Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qo'qon universiteti

---

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QO'QON 
UNIVERSITETI
Boshlang'ich ta'lim Fakultetining maxsus sirtqi
4-23 guruh talabasi Yulchiyeva Go‘zalxonning
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati fanidan
tayyorlagan taqdimoti

---

Hayvonot olami
Reja:
1.Hayvonlarning tarqalishi va yashash muhiti.
2. Hayvonlarning tabiatdagi ahamiyati
3. Hayvonlarning inson hayotidagi ahamiyati.

---

.
Hayvonlar Yer yuzining hamma joyida
tarqalgan. Ularni barcha qit`alar va orollarda, 
suv havzalarida va tuproqda uchratish mumkin.
Hayvonlar juda xilma-xilligi bilan boshqa 
organizmlardan ajralib turadi. 
Agar Yer yiizida 500 mingga yaqin o`simlik turi 
ma`lum bo`lsa, hayvonlar turi 2,5 mln ga 
yetadi.
Hayvonlarning tarqalishi va yashash muhiti. 

---

Hayvonlarning tabiatdagi ahamiyati.
Hayvonlar 
o`simliklar hayotida 
ham muhim o`rinni 
egallaydi. Tuproq 
hosil bo`lishi va 
lining hosildorligi 
oshishida mikroor-
ganizmlar bilan bir 
qatorda hayvonlar 
ham ishtirok etadi. 
Har yili kuz kirganda
daraxtlardan
to`kilgan barglar, 
xazon bo`tgan
o`simliklar
bakteriyalar, 
zamburug`lar, bir
hujayrali hayvonlar, 
chuvalchanglar, 
hasharotlar va
boshqa organizmlar
uchun oziq bo`ladi.
Hayvonlar o`simlik
qoldiqlarini
maydalab, ularning
chirishini tezlatadi. 

---

Hayvonlarning inson hayotidagi
ahamiyati.
Hozirgi davrda hayvonlarning inson faoliyatidagi ahamiyati tobora ortib 
bormoqda.
Xonaki hayvonlar inson uchun go`sht va sut, sanoat uchun jun, teri va pilla 
beradi. 
Yovoyi hayvonlar, xususan, baliqlar, qisqichbaqasimonlar, molluskalar oziq-
ovqat sifatida ishlatilishidan tashqari, ularning mahsulotlaridan turli dori-
darmonlar va vitaminlar olishda foydalaniladi; chiqindilaridan tayyorlangan un 
esa chorva mollari ozig`iga qo`shib beriladi yoki o`g`it sifatida foydalaniladi. 
Yowoyi hayvonlar terisi va go`shti uchun ham ovlanadi. Qushlarning pati, 
sutemizuvchilarning suyagi va shoxi yengil sanoat uchun xomashyo 
hisoblanadi.

---

Yowoyi qushlar 
zararkunanda hasharotlar, 
sichqonlar va kalamushlarni 
qirib insonga foyda keltiradi. 
Asalarilar qimmatli asal 
berishi bilan birga ekinlarni 
changlantirib, hosildorlikni 
oshiradi.
Yirtqich va parazit 
hasharotlar qishloq xo`jaligi 
zararkunandalarini qirib, 
ularning sonini cheklab 
turishga yordam beradi 
.Hayvonlar orasida inson 
salomatligiga, chorva 
mollari va ekinlarga zarar 
yetkazadigan turlari ham 
ko`p uchraydi. 
Ular ekinlarni yeb, 
hosildorlikni kamaytiradi; 
oziq-ovqat mahsulotlari, jun, 
teri, yog`och hamda 
ulardan tayyorlangan 
mahsulotlar, kiyim-kechak 
va buyumlarai buzib katta 
ziyon yetkazadi.

---

Hayvonlar klassifikatsiyasi.
Hayvonlar klassifikatsiyasi. O`zaro o`xshashligi va qon-qarindoshligiga 
binoan hayvonlar bir qancha katta va kichik guruhlarga ajratiladi. 
Hayvonlarni bu tarzda guruhlash klassifikatsiya deyiladi.
O`simliklar singari hayvonlar klassiflkatsiyasida ham eng kichik 
guruh tur hisoblanadi. Bir turga mansub hayvonlarning tuzilishi va 
hayot kechirishi o`xshash bo`ladi. 
Bir turga mansub bo`lgan hayvonlar tabiatda muayyan maydonda 
tarqalgan bo`lib; o`zaro erkin chatisha oladi va ularning nasli serpusht 
bo`ladi. 

---

Bundan tashqari, hayvonot olami hujayraviy tuzilishiga binoan bir 
hujayralilar va ko`p hujayralilarga; umurtqa pog`onasining 
rivojlanganligiga qarab umurtqasizlar va umurtqalilarga ajratiladi. 
O`zaro yaqin turlar urug`ga, urug`lar oilaga, oilalar turkum-ga, turkumlar 
sinflarga, sinflar esa tiplarga birlashtiriladi.Shunday qilib, hayvonlarning 
asosiy sistematik guruhlari tur, urug`, oila, turkum, sinf va tipdan iborat.
Har xil turga mansub bo`lgan hayvonlar, aksincha, o`zaro chatishol-
maydi yoki chatishganda ham ularning nasli pushtsiz bo`ladi.

---