– Bir çamadanı var, ser.
– Onda onun üçün otaq hazırlayın. Bu şəxslə tete-a-tete (göz gözə (Frans.) nahar eləmək lazım
gələcək!
Bu səhər Cip üçün ola bilsin həyatındakı ən qəribə səhərdi. Uşağın əmən dodaqları
heyrət dolu bir
hiss yaradırdı, – hansısa bir yumşaqlıq, sonu olmayan istilik, bu balaca varlığa qaynayıb qarışmaq
arzusu. Və bu vaxt nə yumor, nə gözəllik hissi onu azacıq da dəyişdirmirdi. Bu bir çəngə qara saçı olan,
pişikdən daha məlahətli qəribə, balaca varlıq idi. Az qala dırnaqları hiss olunmayan bapbalaca cəhrayı
əlləri, son dərəcə xırda əyri ayaqları, açılanda hədsiz sakit olan çox gözəl qara gözləri, yatanda necə
heyrətləndirici güclə əmməsi – bütün bunlar möcüzə idi! Cip bu varlığa minnətdar idi, nəinki onu
öldürmədi, əksinə, ona həddən artıq iztirab da vermədi. Həm də ona görə minnətdardı ki, baxıcı
qadının dediyi kimi Cipə mükəmməl surətdə ana rolunda çıxış eləmək imkanı verdi,
özünə bu qədər az
inanan Cip də bu rolu oynadı! İnstiktlə qərara aldı ki, bu, onun uşağıdır, daha Forsenin yox və qızcığaz
tamamilə ona oxşayacaq. Nəyə görə onda belə təəssürat yarandığını izah eləyə bilməzdi, bəlkə,
balacanın qara gözlərinə, sakitliyinə görə bu qərara gəlmişdi? Saat üçə qədər onlar birlikdə yatdılar,
möhkəm və can bir qəlbdə. Yuxudan oyananda Cip çarpayısının yanında dayanmış baxıcı qadını gördü,
nəsə demək istədiyi hiss olunurdu.
– Əzizim, sizin yanınıza kimsə gəlib.
«Odur! – Cip düşündü. – Bilmirəm… Bilmirəm…» Görünür, üzü onun ifadəsini büruzə verdi.
Baxıcı birdən dedi:
– Siz bu görüşə hazırsınızmı?
– Hə, yalnız beş dəqiqədən sonra, xahiş edirəm.
Bütün bu vaxt ərzində Cip onu görmədən öncə hazırlaşmaq fikrindən çox uzaqdı. Öz şəxsi
fikirlərini ayırd eləməliydi,
başa düşməliydi, onunla yanaşı uzanan bu balaca varlıq Forsenindir, ya
onun? Bax, bu balaca köməksiz varlıq, qızcığaz həm də Forsenin uşağıydı. Yox, qızcığaz onun deyildi!
O, uşaq olmasını istəmirdi, bu qədər əzabla dünyaya gələndən sonra uşaq Forsenin yox, onun idi! Və
heç vaxt da ona məxsus olmayacaqdı. Elə buradaca qəlbindən əvvəlki, onu günahlandıran fikir keçdi.
«Mən ona ərə getmişəm, mən özüm onu seçmişəm. Bundan qaça bilməzsən!» Hiss elədi ki, indicə
baxıcı qadına qışqıracaq: «Onu buraxmayın, mən onu görmək istəmirəm!» Özündə bu arzusunu boğub
dedi:
– Hə, mən hazıram.
Əvvəlcə onun tünd boz, açıq xətləri olan kostyumunu gördü, Cip özü bu parçanı seçmişdi.
Qalstuku düyünlənərək yox, bantla bağlanmışdı, saçları həmişə qırxılandan sonra olduğundan da
işıqlı görünürdü, üzündə yenidən bakenbardları əmələ gəlmişdi. Demək olar ki, Cip onun sifətinin
titrədiyini həyəcanla seyr elədi. O, barmaqlarının ucunda cəld çarpayıya yaxınlaşdı, tələsik
dizləri üstə
çökdü, onun əlindən yapışaraq, ovcunu yuxarı qaldırdı və üzünü ovcuna söykədi. Onun bığlarının
ucları barmaqlarını qıdıqlayırdı, burnu Cipin ovcunda yastılanmışdı və üzünü onun əlindən çəkmədən
nə isə mızıldayırdı. Qız onun dodaqlarının nəmli istiliyini hiss edirdi. Cip bilirdi ki, indi o, öz
peşmanlığını, yəqin, bütün bu vaxt ərzində, Cip olmayanda yol verdiyi əxlaqsızlıqları, hiss elədiyi
qorxuları, onu belə sakit və ağarmış görəndə keçirdiyi həyəcanları gizləyir. Bir dəqiqədən sonra o,
başını qaldıracaq və sifəti tamam başqa cür olacaq. «Nəyə görə mən onu sevmirəm? – Cip düşünürdü. –
Axı onda məhəbbətə layiq olan nəsə var. Nəyə görə bacarmıram?»
Onun baxışları uşağın üzərində dayandı, o gülümsədi.
– Oy, mənim Cipim! O, necə də gülməlidir! Oy, oy, oy!
Onun sifətində komik nifrətin mimikası canlandı. Cip də,
uşaq da ona gülməli göründülər, balaca,
qırmızıtəhər çöhrə, iyirmi yeddi qara tük, güclə seçilən ağzından axan ağız suyu. Cip isə bütün
bunlarda möcüzəli nəsə görürdü və heç kimə hörmət eləmədiyinə görə Forsenə olan qəzəbi onda
yenidən baş qaldırdı. Yox, o, gülməli deyildi, onun qızcığazı da kifir deyildi! Hətta belə olmuş olsaydı
da, o, cürət edib bunu ona deyə bilməzdi!
Forsen barmağı ilə uşağın yanağına toxundu.
– O həqiqidir, hə, hə! Madamuazel Forsen. Ts, ts!
Uşaq tərpəndi və Cip fikirləşdi: «Əgər
mən onu sevsəydim, onun mənim uşağımı lağa qoymasına
hirslənməzdim. Onda hər şey başqa cür olardı».
– Onu oyatma, – Cip pıçıldadı və üzərində onun baxışlarını hiss elədi. Cip bilirdi ki, onun uşağa
olan marağı keçdi və indi o düşünür: «Səni təzədən qucaqlamaq üçün mən çoxmu gözləməliyəm?» Və
birdən o, özünü indiyəcən heç vaxt zəif hiss eləmədiyi kimi zəif hiss elədi. O, bir də gözlərini açanda
baxıcı qadın ona qoxulamaq üçün nəsə verir və deyinirdi: «Hə, mən əsl səfehəm!» Forsen artıq yox idi.
Cipin gözlərini açdığını görən baxıcı qadın naşatır spirtini yığışdırdı, uşağın yerini dəyişərək dedi:
«Hə, indi də yatmaq vaxtıdır!» Və arakəsmənin arxasına getdi. Bütün çox sağlam insanlar kimi o,
bəzən özündən narazı qaldığını başqalarından gizlətmirdi.
Cip isə yatmırdı. Ya yatmış uşağına, ya da divar kağızlarının bəzəklərinə baxaraq,
mexaniki halda
qonur və yaşıl yarpaqların arasındakı quşları axtarmağa çalışırdı, hər zolaqda, hər kvadratda bir quş
olmalıydı. Bir quş digər dördünün arasında, qırmızı dimdiyi, yaşıl və sarı lələkləri olan quş…
Baxıcı Forseni otaqdan çıxarıb, onu əmin eləyəndə ki, bu «yalnız yungülcə ürəkgetmədir», o, tam
məyusluq içində aşağı düşdü. Özünü arzuolunmaz qonaq hesab elədiyi bu tutqun evdə qala bilmirdi.
Ona bu evdə Cipdən başqa heç nə lazım deyildi, Cip isə heç toxunmağa macal tapmamış özündən
getdi. Hansısa qapını açdı. Royal! Qonaq otağı. Uf! Heç yerdə buxarı yanmır. Bu nə miskinlikdi!
Qapıya yaxınlaşıb, dayandı və qulaq asmağa başladı. Səs-səmir yox idi. Soyuq otaqda boz işıq, dəhliz
artıq tamam qaranlıq idi. Bu nə həyatdı ingilislər yaşayırdı, onun İsveçrədəki qədim kənd evində
bundan qat-qat yaxşıydı, heç olmasa, hər ehtimala qarşı orada qışda buxarı əməllicə yanırdı. Və birdən
o hirsləndi. Burada onun atası ilə görüşməyi gözləmək! Gecəni burada keçirmək! Ona ədavət bəsləyən
bu evdə döşündəki uşaqla yanaşı yatan Cip, onun Cipi deyildi. Səssizcə düşməyə çalışaraq, dəhlizə
çıxdı. Onun paltosu və şlyapası orada asılmışdı. Bəs çamadanı?
Çamadanı burada deyildi.
Dəxli yox idi, onlar çamadanını sonra göndərərdilər. Cipə yazmaq
istəyirdi ki, bayılması onu çox kədərləndirib, o, yeni bayılmalar olacağından ehtiyat eləyir və bu evdə
qala bilmir, ona yaxın, eyni zamanda da uzaq olan bu evdə! Cip başa düşərdi! Birdən gözlənilməyən
qüssə ürəyini sıxdı. Cip! Cip ona lazımdı. Ona baxmaq, öpmək, Cipin yenidən
ona məxsus olduğunu
düşünmək! Çöl qapısını açaraq, kandarı adladı və qəlbində ağırlıq, kədər hiss edərək çölə çıxdı.