6
VI FƏSĠL
Ġnfoimperializmə qarĢı mübarizə mexanizmləri: ideoloji
və institusional vasitələr
6.1. Ailə institutu infoimperializmə qarşı mübarizə
prosesində başlıca strateji vasitə kimi ........................ 113
6.2. İnfoimperializmə qarşı mübarizədə milli
ideologiya faktoru ...................................................... 115
6.3. Milli ideologiya vətəndaş həmrəyliyi və ictimai
ahəngdarlığı təmin edən vasitədir .............................. 125
VII FƏSĠL
Azərbaycan və beynəlxalq informasiya Ģəbəkələri: milli
maraqlar və onların müdafiəsi mexanizmləri
7.1. Milli enerji, milli güc və milli dövlət: milli enerji
pozitiv və neqativ platformada ................................... 132
7.2. Milli vətənpərvərlik məsələsi: təmayüllər və
istiqamətlər; intellektual patriotizm milli maraqların
etibarlı müdafiə vasitəsi kimi ..................................... 139
7.3. Modern informasiya cəmiyyətində milli maraqlar və
onların müdafiəsi: Azərbaycan təcrübəsi ................... 163
7
GĠRĠġ
XXI yüzillik informasiya əsri kimi səciyyələndirilir.
Müasir dövrdə modern və postmodern cəmiyyətlərdə infor-
masiya başlıca idarəetmə vasitəsi kimi təsbit edildiyindən in-
formasiya subyektləri kommunikasiya texnologiyalarının in-
kişafına xüsusi diqqət yetirir ki, bu da mütəmadi surətdə in-
formasiya resurslarının artırılmasını və təkmilləşdirilməsini
şərtləndirən faktor qismində çıxış edir. Xüsusi mübadilə və
idarəetmə vasitəsi səciyyəsi daşıyan informasiya resursların-
dan səmərəli surətdə istifadə edilməsi üçün daim yeni mexa-
nizmlər və texnologiyalara istinad edilir. Eyni zamanda, in-
formasiya resurslarının idarə edilməsi və informasiya siyasə-
tinin həyata keçirilməsi üçün klassik vasitələrdən istifadə olun-
ması ilə yanaşı, yeni metod və mexanizmlərə də istinad edilir.
Beləliklə, ortaya yeni bir idarəetmə forması – informasiya
menecmenti, yaxud informasiya vasitəsi ilə idarəetmə çıxır.
Bütün bunları nəzərə alan müəllif yeni sosium növü
olan informasiya cəmiyyəti, transmilli media institutlarının və
sosial şəbəkələrin fəaliyyəti, beynəlxalq informasiya savaşın-
da yeni kibertexnologiyalar və texnoloji innovasiyalardan
spesifik strateji vasitə kimi istifadə olunması kimi məsələlərə
toxunub və analitik tədqiqatının nəticəsi kimi ən yeni impe-
rializm növünün – infoimperializmin əsasları və mahiyyətini
xüsusi tədqiqata cəlb etmişdir. Beləliklə, xüsusi kateqoriya və
mövzu olmaq etibarilə infoimperializm ilk dəfə müəllif tərə-
findən politoloji leksikona və elmi dövriyyəyə gətirilmişdir.
Müəllif infoimperializmi “informasiya resursları və idarəet-
məsi üzərində qurulan idarəetmə və istismarın ənənəvi hərbi,
iqtisadi, mədəni vasitələrlə deyil, məhz informasiya vasitəsilə
həyata keçirildiyi siyasət növü” kimi səciyyələndirir. Bu siya-
8
sət növü modern kibertexnologiyaların yaratdığı imkanlardan
maksimum istifadə edilməsi ilə xarakterizə olunur. Qeyd edi-
lir ki, infoimperializmin silahı qismində sosial media, "face-
book", "twitter" kimi sosial şəbəkələr, transmilli medianın di-
gər resursları və bütün növ manipulyativ internet mənbələri
çıxış edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, infoimperializmin və infoimpe-
rialist siyasətin mahiyyətini daha dəqiq anlatmaq üçün müəl-
lif beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyələrini informasiya impe-
rializmi kontekstində ideoloji vasitə kimi nəzərdən keçirir, ən
yeni imperializmin fonunda qloballaşma prosesini xüsusi ana-
litik tədqiqat obyektinə çevirir, mədəni imperializmə infor-
masiya imperializminin bir öncəki mərhələsi kimi yanaşır.
Həmçinin, tədqiqat çərçivəsində informasiya imperializminin
dünyanın siyasi sisteminə daxil olması, ilkin təcrübələr, real-
lıqlar və perspektivlərə nəzər salınır, infoidentiklik milli – et-
nik identikliyi neytrallaşdıran faktor kimi səciyyələndirilir,
milli-etnik sosial piramidadan homogen infokulturoloji sosial
piramidaya doğru dəyişən sosial stratifikasiya diqqətə təqdim
olunur. Müəllif, eyni zamanda, yeni növ hakimiyyət formasın-
dan – “şəbəkə hakimiyyəti”ndən (netokratiya) bəhs edir, onun
infoimperializm çərçivəsindəki funksionallığına toxunur.
Vurğulamaq gərəkdir ki, kitabda infoimperializmə qarşı
mübarizə mexanizmləri, ideoloji və institusional vasitələr də
oxucuların diqqətinə çatdırılır. Ailə institutu infoimperializ-
mə qarşı mübarizə prosesində başlıca strateji vasitə kimi sə-
ciyyələndirilir, bu prosesdə ictimai ahəngdarlığı təmin edən
milli ideologiya faktorunun xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyi bil-
dirilir. Eyni zamanda, informasiya imperializmi kontekstində
Azərbaycanın milli maraqlarının etibarlı müdafiəsi mexaniz-
minə toxunulur, milli vətənpərvərlik, ailə institutu, milli-mə-
9
nəvi dəyərlər sistemi və intellektual patriotizm infoimperia-
lizmə qarşı müdafiə vasitəsi kimi müəyyən edilir.
Bir məqama xüsusilə toxunmaq lazımdır ki, kitabda isti-
fadə edilmiş “infoimperializm”, “infoidentiklik”, “infokrati-
ya” “infokulturoloji piramida”, “infoelita”, “infogen təsir”
terminləri ilk dəfə politoloji leksikona müəllif tərəfindən
gətirilmişdir.
Ümidvarıq ki, kitab yuxarıda qeyd edilmiş məsələlər
kontekstində baş verən hadisə və proseslərin araşdırılması,
öyrənilməsi baxımından tədqiqat xarakterli xüsusi elmi-nəzə-
ri və empirik-analitik informasiya mənbəyi kimi oxucular
üçün maraqlı olacaqdır.
Kitab ali məktəb tələbələri, magistr və doktorantlar,
araşdırmaçılar, media nümayəndələri və ümumilikdə, geniş
oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |