O. R, Teshaev

Yiringli kasalliklarni profilaktikasi

A Kuzgatuvchilar kiradigan darbozalarni yuk kilish ( mikrotravmalar , teri shikastlanishi bulmalik kerak )

B) Tugri ovkatlanish va ummumiy kuvvatni oshirish

V) Sharoiti ogir bulgan korxonalarda xodimlarni dispanserizastiyadan utkazish, kasalliklarni reabilitastion muolajalarni olib borish

G) Korxonalarda terini sanastiyasi uchun plenkaxosil kiladigan aerozollar ishlatiladi( difuzol, oksistiklozorl, levovinizol, stitral, dioksiplast va xok)

D) terini sanastiya kilish uchun faol yuvuvchi vositalarni ishlatish mumkin degmistin, miramistin, rokkal, sterigel va xokazo

E)Ish paytida zararlangan teridan vaktida va tulik xolda moddalar ,ilan tozalash ( pasta « Vega», monoefir sulfonovoy kislotы va xokazo
Kutirni va bitlashni profilaktikasi
A) Kutirga va bitlashga duchor bulgan bemorlarni erta aniklash

B) kasallik manbaini va kontaktda bulgan xamma shaxslarni aniklash va davolash

V) vaktida kiyim, urin-kurpani, gilamni, jixozlarni dezinfekstiya kilish

G) bogchalarda, maktablarda , etokxonalarda profilaktik ishlarni olib borish Bemor topilsa, xama shaxslarni va xodimlarni kurikdan utkazish kerak U shakldagi 0 86 formani tuldirish kerak

D) Kasal bulgan shaxslarni kichki kiyimlari, urin kurpalarni , kiyimlarni dezkamerada tozalash kerak , imkoniyat bulmasa kaynatish va dazmolash kerak .

G) xonalarni , jixozlarni 5% xloramin Bilan tozalash kerak

E) sartaroshxona, prachechnaya va boshka maishiy xizmat korxonalarda dezinfekstiya ishlarini kattik talab kilish
Nazorat savollari

1. 
   Piodermiyalarni tasnifi
   
2. 
   Piodermiyalarni yukish yullari
   
3. 
   Kuzgatuvchilar tuzilishi
   
4. 
   Stafilodermiyalar klinikasi , tashxis kuyish asoslari
   
5. 
   Streptodermiyalar klinikasi , tashxis kuyish asoslari
   

6 Oldini olish choralari
Baxolash mezoni

Maksimal ball 20-19	18-17 ball	16-15 ball	14-13 ball	12 ball
a’lo	yaxshi	urta	konikarsiz	yomon
100%-86%	85%-73%	70-56%	53%-46%	43% va undan kam

Aylana stol» o’yinni o’tkazish metodi:

Ish uchun zarur:

1. 
   Savollar va vaziyatli masalalar to’plami aloҳida qog’ozlarda.
   
2. 
   Guruҳdagi talabalar soni bo’yicha jerebevka uchun raqamlar
   
3. 
   Toza qog’ozlar, ruchkalar.
   

Ish yo’li:

1. 
   Ҳamma talabalar kur’a bo’yicha 3 guruҳga bo’linadi.
   
2. 
   Ҳar bitta guruҳ aloҳida stolga o’tiradi va toza qog’oz bilan ruchkani tayyorlaydi.
   
3. 
   Qog’ozda sana, guruҳning raqami, fakultet, talabalarning F.I. ko’rsatiladi (o’yinning nomi).
   
4. 
   Ҳar bitta guruҳning ishtirokchisi konvertdan savol oladi.
   
5. 
   Talabalar o’z vazifasini qog’ozga yozadi.
   
6. 
   Bu qog’oz aylana bo’yicha beriladi.
   
7. 
   Ҳar bitta talaba o’zini javobini yozib qog’ozni boshqasiga beradi.
   
8. 
   Ҳar bitta talabaning javobiga 3 daqiqa beriladi.
   
9. 
   Vaqt tugagach qog’oz o’qituvchiga topshiriladi.
   
10. 
    Ҳamma ishtirokchilar natijalarni muҳokama qilib eng to’g’risini tanlab, unga maksimall ball qo’yishadi.
    
11. 
    Muҳokamaga 15 daqiqa beriladi.
    
12. 
    Talabalar javoblari uchun ballni mashg’ulotni nazariy qismining reytingiga asoslanib olishadi.
    
13. 
    Talabaning olgan balli mashg’ulot uchun baҳoda ҳisobga olinadi.
    
14. 
    Talabalarning ishi o’qituvchida qoladi.
    
15. 
    Javoblarning analizi o’tkaziladi.
    

3.Analitik qism

3.1.Grafikli organayzerlar

13.2.2.

« Klaster «

Qadamlar:

1. tuzish qoidasi bilan tanishadilar.

2 Bir qator muammolarni tasvirlash va uni echish imkonini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, taҳlil qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi

Muammo Bilan tanishadilar. Aloҳida/kichik guruҳlarda yuqori “suyagida” kichik muammoni ifodalaydi, pastda esa, ushbu kichik muammolar mavjudligini tasdiqlovchi dalillar yoziladi

Kichik guruҳlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, o’zlarining chizmlarini to’ldiradilar. Umumiy chizmaga keltiradilar.

Klaster-(tutam, bog’lam)-axborot xaritasini tuzish yo’li- barcha tuzilmaning moҳiyatini markazlashtirish va aniqlash uchun qandaydir biror asosiy omil atrofida g’oyalarni yig’ish.

Bilimlarni faollashtirishni tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo’yicha yangi o’zaro bog’lanishli tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi.

1 kadam -talabalar muammo bilan tanishadilar .

2 ezuv taxtasi yoki katta qog’oz varag’ining o’rtasiga asosiy so’z yoki 1-2 so’zdan iborat bo’lgan mavzu nomi yoziladi.Enida mavzu bilan bog’liq so’z va takliflar kichik doirachalar “yo’ldoshlar” yozib qo’shiladi. Ularni “asosiy” so’z bilan chiziqlar yordamida birlashtiriladi. Bu “yo’ldoshlarda” “kichik yo’ldoshlar” bo’lishi mumkin. Yozuv ajratilgan vaqt davomida yoki g’oyalar tugagunicha davom etadi muxokama uchun klaster bilan almashish adi

Klasterni tuzish koidalari
1 Aqlingizga nima kelsa, barchasini yozing. G’oyalari sifatini muҳokama qilmang faqat ularni yozing.

2. Xatni to’xtatadigan imlo xatolariga va boshqa omillarga e’tibor bermang.

3. Ajratilgan vaqt tugaguncha yozishni to’xtatmang. Agarda aqlingizda g’oyalar kelishi birdan to’xtasa, u ҳolda qachonki yangi g’oyalar kelmaguncha qog’ozga rasm chizib turing.

«Kanday « diagrammasi Kuyidan yukoriga bosqichma-bosqich bo’ysunuvchi “Qanday?” diagrammasi Muammo to’g’risida umumiy tasavvurlarni olish imkonini beruvchi, mantiqiy savollar zanjiri. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, taҳlil qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi.Kichik guruҳlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, o’zlarining chizmlarini to’ldiradilar. Umumiy chizmaga keltiradilarIsh natijalari takdimoti
« Kanday»




Kanday Kak? ? ?





Kanday1

?

___

“Galereya bo’yicha tur”

Talabalarni juftlikka bo’lamiz. !0 minut ichida bitta juftlik stafilodermiyalarni klinik alomatlarini va davolashni ezadi, keyingisi streptodermiyalarni, boshqasi –stafilostreptodermiyalarni . Keyin javoblarni variantlari bilan almashishadi va bir birini baxolashadi, lozim bo’lsa to’g’rilab.
Xar bir gurux boshqa guruxlarni baxolaydi. Xar bir talab bo’yicha tulik bajarilsa – 15 ball

Gurux №	Tushunarli va aniq javob (5)	Ko’rgazma-lilik (5)	Reglamentga amal qilish (2,5)	Gurux faolligi (2,5)	Jami ball
1.
2.

Baxolash mezoni:

Maksimal ball 15	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
100%-86%	85%-73%	70-56%	53%-46%	43% va undan kam

3.2. Vaziyatli masalalr

1. Shifokorga 9 oylik chaqaloqning onasi murojat qildi. Be’morni kaftlarida, tovonlarida, butun badani bo’yicha tugunchalar,pufakchalar paydo bo’lgan, ichida seroz va seroz-yiringli suyuqlik bor.Onasida analogik toshmalar qorinda, sonlarda movjud, ayrim joylarda juft-juft. Sub’ektiv ҳissietlar-quchli qichishish, ayniqsa tunda.

Taxminiy tashxis, qiesiy tashxis, davolash
2. Shifokor qabuliga 30 yashar ael murojat qildi. Be’morni kichishish va toshmalar bezovta qilmoqda. Anamnezidan –toshmalar 4 kun oldin paydo bo’lgan, qichishiish asosan tunda bezovta qiladi. Toshmalar qorinda, sonlarda, jinsiy a’zolarda juft-juft joylashgan.

Taxminiy tashxis, qiesiy tashxis, davolash

3. Shifokor qabuliga 32 yashar erkak murojat qildi. Be’morni o’ng qo’ltiq soxasida og’riq va toshmalar bezovta qilmoqda. Anamnezidan –qirgandan keyin toshmalar 4 kun oldin paydo bo’lgan. Ob’ektiv ko’rikdan o’tqazganda –ung qo’ltiq soxasida bir biri bilan qo’shilgan infiltrlangan va giperemiyalangan fonida soch atrofida yiringchalar joylashgan .Uchoqlarni markazi yumshagan, cheti qattiq. Ogrik bezovta qilmoqda.

Taxminiy tashxis, qiesiy tashxis, davolash

4. Bolalar boҳchasida kichik guruxda tibbiy ko’rik paytida 4 bolada pedikulez aniqlangan . Sizning taktikangiz, davolash.
Testlar

Yiringchaning chukur turlarini ko’rsating:

A. furunkul*

B. gidradenit*

V. ektima*

G. ostiofollikulit

D. fliktena

E. impetigo

Streptodermiyalarning qanday turlari ajratiladi:

A. lab bichilishi*

B. bo’llez impetigo*

V. yuzaki xasmol*

G. intertriginoz

D. disgidrotik

E. seboreyali

Yo. diskoid

J. giperkeratotik

Pedikulyozni davolashda ishlatilmaydigan dori vositalari:

A. mikozolon*

B. prednizolon*

V. DDS*

G. spregal

D. permetrin eritmasi

E. nittifor

Yo. 10-20% benzilbenzoat emulsiyasi

Qo’tir uchun xos belgilar:

A. kechasi va kechqurun qichishishi*

B. juft-juft toshmalar*

V. o’choqlarda ekzematizastiya

G. o’choqlarda impetiginizastiya

D. o’choqlarda infiltrastiya

E. poliadenit

Baxolash mezoni:

Maksimal ball 15	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
20-16-a’lo	15-12-yaxshi	11-7-urta	6-4-konikarsiz	3 va undan kam-yomon
100%-86%	85%-73%	70-56%	53%-46%	43% va undan kam

4. Amaliy qismi

Kutir va bitlash kuzgatuvchilarini aiiklash

Maksad : kutir kanasini va bitni aniklash

Bajariladigan boskich: Bemorni surab surishtirish va kuruv.

	Tadbir	Bajarmadi (0)			Tulik tugri bajardi
1	Yangi kutir toshmalaridan birini sharikli ruchka bilan lupa erdamida chegaralab chizib olinadi.	0			30
2	Skalpel uchi eki igna erdamida kutir yuli oxirida joylashgan pufakchaning tomi sanchilib buziladi. Va kutir kanasining yuli buyicha yunaltirilib teri kuporiladi. Teri chukurrok kuporilsa usulning samaradorligi yanada ortadi.	0			30
3	Buyum oynachasiga 10foizli natriy ishkori tomiziladi olingan material shu eritma bilan aralashtiriladi va koplovchi oyna Bilan epiladi. ..			0		10
4	Tayerlangan material 10 20 minutdan sung mikroskop ostida okulyar 10 ob’ektiv 8 kondensator tushirib kuzatiladi.			0		10
5.	Mikroskop kurish maydonchasida kanna eki uning bulakchalari tuxumlari eki ekskrementlari topiladi.		0			20
	Ja’mi		0			100

5.Malaka, ko’nikma va bilimni tekshirish usullari

-og’zaki

-ezma

-vaziyatli masala

-o’zlashtirilgan amaliy ko’nikmalarni namoyish etish

Grafikli organayzerlar

5.1.Talabalar bilimi, ko’nikma va maxoratini baҳolashda qo’llaniladigan nazorat mezonlari

№	Baxo	a’lo	yaxshi	urta	konikarsiz	yomon
	O’zlashtirish % ҳisobida	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
1	Nazariy kism	20-19 ball	18-17 ball	16-15 ball	14-13 ball	12 ball
2	Analitik kism: organayzer	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
3	Test	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
4	Amaliy kism	40-34,4-ball	34-28,4ball	28-22ball	21,6-14,8 ball	14,4 ball
5	Nazorat savollari	10-7,9	7,75-5,6	5,5-4,25	4,1-2,5	2,4 ball

Talabaga kuyiladigan baxoni 10% TMI baxosi tashkil etadi.

TMI referat , prezentstiya, eki biletlarga, savollarga ezma ravishda javob berishi bilan olinadi.

Joriy nazoratni baҳolash mezoni

№	O’zlashtirish % va balda	Baҳo	Talabaning bilish darajasi
1.	96-100	A’lo”5”	- ҳulosa va qaror qabul qila biladi - ijodiy fikrlay oladi - mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushunadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
2.	91-95		- ijodiy fikrlay oladi - mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushunadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
3.	86-90		- mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushinadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
4.	81-85	Yaxshi”4”	- amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik ko’rsatadi - vaziyatli masalalarni echa biladi, lekin javobini asoslay olmaydi - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
5.	76-80		- interaktiv o’yinlar o’tkazishda faollik ko’rsatadi - vaziyatli masalalarni echa biladi, lekin javobni isboti to’liq emas - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
6.	71-75		- vaziyatli masalalarni to’g’ri echa biladi, lekin javobni isboti to’liq emas - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
7.	66-70	qoniqarli”3”	- savolni moҳiyatini tushuna biladi - vaziyatli masalalarni to’g’ri echa biladi, lekin javobini isbotlay olmaydi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - mavzuni aloҳida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega
8.	61-65		- vaziyatli masalalarni echimida xatoliklarga yo’l qo’yadi - biladi, ishonch bilan aytib bera olmaydi - mavzuning aloҳida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega
9.	55-60		- biladi, ishonch bilan aytib bera olmaydi - qisman tasavvurga ega
10.	54 va undan past	qoniqarsiz”2”	- ҳech qanday tasavvurga ega emas - bilmaydi

Talabaga kuyiladigan baxoni 10% TMI baxosi tashkil etadi.

TMI referat , prezentstiya, eki biletlarga, savollarga ezma ravishda javob berishi bilan olinadi.
6. Nazorat uchun savollar

1. Piodermiyalarni, qo’tirni, bitlashni klinik turlari.

2. Kasalliklarni klinik belgilari

3.Tashxis qo’yish asoslari

4 Diagnostika, davolash , oldini olish choralari.

Baxolash mezoni:

100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
10-7,9-a’lo	7,75-5,6-yaxshi	5,5-4,25-urta	4,1-2,5-konikarsiz	2,4 va undan kam-yomon

7. Adabietlar

Asosiy

1 Arifov S.S., Eshbaev E.X. Teri-tanosil kasalliklar. T.,1997

2 Vaisov A.Sh. Teri-tanosil kasalliklari. T., 2004

3 Vladimirov V.V., Zudin V.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. 4Atlas. Uchebnoe posobie dlya studentov med. VUZov.

5 Skripkin Yu.K. Kojnыe i venericheskie bolezni. Uchebnik dlya medistinskix institutov. M.,1979., 1980,

6 Skripkin Yu.K. Rukovodstvo po kojnыm i venericheskim boleznyam. M.Medistina, 1995.

7 Pavlov S.T., Shaposhnikov O.K.. Samstov V.I., Ilin I.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. L 1989g

8 Shadiev X.K., Axmedov. Teri-tanosil kasalliklar.,T.1993.

9 Karimov A.M. Ter iva tanosil kasalliklari 1995 y

10 Kapkaev R.A. « Spravochnik dermatoveenrologa» 1997g.

Qo’shimcha

. Internet ma’lumotlari quyidagi saytlardan olinadi :

1) www tma uz

2)www .mediashhera aha.ru // dermatol// derm –mn htm

3)www . matrix ucdavis edu // DOJ . htm l

4)www.c.c. emory .edu //WHCL// medveb. Dermatology .html/

5)www I . Mosbycom // Mosbi // Periodicals // medicals // CPDM // dm / html

6)www. Skindex . com .

7)www amaassu/org//journals // standing // derm // dermhome .htm

8)www.crawford .com //epo // mmwz //world.html