33
Eksperi
ment
Laborator
iya
tabiiy
asboblarda
Maxsus
xonada
Maxsus
sharoitda
Tekshiruvchi
tekshiriluvch
i o`rtasidagi
maqsadga
qaratilgan
muloqot
Makarenko
jamoaning
shakllani
shi
uni shunga o`xshash ob
’ektlardagina qo`lash mumkin. Xolos, qolaversa undan olingan
ma
’lumotlar nisbiy xususiyat kasb etadi.
I j t i m o i y p s i x o i o g i k e k s p e r i m e n t
–bu ijtimoiy hodisalarni
o`rganish maqsadida tekshiruvchi bilan tekshiriluvchi o`rtasidagi maqsadga yo`naltirilgan
muloqotdir. Bunday muloqotning yuzaga kelishi uchun eksperimentator, ya
’ni tekshiruvchi
maxsus sharoit yaratadi va ana shu sharoitda aniq reja asosida faktlar to`playdi.
Umumiy
psixologiyada bo`lgani singari, Ijtimoiy psixologiuada ham quyidagi turlari mavjud:
Ijtimoiy-psixologik eksperiment bunda tadqiqotni maxsus sharoit yaratadi va yana shu
sharoitda aniq reja asosida ma
’lumotlar to’playdi. Umumiy psixologiyada ham uning tabiiy
va laboratoriya turlari farqlanadi.
Laboratoriya eksperimenta odatda maxsus
sharoitlarda alohida xonalarda, zarur asbob
uskunalar yordamida o
’tkaziladi.
Ijtimoiy psixologik tadqiqotlarni
eksperimentni o
’tkazish
eksperimentatordan uni o
’tkazish
texnikasiga yuqori darajada ega bo
’lish, uni to’g’ri rejalashtira olishni umumiy taxmini tuza
olishni
reprezentatish
tekshiruvchilarni tanlay bilishni talab
qiladi.
3.6-rasm
P r o y e k t i v metodlar. Ular test usullarining bir ko`rinishi
hisoblanib ularda
tekshiriluvchiga aniq tizimga yoki ko`rinishga ega bo`lmagan noaniq narsalar tavsiya etiladi
va ularni sharxlash topshirigi beriladi. Binobarin tekshiriluvchiga turlicha talqin qilish
mumkin bo`lgan rasmlar,
tugallanmagan hikoyalar, biror aniq ko`rinishi mavjud emas