O günün Həsrətiylə
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azad Salamulla Oğlu Cavid Bakı 20 sentiabr 2003 - cü il
| açıqsöz 1 Doktor Salamullah Cavid O Günün Həsrətiylə (Xatirələr)
Bu kitab atam doktor Salam Ullah Cavidin və onun mübariz yoldaşlarının əziz xatirəsinə ithaf olunur Azad Cavid açıqsöz 2
Övlad borcu. Tərtihçi-redaktordan. Övladlarıma xitab Həyatımdan lövhələr Böyük Allahın adı ilə xatirələrimi qələmə alıram Uşaqlıq illərim, ilk təhsilim Sevəndə gərək ürəkdən sevəsən İzdivac
S.Cavid ailə qurmağın prinsipləri haqda Ailə həyatımın ilk günləri Biz İrana köçməli olduq Yolumuz İmam Riza şəhərinədir Qorxulu Tehran Riza şah xəfiyyəsi azadixahların ovunda Pişəvərinin həbsə alınması Azadlığın son günü Zindanda ilk günlərim Azadı görmək istədim Qəsr-Qacar Qəsr-Qacardakılar aclıq elan edir Kaşana getməyə hazırhq Salam, Kaşan! Pişəvəri Kaşanda Azadlıq böyük nemətdir Azərbaycan Milli Nehzətindən Vətən çağırır məni 12 Şəhrivər-firqənin yaranması Azərbaycan Milli Hökumətində fəaliyyətim Şeytani əməl pozdu işləri Tehrandakı görüşlərim Məmmədriza şahla üz-üzə Tehrana növbəti səfərim Qoşun Təbrizə gəlir Yenə təqib, yenə zindan Xalqıma bəraət istəyi ilə Sevinməyim əbəs imiş Yenə müttəhim kürsüsündə Yaxşılığı unutmaq olmaz Görüşlər, ədəbi məclislər Ustad Şəhriyarla görüşüm Öz yazılarım barəsində bir neçə söz Doktor Salamulla Cavidin çap olunmuş əsərləri Xatirələrimdən Qələm düşmən əlindədor Doktor Cavidin vəsiyyətnaməsindən
açıqsöz 3
Övlad Borcu Atam haqqında qəlbimdə böyük nisgilim vardır. Bir oğul kimi mən onun ağır və əzablı günlərində yanında olmamışam. Dünyasını diyşəndə son sözlərini , arzu və istəklərini eşitməmişəm , onun tabutundan tutub son mənzilə yola salmamışam... Bunlar məni həmişə kövrldən , narahat edən fikir və düşünc lərdi. Azərbaycan Mili Hökuməti dövründə ( 1945 - 1946 - ci illər ) təhsil almaq üçün Bakıya gəldiyimdən , 17 - 18 yaşımda ikən valideyənlərimdən , qardaşlarımdan , qohum - əqrbamdan , vətəndən ayrıldım. Hicranın bu qədər çəkəcəyini , doğmalarıma həsrət qalacağımı o vaxt heç ağlıma belə gətirmirdim. Nə etmə li ? Bu da bir qismətdir , bir taledir , yüzlərlə həmvətənim kimi mənim də ömür payıma düşdü. Atam 1986 - cı ildə dünyasını diyşərkən ondan bizə iki kiçik otaqlı mənzil , xeyli mıqdarda kitablar və bir də öz əlı ilə yazdığı xatirələr miras qalmışdı. Evi analığıma , kitabları Təbrizdə ki M. Tərbiyət adına mili kitabxanaya verdik. Xatirələr isə mənim dönə - dönə oxuduğum və atamın nəfəsini saralmış varaqlarında axtardığım ən qiymətli sərvət oldu. Mən bu xatirələrdə atamın mənsiz keçən ömrünün əziyətli , əzablı , təqib və zindanlarda keçən günləri ilə tanış olduqca sarsılıram , kövrəlirəm , ağlayıram. Mənə atamdan ayrı düşmkdən daha ağır gələn onun haqqında bəzi vicdansız , üzdən iraq " müəlliflərin " yazdıqları , dedikləri yalan , böhtan və iftiralarıdır. Dözülməz cəhət budur ki , bəzən atam haqda həqiqətdən uzaq olan uydurmaları atamın " dostları " , mübarizə və səngər " yoldaşları " dilə gətirirlər. Doktor s. Cavidin Xatirələri onun haqqında yazılmış yalan və böhtanları əsaslı rəd etdiyindən mən bu haqda bəhs açmağa əhtiyac duymuram. Atam Salamulla Cavid son nəfsində dostu və yaxın qonşusu şair Savalana demişdir: "Mən övladlarıma həsrət qalaraq dünyanı tərk edirəm. Kitablarımdan və bir də "Xatirələr "imdən başqa sərvətim yoxdur. Əlin Azada çatsa , de ki , mümkün olsa , zaman və məkan imkan versə " xatirələr " imi çap etdirsin , qoy mənim keçdiyim mübarizə yolunu hamı bilsin " . Mən böyük allahdan çox razıyam ki , yaşımın 8 - ci on illiyə yaxınlaşdığı bir dövrdə atamın arzusunu və övladlıq borcumu yerinə yetirirəm. Bu işdə göstrdiyi kömkliyə görə tədqıqatçı - alim , dostum Əkrəm Mişovdağlıya , Sabır Tafteiyə , Yədulla Nəminliyə , elcə də atam haqqda xatirələr təqdim etmiş həmvətənlərimə doktor Cavidin övladları adından təşəkkürümü bildirirəm.
açıqsöz 4
Oxuculara təqdim olunan "O günün həsrəti ilə..." adlı kitab həyatının 50 ildən çoxunu Güney Azərbaycanın milli azadlıq və demokratik hərəkatına həsr etmiş bir insanın Sallamulla Cavidin keçdiyi həyat və mübarizə yolundan bəhs edir. Kitabın əsasını doktor S.Cavidin yazdığı xatirələr təşkil etsə də, onu yaxından tanıyanların, oğlu Azad Cavidin qeydləri, həmçinin kitab tərtibçisinin bəzı şərhləri də xatirələrin əlavəsində verilmişdir. Bundan başqa, tarixi və bədii ədəbiyyatda, eləcə də dövrü mətbuatda S.Cavidə aid parçalardan da iqtibas gətirilmişdir. Xatirələrin üzərində işlərkən onların məzmununa, Cavidin olaylara və şəxsiyyətlərə olan münasibətinə, verilmiş şərhlərə toxunulmamış, onun yazı stili və üsulunun qorunmasına səy edilmişdi. Xatirələrdə bəhs edilən dövrlə bağlı ara sıra bəzi məsələlərə tam aydınlıq gətirmək məqsədi ilə tərtibçi redaktor o dövrün tədqiqatçısı kimi öz köməkliyini əsirgəməmişdir. Bu köməklik Cavidin yazılarının əsas məzmununa toxunulmadan, məsələyə tam aydınlıq gətirmək xatirinə edilmişdir. Doktor Salamulla Cavid XX əsr Güney Azərbaycandakı milliazadlıq və demokratiya uğrunda xalq hərakatının yetişdirdiyi liderlərdəndir. Onun keçdiyi mübarizə yolu və həyatı öyrənilməyə layiqdir. Onun intellekt səviyyəsi, sadəlik, əxlaqimənəvi təmizlik, humanistlik, ən başlıcası vətənə, xalqa bağlılıq bütün bu insani keyfıyyətlər doktor Cavidə xas olan xüsusiyyətlərdir. Bunu onun xatirələrindən və haqqındakı yazılardan bir daha aydın görmək olur. Tariximiz üçün gərəkli olan bir sıra faktları özündə əks etdirən S.Cavidin xatirələri və onu tanıyanların Cavidlə bağlı fıkirləri həm İranda, həm də keçmiş SSRİdə hökm sürən rejimlərin senzurasının təzyiqi altında uzun illər işıq üzü görə bilməmişdir. Bağlı arxivlərin açıldığı, həqiqətlərin yazıldığı indiki şəraitdə keçmişimizə aid bir sıra qaranlıq məsələlərə işıq salmağa imkan yaranmışdır. Bu imkandan faydalanaraq 50 dən artıq "ev dustağı" olmuş S.Cavidin xatirələri oxucuya təqdim olunmaq imkanı əldə etmişdir. Oxucu, görkəmli siyasi ictimai xadim, həkim, folklorşünas tədqiqatçı alim doktor Salamulla Cavidin "Xatirələr"i əsasında onun keçdiyi ömür yolu ilə müxtəsər olsa da tanış olacaqdır. Doktor S.Cavidə rəhmət, oxucuya isə bu kövrək Xatirələr" i diqqətlə oxumaqda səbir diləmək arzusu ilə: Əkrəm MİŞOVDAĞLI
Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|