– Tezliklə bütün bunlar qurtaracaq və siz özünüzü çox yaxşı hiss eləyəcəksiniz. Kişilər həmişə belə
narahat olurlar.
Cip ona baxıb pıçıldadı:
– Bilirsiniz, anam məni doğanda ölüb.
– Bu boş şeydi, – onun yatacağını qaydaya salan baxıcı dedi. – Yəni, mən demək istəyirəm bunun
heç dəxli yoxdur.
Cipin gülümsədiyini görəndə isə, baxıcı düşündü: «Hə, ay axmağam ha!»
– Əgər elə olarsa, əgər mən tab gətirmərəmsə, istəyirəm, məni yandırsınlar. Bacı, siz bunu
yadınızda saxlayarsınızmı? Mən indi bunu atama demək istəmirəm, bu, onu sarsıdar.
Baxıcı düşünürdü: «Belə hallarda görünür, vəsiyyətnamə tələb olunur, amma yaxşısı mənim vəd
eləməyimdir. Baxmayraq ki, tamam xəstə olmasa da, bunlar xəstə təsəvvürlərdir».
– Əzizim, çox yaxşı, – dedi, – ancaq sizinlə buna bənzər heç nə baş verməyəcək.
– Hamının mənə bu qədər diqqət ayırmasına, adamların məndən ötrü belə dərdli olmalarına görə
xəcalət çəkirəm.
Hələ də balışı şişirtməklə məşğul olan baxıcı dedi:
– Siz heç başqalarının yarısı qədər də şıltaq və narahat deyilsiniz. Sizdə hər şey, sadəcə, çox gözəl
gedir. – Özlüyündə isə düşünürdü! «Qəribədir! O, bircə dəfə də olsa ərinin adını çəkmir. Belə həssas
qadınlarla buna oxşar hadisələrin baş verməsini əsla istəmirəm. Sadəcə, qəlb riqqətə gətirəndir!»
Cip mızıldandı:
– Mən atamı görmək istəyirəm. Lütfən, tez olun!
Baxıcı cəld ona baxıb çıxdı.
Cip əllərini odeyalın altına salmışdı. Noyabr! Torpağın doğma nəmli qoxusu! Hər yerə,
çəmənliyə palıd qozaları tökülür. Bir dəfə o, qoca ov itinin xaltasından yapışaraq, onunla birlikdə palıd
qozaları və xəzəllərlə örtülmüş, küləyin hələ də yarpaqlar tökdüyü çəmənlik boyunca qaçırdı. Onda
qonur rəngli məxmər palto geymişdi! O vaxt kim ona «müdrik balaca qaratoyuq» deyirdi?... Ürəyi
düşdü, ağrılar yenidən başladı. Uinton qapıda dayanaraq soruşdu:
– Hə, mənim körpə balam?
– Mən, yalnız sənə baxmaq istədim. Hər şey yaxşıdır.
Cipin alnı tamamilə tər içində idi.
Uinton dəhlizə çıxanda qızın təbəssümü havada süzürmüş kimi onu müşaiyyət elədi, ancaq dərhal
da söndü.
Kabinetində Uintonun yenidən təlaşları artdı. Nəyə görə bu iztirabları o. özü çəkə bilmir?
Təkərlərin tanış səsi eşidilənə kimi Uinton xalçanın üzərində var-gəl elədi. Qonağı qarşılamaq
üçün dəhlizə çıxdı və onun qızı üçün belə ifrat dərəcədə qorxmasının səbəbi haqqında qocanın heç bir
anlayışı olmadığını unudaraq, diqqətlə onun sifətinə baxdı. Sonra da geri, kabinetinə qayıtdı. Hirsli
cənub-qərb küləyi yaş yarpaqları pəncərə şüşələrinə çırpırdı. Bir il bundan əvvəl Forsen Cipi istəməyə
gələndə o, bax burada, pəncərənin qabağında dayanmışdı, qaranlığa baxırdı. Nəyə görə onda o, bu
oğlanı bayıra qovmadı, nəyə görə qızını götürüb aparmadı? Hindistana, Yaponiyaya, hara mümkünsə!
Qızı bu skripaçını sevmirdi, heç vaxt əsl məhəbbətlə sevməmişdi. Dəhşətdi! Uintonun ürəyində ağrı
aşıb daşdı və o titrədi. Sonra kitab dolabına yaxınlaşdı, orada onun həmişə oxduğu bir neçə kitab vardı.
Onlardan birini götürdü, «General Linin həyatı». Kitabı yerinə qoyub, başqasını götürdü, Uayt-
Melvillin «Avara» romanını. Kədərli kitab – kədərli sonluq! Kitab onun əlindən düşdü, döşəməyə dəyib
boğuq səs çıxartdı. Hansısa bir soyuqqanlılıqla o, birdən öz həyatını gördü, ikinci dəfə belə itkiyə
məruz qalarsa, neyləyəcəkdi? Qızı ölməməliydi!
Əgər o ölərsə, yalnız bir yol qalır, yalnız… Qədim vaxtlarda kişiləri atları və itləri ilə bir yerdə
dəfn edirmişlər, ona bir ovçu kimi hörmət əlaməti olaraq. Bunda nə isə vardı. Bu fikir nədənsə onu
sakitləşdirdi, oturacağa oturub, sanki, donmuş halda, uzun müddət alovun dillərinə baxdı. Sonra
yenidən onun qorxu qızdırmaları başladı. Nəyə görə onlar gəlmirlər və ona heç nə demirlər? Nəyə
desən razıydı, bircə bu sakitliyi, bu ölümcül gözləməyə yox! Sanki, çöl qapısı açıldı? Təkərlərin
səsiydi? Qapıda Marki göründü, əlində kiminsə vizit vərəqəsini saxlamışdı.
– Ledi Sammerxey, mister Brayan Sammerxey. Mən evdə olmadığınızı dedim.
Uinton başıyla razılığını bildirdi.
– Siz heç nə yeməyibsiz, ser.
– Saat neçədir?
– Dörd.
– Mənə xəz paltonu gətirin, bir də şərab. Buxarını da yandırın. Öyrənin görün, bir yenilik varmı.
Marki baş əyərək çıxdı.
Xəz paltoda buxarının qabağında oturmaq, həm də elə də soyuq olmayan havada, mənasız idi.
Deyirlər, ölümdən sonra da həyat davam eləyir. O, bircə dəfə də sevdiyi qadının yaşadığını hiss
eləmədi. O, Cipdə yaşayırdı. Bəs indi Cip… Ayağa qalxıb pərdələri çəkdi.
Saat yeddidə həkim aşağı düşdü. Uinton hələ də paltoya bürünərək, buxarının qabağında
oturmuşdu. Azacıq qalxaraq boylandı. Həkimin sifəti qırışlarla örtülü idi, donba gözlərində kiprikləri
yarı örtülü idi, bu gülümsədiyini bildirirdi.
– Misilsizdir, – o dedi. – Misilsizdir, qızdır! Heç bir qorxusu yoxdur.
Uintonun dodaqları titrədi. Qocanın əlini sıxmaq istədi, ancaq bütün həyatının vərdişlərinə tabe
olaraq, öz hisslərini heç nəylə büruzə vermədi və öz yerində oturmağa davam elədi.
– Doktor, bir stəkan çaxır içərsinizmi?
Doktor stəkanı əlləri arasında sıxıb çaxıra baxaraq, dinməzcə fikrə getmişdi.
– Hm! Bu əlli ikinci ilindi. Mənə altmış səkkizinci ilinkini verin, o daha tünddür.
Bir qədər keçəndən sonra Uinton yuxarı qalxdı.
Qapının qabağında yenidən onu dondurucu bir qorxu bürüdü. «Çox uğurludur – müştəri gücünün
tükənməsindən öldü!» Uşağın zəif qışqırığı onu sakitləşdirmədi. O, bu yeni varlığa etinasız idi. Birdən
Betti onun yanında göründü.
– Qadın, nə işdir? Gülməyin!
Qadın içini çəkərək dili dolaşa-dolaşa dedi:
– O, elə gözəl görünür. Ay Allah! Ay mənim əzizim!
Onu sərt halda bir kənara itələyərək, Uinton açıq qapıdan içəri boylandı. Cip sakit və ağarmış
halda uzanmışdı, onun qara gözləri uşağa zillənmişdi. Sifətində heyrət ifadəsi vardı. O, Uintonu
görmədi, Uinton isə dayanıb sakitcə ona baxırdı. Baxıcı qadın arakəsmənin arxasında nəsə eləyirdi. O,
həyatında ilk dəfə ananı yenicə doğulan uşağıyla birlikdə görürdü. Qızının nə isə xəyali olan sifəti onu
sarsıtdı. Axı ona elə gəlirdi, qızı heç vaxt uşaqları sevməmişdi, deyirdi, uşaq istəmir. Otağa girdi. Qızı
əliylə zəif hərəkət eləyərək, uşağı göstərdi, onun gözləri gülürdü. Uinton bələnmiş, tamam qırmızı
ləkələr içində olan balaca varlığa baxdı, sonra əyilərək, Cipin əlindən yapışıb öpdü və barmaqlarının
ucunda çölə çıxdı.
Nahardan sonra Uinton şampan şərabı içdi və əhvalı çox gözəl oldu. Öz siqaretinin tüstüsünə
baxaraq düşünürdü: «Bu skripkaçıya teleqramma göndərmək lazımdı. Nəhayət ki, o da özgə deyil,
bəlkə, o da əzab çəkir, onun iki saat bundan əvvəl çəkdiyi kimi. Ona xəbər verməmək yaxşı…» və
yazdı: «Sağ – salamatlıqdır. Qız oldu. Uinton». Teleqrammanı verdi və əmr elədi ki, elə bu axşam
mehtər onu aparıb yola salsın. Saat onda ehtiyatla yuxarı qalxdı. Cip yatırdı.
XI FƏSİL
Səhəri günorta çağı uzun fasilədən sonra atla gəzintidən qayıdan Uinton evinin yanında,
stansiyaya yola düşən, hər bir boş ekipaj kimi elə də ciddi görünüşü olmayan arabayla rastlaşdı.
Dəhlizdə xəz palto və geniş şlyapa asılmışdı. Dərhal da kimin gəldiyi ona aydın oldu.
– Ser, mister Forsen yuxarıda, missis Forsenin yanındadır.
– Şeylərini də gətirib?
Dostları ilə paylaş: |