razılaşdırıldı. (317, s.87) Bir neçə həftə sonra Hitler bildirdi: “Rusiya öz tarixi
torpaqlarına bölünməlidir ki, dünya nəhayət rahat olsun”. (317, s.87)
1936-cı ilin sentyabrında Almaniya ilə Yaponiya arasında olan müqaviləni
Ribbentropla Mutakoi imzaladılar. Bu müqaviləyə əsasən, Rusiyanın hər iki
ölkədən birinə hücumu zamanı birgə fəaliyyət nəzərdə tutulurdu.
1936-cı ilin avqustunda Hitler “Müharibəyə iqtisadi hazırlıq haqqında”
memorandumu elan etdi. Hitler göstərirdi ki, “xalqın və imperiyanın
mövcudluğunu” yalnız bu addım təmin edə bilər. Böyük iqtisadi çətinliklərə
baxmayaraq Hitler Almaniya ordusunu gücləndirirdi. 1937-ci ilin yanvarında
Hitler partiyanın dairə liderlərinin toplantısında bildirirdi: “Mən istəyirəm ki, bizim
alman xalqı Avropa xalqları arasında ən güclüsü olsun!” (317, s.93)
Almaniya hər vasitə ilə müharibəyə hazırlığını davam eydirirdi. 1937-ci il
noyabrın 5-də reyxkanselyariyada yüksək siyasi və hərbi rütbəli şəxslərin keçirdiyi
gizli müşavirədə bildirilmişdi: yaxın gələcəkdə müharibəyə hazır olmaq. Təxminən
tarix də belə müəyyənləşmişdi: 1943-1945-ci illər”. (317, s.99) Hitler bildirmişdi
ki, hazırda Britaniya daxildən çox zəifdir, fransızlar isə möhkəm olsalar da, daxii
siyasi çətinliklər içərisindədir.
Bundan əlavə, artıq 1937-ci ilin sonlarında İngiltərə və Fransa sovet
hökümətinə əks mövqedə dayandığından Berlinlə yaxınlaşmağa meylli idilər. Artıq
1937-ci ildə Hitlerin göstərişinə əsasən “Otto” planı hazırlandı. Bu plana uyğun
şəkildə 1939-cu il martın 12-də Avstriya işğal edildi və martın 13-də Avstriya
Almaniyanın əlayəti elan olundu. (317, s.103)
Almaniyanın az sonra Çexoslavakiyanın Sudet vilayətini də öz ərazisinə
birləşdirməsi Hitlerin Versal müqaviləsi şərtlərini bütövlükdə pozduğunu sübut
etdi. 1938-ci ilin oktyabrında alman qoşunlarıa artıq Sudet vilayətini tutmuşdu.
Qeyd edək ki, 1938-ci ilin sentyabr ayında İngiltərə, Fransa, Almaniya və İtaliya
hökümətlərinin başçıları Münhendə toplaşaraq Çexoslavakiyanın bir sıra
rayonlarını Almaniyaya vermək razılığına gəlmişdilər. Çexoslavakiya höküməti isə
ölkədə müəyyən qüvvələrin etirazlarına baxmayaraq, müqavimət göstərməkdən
imtina edib təslim oldu. (187, s.498)
Qeyd edək ki, Hitlerin nüfuzunun artmasında Reyxstaqın yandırılması və
Remin çevrilişi, Blomberqer – Frinq cəhdinin də böyük təsiri oldu. Məhz bu
hadisələrdən sonra Hitlerin ətrafında daha çox özü xislətdə olan avantüristlər və
“ya hər şey, ya da heç nə” prinsipinə möhkəm əsaslanan əlavə adamlar toplaşdı.
Qeyd edək ki, Hitlerin hakimiyyət zirvəsinə çatmasında qəddarlığının və
tətbiq etdiyi amansız cəza üsullarının da böyük təsiri vardı. Hitler rejimi əleyhinə
olan minlərlə adam təqib edilir, müxtəlif cəzalara məruz qalırdılar. Nasistlərin
hakimiyyəti ərəfəsində ümumi sayı 150 mindən çox olan Kommunist Partiyası
üzvlərinin, demək olar ki, yarısı həbsxanaya salındı. 1933-cü ildən 1939-cu ilə
qədər təqribən 12 min adam dövlətə xəyanətdə günahlandırılıb mühakimə edildi.
