Ogólne wymagania edukacyjne szczegółowych biologii na poszczególne oceny szkolne

Świat zwierząt (wprowadzenie).

Poziom konieczny (ocena dopuszczająca)	Poziom podstawowy (ocena dostateczna)	Poziom rozszerzający (ocena dobra)	Poziom dopełniający (ocena bardzo dobra)	Poziom wykraczający (ocena celująca)
Uczeń: – wymienia wspólne cechy organizmów zwierzęcych, – wymienia rodzaje symetrii ciała zwierząt i przykłady ich występowania, – określa środowisko występowania i tryb życia gąbek, – określa znaczenie gąbek w przyrodzie i dla człowieka, – wyjaśnia, co to jest tkanka, – dokonuje podziału tkanek zwierzęcych na tkankę nabłonkową, łączną, mięśniową i nerwową, – wymienia podstawowe cechy budowy poszczególnych rodzajów tkanek zwierzęcych, – wymienia elementarne funkcje poszczególnych tkanek.	Uczeń: – omawia wspólne cechy organizmów zwierzęcych, – określa rodzaj symetrii ciała wskazanych zwierząt, – omawia podział w obrębie królestwa zwierząt, – podaje charakterystyczne cechy budowy gąbek, – wymienia sposoby rozmnażania się gąbek, – przedstawia różnorodność budowy gąbek, – określa najważniejsze funkcje różnych rodzajów tkanek zwierzęcych, – określa lokalizację wybranych rodzajów tkanek w organizmie zwierzęcym, – rozpoznaje wybrane tkanki zwierzęce podczas obserwacji mikroskopowej oraz na zdjęciach.	Uczeń: – charakteryzuje wspólne cechy organizmów zwierzęcych, – przedstawia kryteria podziału w obrębie królestwa zwierząt, – charakteryzuje budowę gąbek, – charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych, – rozpoznaje poszczególne tkanki zwierzęce na schematach, zdjęciach i w trakcie obserwacji mikroskopowych, – charakteryzuje lokalizację poszczególnych tkanek w organizmie.	Uczeń: – analizuje związek między symetrią ciała zwierzęcia a jego trybem życia, – analizuje wybrane czynności życiowe gąbek, – ocenia znaczenie gąbek w przyrodzie i w życiu człowieka, – omawia związek budowy poszczególnych tkanek zwierzęcych z pełnionymi funkcjami w organizmie.	Uczeń: – wykazuje związek budowy poszczególnych tkanek zwierzęcych z pełnionymi funkcjami w organizmie, – analizuje związek budowy i czynności życiowych gąbek ze środowiskiem ich życia, – ocenia miejsce gąbek w systemie klasyfikacji zwierząt.

Dział: Bezkręgowce.

Poziom konieczny (ocena dopuszczająca)	Poziom podstawowy (ocena dostateczna)	Poziom rozszerzający (ocena dobra)	Poziom dopełniający (ocena bardzo dobra)	Poziom wykraczający (ocena celująca)
Uczeń: – określa środowisko występowania i tryb życia parzydełkowców, – rozróżnia dwie formy parzydełkowców: polipa i meduzę, – rozpoznaje wybrane gatunki parzydełkowców, – określa znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka, – wymienia środowiska i tryby życia płazińców, – wymienia nazwy gatunków płazińców, – wyjaśnia znaczenie pojęć: żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny, – wymienia sposoby zakażania się człowieka pasożytniczymi płazińcami, – wymienia sposoby uniknięcia zakażenia pasożytniczymi płazińcami, – określa znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka, – wymienia środowiska i tryb życia nicieni, – wymienia nazwy gatunków nicieni, – wymienia sposoby zakażania się pasożytniczymi nicieniami, – wymienia sposoby uniknięcia zakażenia pasożytniczymi nicieniami, – określa znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy budowy pierścienic, – wymienia środowiska życia pierścienic, – rozpoznaje pierścienice na zdjęciach i w środowisku naturalnym, – określa znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka, – wymienia wspólne cechy budowy wszystkich grup stawonogów, – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup stawonogów na zdjęciach i wśród okazów naturalnych, – wymienia środowiska i tryb życia skorupiaków, – wymienia charakterystyczne cechy budowy skorupiaków, – rozpoznaje wybranych przedstawicieli skorupiaków, – określa znaczenie skorupiaków w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia środowiska i tryb życia pajęczaków, – wymienia charakterystyczne cechy budowy pajęczaków, – rozpoznaje wybranych przedstawicieli pajęczaków, – określa znaczenie pajęczaków w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia nazwy chorób wywoływanych przez pajęczaki pasożytnicze, – wymienia środowiska i tryb życia owadów, – wymienia charakterystyczne cechy budowy owadów, – wymienia typy rozwoju owadów, podaje przykłady owadów o danym typie rozwoju, – rozpoznaje wybranych przedstawicieli owadów, – określa znaczenie owadów w przyrodzie i życiu człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy mięczaków i określa środowisko ich życia, – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków na zdjęciach i wśród okazów naturalnych, – rozpoznaje przedstawicieli ślimaków, małży i głowonogów.	Uczeń: – podaje charakterystyczne cechy parzydełkowców, – porównuje budowę dwóch form parzydełkowców: polipa i meduzy, – wymienia sposoby rozmnażania się parzydełkowców, – wymienia charakterystyczne cechy płazińców, – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup płazińców na podstawie cech ich budowy zewnętrznej, – omawia sposób rozmnażania się płazińców, – opisuje cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego, – omawia profilaktykę chorób wywołanych przez pasożytnicze płazińce, – wymienia charakterystyczne cechy nicieni, – rozpoznaje przedstawicieli nicieni na podstawie cech ich budowy zewnętrznej, – opisuje cykl rozwojowy glisty ludzkiej, – omawia profilaktykę chorób wywołanych przez pasożytnicze płazińce, – wymienia charakterystyczne cechy pierścienic, – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup pierścienic na podstawie charakterystycznych cech ich budowy zewnętrznej, – omawia sposoby rozmnażania pierścienic, – wymienia charakterystyczne cechy stawonogów, – rozpoznaje stawonogi na podstawie charakterystycznych cech budowy, – omawia budowę zewnętrzną skorupiaków, – omawia sposoby rozmnażania skorupiaków, – omawia budowę zewnętrzną pajęczaków, – omawia sposoby rozmnażania pajęczaków, – omawia choroby wywoływane przez pajęczaki pasożytnicze, – omawia budowę zewnętrzną owadów, – omawia typy rozwoju owadów – rozróżnia przeobrażenie zupełne i niezupełne, – omawia zróżnicowanie budowy przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków.	Uczeń: – charakteryzuje budowę parzydełkowców, – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup płazińców, – wykazuje związek budowy tasiemców z ich pasożytniczym trybem życia, – charakteryzuje budowę zewnętrzną nicieni, – charakteryzuje wybranych przedstawicieli nicieni jako pasożyty, – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup pierścienic, – charakteryzuje budowę zewnętrzną stawonogów, – porównuje poszczególne grupy stawonogów, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia skorupiaków, – analizuje przystosowania skorupiaków do środowiska i trybu życia, – omawia różnorodność gatunkową w grupie skorupiaków, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia pajęczaków, – analizuje przystosowania pajęczaków do środowiska i trybu życia, – omawia różnorodność gatunkową w grupie pajęczaków, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia owadów, – analizuje przystosowania owadów do środowiska i trybu życia, – omawia różnorodność budowy aparatów gębowych i odnóży owadów w zależności od pełnionej funkcji, – omawia różnorodność gatunkową w grupie skorupiaków, – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup mięczaków.	Uczeń: – wykazuje związek budowy parzydełkowców ze środowiskiem i trybem ich życia, – wyjaśnia działanie komórek parzydełkowych, – analizuje cykl rozwojowy parzydełkowców na przykładzie chełbi modrej, – ocenia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka, – analizuje przystosowania płazińców do pasożytniczego trybu życia, – analizuje cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego, – ocenia znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka, – analizuje cykl rozwojowy glisty ludzkiej, – ocenia znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka, – porównuje budowę nicieni i płazińców, – wykazuje związek budowy pierścienic w zależności od środowiska i trybu życia, – ocenia znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka, – porównuje budowę pierścienic z wcześniej poznanymi grupami zwierząt, – uzasadnia zakwalifikowanie skorupiaków, pajęczaków i owadów do jednej grupy zwierząt, – wykazuje związek budowy aparatów gębowych i odnóży owadów z pełnioną przez nie funkcją i trybem życia, – ocenia znaczenie stawonogów w przyrodzie i dla człowieka, – wykazuje zróżnicowanie budowy w grupie mięczaków jako wynik przystosowania do różnych trybów życia, – ocenia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka.	Uczeń: – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe parzydełkowców, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe płazińców na przykładzie wypławka, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe nicieni na przykładzie glisty ludzkiej, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe pierścienic na przykładzie dżdżownicy, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe skorupiaków na przykładzie raka, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe pajęczaków na przykładzie pająka, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe owadów na przykładzie skorka, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe mięczaków na przykładzie ślimaka, – porównuje budowę, środowisko i tryb życia przedstawicieli poszczególnych grup bezkręgowców, – ocenia zagrożenie dla zdrowia człowieka wywoływane przez pasożytniczych przedstawicieli bezkręgowców, – wykazuje obecność wśród wybranych grup bezkręgowców przystosowań do pasożytniczego trybu życia, – dowodzi ogromnego znaczenia bezkręgowców dla przyrody i człowieka, – ocenia, w jaki sposób działalność człowieka wpływa na bioróżnorodność bezkręgowców, – uzasadnia potrzebę ochrony gatunkowej bezkręgowców, podaje przykłady gatunków chronionych, – samodzielnie prowadzi hodowle i obserwacje bezkręgowców.

Dział: Kręgowce.

Poziom konieczny (ocena dopuszczająca)	Poziom podstawowy (ocena dostateczna)	Poziom rozszerzający (ocena dobra)	Poziom dopełniający (ocena bardzo dobra)	Poziom wykraczający (ocena celująca)
Uczeń: – wymienia charakterystyczne cechy zwierząt kręgowych, – wymienia nazwy poszczególnych części szkieletu kręgowców, – wymienia nazwy błon płodowych, – wymienia charakterystyczne cechy ryb, – podaje nazwy poszczególnych płetw ryby, – wymienia przystosowania ryb do życia w wodzie, – wskazuje skrzela jako narząd wymiany gazowej ryb, – rozpoznaje wybrane gatunki ryb, – określa znaczenie ryb w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy płazów, – określa środowisko życia płazów, – wymienia stadia rozwojowe żaby, – podaje przykłady gatunków płazów beznogich, bezogonowych i ogoniastych, – określa znaczenie płazów w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy gadów, – wymienia przystosowania gadów do życia na lądzie, – określa środowisko życia gadów, – omawia rozmnażanie się i rozwój gada, – podaje przykłady gatunków gadów występujących w