Nikel tarih boyunca varlığı yakın zamanlara kadar bilinmiyen maddelerden biri olarak
Yüklə 267,67 Kb. Pdf görüntüsü
|
Şimdi nikel endüstrisinde ikinci derecede rol oynıyan ve genellikle küçük yataklar halinde bu lunan mineralleri görelim. — Nikel arseHlür ve arseniosülfurler Nikelin (veya nikeldt) Ni As Hegzagonal sistemde kristalleşir. Sertlik de recesi 5-5,5, yoğunluğu 7,6-7,8 dir. •% 43,9 Ni ihtiva eder. Genellikle masif haldedir. Soluk kır mızı bakır renginde olup nabit bakırdan sertliği ile kolayca ayırdedllir. Metalik parlaklığa, sahip tir. Alterasyon ile kolayca annaberjit'e dönüşür. Genellikle kobalt - nikel gümüş ile birlikte hipo- termal filonlard'a rastlanır (bu tip yataklar ka nada, Peru, Japonya ve Cezair'de mevcuttur). Diğer taraftan bazik kayaçlara (bilhassa norit- lere) bağlı olarak sülfürlü mineraller içersinde pirotin, pentlandit ve kalkopirit ile beraber bu lunur (Sudbury), ispanya'da peridotit ve norttler içersinde kromlt ve moserit'e refakat eder. İs kandinavya'da olivin bakımından zengin norttler içerisinde pentlandit ve manyetit ile birlikte, Tan- ganikada dünitler içersinde bulunur. Yatakları çok küçük olmadığı; taktirde ol dukça ekonomiktir. Dünya nikel istihsalinde yeri olan bir mineraldir Breitoptit Ni Sb Hegzagonal sistemde kristalleşir Sertlik de recesi 5 - 5,5, yoğunluğu 7,5 - 8,6 dır. % 32,5 Ni ihtiva eder. Kristallerine nadir rasttanır. Metalik parlaklıkta olup açık kırmızı bakır rengindedir. Nikelin üe kanşürjlabillr. Bu iki mineral genel likle aynı tip yataklarda bulunurlar (Kobalt-ni kel-gümüş ihtiva eden filohlarda ve peridotitler içersinde). Rammelsberjit Ni AS 2 Ortorombik sistemde kristalleşir. Sertlik de recesi 5,5-6, yoğunluğu 7,0-7,1 dir. % 26-28 Ni ihtiva eder. Metalik parlaklıkta olup" rengi kalay beyazıdır. Bilhassa nikel - kobalt - bizmut - gümüş parajönezinde rastlanır. Alterasyon neti cesi annaberjitfe dönüşür. Moşerit N i u AS
8 Kuadratik sistemde kristalleşir. Sertlik dere cesi 5, yoğunluğu 7,8-8,0 dır. Umumiyetle kse- nomorf olup bazen tabuler kristaller halinde bu lunur. Kırmızımsı: gri renkte olup metalik par laklığa sahiptir. Nikelin ve kromlt ile beraber (İspanya) veya pirotin, kalkopirit ve pentlandit ile beraber (Sudbury) bulunur. Annaberjit (Ni, Oo) 3 ( A s 0 4 ) 2 8 H 2 P (hidrate nikel arseniyat) Nikelokr da denir. % 29,5 Ni ihtiva eder. Nikelinin alterasyonu üe teşekkül eder. Bunların dışında kalan başlıca nikel mineral leri aşağıda gösterilmiştir. Avaruit - jozefinit Bravoit Bunzenit Gentit Heazlvudit Kloantit Melonit
• Morenozit Orselit
Polidimit Skutterudit Trevorit • Ulmannit • Vaeztt • Violarit • Zaratit P e N i
3 (Ni, Fe, Co) S 2 Ni O
N İ 2 M g 2 S i
3 O 1 0 6 H 2 O N J . S , (Ni, Co) As 3 N i T e
2 N i S 0
4 . 7 H 2 0 Ni 2
Nİ3S 4 (Co, Ni) As, Ni F e 2 0 4 N İ S b S N İ S 2
3 S 4 N İ 3 ( 0 0 3 ) ( O H ) 4 4 H
2 0 METEORİTLER VE NİKEL Nikel aflörmanlannm yeryüzünde az oluşu nikelin yer : kabuğunda az miktarda bulundu ğunun bir işaretidir. Bu azlık acaba nikelin dünyanın bileşimindeki azlığından dolayı mıdır? Clarke ve Goldschmidt gibi jeoşimistlerin hipo tezlerine göre nikel, dünyamızın yapısında en bol olan metallerden biri olmakla beraber sade ce dünyanın çekirdeğinde bol miktarda bulun maktadır. Meteoritlerin etüdü dünyanın çekir değinin bileşimi hakkındaki bu jeoşimik hipo tezleri bir dereceye kadar doğrulamaktadır. Dünyamıza düşen bu meteoritlerin orijinleri ka ti olarak bilinmemekle beraber güneş sistemi ne ait oldukları, bilinen bir hakikattir. Meteo ritleri başlıca iki sınıfta mütaala ediyoruz. Ta şımsı ve demirimsi olanlar. Birinciler dünyamı za ulaşıncaya kadar umumiyetle toz haline gel diklerinden fazla tanınmamaktadırlar. Genellik le oksijen, silisyum, magnezyum, demir, alümin yum ve kalsiyumdan müteşekkil olup kolaylık la dünyamızdaki kayaçlarla karııştmlabilirler. Demirimsi olanlar ise pètrograflar tarafından detaylı bir şekilde etüd edilmişlerdir. Yapılan araştırmalar bu meteoritlerin üç esas mineralden meydana geldiklerini göstermiştir. Taenit (or talama % 13 Ni ihtiva eden demir), Lamprit (taneler halinde nikelli demir fosfttr) ve rabdit (prizmalar halinde nikelli demir fosfür). Tae nit levhamsı bir görünüşe sahiptir. Nikel teno ru bazen % 50 ye kadar çıkabilir. Lamprit ve rabdit ise bu levhaların aralarında dikdörtgen plajlar sekimde bulunurlar. Kimyevi analiz ne ticesi elde edilen değerler ortalama % 72,06 de mir, % 10,1 oksijen, % 6,5 nikel, •% 5,2 silis ve % 3,8 magnezyumdur. Kükürt, kalsiyum, ko balt, alüminyum gibi tâli elemanlar ise % 0,4 civarında bileşime girerler. Cilt : EC, Sayı : 5 87 Yüklə 267,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
|