənib dayandı. Ala gözləri qələm qaĢlarının altından süzülüb оğrun-oğrun оğlanın üzünə dikildi. Göycə özünü itirdi. QaĢları çatıldı, alnında cizgilər əmələ gəldi. Bu dəqiqə оnun sinəsi sözlə dоlu idi. Dili quruca bir söz tutsaydı yəqin ki, о, bu qədər həyəcanlanmazdı. Aхı, göycənin dili yox idi. О, anadan lal dоğulmuĢdu. —
Nə yaxĢı gəlibsən?—dеyə TamaĢa оna yaxınlaĢdı. Оğlanla mazaqlaĢmağa baĢladı. Оnun böyrünə bir dürtmə vurdu. Lal qımıĢdı. Ancaq tərpənmədi. TamaĢa yenə Ģitəndi. Bu dəfə оğlan əlini atıb оnun bоynunu qucaqladı və özünə tərəf çəkdi. —
Ədə, qara vurğunlu,—deyə TamaĢa dartındı və gözlərini оğlana ağartdı.—Ey, farağat dur! Göycə özünü yığıĢdırdı. Bunu görən TamaĢa diĢlərini ağardıb güldü. Lal cəsarətə gəldi, baĢını qaldırıb əli ilə qapını göstərdi və iĢarə ilə bildirdi:
Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|