Polsce, – określa znaczenie gadów w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy ptaków, – określa środowisko życia ptaków, – wymienia przystosowania ptaków do aktywnego lotu, – wymienia rodzaje piór, – podaje przykłady gatunków ptaków, – określa znaczenie ptaków w przyrodzie i w życiu człowieka, – wymienia charakterystyczne cechy ssaków, – określa środowiska życia ssaków, – wymienia rodzaje kończyn ssaków, – omawia budowę zęba, – omawia budowę płuc i rolę przepony, – omawia budowę skóry, – podaje przykłady gatunków ssaków, – rozróżnia ssaki wśród innych zwierząt oraz w terenie, – określa znaczenie ssaków w przyrodzie i w życiu człowieka.	Uczeń: – omawia charakterystyczne cechy zwierząt kręgowych, – wyjaśnia znaczenie pojęć: stałocieplność, zmiennocieplność, – omawia funkcję błon płodowych, – określa rolę poszczególnych rodzajów płetw ryby, – omawia przystosowania ryb do życia w wodzie, – omawia funkcję linii nabocznej i łusek, – omawia funkcję skrzeli jako narządu wymiany gazowej, – omawia typ rozwoju ryb (określa rodzaj zapłodnienia, wyjaśnia pojęcia: tarło, ikra, narybek), – omawia różnorodność gatunkową ryb, – omawia przystosowania płazów do życia w dwóch środowiskach, – omawia związek budowy żaby z jej sposobem poruszania się, – omawia cykl rozwojowy płaza na przykładzie żaby, – rozpoznaje wybrane gatunki płazów beznogich, bezogonowych i ogoniastych, – omawia różnorodność gatunkową płazów, – omawia przystosowania gadów do życia na lądzie, – omawia budowę szkieletu gadów, – omawia narządy wymiany gazowej gadów, – podaje przykłady gatunków krokodyli, żółwi, jaszczurek i węży, – omawia budowę szkieletu ptaków, – omawia przystosowania ptaków do aktywnego lotu, – określa rolę piór, – określa specyfikę wymiany gazowej u ptaków, – podaje charakterystyczne cechy rozmnażania się i rozwoju ptaków, – omawia budowę jaja, – podaje przyczynę wędrówek ptaków, – omawia różnorodność gatunkową ptaków, – omawia budowę szkieletu ssaków, – omawia związek budowy kończyn ssaków z ich trybem życia, – określa rolę skóry, – omawia rolę włosów i gruczołów potowych, – podaje charakterystyczne cechy rozmnażania się i rozwoju ssaków, – podaje przystosowania ssaków do życia w różnych środowiskach.	Uczeń: – analizuje charakterystyczne cechy zwierząt kręgowych, – charakteryzuje budowę szkieletu kręgowców, – charakteryzuje błony płodowe jako przystosowanie do życia na lądzie, – porównuje rozmieszczenie układów wewnętrznych bezkręgowców i kręgowców, – charakteryzuje budowę zewnętrzną i tryb życia ryb, – analizuje charakterystyczne cechy budowy przedstawicieli ryb, – omawia przyczynę wędrówek ryb, – wymienia gatunki ryb objęte w Polsce ochroną gatunkową, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia płazów, – analizuje charakterystyczne cechy budowy przedstawicieli płazów beznogich, bezogonowych i ogoniastych, – wymienia gatunki płazów objęte w Polsce ochroną gatunkową, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia gadów, – analizuje charakterystyczne cechy budowy przedstawicieli gadów, – wymienia gatunki gadów objęte w Polsce ochroną gatunkową, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia ptaków, – charakteryzuje rozmnażanie i rozwój ptaków, – charakteryzuje rolę poszczególnych elementów jaja, – porównuje budowę, środowisko i tryb życia ptaków i gadów, – analizuje charakterystyczne cechy budowy przedstawicieli ptaków, – wymienia gatunki ptaków objęte w Polsce ochroną gatunkową, – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowiska i tryb życia ssaków, – charakteryzuje budowę płuc ssaków, – analizuje budowę i funkcję skóry, – charakteryzuje rozmnażanie się i rozwój ssaków, – rozpoznaje przedstawicieli ssaków wodnych i lądowych oraz analizuje ich charakterystyczne cechy budowy, – wymienia gatunki ssaków objęte w Polsce ochroną gatunkową.	