Müxalifət qüvvələri ya məhv edilmiş, ya da Almaniyadan qovulmuşdu. Doğrudur,
nasistlər ilkin vaxtlarda daha çox həbslər aparsalar da, sonrakı illərdə bu rəqəm
azaldıldı. Məsələn, 1933-cü ilin 31 iyuluna qədər həbsxanalarda 27 min adam
saxlanırdısa, 1936-1937-ci illərdə bu rəqəm 7500 idi. Lakin, həbsxanaların və
məhbusların genişləndirilməsi haqqında planlar vardı.
Bu illərdə Almaniyada güclü terror aparatı yaradılmışdı. Həbs
düşərgələrinin yaradılmasında isə Himmlerin “xüsusi xidmətləri” vardı. İlk
düşərgələr – Bavariyada – Dahauda yaradılırdı. 1935-ci ildə Almaniyada yeddi
böyük həbs düşərgəsi vardı: Dahau, Esterveqen (burada rəsmi olaraq cinayətkarları
saxlasalar da, siyasətçiləri buraya salırdılar), Lixtenberq, Zaksenhauzen, Bad-
Zultsa, Kolumbiya-hauz və Fyulsbyuttel. 1936-cı ilin iyulunda Zaksenhauzendəki
həbsxana əsas düşərgə sayılırdı. Həmin vaxtda Buhenvald həbs düşərgəsinin
tikintisinə başlanıldı. Bundan əlavə, Himmler Berlində həbsxana təlimatçıları
idarəsi və briqadfyurer Eykin komandanlığı ilə “Ölü başlar” dəstələri yaratdı.
Hitler öz hakimiyyətini gücləndirmək məqsədi ilə mövcud orqanları
möhkəmlətmiş, eyni zamanda müxtəlif qurumlar yaratmışdı. Hitlerin hakimiyyəti
illərində fəaliyyət göstərən qurumlardan biri SA (hücum dəstələri) təşkilatı idi.
Həmin təşkilat 1921-ci ildə nasist partiyasına kömək məqsədi ilə yaradılmışdı və
nasist partiyasının hərbiləşmiş terrorçu dəstəsi kimi mövcud idi. 1933-cü ilə qədər
anti-faşistlərə qarşı terror silahı kimi istifadə olunurdu. SA təşkilatına Emil Mauris
və Ulrix Klinqdən sonra German Gerinq rəhbərlik edirdi. Maraqlı idi, böyük
xərclər hesabına başa gələn dəstəni yaratmaqda Hitler nə məqsəd güdürdü?
SA təşkilatının ilk rəhbərlərindən olan kapitan Rem hərbi anbarlarda çoxlu
qəhvəyi rəngli paltarların olduğunu gördükdə öz əsgərlərinə o formanı geyinməyi
əmr etmişdi. Beləliklə, qəhvəyi rəng həm də faşistlərin rəmzlərindən birinə
çevrildi.
Küçələrdə yük maşınlarında gedən hücum dəstələri haqqında isə belə
şüarlar söylənilirdi: “Neçə ki, SA marş edir, Almaniya sağ qalacaqdır!” Hitler SA
dəstələrinə böyük əhəmiyyət verirdi. Həmin dəstələri o, müharibədən sonra
yaranmış freykerlərin təcrübəsi əsasında formalaşdırırdı. (372, s.23) SA-da
olanların sayı 300 mindən 1,2-1,7 milyona çatırdı.
Qeyd edək ki, SA dəstələrinin başçısı Rem özünün çoxminlik ordusunu
dövlətə qarşı qoyur, heç kimə tabe olmurdu. SA getdikcə narazı qalanların
ordusuna çevrilirdi. Eyni zamanda partiya rəhbərliyinə tabeçilikdə dayanmayan
Rem və onun ordusu Hitlerə problemlər yaradırdı. Hitler 1925-ci ildə onu bu işdən
uzaqlaşdırsa da, 1931-ci ildə onu yenidən qaytarmağa məcbur olmuşdu. Lakin
sonralar Hitler Gerinqin və Himmlerin hazırladığı planı təsdiqləyib başda Rem
olmaqla SA dəstələrini dağıtmaq əmrini verdi. (207, s.483) Hitler özü əməliyyatda
iştirak edərək SA rəhbərliyinin yaşadığı otağa girib onları həbs etdi və ciddi
nəzarət altında Münhenə göndərdi. Hitlerin göstərişi ilə Remə özünü öldürmək
imkanı verildi, lakin o razılaşmadıqda, bazar günü axşam güllələndi.
Dostları ilə paylaş: |