O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi



Yüklə 59,47 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə145/145
tarix17.09.2017
ölçüsü59,47 Kb.
#403
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   145

X O T I M A
P s i x o l o g i y a   fa n i  n i m a n i   o ‘r g a n a d i   v a   u n i n g   ta r k ib la r i 
t u z i l i s h i   y u z a s i d a n   k a s b - h u n a r   k o l l e j i   o ‘q u v c h i l a r i n i  
m u a y y a n   b i l i m l a r   b i l a n   q u r o l l a n t i r i s h ,   b u   t o kg ‘r id a   m u l o -  
h a z a   y u r i t i s h   t u g a l l a n d i ,   d e g a n   m a ’n o   a n g l a t m a y d i .
P s i x o l o g i y a   f a n i n i n g   v u j u d g a   k e lis h i,  u n i n g   t a d q i q o t  
m e t o d l a r i ,   s o h a l a r i ,   o n g   v a   f a o l i y a t n i n g   p s ix o lo g ik   tavsifi 
h a q i d a g i   m a ’l u m o t l a r   b i l a n   q a n o a t   q i l m a s d a n ,   b a lk i  b u  
b o r a d a   y a n g i  i z l a n i s h l a r n i   d a v o m   e ttir is h ,  m u s t a q i l   b ilim  
o l i s h g a   i n t i l i s h   s h a x s i y   h a m d a   j i s m o n i y   y e t u k l i k n i   t a ’- 
m i n l a y d i .   K a s b i y   m a h o r a t ,   k a s b i y   t a y y o r g a r i i k ,   k a s b i y  
m o s l a s h i s h   p s i x o l o g i k   b i l i m l a r n i n g   y a n g i   q i r r a l a r i   b i l a n  
t a n i s h i s h n i   t a q o z o   e t a d i .   A y n i q s a ,   k a s b   p s ix o lo g iy a s i,  k asb  
m o t i v a t s i y a s i ,   p r o f e s s i o g r a m m a ,   p s i x o g r a m m a ,   e r g o n o m i k a  
( m e h n a t   a s o s la ri)  s o h a l a r i d a n   m u a y y a n   b i l i m l a r n i   o ‘z l a s h -  
t i r i s h ,   k a s b   e g a s i n i n g   i c h k i   i m k o n i y a t l a r i n i   r o ‘y o b g a  
c h i q a r i s h g a  x i z m a t  q ila d i.
K a s b   t a n l a s h   m o t i v l a r i   ( u n i n g   ich k i  t u r t k i l a r i )   y u z a ­
s i d a n   y a n g i   m a ’l u m o t l a r g a   e g a   boM ish  k a s b i y   m a h o r a t  
s i r l a r i n i   e g a lla s h   m u d d a t i n i   q is q a r tir a d i.  K a s b i y   l a y o q a t , 
k a s b g a   y a r o q l i l i k   h a q i d a   p s i x o l o g i k   b i l i m l a r   b o ‘l g ‘u si 
m u t a x a s s i s n i   ix tiso s  b i l i m d o n i   d e g a n   y u k s a k   n o m   b ila n  
u l u g ‘Ia y d i.  K a s b g a   o i d   t e s t l a r ,   k a s b iy   m a l a k a g a   t a a llu q li 
t r e n i n g l a r   ( m a x s u s   m a s h q l a r )   k a s b iy   n u q s o n l a r n i   b a r t a r a f  
e t i s h   u c h u n   x i z m a t   q i l a d i .
S h a x s   t o ‘g ‘r i s i d a g i   m a ’l u m o t l a r ,   u n í   s h a k l l a n t i r i s h  
b o s q i c h l a r i ,   o ‘r g a n i s h   t e s t l a r i ,   u n g a   a l o q a d o r   p s i x o lo g ik  
m a t e r i a l l a r ,   f a z i l a t l a r n i   e g a l l a s h   yoM lari,  n u q s o n l a r n i n g  
o l d i n i   o l i s h   i m k o n i y a t l a r i   m u s t a q i l   i z l a n i s h n i n g   m a h s u l i  
s i f a t i d a   a l o h i d a   a h a m i y a t   k a s b   e ta d i.  B u   b o r a d a   s h a x s n i n g  
q i z i q i s h i ,   e ’t i q o d i ,   e h t i y o j i   d u n y o q a r a s h i ,   q o b i l i y a t i g a  
3 4 6
www.ziyouz.com kutubxonasi


y a r a s h a   y a n g i  b i l i m l a m i   o ' z l a s h t i r i s h i   k a s b - h u n a r   k o l l e j i  
o ‘q u v c h i s i n i   m u s t a q i l   f i k r l a s h   sa ri  y e ta k la y d i.
D i q q a t   m e h n a t ,   o ' q i s h   f a o l i y a t i d a   m u h i m   o ' r i n   e g a l -  
l a y d i ,   x u d d i   s h u   b o i s   u n i n g   s i f a t l a r i   ( k u c h i ,   k o M a m i ,  
k o ‘c h i s h i ,   b a rq a ro rlig i va  h o k a z o )   y u z a s i d a n   m a s h q  q i l i s h   — 
o ‘z l a s h t i r i s h   s a m a r a d o r l i k n i   k e s k i n   o s h ir a d i.
I d r o k ,   x o tira ,  t a f a k k u r ,   x a y o l   n u t q   t o ‘g ‘r i s i d a   t a s a v v u r  
d o i r a s i n i   k e n g a y tir is h   —  o ‘q u v c h i l a r d a  bilish  q o b i l i y a t l a r i n i  
r i v o j l a n t i r a d i ,  m u a m m o l i ,   n o s t a n d a r t   m a s a l a l a r n i   y e c h i s h  
i m k o n i y a t l a r i n i   t u g ‘d ira d i.
S h a x s n i n g   h i s s i y - i r o d a v i y   j i h a t l a r i n i   b a r q a r o r l a s h t i r i s h  
v a t a n p a r v a r l i k ,   fidoyilik  y u k s a k   t u y g ‘u l a r i n i ,  q a t ’i y a t l i l i k ,  
s a b r - t o q a t l i l i k   x islatlarin i  y u k s a l t i r a d i .
S h a x s n i   o ‘zin i  o ‘zi t a k o m i l l a s h t i r i s h i g a  o ‘r g a t i s h  o ‘q u v -  
c h i n i n g   ichki  ru h iy  z a x ira la rin i  r o ‘y o b g a  c h iq a r is h ig a  y o r d a m  
b c r a d i.  I n s o n  o ‘zini  o ‘zi b o s h q a r i s h g a  ega b o 'ls a ,  k e y i n c h a l i k ,  
u   j a m o a ,   h a t t o   k o r x o n a n i   h a m   b o s h q a r i s h   s a l o h i y a t i g a  
e r i s h a d i .
P s i x o l o g i k   b i l i m l a r   s h a x s n i   n o x u s h   k e c h i n m a l a r d a n  
s a q l a y d i ,   u n i  e z g u   n i y a t l a r n i   a m a l g a   o s h i r i s h g a   s a f a r b a r  
e t a d i ,   i j o d i y   i z l a n i s h l a r ,   m u s t a q i l   f ik r l a s h   t u f a y l i   s h a x s  
t u b   m a ’n o d a g i   b a r k a m o l   a v l o d g a   a y l a n a d i .  0 ‘y l a y m i z k i ,  
p s i x o l o g i k   b i l i m l a r   b i l a n   t a n i s h i s h   t a b i a t g a ,   j a m i y a t g a ,  
f u q a r o l a r g a   n i s b a t a n   o ‘z g a c h a   iliq  m u n o s a b a t n i   v u j u d g a  
k e l t i r a d i ,   a s a b i n g i z n i   t i n c h l a n t i r a d i .   E g a l l a n g a n   b i l i m l a r  
o ‘q u v c h i l a r n i   o ‘zin i  o ‘zi  b a h o l a s h g a ,   o ‘z in i  o ‘zi  n a z o r a t  
q ilish   va  b o s h q a r i s h g a ,   o ‘z i n i   o lzi  t a r b i y a l a s h g a   o ‘r g a t a d i .  
M u s t a q i l   fik rla s h ,  i n s o n n i   t a n q i d i y   m u n o s a b a t   v o s i t a l a r i  
b i l a n   q u r o l l a n t i r a d i ,   m a q s a d g a   m u v o f i q   x a t t i - h a r a k a t l a r n i  
a m a l g a   o s h ir is h   y o fcl - y o ‘r i q l a r i   b i l a n   t a ' m i n l a y d i .
www.ziyouz.com kutubxonasi


M UNDARIJA
M u q a d d i m a ....................................................................................................
3
B i r i n c h i   b o   4 i m
P SIX O L O G IY A G A   K I R I S H .................................................................... 6
I  b o b
P s ix o lo g iy a   fanining  p red m eti  ............................................................6
Psixologiya h a q id a  t u s h u n c h a ........................................................6
Psixoiogiya va  u n i n g  m o d d i y  as o sla r i........................................ 18
I I   bo b
P s ix o lo g iy a   fani  so h alari  v a   uning  tadqiqot  m e to d la r i...........21
P six olo giy a  fani  s o h a l a r i   va  ularning o 'z ig a  x os xususi-
y a t l a r i ......................................................................................................2 1
I nS on  p six ik a sin in g   i l m i y   t a d q iq o t  m e t o d l a r i ..................... 35
I I I   b o b
O n g n in g   p sixologik   t a v s i f l ....................................................................41
O n g n i n g   p a y d o   b o ‘lishi  v a   u n in g   ijtim o iy -ta rix iy
m o h i y a t i ...............................................................................................41
O n g n i n g   m o h iy a ti  ........................................................................... 46
I V   b o b
F a o liy a tn in g   p six o lo g ik   t a l q i n i .......................................................... 51
F ao liy a t to 'g 'r is i d a  u m u m i y  t u s h u n c h a ...................................51
F a o liy a t n in g  t u z i l i s h i ..................................................................... 53
F a o liy a tn i  o 'z la s h tir is h   v a   m a la k a  hosil  q i l i s h ..................... 57
I  к  k i n  c h i   b o 4 i m
S I I A X S ............................................................................................................65
V  b o b
S h a x s   t o 4g ‘risida  um um iy  tu sh u n c h a .............................................. 65
www.ziyouz.com kutubxonasi


S h a x s   n i m a ? ........................................................................................ 6 5
C h e t   el  psix ologiy asida  s h a x s   n a z a r i y a l a r i .............................. 6 8
S o b iq   I ttifo q   p six o lo g iy asid a  s h a x s  t a r i x i .................................72
U c h i n c h i   b o (l i m
S H A X S N IN G   IC H K I  R E G U LATS IY A SI  ..........................................  83
V¡  bob
Icliki  r e g u la t s i y a n i n g   t a r k i b l a r i   t o ‘g ‘r is id a   umiimiy   t u -  
s h u n c h a .......................................................................................................... 8 3
Ehtiyoj  t o ‘g ‘risida t u s h u n c h a .......................................................... 83
E h t i y o j l a r   f a o llik n in g   m a n b a y i   s i f a t i d a ................................... 83
E h t i y o j l a r n i n g  t u r l a r i ..........................................................................8 6
I n s o n   e h t iy o jia ri n in g  r i v o jla n is h i  ............................................... 9 0
Q i z i q i s h n i n g   psixologik t a v s i f i ...................................................... 93
S h a x s n in g   ustanovkasi  y o k i  a n g l a n m a g a n   m a y l l a r i ........   100
O lq u v   faoliyati  m o t i v l a r i .............................................................   104
T o ‘ r t i n c h i   b o  ‘l i nt
S H A X S N IN G   H IS SIY -IR O D A V IY   J A B H A L A R I........................109
VII  bob
H i s s i y o t .......................................................................................................   109
H issiyot  t o ‘g ‘risida  u m u m i y  t u s h u n c h a ................................   109
H issiyot va  e m o ts io n a l  h o l a t l a r n i n g  fiziolo gik  a s o s l a r i ....  111
O d a m  v a  h a y v o n   e m o t s i y a l a r i .....................................................  116
Hissiy  k e c h i n m a l a r n i n g   s h a k l l a r i .............................................  118
Y u k s a k h i s l a r ......................................................................................   126
VIH  bob
I r o d a .............................................................................................................   130
Iro d a to'g'risida t u s h u n c h a .............................................................   130
I ro d a a k tin in g  tu z ilis h i....................................................................   138
Iroda nazariyasi va ta dqiqoti t o ‘g lrisida t u s h u n c h a ..............  148
¡X  b o b
T e m p e r a m e n t ........................................................................................... ..154
T e m p e r a m e n t n i n g  p six o lo g ik  t a v s i f i ....................................... ..154
N e r v   s is te m a si  ti p la ri n in g   k e l i b   c h i q i s h i ............................ ..160
X  bob
X a r a k t e r ......................................................................................................  167
www.ziyouz.com kutubxonasi


X a r a k te r h a q id a   u m u m i y  tu s l n m c h a ....................................   167
Xarakterning flziologik  a so sla ri..............................................  170
X arakter tuzilishi  va  x u s u s iy a tla ri.........................................   172
Xarakterning ta rk ib  t o p i s h i .................................................... 
175
XI   bob
Q o b i l i y a t l a r .......................................................................................  
179
Qobiliyatlar t o ‘g*risida  t u s h u n c h a ..........................................  
179
Oobiliyatlarning sifat  va  m iq d o r ta v s if l ...............................   182
Qobiliyatlarning tuzilishi  .........................................................  Ifc6
B e s h i n c h i   b o ' l i m
B ILISH  JÄRAYONLARI  .................................................................. 190
XI I   bob
S e z g i .........................................................................................................
Sezgi  t o ‘g*risida u m u m i y  t u s h u n c h a .......................................  190
Sezgilarning u m u m iy  qonuniyatlari va s e z g ila r i................   195
Sezgining neyrofiziologik  a s o s la ri.......................................... 207
Sezgi  turiarining  psixologik  ta v s if i......................................... 215
K o'rish  sezgilari........................................................................... 215
Eshitish  s e z g ila ri..........................................................................218
Hid  bilish  se z g ila ri...................................................................... 219
T a ’m  bilish  (m a z a )  s e z g i l a r i ................................................. 220
Teri  s e z g ila r i................................................................................. 220
Muskul-harakat sezgilari va Statik sezgilar.............................222
Organik sezgilar............................................................................ 222
Xi I I   bob
I d r o k .......................................................................................................223
Idrok t o ‘g ‘risida u m u m i y  t u s h u n c h a .......................................223
XI V  bob
X o t i r a ..................................................................................................... 230
Xotira haqida u m u m iy  t u s h u n c h a ........................................... 230
Xotiraning flziologik a s o s l a r i ...................................................233
Asab tizim ida izlarning s a q la n is h i.......................................... 233
Izlarning  „K onsolid a tsiy a la n ish “ ja r a y o n i .......................... 235
www.ziyouz.com kutubxonasi


X otiraning fizik  va  neyron  iz qolish  n a z a r i y a l a r i ............ 239
X o t i r a n i n g t u r l a r i ......................................................................... 239
Esga tu s h irish ..................................................................................250
Unutish va esda s a q la s h ............................................................... 254
XV  bob
.. ........................................................................................................................ 260
T afak k u r  psixologiyasining  p r e d m e t i ................................... 260
T afak k u r o p e r a t s i y a l a r i .............................................................. 263
T a fa k k u r  s h a k l l a r i ...................................................................... 278
T a fa k k u r  s i f a t l a r i .........................................................................289
T a f a k k u r   t u r l a r i .................................................................................293
XVI  bob
N iitq   t o ‘g ‘risid a  umumiy  tu sh u n c h a .............................................308
N u tq  turlarining psixologik tavsifi........................................... 314
XVU  bob
Xayol  ............................................................................................................. 324
Xayol  to 'g 'ris id a  um um iy t u s h u n c h a ..................................324
Xayol  turlari t o ‘g ‘risida u m u m iy  t u s h u n c h a ..................... 327
X ayolning x u su siy a tla ri........................................................... 329
Xayolning analitik-sintetik x u s u s iy a tla r i............................329
Xayol jarayonlarining fiziologik a s o s l a r i ............................333
Xayol  shakllari t o ‘g lrisida t u s h u n c h a ................................... 335
XVIII  bob
D iq q a t............................................................................................................338
Diqqat t o lg ‘risida umumiy t u s h u n c h a ................................ 338
D iq q atn in g  fiziologik asoslari  ................................................ 342
X o tim a .......................................................................................................... 346
к
www.ziyouz.com kutubxonasi


G ‘57 
G*oziyev  E.  G ‘
P s ix o lo g iy a :  K a s b - h u n a r   kollejlari  u c h u n   d a r s l i k /  
E.  G \   G 'o z i y c v ;   0 ‘z  К  Oliy  va  o ' r i a   m a x su s  t a ’lim 
v a z irlig i,  0 ‘r t a   m a x su s,  k a s b - h u n a r   t a ’limi  m a r -  
kazi.  -   T .:  , , 0 ‘q i t u v c h i “  N M I U ,   2 0 0 8 . - 3 5 2   b.
B B K 8 8 . 3   Va  772
G ' O Z I Y E V   E R G A S H   G O Z I Y E V 1 C H
P S I X O L O G I Y A  
K a s b - h u n a r   k o lle jla r i  u c h u n   d a r s lik
„O'q/tuvchi“  ncishriyot-matbaa  ijociiy  uyi 
Toshkent —  2008
S
f i  
,
 
M u h a r r i r l a r :  
B.  Qodirov,  L.  Jo'rayev
B a d i i y   m u h a r r i r  
Sit.  X o ja y e v  
T c x n i k   m u h a r r i r  
S.  Tursunova 
с
 
M u s a h h i h  
M.  Ibrohimova
K o m p y u t e r d a   s a h i f a l o v e h i   /.. 
Jo'rayev
K.  Hamidullaveva


Yüklə 59,47 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   145




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə