Ömər Xəyyam adı ilə məhşur olan mütəfəkkir: a əbu Reyhan Biruni Əl-Xarəzmi b məhəmməd İbn Musa Əl-Xarəzmi c

168

Uyğunluq gözlənilməmişdir: A) Bilgə xaqan abidəsini 

N.M.Yadrintsev aşkar etmişdir B) Kidan dövlətinin varlığına 

monqollar son qoymuşdur C) Katvan döyüşü Kidanlarla Səlcuqlaq 

arasında baş varmişdir D) I Məsuddan əvvəl Qəznəvi hökmdarı 

Mahmud Qəznəvi olmuşdu E) "Buxaranın tarixi" adlı əsər İbn əl-

Fəqih əl-Həmədaniyə məxsusdur

169

Kidan dövlətində mövcud olan feodal torpaq sahibliyi forması 

deyil: A)İqta  torpaqları B) Yeloydaşı torpaqları C) Qurxan  

torpaqları  D) Xaqan  torpaqları  E) Divan torpaqları

170

Orxon-Yenisey abidələrinin eradan xeyli əvvəllərə aid olduğunu 

sübut edən tapıntıdır: A) 1880-ci ildə Orxon çayının sahilində, 

Saydam gölü yaxınlığında Erdeni tezu adlı  budda monastırından 

tapılan tapıntı B) 1883-cü ildə Talas gölü yaxınlığında tapılan 

tapıntı C) 1895-ci ildə Çu çayı ətrafındakı kurqandan aşkar edilən 

tapıntı D) 1892-ci ildə Yeddisu çayı ətrafından aşkar edilən tapıntı 

E) 1970-ci ildə Alma-Ata yaxınlığındakı İssık-Kulgölü ətrafında 

tapılan gümüş cam

171

Hansı türk tayfasından  bəhs edilir? 1. 960-cı ildə islam dinini qəbul 

etmişdilər 2. İlk paytaxtları Suyab şəhəri olmuşdu 3. Dilləri qıpçaq 

dilinə yaxın idi 3. 766-940-cı illərdə xaqanlıqları olmuşdu 4. Onlar 

haqqında ilk məlumat V əsrə aiddir A) Türkəşlər B) Kidanlar C) 

Karluklar D) Qıpçaqlar E) Bulqarlar 

172

Uyğunluq gözlənilmişdir:  A) Sibirdə və Altayda metal istehsalı ilə 

bağlı ilk mədəniyyət Oqlaxti mədəniyyəti adlanır B) Ömər Xəyyam 

adı ilə məşhur olan mütəfəkkir Məhəmməd ibn Musa əl-Xarəzmidir 

C) Avarların hakimiyyətinə II İrakli son qoymuşdur D) Bilgə xaqan 

abidəsi Kül Tiqin abidəsindən 5 il sonra qoyulmuşdur E) Atillanın 

II balkan səfərinə çıxmasına səbəb Bizansın Konstansa 

müqaviləsinin şərtlərini pozması olmuşdur

173

Kimmerlərin Cənubi Qafqaza və Ön Asiyaya köç etmələrinə səbəb 

nə idi? A) Hunların basqınları B) Sakların təzyiqi C) Çinin 

işğalçılıq siyasəti D) Frankların dağıdıcı basqınları E) Usunların 

basqınları

174

Aşağıda göstərilən əsərlərdən  hansı Məhəmməd Nərşahiyə aiddir? 

A) "Hüdud əl-Aləm" B) "Kitab əl-Yəməni" C) "Buxaranın tarixi" 

D) "Zeyn əl-Əxbar" (Məlumatların bəzəyi) E) "Mücməl əl-Təvarix 

vəl qisəs"

175

Uzunluğuna görə ən böyük Yenisey abidəsidir: A) Eleqest abidəsi 

B) Beqre abidəsi C) Uybat abidəsi D) Barlık abidəsi E) Oznaçennı 

abidəsi

176

"Tarixi ər-Rəsul vəl mülk" (Peyğəmbərin və padşahın tarixi) 

əsərinin müəllifi olan ərəb tarixçisidir: A)İbn Xordadbeh B) İbn əl-

Fəqih əl-Həmədani C) Ət-Təbəri D) Qudama ibn Cəfər E) İbn 

Fədlan

---

177

Türk xalqları tarixinin  tarixşunaslığı hansı dövrlərə bölünür?

1.Qədim dövrlərdən IV əsrin sonuna qədər 2.Qədim dövr

3.Orta əsrlər dövrü a - V - XII əsrlər. b - XIII - XVIII əsrlər.

4. Yeni dövr XIX - XX əsrlər

5. Kapitalizim dövrü XIX əssrlərin əvvəllərindən 1918 - ci ilə qədər

6. Müasir dövr 1918 - ci ildən günümüzə qədər

7. Sovet dövrü 1917 - 1992 - ci illərdə

A) 1, 3, 5, 6 B) 1, 2, 4, 3 C) 1, 2, 4, 5 D) 1, 4, 5, 6 E) 1, 2, 5, 6

178

Bilgə xaqanın ölümündən neçə il sonra II Göytürk dövləti süqut 

etdi:

A) 20 B) 80 C) 9 D)15 E)10

179

Monqolustan ərazisində neolit dövrünün ən mühüm abidəsidir: A) 

Osont-Mart abidəsi B) Norovliyn-Uul  abidəsi C) Tamsaq-Bulaq  

abidəsi D) Arşak-had  abidəsi E) Mayltın-Am  abidəsi

180

Böyük Çin səddinin uzunluğu  nə qədərdir və əsas hissəsi hansı 

dövlətin vaxtında tikilmişdir: A) 1800 km-ə qədər, Xan sülaləsinin 

dövründə B) 2500 km-ə qədər, Sin sülaləsinin vaxtında C)2700 km-

ə qədər, Sya sülaləsinin vaxtında D) 2900 km-ə qədər, Çjou 

sülaləsinin vaxtında E) 3200 km-ə qədər, Şan sülaləsinin dövründə

181

Məhəmməd Nərşahinin ərəb dilində yazdığı "Buxaranın tarixi" 

əsərini fars dilinə tərcümə edən müəllifdir: A)Utbi Əbu NəsrB) 

Beyhəki C) Əl-Kubavi D) Rəşidəddin E) Qərdizi

182

Bisutun qaya yazısında sakların bu qrupu qeyd olunmamışdı: A) 

sака-tiqraxauda ( yəni şişpapaqlı saklar) B)saka haumavarqa (yəni 

haoma şirəsi hazırlayan saklar) C) saka tuakuparadraua(yəni 

dənizin o tayında yaşayan saklar D) saka kalpakuara (yəni çiy ət 

yeyən saklar) E) о sака tualupara Suqdam (yəni Soqdda yaşayan 

saklar)

183

Sibirin mezolit dövrünün düşərgələridir: A) Malta, Buret 

düşərgələri B) Katun,Çulıma düşərgələri C) Straşnı və Dvuqlazka 

düşərgələri D) Ust-Kan və Ulalinka düşərgələri E)Baday, 

Verxnolensa, Simnakin düşərgələri

184

Aşağıda göstərilən əsərlərdın hansı Əbu Reyhan Əl - Biruniyə 

aiddir?