Uczeń: – analizuje rozmieszczenie i funkcję poszczególnych błon płodowych, – wykazuje związek budowy wybranych narządów z trybem życia, – charakteryzuje skrzela i analizuje sposób wymiany gazowej u ryb, – ocenia znaczenie ryb w przyrodzie i w życiu człowieka, – wykazuje związek budowy płazów ze środowiskiem i trybem ich życia, – ocenia znaczenie płazów w przyrodzie i w życiu człowieka, – wykazuje związek budowy gadów (m.in. pokrycie ciała) ze środowiskiem życia, – analizuje związek między sposobem rozmnażania się i rozwojem gadów a środowiskiem ich życia, – porównuje budowę, środowisko i tryb życia gadów i płazów, – ocenia znaczenie gadów w przyrodzie i w życiu człowieka, – wykazuje związek budowy dzioba ptaka z rodzajem pobieranego pokarmu, – wykazuje związek między sposobem wymiany gazowej a przystosowaniem ptaków do aktywnego lotu, – analizuje rozmnażanie się i rozwój ptaków oraz rolę poszczególnych elementów jaja, – ocenia znaczenie ptaków w przyrodzie i w życiu człowieka, – wykazuje związek budowy szkieletu kończyn z przystosowaniem do trybu życia i sposobu poruszania się, – wykazuje przystosowania budowy zębów w zależności od rodzaju spożywanego pokarmu, – wykazuje, w jaki sposób budowa płuc zwiększa wydajność wymiany gazowej, – określa funkcję gruczołów skórnych, – określa rolę łożyska, – ocenia znaczenie ssaków w przyrodzie i w życiu człowieka.	Uczeń: – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ryb na przykładzie szczupaka, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe płazów na przykładzie żaby wodnej, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe gadów na przykładzie jaszczurki zwinki, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ptaków na przykładzie kwiczoła, – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ssaków na przykładzie wilka, – porównuje wybrane cechy budowy i czynności życiowe kręgowców i bezkręgowców, – porównuje budowę, środowisko i tryb życia przedstawicieli poszczególnych grup kręgowców, – dowodzi ogromnego znaczenia kręgowców dla przyrody i w życiu człowieka, – ocenia, w jaki sposób działalność człowieka wpływa na bioróżnorodność zwierząt kręgowych, – uzasadnia potrzebę ochrony gatunkowej kręgowców, podaje przykłady gatunków chronionych i zagrożonych wyginięciem, – planuje działania mające na celu ochronę bioróżnorodności kręgowców, – prowadzi hodowle kręgowców, – prowadzi obserwację kręgowców w terenie, bierze udział w dokarmianiu zwierząt zimą lub liczeniu i obrączkowaniu ptaków.

Dział Organizm człowieka.

Poziom konieczny (stopień dopuszczający)	Poziom podstawowy (stopień dostateczny)	Poziom rozszerzający (stopień dobry)	Poziom dopełniający (stopień bardzo dobry)	Poziom wykraczający (stopień celujący)
Uczeń: – wymienia poziomy organizacji organizmu człowieka, – wymienia układy narządów człowieka.	Uczeń: – klasyfikuje człowieka jako przedstawiciela naczelnych, – wskazuje podane układy narządów na schemacie lub modelu, – określa główne funkcje układów narządów człowieka, – wymienia przykłady mechanizmów zapewniających równowagę środowiska wewnętrznego organizmu.	Uczeń: – wyjaśnia pojęcie „homeostaza”, – charakteryzuje mechanizmy zapewniające równowagę środowiska wewnętrznego organizmu.	Uczeń: – analizuje hierarchiczną budowę organizmu człowieka, – wykazuje współdziałanie układów narządów w organizmie człowieka, – charakteryzuje termoregulację jako przykład mechanizmu zapewniającego zachowanie równowagi środowiska wewnętrznego organizmu.	Uczeń: – analizuje na wybranych przykładach współdziałanie układów narządów.

Dział: Aparat ruchu.

