Nitrik oksid(NO) İlk olarak 1980 de Furchgott ve Zawadzki tarafından gösterilen



Yüklə 445 b.
tarix07.11.2017
ölçüsü445 b.
#9086


  • Nitrik oksid(NO)

  • İlk olarak 1980 de Furchgott ve Zawadzki tarafından gösterilen,

  • Çok labil bir vazadilatör otakoiddir.

  • Çeşitli kimyasal ve fiziksel etkenler tarafından endotelden EDRF salıverildiği bulunmuştur.

  • EDRF(endotel kaynaklı gevşetici faktör)nin kimyasal yapısının nitrik oksid(NO) olduğu


  • NO endotel hücresinde

  • L-arginin NO sentaz…….NO guanilat siklaz

  • GTP…sGMP

  • No oluşumundan sorumlu enzim NO sentaz sitozolik bir enzimdir

  • NOS bir flavoproteindir. NADPH ve O2 ye bağımlı oksijenasyonu katalize eder

  • Bu enzimin kofaktörler(NADPH;FAD;FMN; tetrahidrobiopterin, hem, kalmodün)



  • NOS izoformları;

  • eNOS (endotelyal)

  • nNOS (nöranal)

  • iNOS (makrofaj ve diğer iltihap hücreleri)

  • Endoteldeki konstitütif NOS ile oluşan NO;

  • Pmol(pikomol) düzeyinde ve çabuk salınır

  • iNOS ise nmol düzeyide yavaş salınır



  • iNOS,

  • Endotoksin

  • TNF-alfa

  • İL-1beta

  • İnterferon gama tarafından aktive edilir.

  • Glukokortikoidler

  • TGF-beta

  • İL-4

  • İL-10 inhibe olur.



  • NO salıveren kimyasal ajanlar;

  • Asetilkolin

  • Histamin

  • Serotonin

  • Vazopressin

  • Bradikinin

  • Prostasiklin

  • Vazoaktif peptid

  • P maddesi

  • Kalsitonin geni ile ilişkili peptid

  • Diğer nörokininler

  • İnsülin

  • Klonidin

  • Katekolaminler

  • ATP, ADP

  • Trombin, kalsiyum iyonoforu



  • Bu maddelerin çoğu endoteli intakt damarlardagevşeme yapar.

  • Endoteli tahrip olanda kasılma olşturur

  • NO (endotel, iltihap hücreleri, nöronlarda,

  • Serebellum, ön beyindeki nörönlarda, böbrek tubulus hücrelerinde adrenal medullada mast hcrelerinde otonom sinirlerin(NANK) uçlarında)



  • İlaçlardan;

  • Nitrogliserin

  • Sodyum nitroprusiyat

  • Diğer nitratlar NO salıverirler



  • L-arjininden NO oluşumu;

  • N-monometil L-arjinin(L-NMMA)

  • N-nitro-L-arjinin metil ester (L-NAME)

  • N,N-di-metil L-arjinin(ADMA) inh. Edilir.

  • iNOS ;

  • Aminoguanidin ve bazı aminoalkilizotioüre türevleri tarafından,

  • nNOS ;

  • N-iminoetil L-ornitin ve 7-nitroindazol tarafınndan inh. Edilir.

  • Bu inh. Ortama L-arjinin konsantrasyonunu artırarak kaldırılır



  • NO çabuk yıkılır

  • Eliminasyon yarıömrü 6-50 sn dir.

  • NO…super oksit anyonu (serbest oksijen radikalleri) etkileşip….peroksinitrit oluşur

  • Bu olay;

  • Makrofajlar, polimorfonükleer lökositler, mezanjial hücreler ve endotel hücrelerinde

  • Peroksinitrit; direkt veya indirekt olarak lipit peroksidasyonunu aktive eder

  • Dolayısıyla hem infeksiyon etkenihücrelerde hemde vücut hücrelerinde sitotoksik etki oluşturur

  • Bu etkiler ortama superoksid dismutaz katılması NO nun inaktivasyonunu yavaşlatır (serbest oksijen radikallerini nötralize ederek)



  • Fizyolojij ve patolojik etkileri;

  • NO, damar üzerindeki etkisini

  • Solübl guanilat siklaz enzimini aktive eder

  • GTP……… sGMP oluşumunu artırır

  • Bu enzim, metilen mavisi ve hidrokinon inh. Edilir



  • NO;

