Normal gebelerde renkli doppler ultrasonografi bulgulari; kendi popüLÂsyonumuzdaki normal doppler değerleriNİn saptanmasi

kolaylıkla  tanımlanabilir.   Doppler   ayrıca   fetal   ekokardiyografide   de   septal   defektler, 

mitral ve triküspit atrezi, hipoplastik sol kalp, endokardiyal fıbroelastozis, pulmoner ve 

triküspit regürjitastonunu da içeren konjenital kalp hastalıklarının tanımlanması ve 

karekterizasyonunda, görüntülemeye ve spektral Dopplere yardımcı olarak önemli rol 

oynar.(35-39)

PATOLOJİK DOPPLER BULGULARINA YOL AÇAN DURUMLAR

İntrauterin Gelişme Geriliği (IUGG)

Büyüklüğü ve gelişimi normalin altında olan fetüsün içinde bulunduğu durumu 

tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Değişik tanımlamaları olmakla birlikte en sık 

kullanılan tanımlama kriteri gestasyonel yaşa göre fetal ağırlığın 10 persantilden daha 

az olmasıdır. Çoğu araştırmacı intrauterin gelişme geriliği tanımı için bu kriteri tek 

başına  yeterli bulmamakta olup, anormal biyofizik profil ya da anormal Doppler bul- 

gularını kritere eklemektedir.(23,40-42)

İUGG birçok nedenden kaynaklanabilir. Bunların arasında primer ve maternal 

hastalığa sekonder gelişen plasental yetmezlik, fetal kromozomal anomaliler ve fetal 

enfeksiyonlar da yer almaktadır. Plasental yetmezliğin maternal nedenleri arasında 

hipertansiyon, kollajen doku hastalığı, renal hastalıklar, yetersiz beslenme, alkol ya da 

ilaç  bağımlığı mevcuttur. Viral enfeksiyonlar (örneğin; CMV, toxoplazmozis ) ve fetal 

anomaliler (triploidi, trizomi 13 ve 18 ) da ciddi İUGG' ye yol açabilirler.(43)

İUGG’ lerin az bir kısmında boyutlarında simetrik bir küçüklük söz konusudur. 

Gövde, baş ve ekstremiteler simetrik olarak küçüktür (simetrik İUGG ). Başa karşın 

önemli bir çoğunluğunda, fetal abdomen belirgin olarak küçük, baş ve ekstremiteler ise 

ya normale yakın ya da normaldir (asimetrik İUGG ). Primer ya da sekonder plasental 

25

---

yetmezlikte sıklıkla izlenen durum asimetrik İUGG 'dir. Simetrik İUGG ise çoğunlukla 

gebeliğin   daha   erken  döneminde   etkili   olan,   kromozomal   anomali   ya   da 

enfeksiyonlarda rastlanır.  İUGG  'nin  nedeni prognozda oldukça önemlidir. Örneğin 

trizomi 19' daki İUGG, plesental yetmezliğe bağlı İUGG' ne oranla daha kötü prognoza 

sahiptir.

İUGG   olan   fetüslerde,   perinatal   mortalite   normal   fetüslere   oranla   4–8   kat 

artmıştır.  (44,45)Yaşayanların % 50 sinde ise intrapartum fetal distress, hipoglisemi, 

hipokalsemi   ve   mekonyum aspirasyonu gibi  kısa ya da uzun dönem morbidite  söz 

konusudur. Ayrıca zayıf nörolojik gelişim sıklığı da İUGG' de daha fazladır.

İUGG ' nin nedenlerinden biri olan plasental yetmezlik durumunda herhangi bir 

nedenle   intervillöz   mesafedeki   kan   akımında   azalma,   plasental   dirençte   artış 

izlenmektedir. Umblikal  arterde diastolik kan akımının azalması İUGG' nin en erken 

belirtisi olabilmektedir. Bazı ciddi vakalarda diastolde akım tamamen kaybolabilir ve 

hatta   tersine   dönebilir   Ayrıca  uterin   ve   arkuat   arterlerde   azalmış   diastolik   akım 

izlenebilmektedir. Buna karşın serebral  damarlarda direncin azalması ve diastolde 

kan   akımının   artması   söz   konusudur.   Bu   durumun  hipoksiye   sekonder 

redistribüsyondan kaynaklandığı düşünülmektedir.(46-48)

 Preeklampsi

Gebeliğin indüklediği hipertansiyon tüm primiparların yaklaşık   %7 sinde 

izlenebilmektedir. Ortaya çıkma zamanı ve şiddeti farklılık göstermekle birlikte, 

yüksek perinatal morbidite ve mortaliteye sahiptir. Patolojik olarak intervillöz boşluk 

perfüzyonunda azalma mevcuttur. Bu vakalarda İUGG' ne benzer Doppler bulguları 

saptanmaktadır. Hafif ya da orta şiddetli preeklampsilerde, İUGG oluşmadıkça 

herhangi bir patolojik Doppler bulgusu saptanmayabilir. Şiddetli preeklampsilerde 

ise Doppler bulguları sıklıkla patolojiktir.(23,49-51)

26

---

             Çoğul Gebelik

Perinatal ölümlerin   %10-12’si çoğul gebelikte olmaktadır.  Mortalitenin nedenleri, 

genellikle prematürite ve İUGG,    nadiren de ikizden ikize transfüzyon 

sendromudur.(52) İkiz gebeliklerde İUGG sıklığı % 25 'tir . (53)Doppler 

ultrasonografide, ikiz gebeliklerde, 30. haftadan sonra ölçülen ortalama S/D 

oranlarının normal (tek) gebeliklerdeki fetüslerde ölçülen değerlere oranla daha 

yüksek olduğu gösterilmiştir.(54)

A

Resim   15–7.   (A)  Eksternal   iliak   arteri 

çaprazladığında   uterin   arterin   renkli 

Doppler görüntüsü. Burası dalga formu 

almak   için   tercih   edilen   yerdir  (B) 

Normal   uterin   arter   velosite   dalga 

formu.   Diyastol   sırasındaki   yüksek 

velositeye   dikkat   ediniz.  (C)  Anormal 

uterin arter velosite dalga formu. Dalga 

C

27

---

formu düşük diyastolik velositeler; artmış rezistans ve pulsatilite indeksleri, artmış 

sistolün diyastole oranı ve diyastolik çentik varlığı ile karakterizedir (oklar)

               A

     B

Resim 15–8. Gebelik boyunca uterin arter rezistans indeksi (A) Plasental bölge (B) 

Plasenta dışı bölge 

28

---

Resim   15–9.  Gebelik   boyunca   arkuat   arter 

rezistans   indeksi  (A)  Plasental   bölge  (B) 

Plasenta dışı bölge 

Resim 15–10. Birinci trimestirde ve gebelik boyunca rezistans indeksleri. 

                                                                                              PERİTON

         

         MİYOMETRİYUM

                                                                                                        

                                                                                               DESİDUA 

            

Bazal Arter

BAZAL PLATE

29

---