Poziom konieczny (stopień dopuszczający)	Poziom podstawowy (stopień dostateczny)	Poziom rozszerzający (stopień dobry)	Poziom dopełniający (stopień bardzo dobry)	Poziom wykraczający (stopień celujący)
Uczeń: – wymienia typy kości, – wymienia elementy budowy kości długiej, – podaje główne składniki chemiczne kości, – wymienia rodzaje połączeń kości, – podaje główne elementy budowy stawu, – wymienia rodzaje stawów, – podaje nazwy wskazanych elementów budowy szkieletu, – wymienia elementy szkieletu osiowego i szkieletu kończyn, – wymienia elementy budujące czaszkę, – podaje funkcję czaszki, – wymienia elementy budowy kręgu, – podaje funkcję kręgosłupa, – podaje funkcję klatki piersiowej i wymienia jej główne elementy, – wymienia elementy budowy szkieletu kończyn i obręczy, – wymienia główne mięśnie szkieletowe, – określa rolę aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, – wymienia naturalne krzywizny kręgosłupa, – wymienia najczęściej występujące wady postawy, – podaje przyczyny wad postawy, – wymienia najczęściej występujące choroby i urazy aparatu ruchu.	Uczeń: – rozpoznaje różne typy kości, – charakteryzuje budowę kości długiej, – określa chemiczną budowę kości, – rozpoznaje różne rodzaje połączeń kości, – opisuje budowę stawu, – rozpoznaje różne rodzaje stawów oraz podaje miejsca ich występowania w organizmie, – określa funkcje szkieletu, – wymienia i rozpoznaje elementy szkieletu, – rozpoznaje elementy budujące czaszkę, – charakteryzuje budowę kręgu, – wymienia i rozpoznaje odcinki kręgosłupa, – wskazuje elementy budowy klatki piersiowej, – wskazuje elementy budowy szkieletu kończyn i obręczy, – rozpoznaje tkankę mięśniową szkieletową obserwowaną pod mikroskopem lub na schemacie, – określa budowę i funkcję mięśnia szkieletowego, – przedstawia mechanizm pracy mięśni, – wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie mięśni, – przedstawia negatywne skutki stosowania dopingu, – wskazuje naturalne krzywizny kręgosłupa, – rozpoznaje i nazywa zilustrowane wady postawy, – podaje zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów i prostych złamań.	Uczeń: – określa funkcję różnych typów kości, – charakteryzuje budowę oraz funkcję poszczególnych części szkieletu, – porównuje budowę i działanie różnych rodzajów stawów, – wykazuje związek budowy czaszki z pełnioną przez nią funkcją, – wykazuje związek budowy poszczególnych odcinków kręgosłupa z pełnionymi przez nie funkcjami, – wykazuje związek budowy klatki piersiowej z pełnioną przez nią funkcją, – wykazuje związek budowy szkieletu obręczy i kończyn z pełnionymi przez nie funkcjami, – porównuje budowę kończyny górnej i dolnej, – charakteryzuje budowę włókna mięśniowego, – rozpoznaje główne mięśnie szkieletowe na schemacie, – podaje przykłady mięśni działających synergistycznie i antagonistycznie, – charakteryzuje przyczyny i skutki wad postawy, – wykazuje związek aktywności fizycznej z zachowaniem zdrowia i sprawności, – podaje przyczyny wybranych chorób i urazów aparatu ruchu.	Uczeń: – porównuje budowę różnych rodzajów kości, – planuje i przeprowadza doświadczenie pokazujące wpływ składu chemicznego kości na jej właściwości fizyczne, – wykazuje związek między składem chemicznym a właściwościami mechanicznymi kości, – określa związek między budową stawu a jego działaniem, – określa związek budowy tkanki mięśniowej z pełnioną funkcją, – określa związek budowy włókna mięśniowego z jego funkcją, – opisuje działanie głównych mięśni szkieletowych, – porównuje działanie mięśni synergistycznych i antagonistycznych, – wyjaśnia przyczyny i skutki wybranych chorób i urazów aparatu ruchu. .	Uczeń: – wykazuje związek budowy różnych typów kości z pełnioną przez nie funkcją, – analizuje związek między składem chemicznym a właściwościami mechanicznymi kości, – charakteryzuje budowę wskazanych elementów szkieletu i wykazuje związek tej budowy z pełnioną funkcją, – wyszukuje informacje i planuje działania mające na celu zapobieganie wadom postawy (np. płaskostopiu), – demonstruje udzielanie pierwszej pomocy w przypadku urazów i prostych złamań.