  • Trombositlerin agregasyonunu ve adezyonunu inh. Eder

  • Prostosiklinle sinerjistik etki ile trombus oluşumunu engeller

  • Damar endetolinden sürekli salınarak damar tonusunun fizyolojik düzenlenmesine katkıda bulunur

  • NO eksikliğinde;

  • Hipertansiyon, ateroskleroz ve diabet vb hast. Gelişmesine katkısı vardır

  • NO mitozu inh. Ettiği gösterilmiştir bu antiproliferatif etki atroskleroz gelişmeyi önlemede rolü olabilir

  • NO beyinde nörotransmiter işlevi olabileceği

  • Diyabetli erkeklerde impotens gelişmesinde sinir uçlarından NO salıverilmesinin azalması



  • NO, subaraknoid hemorajide NOnun hızla hemoglobin tarafından yıkılması (vazokonstriksiyon)

  • NO iltihap dokusundaki makrofajlarda fazlaca bulunur

  • İnfeksiyon etkeni mikroorganizma ve parazit üzerinde öldürücü etki

  • Beyinde iskemi sırasında, aşırı salınan glutamat…NMDA reseptölerini aktive….

  • Nöronlara aşırı Ca girer… NO aşırı salınımı nöron ölümü

  • Aterosklerotik damarlarda NO yapımı az veya kaybolduğu

  • Arterlerin endoteli venlerden daha fazla NO salıverir



Diğer otakoidler

  • Endotel-kaynaklı hiperpolarizan faktör

  • Epoksieikozatrienoik asid

  • Epitele-bağımlı gevşetici faktör (EpDRF)

  • Endotelin-3 (ET-3)

  • Trombosit aktive edici faktör (PAF)



  • Endotel-kaynaklı hiperpolarizan faktör

  • Damar endotelinden salınır

  • EDRF den farklı damar düz kasında hiperpolarizasyonun eşlik ettiği gevşeme oluşturur

  • Esas olarak Na, K-ATP azı aktive eder

  • ATP ye duyarlı yada Ca bağımlı K kanallarını açarak hiperpolarizasyon yapar



  • Epoksieikozatrienoik asid;

  • Endotelde araşidonik asidden sitokrom P450 enzimi ile oluşur

  • Bunlarda düz kasda K kanallarını açarak etki eder

  • ET-3, de aynı şekilde etki gösterir



  • Epitele-bağımlı gevşetici faktör (EpDRF)

  • Trakea epitelinden salıverilen bir veya birden fazla faktör

  • Hava yolu epitelini gevşetir

  • 1985 de Flavahan ve diğeraraş.

  • 1986 da İlhan ve Şahin göstermişler

  • Kolinerjik ve histaminerjikagonistlerin hava yolu epitelinde kasıcı etkiyimodüle ettikleri gösterilmiştir



  • Trombosit aktive edici faktör (PAF)

  • Lipit kaynaklı bir otakoid

  • Trombositlerde,

  • nötrofil ve eozinofil lökositlerde, monositlerde,

  • damar endotel hücrelerde,

  • mast hücrelerinde,

  • böbrekte mezanjial ve intestinal hücrede

  • Fosfolipidlerden Sentez edilir



  • PAF;

  • Güçlüvazodilatör vehipotansifetkisi

  • Böbrekte belirgin vazokonstriksiyon (KB düşer)

  • Pulmoner dolaşımda vazokonstriksiyon

  • Kapiller ve vünül permaabiliteyi artırı

  • Trombositleri stimüle eder agregasyona ve TxA2 salıverir

  • Trombus oluşumuna katkıda bulunur

  • GİS, bronş ve uterus kasını kasar

  • Bilinen en ğüçlü ülserojenik madde



  • Endojen olarak PAF,

  • Overde folikülün olgunlaşması, ovülasyona, fertilizasyona,

  • Zigotun endometriuma implantasyonuna katkısı var

  • PAF tip 1alerji, inflamasyon,

  • endotoksin şoku

  • Bronşiyal nastma gibi olaylarda rolü

  • Etkisini kendine özgü reseptörleri ile yapar

  • Ginkgo biloba ağacının yaprakları astma ve bronşit tedavisinde kullanılmıştır

  • Tebokan …periferik ve serrebral damar hastalığında kullanılmakta



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə