Obserwujemy piersi w lustrze z rękami: wzdłuż ciała; uniesionymi w górę

BIULETYN OlPiP

Str. 11


Pozycja stojąca

Obserwujemy piersi w lustrze z rękami: - wzdłuż ciała;

• 
  uniesionymi w górę;
  
• 
  wspartymi na biodrach oglądając dokładnie
  należy ocenić wygląd piersi. Należy badając
  dotykiem:
  
• 
  podnieść prawą rękę, kładąc dłoń na lewym
  uchu; palcami lewej ręki ułożonymi płasko
  obmacujemy lekko każdą ćwiartkę prawej
  piersi, następnie zataczamy koła na piersi,
  zgodnie z ruchem wskazówek zegara;
  
• 
  oceniamy okolicę wypustki pachowej, badamy
  brodawkę, lekko ją uciskając, dokładnie
  oceniamy stan gruczołu, skóry otoczki,
  brodawki sutka;
  
• 
  następnie należy podnieść lewą rękę, kładąc
  dłoń na prawym uchu, prawą ręką badamy
  lewą pierś, postępujemy identycznie jak przy
  badaniu prawej piersi.
  

Badanie w pozycji stojącej można przeprowadzić pod prysznicem.

Pozycja leżąca

Leżymy na wznak, pod prawym barkiem poduszka, prawa ręka pod głową. Można zalecić wykonanie tego badania w wannie, w czasie kąpieli. Lewą ręką badamy prawą pierś, prawą ręką lewą pierś.

Ocena okolicznych węzłów chłonnych:

Samobadanie sutków należy uzupełnić badaniem pach i okolic nadobojczykowych, czy nie ma tam powiększonych i twardych węzłów chłonnych.

Rak sutka może dawać przerzuty do węzłów chłonnych pachy i okolicy nadobojczykowej. Węzły te można wykryć i ocenić obmacywaniem. Bardzo ważne aby położna poinformowała kobietę o objawach raka sutka. Pacjentka powinna wiedzieć, że objawy raka sutka mogą być różnorodne. Najczęściej stwierdza się guzek w obrębie piersi, niekiedy jednak obserwuje się zmiany w wyglądzie piersi także w obrębie brodawki i otoczki sutka. Węzły chłonne pachowe i nad obojczykiem po stronie chorej w późniejszym okresie mogą być powiększone (przerzuty lokalne). Przerzuty odległe stwierdza się w dalszym okresie rozwoju raka.

Objawy, które powinny wzbudzić podejrzenie raka sutka są następujące:

• 
  guz lub odosobnione zgrubienie miąższu sutka;
  
• 
  wciąganie skóry nad guzem (pępkowate
  zagłębienie) lub inne zmiany skórne -
  naciekanie, obrzęk, stan zapalny;
  
• 
  stwardnienie piersi;
  
• 
  zmiana wyglądu piersi (powiększenie,
  zmniejszenie, podciągnięcie ku górze,
  zniekształcenie);
  
• 
  zniekształcenie brodawki lub otoczki oraz
  przewlekły stan zapalny i wyciek z brodawki;
  
• 
  nie gojące się owrzodzenia piersi;
  
• 
  powiększenie i stwardnienie węzłów pachowych
  lub nadobojczykowych.
  

Niekiedy pierwszym objawem mogą być bóle kręgosłupa lub dolegliwości neurologiczne, spo­wodowane przerzutami raka sutka. Należy poin­formować kobiety, że ponad 50% dorosłych ko­biet ma zmiany w piersiach, a na raka piersi za­choruje co 16-20 kobieta. Tak więc stwierdze­nie guzka w piersi nie powinno wywoływać paniki tylko racjonalne postępowanie czyli zgłoszenie się do lekarza.

Dalsza diagnostyka obejmuje badanie mam-mograficzne. Aby je wykonać muszą_ być speł­nione pewne warunki:

• 
  wiek powyżej 35 rż.;
  
• 
  budzący wątpliwości wynik badania palpacyj-
  nego i ultrasonograficznego;
  
• 
  rodzinne obciążenie w wywiadzie;
  
• 
  bolesność sutków niezależnie od fazy cyklu;
  
• 
  zwyrodnienie włóknisto - torbielowate rozrosto-
  we potwierdzone histologicznie;
  
• 
  stwierdzenie powiększonych, twardych węzłów
  chłonnych w dole pachowym;
  
• 
  stan po operacji sutka.
  

Położna powinna informować pacjentki, że ba­danie mammograficzne należy wykonywać:

• 
  co 5 lat pomiędzy 30 - 40 rż.;
  
• 
  co 2 - 3 lata pomiędzy 40 - 50 rż;
  
• 
  co rok lub 2 lata powyżej 50 rż.
  

Następnym badaniem wykonywanym w celu wykrycia nieprawidłowości w obrębie gruczołu pier­siowego jest badanie ultrasonograficzne (jest to badanie wykonywane szczególnie u młodych ko­biet). Wskazaniami do badania USG są:

• 
  wyczuwalne w badaniu palpacyjnym nieprawi­
  dłowe zmiany w sutku;
  
• 
  badanie sutka u kobiet w ciąży;