Normal gebelerde renkli doppler ultrasonografi bulgulari; kendi popüLÂsyonumuzdaki normal doppler değerleriNİn saptanmasi

   PLASENTANIN INTERVİLLÖZ SAHASI

   

            

A

       B

Resim  12–7.  Plasental   yatak   içerisinde   fetal   ve   maternal   rezistanslardaki   açık 

uyumsuzluk,   20.   hafta  (A)  Fetal   plasental   arter,   artmış   rezistans,   sistolik/diastolik 

oranı 12,0 ("çok yüksek"), bu erken gebelik için bile anormal. (B) Maternal plasental 

arter, orta büyüklükte rezistans indeksi (0.48), gebelik için normal.

Resim 12–6.  Gebe uterin duvardaki arterler (Robertson Etal’ın (30) izniyle kullanılmıştır)

30

---

II-GEREÇ VE YÖNTEM

Haydarpaşa   Numune   Hastanesi   Kadın-Doğum   Kliniğinden   Radyoloji 

Kliniğine gönderilen 94 normal gebede gerçekleştirilen bu çalışmada 18–37. haftalarda 

gebeler   renkli   Doppler   ultrasonografik   (RDUS)  incelemeye   alındı.   Gebelerin 

hiçbirisinde maternal ya da fetal bir problem mevcut değildi. Bu gebeliğinde herhangi bir 

problem saptanmamakla birlikte önceki gebeliklerinde yüksek riskli kabul edilen gebeler 

ile çoğul gebelikler çalışma dışı bırakıldı. Başlangıçta klinik muayene ve laboratuar 

tetkikleri   sonucu   normal   olarak   değerlendirilen   toplam   108   gebe   çalışmaya   alındı. 

Kontroller   sırasında   veya   perinatal   dönemde   çeşitli   sorunların   izlendiği   14   gebe 

çalışmadan çıkarıldı. Bu sorunlar arasında IIGG, lomber meningomyelosel, gebeliğin 

ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkan hipertansiyon bulunmakta olup takip edilemeyen 9 

gebe de çalışma dışı bırakıldı. Sonuçta tüm gebelik boyunca doğumda ve doğumdan 

sonra hiçbir maternal ya da fetal anormalliğin saptanmadığı 94 gebe çalışmaya dâhil 

edildi. RDUS ile incelemeler 18–24 haftalık 23. 25–30 haftalık 46 ve 31–37 haftalık 

25   gebeden   oluşan   3   ayrı   grupta   birer   kez   olarak  gerçekleştirildi.   Tüm 

ultrasonografik inceleme ve ölçümler, Toshiba Aplio Renkli  Doppler Ultrasonografi 

cihazı ile tek uygulayıcı tarafından gerçekleştirildi. İncelemelerde 3.75 MHz konveks 

prob kullanıldı.

Çalışmaya dâhil edilen gebelerde öncelikle rutin obstetrik değerlendirme yapıldı. 

Fetal  yaş   ve   büyüme,   amniyon  sıvı   volümü,   fetüs   sayısı,   fetal   kalp   aktivitesi,   fetal 

prezentasyon,   plasentanın  yerleşimi   ve   yapısı   ile   fetal   anatomi   değerlendirildi. 

Ayrıca   myom   veya  adneksiyal   kitle   lezyonlannın   varlığı   araştırıldı.   Bu 

incelemeden sonra RDUS değerlendirmeye geçildi. İncelemede, üç damara ait akım 

31

---

paternleri değerlendirilerek Doppler indeksleri ölçüldü.

İncelenen damarlar; 1-Umblikal arter 2-Uterin arter 3-Fetal orta serebral arter 

Bu damarlarda akımı değerlendirmek için ölçülen Doppler indeksleri ise şunlardı.

a)

Sistolik hız/Diastolik hız oranı (S /D)

b)Rezistivite indeksi   (RI)

c)

Pulsalilite indeksi (PI)

Doppler   ölçümleri   gebeler   supin   ve   hafif   sola   yatık   pozisyonda   iken 

gerçekleştirildi.   Tüm   Doppler   indekslerinin   ölçümü   sırasında,   fetal   solunum   ya   da 

hareketin  olmamasına dikkat edildi. Elde edilen dalga formlarının en az beş siklus 

boyunca   sabit  kaldığının   izlenmesini  takiben   üç   farklı   siklustan  ölçümler   yapılarak 

ortalamaları hesaplandı.

Umblikal   arterden   yapılan   ölçümlerde,   öncelikle   kordun   yapısı   ve 

yerleşimine  bakıldı. Normal iki arter - bir ven kombinasyonunun varlığı araştırıldı. 

Tüm   ölçümler   iki  arterden   herhangi   birisinden   ve   orta   1/3   kesimden 

gerçekleştirildi. Fetüse ve plasentaya yakın lokalizasyonlardan kaçınıldı.

Uterin   arter   ölçümleri   için   öncelikle   plasentanın   yerleşimine   bakıldı. 

Plasenin  yerleştiği taraftaki uterin arterden ölçümler yapıldı. Plasentanın orta hatta 

yerleştiği olgularda, iki uterin arterden herhangi birisi değerlendirmeye alındı.

Fetal   orta   serebral   arter   ölçümlerinde   ise,   Willis   poligonuna   ait   vasküler 

yapılar, renkli kodlamanın yardımıyla tespit edildikten sonra herhangi birisinden 

Doopler indekslerinin ölçümü gerçekleştirildi.

Üç ayrı gruba ait Doppler indeks ölçümleri her gebe için ayrı ayrı kaydedildi 

ve elde edilen veriler doğrultusunda, incelenen üç artere ait her üç indekste görülen 

değişiklikler  istatistiksel   olarak   SPSS   13,0   programında   One-way   Anova   varyans 

32

---

analizi ile değerlendirildi. Post Hoc değerlendirme amacıyla; Tukey- Kramer,Tukey ve 

Dunn testleri uygulandı.

Ultrasonografik incelemelerde saptanan fetal ya da maternal bozukluklar 

sonucu çalışma dışı bırakılan olgularda bulgular rapora eklenerek klinisyene iletildi.

33

---

IV-BULGULAR

Çalışmamızda incelenen üç damarda da gebeliğin ilerleyen dönemlerinde elde 

edilen  doppler  indeks değerlerinin  değişiklikler  gösterdiği,  sabit  kalmadığı  gözlendi. 

Aynı damarda izlenen   değişiklikler   genellikle   farklı   Doppler   indekslerinde   benzer 

olmakla birlikte, değişiklik miktarı yönünden farklılık gösterdiği için her bir damar 

için,  her bir Doppler indeksi  ayrı  ayrı  irdelenerek,  gebeliğin ilerleyen  haftalar ile 

gösterdikleri değişiklikler kaydedildi (Tablo 1).

   UMBLİKAL ARTER

Gebeliğin ilerleyen haftaları ile birlikte umblikal arter Doppler indekslerinde 

belirgin   düşüş   gözlendi   ve   istatiksel   değerlendirmede   her   üç   Doppler   indeksinde 

izlenen düşüşün anlamlı olduğu saptandı.

Sistolik / Diastolik hız o

  

    ranı:

  

  18–24. haftalar arasında yapılan ölçümlerde Ortalama 

ve   standart   sapması   3,08   ±   071   ten,   25–30.haftalarda   2,87   ±   0,64   e,   31–37. 

haftalarda 2,65 ± 0,56 e geriledi (Grafik 1). Uygulanan varyans analizinde değişim 

anlamlı bulundu. (P<0,001)

Pulsalite indeksi

  

:    Umblikal arter pulsalite indeksi ve standart sapması grafik 2' de 

görüldüğü gibi birinci grupta 1,16 ± 0,26, ikinci grupta 1,15 ± 0,54, üçüncü grupta ise 

1.03 ± 0,22 olarak saptandı. Değişim istatistiksel olarak anlamlıydı.( P<0,01)

Rezistivite   İndeksi   :    Umblikal   arter   RI   değerlerinin   gebeliğin   üç   farklı 

döneminde gösterdiği değişiklikler Grafik 3' te gösterilmiş olup ilk gruba ait ölçüm 

ortalama   ve   standart   sapmaları   0,66   ±   0,07   (P<0,05),   ikinci   grupta   0,65   ±   0,08 

(P0.001) . Üçüncü grupta 0,61 ± 0,07 olarak hesaplandı.

34

---