Ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf konsepsiyasının prioritetlərinə uyğun olaraq aparılan islahatlar nəticəsində

A Z

R B A Y C A N

X Z R D N Z G M

L Y

И

ИЧИ И И

9 avqust 2017-ci il   № 53-56 (9147)

www.seanews.az

2

(Əvvəli 1-ci səhifədə)

Azərbaycan həmçinin, alter-

nativ  dəhlizlərdən  üstünlüyü  ilə 

seçilən Şimal-Cənub beynəlxalq 

nəqliyyat  dəhlizinin  inkişafı  ilə 

bağlı  işləri  fəal  şəkildə  davam 

etdirir. 

Bu  nəqliyyat  dəhlizinin 

önəmli  halqalarından  olan  As-

tara  çayı  üzərində  dəmir  yolu 

körpüsünün  tikintisi,  eləcə  də 

Azərbaycan  və  İran  sərhədin-

də  dəmir  yolu  məntəqələrinin 

birləşməsi  üzrə  nəzərdə  tutulan 

inşaat  işləri  ölkəmiz  tərəfindən 

sürətlə  icra  edilmişdir.  Hazırda 

İran  ərazisində  Rəşt-Astara  də-

mir yolu xəttinin tikintisinə dair 

tədbirlər  görülür.  Bununla  ya-

naşı,  İran  ərazisində  1,4  km-lik 

dəmir  yolu  xəttinin  tikintisi  da-

vam etdirilir. Bu ilin iyun ayında 

Astarada (İran) 35 hektar ərazidə 

yükdoldurma  və  yükboşaltma 

terminalının tikintisi və istismarı 

üzrə  Azərbaycan  və  İran  dəmir 

yolları  arasında  müqavilə  imza-

lanmışdır.  Nəqliyyat  dəhlizinin 

tərkib  hissəsi  olan  Qəzvin-Rəşt 

dəmir  yolu  xətti  üzrə  isə  işlərin 

90%-dən  çoxu  tamamlanmışdır. 

Bu  layihənin  icrasından  sonra 

Fars  körfəzindən  Rusiyaya,  elə-

cə  də  Şərqi  və  Şimali  Avropa 

ölkələrinə  yüklərin  daşınması 

daha səmərəli olacaq, Şimal-Cə-

nub  dəhlizinin  Azərbaycandan 

keçməklə  infrastukturu  tam  tə-

min olunacaq. Şimal-Cənub bey-

nəlxalq  nəqliyyat  dəhlizi  böyük 

siyasi  və  iqtisadi  əhəmiyyətə 

malik  olmaqla,  yük  və  sərnişin 

daşımalarının həcminin dəfələrlə 

artmasına imkan yaradacaqdır.

Cənub-Qərb  nəqliyyat  mar-

şrutu  Azərbaycanın  tranzit  ölkə 

kimi  əhəmiyyətinin  daha  da  ar-

tırılmasında  önəmli  rol  oynayır. 

Bu  nəqliyyat  dəhlizi  Hindis-

tan-Fars  körfəzi-İran-Azərbay-

can-Gürcüstan-Ukrayna-Avropa 

istiqaməti  üzrə  daşımaların  op-

timallaşdırılmasına imkan verir. 

Ələt  qəsəbəsində  Bakı  Bey-

nəlxalq Dəniz Ticarət Limanının 

tikintisi  də  tranzit  dəhlizlərinin 

rəqabət  qabiliyyətinin  artırılma-

sına  əhəmiyyətli  töhfə  verəcək-

dir.  Bakı  Beynəlxalq  Dəniz  Ti-

carət  Limanında  bərə  terminalı 

tikilərək  istifadəyə  verilmişdir. 

Ticarət  limanında  bərə-gəmiləri 

gözləyən  yük  maşınlarının  sü-

rücüləri  üçün  müvafiq  məişət 

şəraiti yaradılmış, dükan və kafe 

fəaliyyətə  başlamışdır.  Limana 

girişdən  öncə  kassa  yerləşdiril-

miş  və  daşıma  qiymətlərini  və 

şərtlərini özündə əks etdirən löv-

hə quraşdırılmışdır.

-  layihənin  ikinci  hissəsi 

üzrə  hansı  işlərin  görülməsi 

nəzərdə tutulur?

-  Azərbaycan  Respublikası 

Prezidentinin 2017-ci il 13 aprel 

tarixli sərəncamına əsasən, Yeni 

Bakı  Beynəlxalq  Dəniz  Ticarət 

Limanı  kompleksinin  tikintisi 

üzrə layihənin davam etdirilməsi 

və başa çatdırılması üçün görülə-

cək işlərin sifarişçisi İqtisadiyyat 

Nazirliyi təyin edilmişdir. Cənab 

Prezidentin qarşıya qoyduğu və-

zifələrin  vaxtında  və  keyfiyyətli 

icrası  üçün  işlərin  başlanma  və 

tamamlama  tarixləri  göstəril-

məklə  tədbirlər  planı  hazırlan-

mış  və  artıq  yerinə  yetirilmə-

sinə  başlanmışdır.  Belə  ki,  yeni 

liman  kompleksinin  akvatoriya 

hissəsinə  aid  olan  qurğuların  ti-

kintisinin 2017-ci ilin sonunadək 

başa çatdırılması nəzərdə tutulur. 

Bura  7  ümumi  yük  körpüsü,  2 

Ro-Ro  körpüsü,  xidməti  donan-

ma  gəmiləri  üçün  körpünün  in-

şası  daxildir.  Layihəyə  əsasən, 

2018-ci  ilin  birinci  rübünun  so-

nunadək  olan  dövrdə  anbarlar, 

yardımçı binalar, digər əlaqəli in-

frastruktur obyektləri inşa oluna-

caq,  onların  mühəndis-kommu-

nikasiya  xətləri  (elektrik,  rabitə 

və s. daxil olmaqla) çəkiləcəkdir. 

Bu  dövrdə  həmçinin  yardımçı 

sistemlərin  (drenaj,  siqnalizasi-

ya,  yanğınsöndürmə  və  yanğın 

xəbərdarlığı, İT, videomüşahidə, 

İSPS və s. daxil olmaqla) quraş-

dırılması, əməliyyat binasının in-

şası başa çatdırılacaqdır.

Bütün bunlar isə limanın bi-

rinci fazası üzrə yükaşırma qabi-

liyyətinin  əvvəl  nəzərdə  tutulan 

10  milyon  tondan  15  milyon 

tonadək artırılmasını təmin edə-

cəkdir.

Limanda azad ticarət zonası 

tipli  xüsusi  iqtisadi  zona  fəaliy-

yət  göstərəcək  və  bunun  üçün 

müvafiq hüquqi rejim yaradılır.

Ələt Azad Ticarət Zonasının 

yaradılması  qeyri-neft  iqtisadiy-

yatının inkişafına, iqtisadiyyatın 

şaxələndirilməsinə  təkan  verə-

cək,  liman  vasitəsi  ilə  yüklərin 

aşırılması həcmi artacaqdır.

-  Bir  mühüm  amili  də 

nəzərə alaq ki, tranzit dəhlizlə-

rinin səmərəliliyi həm də daşı-

malara çəkilən xərclərlə müəy-

yən edilir...

- Tamamilə doğrudur. Əlve-

rişli  geostrateji  mövqeyə  malik 

olan  Azərbaycanın  tranzit  daşı-

maları  sahəsində  potensialından 

daha  geniş  və  səmərəli  istifadə 

edilməsi məqsədi ilə Azərbaycan 

Respublikası  Prezidentinin  21 

oktyabr 2015-ci il tarixli fərma-

nı ilə Tranzit Yükdaşımalar üzrə 

Koordinasiya Şurası yaradılmış-

dır.  Şura  tərəfindən  ölkəmizin 

ərazisindən  keçən  tranzit  dəh-

lizlərin rəqabət qabiliyyətinin və 

səmərəliliyinin  artırılması,  yük-

daşımaların  keyfiyyətinin  yük-

səldilməsi istiqamətində tədbirlər 

həyata keçirilir. Belə ki, Tranzit 

Yükdaşımalar üzrə Koordinasiya 

Şurası tərəfindən iri tonnajlı yük 

avtomobillərinin keçid prosedur-

ları  sadələşdirilmiş,  gediş-gəliş 

xərcləri təqribən 40 faizədək aşa-

ğı  salınmışdır.  Bunun  nəticəsin-

də  2017-ci  ilin  yanvar-iyun  ay-

larında ölkəmizin ərazisindən 16 

minə yaxın yük avtomobili keç-

mişdir ki, bu da ötən ilin analoji 

dövrü  ilə  müqayisədə  1,5  dəfə 

çoxdur. Ümumiyyətlə, bu sahədə 

görülmüş işlər nəticəsində 2017-

ci ilin yanvar-iyun aylarında ölkə 

ərazisindən 5,5 milyon ton tran-

zit yük daşınmışdır. Yüklərin 4,4 

milyonu (80%) neft və neft məh-

sullarının, 1,1 milyonu isə (20%) 

qeyri-neft  məhsullarının  payına 

düşür. Ötən ilin analoji dövrü ilə 

müqayisədə neft və neft məhsul-

larının  daşınmasında  23%,  qey-

ri-neft  məhsullarında  isə  36% 

artıma nail olunmuşdur.

- Azərbaycanın tranzit im-

kanlarının  təşviqi  də  xüsusi 

əhəmiyyət kəsb edən məsələdir. 

Bu istiqamətdə hansı tədbirlər 

həyata keçirilir?

-  Qeyd  edim  ki,  ölkəmizdə, 

eləcə  də  xarici  ölkələrdə  keçi-

rilmiş  tədbirlərdə  Azərbaycanın 

tranzit imkanları iştirakçı ölkələr 

tərəfindən yüksək qiymətləndiri-

lir. Buna misal olaraq, Avstriya-

da,  ABŞ-da,  Çində  bu  dəhlizin 

əhəmiyyətinə həsr olunmuş təd-

birləri göstərmək olar.

Çin  Xalq  Respublikasının 

lideri  Si  Tsinpinin  2013-cü  ildə 

elan etdiyi “Bir kəmər - Bir yol” 

layihəsi qədim İpək yolu üzərin-

də  yerləşən  dövlətlər  arasında 

qarşılıqlı əlaqələrin qurulmasını, 

həmçinin  ticari-iqtisadi  əmək-

daşlığın inkişafı ilə bağlı müva-

fiq  infrastrukturun  yaradılması-

nı  ehtiva  edən  bir  təşəbbüsdür. 

2017-ci  ilin  mayında  Pekində 

keçirilmiş “Bir kəmər - Bir yol” 

iqtisadi inkişaf strategiyası çərçi-

vəsində  Yüksək  Səviyyəli  Bey-

nəlxalq  Forumda  Azərbaycan 

nümayəndə  heyəti  iştirak  etmiş, 

Çinin  bu  təşəbbüsünün  reallaş-

masında ölkəmizin dəstəyi ifadə 

edilmişdir.

2017-ci  ilin  iyununda  Ba-

kıda  Azərbaycan,  İran,  Gürcüs-

tan,  Polşa  və  Ukrayna  dəmir 

yolları  strukturlarının  iştirakı 

ilə  beştərəfli  görüş  keçirilmiş-

dir.  Görüşdə  “Cənub-Qərb” 

nəqliyyat  marşrutunun  üstün-

lükləri  vurğulanmış,  inkişaf 

perspektivləri  müzakirə  olun-

muş,  Hindistan-Fars  körfəzi- 

İran-Azərbaycan-Gürcüstan-Uk-

rayna-Avropa  istiqaməti  üzrə 

daşımaların  optimallaşdırılması, 

tərəflərin  tranzit  potensialının 

artırılması  üçün  əməkdaşlığın 

genişləndirilməsi  və  marşrut 

üzrə  daşınacaq  yüklərə  iştirakçı 

ölkələrin  dəmir  yolları  tərəfin-

dən birgə güzəştli tariflərin tətbiq 

edilməsi  ətrafında  fikir  müba-

diləsi aparılmışdır.

Bu  ilin  fevralında  Çin  Xalq 

Respublikasının  paytaxtı  Pekin 

şəhərində Azərbaycan Respubli-

kası  Koordinasiya  Şurasının  və 

Azərbaycanın bu ölkədəki səfir-

liyinin  təşkilatçılığı  ilə  “Trans-

Xəzər  Şərq-Qərb  Ticarət  və 

Tranzit Dəhlizi” forumu keçiril-

mişdir. Tədbirdə Çinin Kommer-

siya və Nəqliyyat nazirliklərinin, 

Dəmir Yolu Administrasiyasının 

və  digər  aidiyyəti  dövlət  qu-

rumlarının,  beynəlxalq  yükdaşı-

malarla  məşğul  olan  şirkətlərin 

100-ə yaxın nümayəndəsi iştirak 

etmişdir. Çinin İpək yolu üzərin-

də yerləşən ölkələr, o cümlədən 

Azərbaycanla əməkdaşlığa xüsu-

si önəm verildiyi diqqətə çatdırıl-

mış,  nəqliyyat-logistika  əlaqələ-

rinin genişləndirilməsi müzakirə 

edilmişdir.  “Azərbaycan  Dəmir 

Yolları”  QSC,  Dövlət  Gömrük 

Komitəsi,  SOCAR,  “Sumqayıt 

Kimya  Sənaye  Parkı”  MMC, 

“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmi-

çiliyi”  QSC,  “Bakı  Beynəlxalq 

Dəniz  Ticarət  Limanı”  QSC-

nin  nümayəndələri  Azərbayca-

nın  tranzit,  nəqliyyat-logistika 

və  investisiya  imkanlarına  dair 

müxtəlif  mövzularda  təqdimat-

larla çıxış etmişdir.

2017-ci  il  26-27  iyun  ta-

rixlərində  Vaşinqtonda  yerləşən 

“Corc  Vaşinqton”  Universite-

tində ABŞ  dövlət  qurumlarının, 

akademik təşkilatların, biznes və 

siyasi dairələrin, diplomatik kor-

pusun  200-dək  nümayəndəsinin 

iştirakı ilə Azərbaycandan keçən 

Trans-Xəzər  Şərq-Qərb  Ticarət 

və  Tranzit  Dəhliznin  əhəmiyyə-

tinə  həsr  olunmuş  geniş  tərkibli 

forum  keçirilmişdir.  ABŞ  kom-

mersiya  katibinin  köməkçisinin 

Avropa üzrə müavini Deyl Taşar-

ski  tədbirdəki  çıxışında  müasir 

İpək yolunun vacib komponenti 

olan Trans-Xəzər dəhlizinə ölkə-

sinin dəstəyini ifadə etmişdir. O, 

bu  dəhlizin  Şərq-Qərb  yükdaşı-

malarının  həyata  keçirilməsində 

mühüm  rolunu  vurğulamış  və 

ABŞ-ın  tərəfdaş  olmaqda  ma-

rağını  çatdırmışdır.  Amerika 

şirkətlərinin  İpək  yolunda  çalış-

dığını  qeyd  edən  ABŞ  rəsmisi 

onların bu sahəyə daha çox cəlb 

edilməsi üçün böyük potensialın 

olduğunu vurğulamışdır.

Belə 

tədbirlərin 

digər 

ölkələrdə  də  təşkil  edilməsi 

nəzərdə tutulur.

Qeyd  etdiyim  kimi,  Azər-

baycanın  tranzit  və  yükdaşıma 

potensialı  genişdir.  Əlverişli 

coğrafi mövqe, nəqliyyat infrast-

rukturunun  daha  da  təkmilləş-

dirilməsi  üçün  həyata  keçirilən 

irimiqyaslı  layihələr Azərbayca-

nın tranzit və yükdaşıma poten-

sialından  daha  səmərəli  istifadə 

etməklə  bu  sahədən  daxil  olan 

gəlirlərin  həcminin  artmasına 

geniş imkan yaradır.

Tam əminliklə demək olar ki, 

Prezident  İlham  Əliyevin  Azər-

baycanın  nəqliyyat  infrastruk-

turunun  müasir  dünya  standart-

larına  uyğunlaşdırılması,  tranzit 

potensialının daha da artırılması 

ilə bağlı həyata keçirdiyi dövlət 

siyasəti və qlobal miqyaslı təşəb-

büsləri  ölkəmizin  sosial-iqtisa-

di  inkişafına  əsaslı  töhfə  verir. 

Həmçinin  Azərbaycanı  mühüm 

nəqliyyat  qovşağına  və  dəhliz-

lərin  keçdiyi  məkana  çevirmiş, 

ölkəmizin  dünyada  və  regionda 

mövqeyini  daha  da  gücləndir-

mış, siyasi və strateji əhəmiyyə-

tini daha da artırmışdır.

Müsahibəni apardı:

İxtiyar HÜSEYNLİ,

“Azərbaycan”

İyulun 31-də dünyanın 

nüfuzlu gəmiçilik şirkətlə-

rindən olan GAC-ın  rəsmi 

nümayəndələri “Azərbaycan 

Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” 

QSC-də olublar.

"AXDG"  QSC-nin  sədri 

Rauf  Vəliyev  GAC-ın    vit-

se-prezidenti Erland Ebbersten 

və  regional    meneceri  Stüart 

Makdonalda Gəmiçiliyin  gör-

düyü  işlər,  beynəlxalq  şirkət-

lərlə  birgə  həyata  keçirdiyi 

layihələr haqqında ətraflı məlu-

mat verib.

Öz  növbəsində  qonaqlar 

təmsil etdikləri şirkətin fəaliy-

yətindən  danışıblar.  Bildiriblər 

ki, GAC-ın   dünyanın 50-dən 

çox  ölkəsində  300-ə  yaxın 

ofisi  fəaliyyət  göstərir.  Xəzər 

dənizinin  Türkmənistana  aid 

olan  sularında  reallaşdırdıqla-

rı  layihələr  haqqında  məlumat 

verən  şirkət  rəsmiləri  AXDG 

ilə  də    əməkdaşlığa    hazır  ol-

duqlarını deyiblər.

İkitərəfli 

əməkdaşlıq 

məsələlərinin  diqqət  mərkə-

zində  olduğu  görüşdə  mövcud 

və gələcək imkanlar nəzərə alı-

naraq birgə layihələr haqqında  

fikir mübadiləsi aparılıb.

nüfUZlU GAC GəMiçilik ŞirkəTinin  

nüMAYənDələri AxDG-Də olUBlAr

İyulun 25-də “Azərbaycan Xəzər 

Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-nin sədri Rauf 

Vəliyev qurumun Təlim-Tədris Mərkə-

zində olub.

Təmirdən sonra yaradılan şəraitlə ta-

nış  olan  Gəmiçiliyin  sədrinə  yeniliklər 

barədə məlumat verilib. Bildirilib ki, artıq 

dənizçilər  peşəkar  bacarıqlarını  artırmaq 

üçün Təlim-Tədris Mərkəzində yaradılan 

elektron  kitabxanadan  yararlana  biləcək-

lər.  Təlim  Mərkəzinin  mühazirə  audito-

riyaları və əməkdaşların iş otaqları da da 

təmir olunub. Bununla yanaşı, binada din-

ləyicilərin rahatlığı üçün kafeteriya təşkil 

edilib.

“AXDG”  QSC-nin  sədri  Rauf  Vəli-

yev  təlim  keçən  dinləyicilərin  imtahan 

prosesini  də  yaxından  izləyib.  Bildirilib 

ki,  Təlim-Tədris  Mərkəzində  imtahanlar 

elektron  formatda,  beynəlxalq  konven-

siyaların  tələblərinə  uyğun  təşkil  olunur. 

Təlimlərin sonunda imtahanı uğurla başa 

vuran iştirakçılara sertifikat verilir.

Daha  sonra  “AXDG”  QSC-nin  sədri 

Rauf  Vəliyev  Təlim-Tədris  Mərkəzində 

üzən  heyət  üçün  keçirilən  təlimə  qatılıb 

və  dənizçiləri  maraqlandıran  sualları  ca-

vablandırıb. Sədr Rauf Vəliyev təlim işti-

rakçılarının diqqətinə çatdırıb ki, bu gün 

hər bir dənizçinin gəmilərdə tətbiq olunan 

yeni texnologiyalardan istifadə etmə baca-

rığı, dənizdə yarana biləcək istənilən çətin 

vəziyyətə hazırlığı vacib şərtlərdəndir. Bu 

baxımdan  peşə  vərdişlərinin  təkmilləşdi-

rilməsi üçün təşkil olunan kurslar mühüm 

rol oynayır.

Rauf Vəliyev bu günlərdə Böyük Bri-

taniyanın nüfuzlu “The Nautical İnstitute” 

təşkilatı  tərəfindən  sertifikata  layiq  gö-

rülən  Təlim-Tədris  Mərkəzinin  Dinamik 

Mövqe Saxlama Simulyatoruna da baxış 

keçirib.  Gəmiçiliyin  rəhbərinə  məlumat 

verilib ki, bu sertifikat “DP İnduction” və 

“DP Simulator” təlimlərinin keçirilməsinə 

şərait  yaradır.  Qeyd  olunub  ki,  hazırda 

Təlim-Tədris Mərkəzi dünyada “DP İndu-

ction” və “DP Simulator” təlimlərinin ke-

çirilməsinə səlahiyyəti olan 95 mərkəzdən 

biri, Azərbaycanda isə yeganə təşkilatdır.

Məlumat  üçün  bildirək  ki,  Dina-

mik  Mövqe  Saxlama  Simulyatoru  gəmi 

mövqeyini  və  gəminin  istiqamətini  sax-

lamaq üçün kompyuter nəzarət sistemidir.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Xəzər Də-

niz  Gəmiçiliyinin  Təlim-Tədris  Mərkəzi 

2014-cü  ildən  fəaliyyət  göstərir.  Burda 

Gəmiçiliyin əməkdaşları ilə yanaşı, digər 

şirkətlərin nümayəndələri üçün də dəniz-

çiliklə bağlı müxtəlif təyinatlı təlimlər təş-

kil olunur.

GəMiçiliYin TəliM-TəDriS MərkəZi YeniləniB

AZərBAYCAn qloBAl nəqliYYAT qovŞAğInIn 

SəMərəli və eTiBArlI körPüSüDür

AlTI AYDA DəniZ nəqliYYATI 

ilə DAŞInAn Yüklərin həCMi 

49,9 fAiZ ArTIB

Dəniz nəqliy-

yatı ilə 2017-ci ilin 

yanvar-iyun ayında 

daşınmış yüklərin 

həcmi 3937,1 min 

ton təşkil edib və 

əvvəlki ilin müvafiq 

dövrünə nisbətən 

49,9 faiz artıb. Yük-

lərin 47,6 faizini 

neft yükləri təşkil 

edib.

Dövlət Statistika 

Komitəsinin  mət-

buat 

xidmətindən  

bildirilib  ki,  dəniz 

limanlarında  5260,3 

min  ton  həcmində 

yükləmə-boşaltma 

işləri  həyata  keçiri-

lib. Yüklərin 5047,5 min tonunu və ya 96 faizini tranzit yük-

lər təşkil edib. 2017-ci il iyul ayının 1-i vəziyyətinə limanlar-

da göndərilmək üçün 134,1 min ton idxal yükləri olub.

Dövr ərzində bu nəqliyyat növü ilə daşınmış sərnişinlərin 

sayı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 21,3 faiz artaraq 

9,7 min nəfər olub.

---