Ödəniş və Hesablaşma Sistemləri Komitəsi Beynəlxalq Qiymətli Kağızlar Komitələri Təşkilatının İdarə Heyəti
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mərhələ 4: Hər məsuliyyətə reytinqin verilməsi
- Riayət edib
- Tam riayət edib
- Riayət etməyib
- Tətbiq edilmir
- Mərhələ 5: Hər narahatlıq amilinin ünvanlanması üçün müvafiq zaman kəsiyini göstərməli
16
1. müəyyən edildiyi kimi, MBİ-nin təcrübə və nailiyyətlərini icmallaşdırmalı. 2.
topladıqları faktlardan irəli gələn istənilən boşluq, yaxud çatışmazlıqları müəyyən etməli. 3.
hər boşluq, yaxud çatışmazlıq üçün istənilən əlaqəli riskləri, yaxud digər məsələləri və prinsipə riayət edilməsinə görə nəticələri təsvir etməli. 4. hər boşluq, yaxud çatışmazlıq üçün onun əlaqəli risklər və məsələlərə əsasən narahatlıq amili olub olmadığı müəyyən edilməlidir. Narahatlıq amili dedikdə ünvanlanmasına ehtiyac olan risklərin idarə olunmasındakı səhvlər, qüsurlar, şəffaflığın olmaması, yaxud qeyri- effektivlik nəzərdə tutulur. Qiymətləndiricilər narahatlıq amilinin üç kateqoriyasını fərqləndirməlidirlər: (a) ciddi və ani diqqət tələb edən narahatlıq amilləri; (b) dərhal ünvanlanmadığı təqdirdə ciddi ola biləcək narahatlıq amilləri; və (c) müəyyən edilmiş zaman çərçivəsində ünvanlanmalı narahatlıq amilləri.
Əsas nəticələr, Mərhələ 4-də təsvir edildiyi kimi, reytinqin verilməsi üçün standart blok rolunu oynayır. Mərhələ 4: Hər məsuliyyətə reytinqin verilməsi 4.10.
Qiymətləndirmə metodologiyasının bu reytinq çərçivəsi hər məsuliyyətə reytinq verilməsi üçün təlimat təmin edir. BMİ-lər xüsusilə FSAP kontekstində, bu reytinq çərçivəsindən istifadə edir. Milli səlahiyyətli orqanlar da bu reytinq çərçivəsindən müvafiq olduğu şəkildə öz qiymətləndirmələri üçün istifadə edə bilərlər Reytinqlər hər məsuliyyət səviyyəsində təyin olunur. Məsuliyyətlərin qiymətləndirilməsi üçün reytinq cədvəli
4.11. Reytinq çərçivəsi müəyyən edilmiş narahatlıq amillərinin ciddilik və təxirə salınmazlığına əsaslanır. Riayət edib Səlahiyyətli orqanlar prinsipə riayət edir. Müəyyən edilmiş istənilən boşluq və çatışmazlıqlar narahatlıq amili deyil, kiçik və idarə olunandır, səlahiyyətli orqan onları adi biznes prosesində aradan qaldırmaq yolunu seçə bilər.
Səlahiyyətli orqan prinsipə qismən riayət edir. Qiymətləndirmə dərhal ünvanlanmadığı təqdirdə ciddi ola biləcək bir, yaxud daha çox narahatlıq amili müəyyən
edib. Səlahiyyətli orqanlar bu
amillərin ünvanlanmasını prioritetləşdirməlidir.
Səlahiyətli orqan prinsipə qismən riayət
edir. Qiymətləndirmə dərhal ünvanlanmadığı təqdirdə ciddi ola biləcək bir, yaxud daha çox narahatlıq amili müəyyən edib. Səlahiyyətli orqan bu amillərin ünvanlanmasını prioritetləşdirməlidir. Riayət etməyib Səlahiyyətli orqan prinsipə riayət etmir. Qiymətləndirmə ani tədbir tələb edən bir, yaxud daha çox ciddi narahatlıq amili müəyyən edib. Ona görə də, səlahiyyətli orqan bu məsələlərin ünvanlanmasını ən yüksək şəkildə prioritetləşdirməlidir. Tətbiq edilmir Xüsusi instisusional çərçivə, yaxud bu məsuliyyətlə bağlı səlahiyyəlti orqanın üzləşdiyi vəziyyətlər səbəbindən bu məsuliyyət səlahiyyətli orqanlara şamil edilmir. 6
5 Sualların yeniləndirilməsini təmin etmək məqsədilə gələcəkdə qiymətləndirmə metodologiyasına daxil edilmiş suallar yenidən işlənə bilər. 6 Məsuliyyətin qiymətləndirilməməsi halı bu kateqoriyaya aid deyildir. Qiymətləndirmədə əhatə olunmayan məsuliyyətlərin siyahısı və istisna səbəblərinin izahatı qiymətləndirməyə girişin bir hissəsidir (məs, bax Əlavə C).
17
4.12. Qiymətləndiricilər qiymətləndirmə zamanı olan vəziyyəti əks etdirmək üçün reytinqlər təyin etməlidirlər. Reytinq əsas nəticələrə əsaslanır və müəyyən edilmiş hər boşluq, yaxud çatışmazlıqla əlaqəli risklərin növü, yaxud təsiri və digər məsələlərlə bağlı qiymətləndiricinin mühakiməsini əks etdirir. Təkmilləşdirmə planları müvafiq olduğu hallarda qiymətləndirmə hesabatında qeyd edilməli, lakin məsuliyyətlərə riayət etməklə bağlı mühakimələrə təsir etməməlidir. 4.13.