1 - “Qədim xalqların xronologiyası”; 2 - “Bulqar tarixi”

3 - “Hindistan tarixi”; 4 - “ Xorəzm tarixi”; 5 - “Məsudinin tarixi”

A) 1, 3, 4 B) 1, 4, 5 C) 1, 5, 2 D) 2, 3, 4 E) 4, 3, 5

185

Əsərlə müəllif arasındakı uyğunluğu müəyyən edin: I. Utbi Əbu 

Nəsr II. Qərdizi III. Beyhəki IV. Rəşid əd-din V. İbn əl-Fəqih əl-

Həmədani"                                                                                   a) 

"Məsudun tarixi"; b) "Zeyn əl-Əxbar"; c) "Kitab əl-Əxbar əl-

Buldan"; d) "Cami ət-Təvarix"; e) "Kitab əl-Yəməni"; A) I-d, II-e, 

III-c, IV-a, V-b; B)  I-b, II-a, III-e, IV-c, V-d; C) I-a, II-c, III-d, IV-

b, V-e; D) I-c, II-d, III-b, IV-e, V-a; E) I-e, II-b, III-a, IV-d, V-c

---

186

Moyun Çur abidəsinin digər Orxon abidələrindən fərqi nədir? A) 

Bu abidə digərlərindən daha böyükdür B) Bu abidənin üzərində 

qoyulma tarixi yazılmayıb C) Bu abidə uyğurlara aiddir D) Bu 

abidənin yuxarı hissəsində damğa vardır E) Abidənin üzərində 

Kasar (Xəzər) qəbiləsinin adı qeyd olunub

187

Çin mənbələrində  Yantsay kimi yazılan tayfa hansı türk tayfasıdır: 

A) saklar B) massagetlər C) kuşanlar D) alanlar E) eftalilər

188

Sakların türk mənşəli olması baxışının əsaslandığı fakt deyil: 

A)Mərkəzi Asiya və Qazaxıstanda e.ə. I minilliyə mənsub arxeoloji 

abidələrdən tapılmış maddi-mədəniyyət nümunələrinə B)Tarixi 

arxeoloji ədəbiyyatda "skif heyvan stili"ni əks etdirən əşyaların 

tapılmasına C)Antik mənbələrdə və Bisutun qaya yazısında sak 

kişilərinin başlarına konusvari, yəni ucu şiş papaq qoyduqlarının 

qeyd olunmasına D) Sakların antik mənbələrdə çəkilmiş şəxs 

adlarının hamısının qədim türk dillərində izah olunmasına E) 

Mərkəzi Asiya və Qazaxıstanda saklara aid edilən heykəl və qəbir 

abidələrinin tapılmasına

189

Moyun Çur xaqanın (745- 759) hakimiyyətini möhkəmlətmək üçün 

gördüyü tədbirlərdir: 1. Vətəndaş müharibəsi törədən əyanların 

müqavimətini qırdı, ölka daxilindəki qiyamları yatırdı. 2. Qırğızları, 

səkkiz öğuzları, doqquz tatar kaıiuqları, türkeşləri və digər türk 

tayfalarını öz ətrafında birləşdirdi 3. Çin imperatorunun qızı ilə 

evləndikdən sonra Çinlə olan əlaqələri daha da möhkəmləndirdi 

4.Dövlətin ərazisini şərqdə Altaydan Mancuriyaya, cənubda Qobi 

səhrasına qədər genişləndirdi 5.karluqlular ölkəsinə, Asiyanın 

içərilərinə, Çinə basqınlar etdi A) 1.3 B) 2.4 C) 3.5 D) 2.3 E) 1.2

190

Aşağıdakılardan hansı S.A.Pletnevanın əsəridir: 1."Orta əsr 

köçəriləri" 2. "Xəzərlər" 3. "Köçlərdən şəhərlərə" 4. "Xəzəristan və 

Dağıstan" 5. "Xəzərlərin idarəetmə sistemi barədə" 6. "Qədim 

rusların Şərqə basqınları barədə"  A) 3.5.6 B) 1.4.5 C) 1.2.3.D) 

2.3.4 E) 4.5.6

191

Sibirdə və Altayda metal istehsalı ilə bağlı ilk mədəniyyət adlanır: 

A) Oqlaxti arxeoloji mədəniyyəti B) Afanasyevo arxeoloji 

mədəniyyəti C) Andronovo arxeoloji mədəniyyəti D) Pazırık 

arxeoloji mədəniyyəti E) Okunev arxeoloji mədəniyyəti

192

Saklara aid arxeoloji abidə deyil: A)Karqalı-1 B) Karaçoku C) 

Yuantobe-1 D) Kadırbay E) Oqlaxti

193

Uyğur dövləti yarandıqdan neçə il sonra süqut etmişdir? A) 98 B) 

87 C) 78 D) 89 E) 72

194

Usunları müasir qırğızların  əcdadları hesab edirdi: A)Herodot B) 

Dion Kassi C) Strabon D) Lev Qumilyov E) N.Aristov

195

Hakim Ata təxəllüsü  ilə tanınmış tatar şairidir: A) Rudəki B) 

Beyhəki C) Süleyman Bakirqani D) Əhməd Yasəvi E) Şəmsəddin 

Zəki  

196

I Göytürk dövləti yarandıqdan neçə il sonra parçalanmışdır?

A) 50 B)36 C) 17 D) 73 E)37

---

197

Xəzər xaqani Obadi 790-cu ildə: A)İslam dinini qəbul etdi B) 

İudaizmi dövlətin rəsmi dini elan etdi C) 634-cü ildə Şərqi Göytürk 

dövlətini məğlub etdi D) Yüz ilə yaxın davam edən Xəzər-Ərəb 

müharibələrinə son qoydu E)Ərdəbili tutdu, buradakı ərəb ordusunu 

məhv edərək Diyarbəkir və Mosula qədər irəlilədi

198

Elmdə "Paleolit venerası" adını almış heykəllərdir: A)" Bal-bal" daş 

kişi heykəlləri, B) "Maral daşları" heykəlləri C) Malta heykəlləri  

D) Yenisey heykəlləri E) Sibir heykəlləri

199

İri cilalanmış daş alətlərin tapıldığı Şərqi Türküstan abidələridir: 

A)Moyltın-Am ,İx-Tenqeriyu-Am ,Oson-Mart abidələri B) 

Agetala,Venquloke,Kulu-Ketala,Kalayuyerqun abidələri C) Hoyt-

Senheryn-aquy, Here-uul abidələri D) Arşak-had, Zaraut-Kamar, 

Çoybalsan abidələri E) Tamsaq-Bulaq, Şabarak-usu,Tugrigin-Şiret 

abidələri

200

Afanasyevo mədəniyyətinin səciyyəvi cəhətidir: A) metaldan 

istifadə B) İri cilalanmış daşlardan istifadə C) Mikrolit alətlərdən 

istifadə D) Naxışlı keramikadan istifadə E) Sümükdən düzəldilmiş 

alətlərdən istifadə

201

Tarixdə atı evcilləşdirən ilk türk birliyidir: A) Saklar B) 

massagetlər C) Skiflər D) Usunlar E) Oğuzlar

202

Türk xalqlarının tarixində ilk dəfə "Çar" ünvanından istifadə edən 

dövlətdir: A) Dunay Bulqar dövləti B) İdil Bulqar dövləti C) Avar 

dövləti D) Xəzər dövləti E) Kuşan dövləti

203

Türk xalqlarının tarixində ilk dəfə ölülərini yandıran türklərdir: A) 

Kumanlar B) Qırğızlar C) Saklar D) Xakaslar E) Çuvaşlar

204

Aşağıdakılardan hansı inancla bağlı anlayışdır: A) Yuğ B) Kut C) 

Yarqan D) Kopuz E) Ayguci

205

İslamdan əvvəl Türk dövlətlərində dövlət məsələlərinin müzakirə 

edildiyi qurumdur: A) Pankuş məclisi B) Danışma məclisi C) Boy 

məclisi D) Toy məclisi E) Ayuki məclisi

206

Uyğurlara aid dastandır: A) Bozqurd dastanı B) Manas dastanı C) 

Köç dastanı D) Ərgənəkon dastanı E) Alpər Tunqa dastanı

207

İlk Türk dövlətlərində dövlət gerbi kimi istifadə edilmişdir: A) 

Qurd B) Günəş C) Hilal D) Aslan başı E) İkibaşlı qartal

208

 Bizansı vergi verməyə məcbur edən ilk Türk hökmdarıdır: A) 

İstəmi yabqu B) Atilla C) Qaradon D) Ulduz xan E) Kutluk xaqan

209

İlk Türk dövlətlərində Bitigçinin vəzifəsi aşağıdakılardan ibarət idi: 

A) Poçtalyonluq etmək B) Yazışmalar etmək C) Məhkəmə işlərinə 

baxmaq D) Xaqana vəkillik etmək E) Orduya komandanlıq etmək

210

Tarixdə ilk dəfə Çini məğlub edərək vergi verməyə məcbur edən 

Türk dövlətidir: A) Skiflər B) Ağhunlar C) Tabgaçlar D) Avarlar E) 

Asiya Hunları

211

Aşağıda göstərilənlərdən hansına Karlukların təsiri olmuşdur: A) 

Avropada qurulan Avar dövlətinin yıxılmasında B) Çinin Orta 

Asiyada hegemon olmasında C) Sasanilərlə birlikdə İstanbulun 

mühasirəyə alınmasında D) Hun dövlətinin ikiyə bölünməsində E) 

Talas döyüşündə müsəlmanların qalib gəlməsində

212

İlk Türk dövlətlərində dövlət qanunlarının tərtib edilməsində ən 

önəmli faktor aşağıdakılardan hansıdır: A) Xatun B) Yabqu C) 

Şaman D) Törə E) Xaqan

---

213

Dövlət-hökmdar uyğulamasında hansı bənd səhv verilmişdir: A) 

Asiya Hun dövləti-Atilla B) Uyğur dövləti-Bilgə Kül Kağan C) 

Türkəş dövləti-Bağa Tarkan D) Göytürk dövləti-Bumin xaqan E) II 

Göytürk dövləti-Kutluk xaqan

214

Aşağıdakılardan hansı Uyğurlar barədə səhv fikirdir: A) Oturaq 

həyata keçən ilk Türk dövlətidir B) Minüatür sənətindən istifadə 

etmişlər C) Manixey dinini qəbul etmişlər D) Göytürklər tərəfindən 

yıxılmışlar E) Memarlıq inkişaf etmişdir

215

II Göytürk dövləti ilə bağlı aşağıdakı ifadələrdən hansı doğru deyil: 

A) Kutluk xaqan tərəfindən qurulmuşdur B) Orxon yazıları bu 

dövrdə yazılmışdır C) Tonyukuk bu dövrdə vəzir olmuşdur D) 

Uyğurlar tərəfindən yıxılmışdır E) Ən parlaq dövrləri İltəris 

xaqanın dövrüdür

216

Bilgə xaqan və Kültiqin abidələrini yazmışdır: A) Yollığ Tigin B) 

Tonyukuk C) Böqü xaqan D) Bumin xaqan E) Kolo xaqan

217

Hansı Avropa dastanının qəhrəmanı Atilladır: A) Şan qızı 

dastanının B) Nibelunqen dastanının C) Roland dastanının D) Şu 

dastanının E) Boovolf dastanının

218

Asiya Hun dövlətinin süqutundan sonra yaranan dövlət deyil: A) 

Skif dövləti B) Ağ Hun dövləti C) Tabgaç dövləti D) Avar dövləti 

E) Avropa Hun dövləti

219

Hansı Türk dövlətindən bəhs edilir: 1. Ən parlaq dövrlərini 

Mihraqulun dövründə yaşamışlar 2. Sasani dövlətindəki Məzdək 

üsyanını yatırmaqda köməklik göstərmişlər 3. Göytürk-Sasani 

ittifaqı nəticəsində yıxılmışlar A) Skif dövləti B) Ağ Hun dövləti C) 

Tabğaç dövləti D) Avar dövləti E) Asiya Hun dövləti

220

Gerblərində və tamğalarında ilk dəfə ay-ulduz şəkli olan Türk 

dövlətidir: A) Eftalilər dövləti B) Karluk dövləti C) Avropa Hun 

dövləti D) Göytürk dövləti E) Asiya Hun dövləti

221

Tarixdə ilk dəfə İstanbulu mühasirəyə alan Avar hökmdarıdır: A) 

Bayan xan B) Boris xan C) Asparuh xan D) Kuçkunçu xan E) 

Bonğiç xan

222

Hansı Türk dövlətindən bəhs edilir: 1.İlk poçt təşkilatını qurmuşlar 

2. Qurucusu Bumin xaqandır 3. Avar və Ağ Hun dövlətlərinin 

Asiyada zərər görmələrində təsiri olmuşdur A) I Göytürk dövləti B) 

II Göytürk  dövləti C) Uyğur dövləti D) Xəzər dövləti E) Qırğız 

dövləti

223

Orxon abidələri bu hökmdarın dövründə yazılmışdır: A) Muğan 

xaqanın B) Böqü xaqanın C) Kutluk xaqanın D) Bilgə xaqanın E) 

Moyun Çur xaqanın

224

Uyğur dövləti ilə bağlı aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir: A) Teatrın 

ilk nümunələrini yaratmışlar B) Qurucuları Kutluk Bilgə xaqandır 

C) Taryat, Karabalsaqun yazıları bu dövrdən qalmışdır D) İlk Türk 

əlifbasını yaratmışlar E) Müxtəlif dinləri qəbul edərək oturaq 

həyata keçən ilk Türk dövlətidir

225

Uyğurların ən parlaq dövrlərini yaşadıqları bu hökmdarın dövründə 

Çinlilər ilə Ərəblər arasında Talas döyüşü baş vermişdir.Hansı 

hökmdardan bəhs edilir: A) Kutluk Bilgə Kül xaqan B) Moyun Çur 

xaqan C) Bögü xaqan D) Bağa Tarkan xaqan E) Kapgan xaqan

---

226

Uzların adı ilk dəfə çəkilmişdir: A) X əsr müəllifi İbn Fədlanın 

əsərində B) Rus tədqiqatçısı M.Artamonovun əsərində C) XVIII əsr 

fransız şərqşünası C.Dekingin əsərində D) Fransız tarixçisi 

R.Qirşmanın əsərində E) X əsr müəllifi Konstantin 

Baqryanorodnının əsərində

227

Göytürk dövləti ilə bağlı aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir: A) 

Dövlətin ilk hökmdarı Bumin xaqandır B) Orta Asiya tarix 

səhnəsinin ilk böyük Türk imperatorluğudur C) Müstəqilliklərini 

qazanmadan öncə moğol əsilli juan-juanlara bağlı idilər D) Tarixdə 

Türk adını rəsmi dövlət adı olaraq ilk dəfə işlətmişlər E) Muğan 

xaqanın zamanında bütün sahələrdə ən parlaq dövrlərini yaşamışlar

228

Göstərilən əlamətlərdən hansı bu 3 hökmdar üçün ortaq cəhət sayıla 

bilər: 1. Əməvi hökmdarı Müaviyə 2. Avropa Hun hökmdarı Atilla 

3. Osmanlı hökmdarı I Murad I.İstanbulu mühasirəyə almaları II. 

Hakimiyyətin atadan oğula keçməsi sistemini yaratmaları III. 

Dövlətlərinə ən parlaq dövrü yaşatmaları A) I B) II C) III D) I,II E) 

II,III

229

Xalqların köçündən sonra Avropanın siyasi və mədəni quruluşunun 

dəyişməsində aşağıdakı dövlətlərdən hansının təsiri olmuşdur: 1. 

Qərbi Hun imperiyası 2. Avar dövləti C) Macar dövləti A) 1 B) 2 

C) 1.3 D) 2.3 E) 1.2.3

230

Asiya Hunlarına aid "at üzərində çalınan telli musiqi aləti" 

aşağıdakılardan hansıdır: A) Pipa B) Karquy C) Kopuz D) Yarlığ 

E) Şad

231

Hansı dövlətdən bəhs edilir: 1.744-840-cı illərdə mövcud olmuşdur 

2. paytaxtı Ötügən şəhəri olub 3. Kutluk Bilgə Kül xaqan, Moyun 

Çor, Bögü xaqan kimi hökmdarları olub A) Hun dövləti B) Göytürk 

dövləti C) Uyğur dövləti D) Qərbi Hun dövləti E) Avar dövləti

232

I Göytürk dövlətinə ən parlaq dövrünü yaşadan, Avarların Orta 

Asiyadakı siyasi varlığına son qoyan, ölkə sərhədlərini qərbdə 

Xəzər dənizinə qədər genişləndirən hökmdardır: A) Muğan xaqan 

B) Bilgə xaqan C) Bögü xaqan D) İltəris xaqan E) Tapo xaqan

233

Aşağıdakılardan hansı Hunların həyata keçirdikləri xalqların böyük 

köçünün nəticələrindən biri deyil: A) Avropanın siyasi və etnik 

quruluşunun dəyişməsi B) Avropada Türk hegemonluğunun 

başlanması C) Şərqi Roma imperatorluğunun-Bizansın yıxılması D) 

Avropada sxolastik (dini fəlsəfə tipi) düşüncənin güclənməsi E) 

Roma imperiyasının parçalanması

234

Orxon yazıları aşağıdakı dövlət adamlarından hansının dövrünə aid 

məlumatlar verir: 1. Bilgə xaqan 2. Tonyukuk 3. Bumin xaqan A) 1 

B) 2 C) 3 D) 1.2 E) 2.3

235

Aşağıdakılardan hansı Türklərdə ölümlə bağlı anlayış deyildir: A) 

Kurqan B) Yuğ C) Balbal D) Toy E) Tamu

236

Dövlət quruluşunda və hərbi sahədə həyata keçirdiyi dəyişikliklərlə 

sonrakı Türk dövlətlərinə nümunə olan və Oğuz xanla 

eyniləşdirilən Hun hökmdarıdır: A) Teoman Tanhu B) Mete xaqan 

C) Atilla xaqan D) Bumin xaqan E) Kül Tigin xaqan 

---

237

Aşağıdakılardan hansı tarixboyu Türk adına verilən anlamlardan 

biri deyil: A) Güc, qüvvət B) Olğunkuq C) Miğfər D) Gürz E) 

Törəli

238

Əski Türklərdə Yabğunun daxili işlərdə sərbəst, xarici işlərdə isə 

Şərqdəki xaqana tabe olması nəyin göstəricisi idi: A) Xaqanın 

daxili işlərə xarici işlərdən daha az önəm verməsinin B) Qonşu 

dövlətlərin güclü olmasının C) Ölkənin federal bir quruluşa malik 

olmasının D) Xaqandan sonra taxta çıxma haqqının Yabquya aid 

olmasının E) Türklərin Gök Tanrı inancından başqa digər inanclara 

da inanmalarının 

239

Aşağıdakılardan hansı Uyğurların mətbəələrinin olmasının və nəşr 

etdiklərinin bir sübutudur: A) Taxtadan düzəldilmiş hərflərin 

olması B) Tərcümə əsərlərin olması C) 18 hərfdən ibarət olan 

əlifbanın olması D) Daş üzərinə yazılmış kitabələr E) Kağız üzərinə 

yazılmış sənədlər

240

Aşağıdakılardan hansı əski türklərdə məsləhətçilərdən ibarət olan 

bir quruma verilən addır: A) Kengeş B) Qurultay C) Toy D) 

Toyqun E) Budun

241

Bilgə xaqanın "Babam xaqan 17 ər ilə hərəkətə keçdi. Xəbəri 

eşidən ormandakılar, ovadakılar toplanıb gəldilər. 70 kişi sonra 700 

kişi oldu.Xaqanlığı atalarının törələrinə görə qurdular." deyərək 

Orxon abidələrində bəhs etdiyi "Babam xaqan" aşağıdakılardan 

hansıdır: A) İltəris xaqan B) Bumin xaqan C) tardu xaqan D) 

Muğan xaqan E) İşbara xaqan

242

Roma tarixçisi İordana (Jordanes) görə "Fırtına kimi görünüb, uçan 

quş kimi bir anda yox olan" Türk ordusunun düşmən üzərindəki 

üstünlüyünün əsas səbəbi olan döyüş ünsürü aşağıdakılardan 

hansıdır: A) Turak taktikası B) İntizam C) Ox və yay D) Yüksək 

məhəbbət və idarə E) At

243

Aşağıdakılardan hansı Türk İslam dövlətlərində torpaq idarəsi ilə 

bağlı deyil: A) İqta B) Ocaqlıq C) Ziamət D) Has E) Ulak

244

Aşağıdakılardan hansı Türk İslam dövlətlərində bazarlarda 

qiymətləri, çəki və ölçü alətlərini, istehsal olunan və satılan 

malların keyfiyyətini yoxlayan vəzifəli şəxsdir: A) Ulak B) Silahdar 

C) İğdişbaşı D) Mühtəsib E) Camedar

245

963-1187-ci illərdə Əfqanıstan, İran, Xorasan, Pakistan və Şimali 

Hindistana qədər uzanan geniş bir coğrafiyaya hakim olan 

dövlətdir: A) Qaraxanilər dövləti B) Qəznəlilər dövləti C) Oğuz 

dövləti D) Samanilər dövləti E) Kidan dövləti

246

Yusif has Hacib "Kudadgu Bilik" əsərini hansı Türk dövləti 

dövründə və hansı hökmdara təqdim etmişdir: A) Hun dövləti-

Atillaya B) Qaraxanilər dövləti-Uluğ Qara Buğra xana C) 

Qəznəlilər dövləti-Sultan Mahmuda D) Qəznəlilər dövləti-Sultan 

Məsuda E) Qəznəlilər dövləti-satuk Buğra xana

247

"Qərbi Monqolustan və Uryanxay" adlı əsərin müəllifidir: 

A)V.D.Smirnov B)V.Aboqoriditski C)A.N.Samoyloviç 

D)Q.Y.Qrumm-Qrjimaylo E)N.A.Aristov

---

248

737-ci ildə Həristanda ərəb ordusu ilə türkəşlər arasında baş verən 

döyüşün nəticəsində: A) Ərəb ordusu məğlub oldu B) Türkəşlər 

məğlub oldu C) Türkəşlər 2 yerə parçalandı D) Xilafət türkəşlərdən 

asılı vəziyyətə düşdü E) Ərəblər Orta Asiyadan tamamilə 

qovuldular

249

Qərb ölkələrini Mərkəzi Asiya ilə birləşdirən karvan yolunu ilk dəfə 

təsvir etmişdir: A) İbn Xordadbah B) X əsr müəllifi Təbəri C) 

Heradot D) Klavdi Ptolemey E) Ammian Marsellin

250

Oğuz dövlətində adlanırdı: 1. Yabqunun naibi 2. Əsilzadə təbəqəsi 

3. Vergi yığan 4. Ordu komandanı 5. Məsləhət Şurası; a) Yınal; b) 

Gülərgin; c) Təhsildar; d) Subaşı; e) Divan; A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d, 5-

e; B) 1-a, 2-c, 3-d, 4-e, 5-b; C) 1-d, 2-e, 3-b, 4-a, 5-c; D) 1-e, 2-b, 3-

a, 4-c. 5-d; E) 1-c, 2-d, 3-e, 4-b, 5-a