Kimya məktəbdə
71
kimyaçısı, 1941- ci ilə qədər Kentuk Universitetində və Pasadendəki Kaliforniya
Texnologiya İnstitutunda oxumuşdur. Fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsini 1946- cı
ildə almışdır. 1954- cü ildə professor adını almışdır. 1959- cu ildən Harvard
Universitetində fəaliyyət göstərmişdir. Bor hibridləri və onların törəmələrinin
quruluşu və rabitələrinin öyrənilməsi ilə əlaqədar mühüm tədqiqatlarına görə alim
1976- cı ildə Nobel mükafatı almışdır.
Belçika fiziki və fiziki- kimyaçısı, Moskvada (1917) doğulmuş, Priqojin
İvan Romanoviç 1942- ci ildə Brüssel Universitetini bitirir və orada işləyir. 1947-
ci ildə professor elmi adı almışdır. 1967- ci ildə Ostindəki (ABŞ) Texas
Universitetinin Statik Mexanika və Termodinamika üzrə elmi- tədqiqat
mərkəzinin
direktoru
vəzifəsində
işləmişdir.
Dönməyən
proseslərin
termodinamikası, xüsusən dissipitativ quruluşlar sahəsində mühüm tədqiqat
işlərinə görə alim 1977- ci ildə Nobel mükafatı almışdır.
Mitçemdə (Surrey) (1920) anadan olmuş, ingilis kimyaçısı, Mitçel Piter
Kembric Universitetini bitirmişdir. 1950- ci ildə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi
almışdır. 1955- ci ilədək Kembric Universitetində, 1955- 1963- cü illərdə
Edinburq Universitetində, 1964- cü ildə Kornuollda Qlinov Tədqiqat İnstitutunun
elmi rəhbəri vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdır. Toxuma və hüceyrədə
bioenergetik proseslərin tədqiqi sahəsindəki nailiyyətlərinə görə 1978- ci ildə
alimə Nobel mükafatı verilmişdir.
Amerika kimyaçısı, Londonda (1912) anadan olmuş, Braun Herbert Çarlz
Çikaqo Universitetini bitirmişdir. 1943- cü ilə qədər orada işləmişdir. 1938- ci
ildə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1947- ci ildə Pardyu (İndiana ştatı)
Universitetində professor vəzifəsində elmi- pedaqoji fəaliyyət göstərmişdir.
Mürəkkəb bor və fosfor tərkibli birləşmələrin üzvi sintezinin yeni metodlarını
işləyib hazırladıqlarına görə 1979- cu ildə Q.Vittiqlə birlikdə alimə Nobel
mükafatı verilmişdir.
Berlində (1897- 1987) doğulmuş, alman üzvi kimyaçısı, Vittiq Georq 1916-
cı ildə Tübingen, 1923- 1926- cı illərdə Marburq Universitetində oxumuşdur.
1956- cı ildə Heydelberq Universitetində elmi fəaliyyət göstərmişdir. 1967- ci
ildən fəxri professor adını almışdır. Mürəkkəb bor və fosfor tərkibli birləşmələrin
üzvi sintezinin yeni metodlarını işləyib hazırladığına görə 1979- cu ildə alim
H.Braunla birlikdə Nobel mükafatı almışdır.
Amerika biokimyaçısı, Bostonda (1932) anadan olmuş, Hilbert Uolter 1953-
cü ildə Harvard Universitetini bitirmişdir. 1957- ci ildə Londonda Kembric
Universitetində, 1957- ci ildə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1957- ci
ildə Harvard Universitetində fəaliyyət göstərmiş, 1968- ci ildən isə professor
vəzifəsində çalışmışdır. DNT- nin ilkin quruluşunun müəyyən edilməsi sahəsində
mühüm xidmətlərinə görə 1980- cı ildə alim F.Sengerlə birlikdə Nobel
1(49)2015
72
mükafatına layiq görülmüşdür.
Nyu- Yorkda (1926) anadan olmuş, amerika biokimyaçısı , Berq Pol 1948-
ci ildə Pensilvaniya Universitetini bitirmişdir.1949- cu ildə professor adını
almışdır. 1970- ci ildə Stanford Universitetində elmi- pedaqoji fəaliyyət göstərir.
Nuklein turşularının, o cümlədən rekombinant DNT- nin biokimyəvi xassələrinin
öyrənilməsi sahəsində tədqiqatlar həyata keçirdiyinə görə alim 1980- cı ildə Nobel
mükafatına layiq görülmüşdür.
Yapon kimyaçısı, Nara (1918) prefekturasında anadan olmuş, Fukui Kendi
1941- ci ildə Kioto Universitetini bitirmişdir. Həmin Universitetdə də elmi
fəaliyyət göstərir. 1951- ci ildə professor adını alır. Kimyəvi reaksiyaların
mexanizmi nəzəriyyəsinin inkişafındakı mühüm xidmətlərinə görə 1981- ci ildə
alim R.Hofmanla birlikdə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1983- cü ildən
Yaponiya EA- nın üzvüdür.
Zloçevdə (1937) (Polşa) anadan olmuş, amerika kimyaçısı Xofman Rauld
1958- ci ildə Kolumbiya Universitetini bitirmişdir. 1965- ci ildən Kornell
Universitetində çalışmış, 1968- ci ildə professor adını almışdır. Kimyəvi
reaksiyaların mexanizmi nəzəriyyəsinin inkişafı sahəsində xidmətlərinə görə alim
1981- ci ildə K.Fukui ilə birlikdə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
Alman üzvi kimyaçısı, Hamburqda (1876- 1954) anadan olmuş, Dels Otto
Raul 1899- cu ildə Berlin Universitetini bitirmişdir. 1906- cı ildə professor elmi
adı almışdır. 1916- cı ildən Kilsk Universitetinin professoru vəzifəsində
çalışmışdır.1950–ci ildə K.Alderlə birlikdə, alimdien sintezinin kəşfi və onun
tətbiqi ilə əlaqədar həyata keçirdikləri tədqiqatlara görə Nobel mükafatı almışdır.
Keniqsxyuttda (indiki Xojuv, Polşa) (1902- 1958) anadan olmuş, alman üzvi
kimyaçısı Alder Kurt Kilsk Universitetində, O.Dilsin yanında təhsil, 1926- cı ildə
fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1934- cü ildən həmin Universitetin
professoru olmuşdur. 1940- cı ildə Köln Universitetinin Kimya İnstitutunun
direktoru vəzifəsində çalışmışdır. Dien sintezinin kəşfi və onun praktikada tətbiqi
ilə əlaqədar həyata keçirdikləri tədqiqatlara görə 1950 –ci ildə alim Dilslə birlikdə
Nobel mükafatı almışdır.
Amerika fiziki, Redondo- Biçdə (Koloroda ştatı) (1907) doğulmuş
Makmillan Edvin Mattison 1923- cü ildə Pasadendəki Kaliforniya Texnoloji
İnstitutunu və Prinston Universitetini bitirmişdir. 1933- 1973- cü ildə Berlindəki
Koliforniya Universitetində işləmişdir. 1946- 1973- cü illərdə professor, 1951- ci
ildə alim Q.Siborqla birlikdə transuran elementinin (plutonium) kimya
sahəsindəki kəşflərinə görə Nobel mükafatı almışdır.
İşpeminqdə (Miçiqan ştatı) (1912) anadan olmuş, amerika kimyaçısı və
radiokimyaçısı, Siborq Qlen Teodor 1934- cü ildə Los- Ancelesdəki Kaliforniya
Universitetini bitirmişdir. 1958- 1961- ci illərdə həmin Universitetin professoru
olmuşdur. 1951- ci ildə alim E.Makmillanla birlikdə transuran elementlərin