Qiymətləndirmə bu və ya digər məsuliyyətə riayət etmənin adekvat qiymətləndirilə bilinməməsi hallarını qeyd etməli və səbəbini izah etməlidir. Məs, müəyyən məlumatlar təmin edilməyə bilər, yaxud mühüm məsələləri müzakirə etmək üçün əsas fərdlər, yaxud institutlarla görüşlər mümkün olmaya bilər. İnformasiya, yaxud görüşlərlə bağlı yerinə yetirilməmiş tələblər yazılı şəkildə sənədlərşdirilməlidir. Belə hallarda, qiymətləndiricilər belə informasiya boşluqlarını narahatlıq amilinə sübut kimi qəbul edə bilərlər. 4.14. Tətbiq oluna bilən məsuliyyətə riayət olunmasına reytinq təyin edərkən qiymətləndiricilər ona riayət olunub olunmadığını müəyyən etməlidir. Məsuliyyətə riayət olunması üçün istənilən boşluq, yaxud çatışmazlıqlar narahatlıq amili olmamalı, kiçik, idarə olunan olmalı və səlahiyətli orqan onları adi biznes prosesində aradan qaldırmaq yolunu seçməlidir. Məsuliyyətə tam riayət etmədikdə, qiymətləndiricilər riayət edilmənin dərəcəsi ilə bağlı qərar verməlidirlər. Reytinqlər yalnız müəyyən edilmiş amillərin sayını deyil, həm də onların səbəb olduğu narahartlığın səviyyəsini nəzərə almalıdır. Qeyd etmək lazımdır ki, fərqli narahatlıq dərəcəli çoxsaylı məsələlər ola bilər. Belə halda, qiymətləndiricilər, bir qayda olaraq, məsuliyyətə müəyyən edilmiş ən ciddi narahatlıq amilinin kəskinliyi ilə bağlı qiymətləndiricinin mühakiməsini əks etdirən reytinq təyin etməlidir: • əgər qiymətləndirmə ani tədbir tələb edən bir, yaxud daha çox ciddi narahatlıq amili müəyyən edərsə və ona görə də ona ən yüksək prioritet verilməlidirsə, məsuliyyətə “riayət olunmur” reytinqi verilməlidir. • əgər yuxarıdakı şərt şamil olunmursa və qiymətləndirmə dərhal ünvanlanmadığı təqdirdə ciddi ola biləcək bir, yaxud daha çox narahatlıq amili müəyyən edibsə və yüksək prioritetlər ünvanlanmalıdırsa, məsuliyyətə “qismən riayət olunur” reytinqi verilməlidir. • əgər yuxarıdakı şərt şamil olunmursa və qiymətləndirmə səlahiyyətli orqanın müəyyən olunmuş zaman kəsiyində ünvanlamalı olduğu bir, yaxud daha çox narahatlıq amilini müəyyən edibsə, məsuliyyətə “tam riayət olunur” reytinqi verilməlidir. Bununla belə, qiymətləndiricilər reytinqin vəziyyəti müvafiq şəkildə əks etdirməsini təmin etməlidirlər. Məs, bəzi hallarda bir sıra kiçik boşluq, yaxud çatışmazlıqların kombinasiyası narahatlıq amilini formalaşdıra bilər.
4.15. Qiymətləndirmə hesabatı (a) olduğu təqdirdə, ünvanlanmalı olan narahatlıq amillərinin aydın müəyyənləşdirilməsi; (b) müəyyən edilmiş hər narahatlıq amilinin ünvanlanması üçün müvafiq zaman kəsiyinin göstərilməsi və (c) müəyyən edilmiş hər narahatlıq amilini ünvanlamaq üçün ən yaxşı şəkildə mövqeləşdirilmiş tərəflərin identifikasiyası ilə tamamlanmalıdır. “Riayət olunur” reytinqi təyin olunmayan məsuliyyət üçün tövsiyələr tərtib edərkən qiymətləndiricilər müəyyən edilmiş istənilən narahatlıq amilini ünvanlayan və səlahiyyətli orqanların məsuliyyətə riayətetmə səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasına xidmət edən tövsiyələr təmin etməlidirlər. Qiymətləndiricilər həmçinin bu tövsiyələrin kimə ünvanlandığını göstərməlidir. 4.16. Müvafiq zaman kəsiyinin müəyyən edilməsi üçün sadə proses yoxdur, bəzi əsas mərhələni nəzərdən keçirmək faydalı ola bilər. Qiymətləndiricilər məsuliyyətlərə tam deyil, az riayət etmənin ciddi narahatlıqlara səbəb ola biləcəyi sahələri müəyyən etməlidirlər. ÖHSK və BQKKT fərdi məsuliyyətlərə mühümlük dərəcəsi təyin etməyib, çünki qrup şəklində məsuliyyət MBİ-nin təhlükəsizlik və səmərəliliyinə töhfə verir. Qiymətləndiricilər səlahiyyətli orqana ən böyük riskə, şəffaflığının, yaxud səmərəliliyinin olmamasına səbəb olan qüsurlarla bağlı mühakimələrinə əsasən prioritetləri başa düşməlidirlər. 4.17. Prioritet sahələri müəyyən etdikdən sonra qiymətləndiricilər hər sahə üçün həyata keçirilməli tədbirləri Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|